- Jakie są rodzaje zamków do drzwi zewnętrznych i ich elementy?
- Jakie są klasy zabezpieczenia antywłamaniowego drzwi zewnętrznych?
- Jak wymienić zamek w drzwiach zewnętrznych?
- Czy w drzwiach zewnętrznych nadal stosuje się zamki nawierzchniowe?
Rodzaje zamków i ich elementy
Ze względu na funkcjonalność i sposób montażu, zamki do drzwi zewnętrznych dzielimy na dwie główne kategorie: zamki wpuszczane i zamki nawierzchniowe.
Zamki wpuszczane stanowią podstawowe zabezpieczenie większości drzwi zewnętrznych. Posiadają samozamykający się rygiel obsługiwany klamką lub gałką, a także ryglowanie uruchamiane kluczem. Współcześnie drzwi zewnętrzne najczęściej wyposażane są w dwa atestowane zamki wpuszczane, co znacząco zwiększa odporność na włamanie.
Zamki nawierzchniowe, stosowane dawniej w drzwiach zewnętrznych, głównie lokalowych w budynkach wielorodzinnych, pełnią funkcję dodatkowego zabezpieczenia przed włamaniem. Występują w różnych konstrukcjach i klasach odporności na włamanie. Obecnie ten sposób ochrony stosowany jest głównie w drzwiach wewnętrznych, gdzie nie ma zamka podklamkowego umożliwiającego zamknięcie "na klucz", lub w starych drzwiach, których konstrukcja jest wystarczająco odporna na wyważenie.
Budowa zamka, niezależnie od jego rodzaju, składa się z trzech głównych elementów:
- Rygle: uruchamiane przez mechanizm ryglujący wchodzą w zaczep utworzony w ościeżnicy drzwiowej lub zamocowany na jej powierzchni. Odporność na wyważenie w znacznym stopniu zależy od wytrzymałości osadzenia rygli.
- Mechanizm ryglujący: odpowiada za wysuwanie i blokowanie rygli.
- Element sterujący: najczęściej w formie wkładki bębenkowej z kluczem, steruje mechanizmem ryglującym. Odporna wkładka bębenkowa chroni przed cichym, nieuprawnionym otwarciem zamka. Wkładkę można w razie potrzeby łatwo wymienić.
Coraz częściej stosuje się również układy elektroniczne sterujące otwieraniem zamka na odległość. Z reguły jednak takie mechanizmy można odblokować tradycyjnie, przy użyciu klucza.
Większość oferowanych przez producentów drzwi zewnętrznych i lokalowych podlega klasyfikacji odporności na włamanie zgodnie z normą PN-ENV 1627. Określa ona klasy RC1-3, które zapewniają stopniowaną ochronę antywłamaniową w ujęciu czasowym.
Funkcjonalność antywłamaniowa drzwi opiera się na współpracy szeregu elementów: ramy, konstrukcji skrzydła i jego poszycia, rygli, zawiasów oraz zamka. Rama i konstrukcja skrzydła najczęściej wykonywane są z metalu, natomiast poszycie przyjmuje formę struktury wielowarstwowej, składającej się z okładzin zewnętrznych, wzmocnień oraz izolacji termicznej. Rygle wielokierunkowe uniemożliwiają wyważenie skrzydła, a dodatkowe blokady po stronie zawiasów chronią przed jego podniesieniem.
Klasy zabezpieczenia antywłamaniowego drzwi zewnętrznych
Włamania przez drzwi zewnętrzne
Włamania do mieszkań najczęściej odbywają się przez drzwi wejściowe do budynków wielorodzinnych, zazwyczaj poprzez otwarcie zamków. W ofertach producentów i sprzedawców można spotkać modele drzwi o podwyższonej odporności na włamanie, oznaczane klasą C. Klasa ta odpowiada w pewnym stopniu klasyfikacji według obecnych norm w klasie RC3-RC4.
Należy pamiętać, że drzwi zewnętrzne są zawsze sprzedawane razem z ościeżnicą, której montaż musi być zgodny z instrukcją producenta, aby spełniały one wymagania określonej klasy antywłamaniowej.
Klasa zamków
Istotny wpływ na poziom bezpieczeństwa ma również klasa zamontowanych zamków. Atestowane zamki drzwiowe podlegają certyfikacji i są kwalifikowane do jednej z siedmiu klas wytrzymałości na włamanie - klasa 7 zapewnia największą odporność. Badania obejmują kilkanaście parametrów, takich jak odporność na przewiercenie, sposób ryglowania i rodzaj klucza. Certyfikacją zajmuje się m.in. Instytut Mechaniki Precyzyjnej, wydając stosowne dokumenty dla określonych produktów.
Wkładki bębenkowe
Drzwi zewnętrzne często sprzedawane są bez wkładek bębenkowych. W nowych mieszkaniach deweloperskich zamki zazwyczaj wyposażone są w tzw. wkładki budowlane jednego klucza, które należy dokupić lub wymienić. Nowa wkładka musi być dopasowana wymiarowo do konkretnego zamka, a także powinna posiadać odpowiednią klasę odporności na otwarcie. Ceny wkładek bębenkowych mogą się znacznie różnić w zależności od wybranej klasy.
Wymiana zamka w drzwiach zewnętrznych
W nowoczesnych drzwiach zewnętrznych możliwości ingerencji mechanicznej ograniczają się zazwyczaj do wymiany wkładki bębenkowej lub elementów ozdobnych, takich jak rozety. W niektórych przypadkach może jednak zaistnieć konieczność naprawy całego mechanizmu zamka.
Wymiana wkładki bębenkowej
Wymiana wkładki bębenkowej jest stosunkowo prostą czynnością. Wystarczy wykręcić śrubę mocującą dostępną od czoła zamka i obracając kluczem w obie strony wyjąć wkładkę. Przy zakupie nowego bębenka należy zwrócić uwagę na jego długość i umiejscowienie zabieraka, które mogą się różnić w zależności od modelu. Producenci oferują szeroką gamę wkładek o różnych wymiarach, co ułatwia dopasowanie ich do konkretnej wersji montażowej.
Wymiana całego mechanizmu zamka
W przypadku konieczności wymiany całego mechanizmu zamka, zazwyczaj wystarczy odkręcić dwa wkręty i wysunąć go z otworu. Aby dobrać odpowiedni nowy mechanizm, należy określić jego kluczowe wymiary i sposób funkcjonowania. Informacje te można znaleźć w dokumentacji producenta drzwi lub zamka.
Pomiary niezbędne do doboru nowego zamka:
- Długość i szerokość szyldu czołowego
- Rozstaw otworów pod wkręty mocujące
- Odległość osiowa między otworem pod klamkę a zamkiem
- Odległość od czoła do osi klucza (tzw. dormas)
- Wysokość i głębokość korpusu (do wyznaczenia po wymontowaniu zamka)
- Kierunek otwierania skrzydła (lewy lub prawy)
- Rodzaj zamknięcia podklamkowego
Montaż nowego zamka
Montaż nowego, odpowiednio dobranego zamka nie powinien sprawiać większych problemów. W niektórych przypadkach może być jednak konieczna drobna korekta wymiarów otworu lub osadzenia zamocowań.
Montaż zamka nawierzchniowego
Kiedy stosować zamki nawierzchniowe?
Zamki nawierzchniowe montowane w drzwiach zewnętrznych to rozwiązanie stosowane w starszych konstrukcjach, gdy wymiana całego zamka jest niemożliwa lub nieopłacalna. Decydując się na montaż takiego zamka, należy upewnić się, że drzwi są wystarczająco wytrzymałe, aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa.
Rodzaje zamków nawierzchniowych
Do wyboru jest kilka typów zamków nawierzchniowych. Wśród nich względnie skuteczną ochronę mogą zapewnić zasuwy z atestowaną wkładką pod klucz. Te zamki umożliwiają masywne zamocowanie ich na skrzydle drzwi i osadzenie zaczepu.
Przy zakupie zamka nawierzchniowego należy zwrócić uwagę na:
- Zalecane przez producenta grubości drzwi
- Kierunek otwierania drzwi
- Rodzaj skrzydła (przylgowe lub bezprzylgowe)
Montaż zamka nawierzchniowego
Ze względu na różnorodność dostępnych modeli zamków nawierzchniowych, trudno jest przedstawić uniwersalne instrukcje montażu. Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć w dołączonej do produktu instrukcji. Często zawiera ona również szablon ułatwiający wykonanie otworów i rozmieszczenia zamocowań.
Na zdjęciu otwierającym: Drzwi antywłamaniowe na ogół są wyposażone w zamki wielopunktowe i bolce antywyważeniowe, wsuwające się w ościeżnicę. (fot. Gerda)
Dodaj komentarz