Jak budować z ceramiki poryzowanej? Cechy materiału
Jak budować z ceramiki poryzowanej? Cechy materiału
Ściany zewnętrzne domu pełnią rolę konstrukcyjną, a jednocześnie są barierą przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Wykorzystywane do ich budowy materiały muszą być więc wytrzymałe i ciepłe. Obie te cechy ma ceramika poryzowana.
Ściany zewnętrzne domu pełnią funkcję konstrukcyjną i chronią przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi. Materiały budowlane muszą być wytrzymałe i ciepłe, a takie cechy ma ceramika poryzowana, która powoli wypiera ceramikę zwykłą na budowach. Z ankiety wynika, że ceramika poryzowana jest obecnie najpopularniejszym materiałem ściennym, wybieranym przez blisko 30% ankietowanych. Ceramika, powstała z wypalania gliny, wody i piasku, to trwały budulec, stosowany w różnych formach, jak cegły czy dachówki. Ma zdolność akumulacji ciepła, tłumienia hałasu i jest materiałem niepalnym. Ceramika poryzowana różni się od tradycyjnej lepszą izolacyjnością cieplną dzięki porom wypełnionym powietrzem. Pustaki poryzowane są lżejsze i większe, co przyspiesza murowanie. Metr kwadratowy muru z pustaków wymaga tylko 16 elementów w porównaniu do 100 cegieł. Ściany z ceramiki poryzowanej mogą być jednowarstwowe lub warstwowe. W przypadku ścian jednowarstwowych istotne jest stosowanie odpowiednich pustaków o grubości 44 cm lub z wkładkami z wełny mineralnej. Budując w systemie, używa się dopasowanych elementów od jednego producenta, co eliminuje mostki cieplne i przyspiesza prace budowlane. Ściany dwuwarstwowe buduje się wolniej, ale pozwalają na rozłożenie inwestycji w czasie. Ocieplenie zapewnia ciągłość izolacji, co minimalizuje ryzyko mostków termicznych. Ściany trójwarstwowe, z dodatkową warstwą elewacyjną, są bardziej solidne i odporne na uszkodzenia mechaniczne.
Ceramika poryzowana ma znacznie krótszą historię od ceramiki zwykłej, a mimo to powoli wypiera ją na budowach. Z jednej z redakcyjnych ankiet, w których udział wzięło ponad 900 czytelników, wynika, że obecnie jest to najpopularniejszy materiał ścienny. Do budowy domu wybiera go aż blisko 30% ankietowanych. Dla porównania, beton komórkowy zebrał prawie 23% głosów, ceramika tradycyjna blisko 15%, a silikaty niespełna 2%.
Jakie cechy przesądzają o popularności ceramiki poryzowanej? Jakie są tajniki wznoszenia z niej ścian? Piszemy o tym poniżej.
Najpierw była ceramika zwykła
Charakterystyki ceramiki poryzowanej trudno dokonywać w oderwaniu od ceramiki tradycyjnej. To ona jest bowiem stosowana od stuleci i bez niej nie byłoby "bohaterki" tego artykułu.
Ceramika zwykła to jeden z najpopularniejszych materiałów ściennych (fot. z lewej: ZCB Owczary). Coraz częściej jest jednak zastępowana przez odmianę poryzowaną (fot. z prawej: Wienerberger), która ma lepsze parametry termiczne.
Ceramika to materiał, który powstaje z wypalania gliny, wody i piasku. Jest niezwykle trwałym i wytrzymałym budulcem, który może mieć różną formę - cegieł czy pustaków do wznoszenia ścian, ale też dachówek do wykańczania dachów. O wyjątkowej trwałości ceramiki niech świadczy choćby to, jak wiele wzniesionych przed wiekami z jej użyciem zabytków architektury zachwyca do dziś.
Materiał ten ma też inne zalety. Jedną z nich jest zdolność do gromadzenia, czyli akumulacji ciepła. Dzięki temu parametrowi temperatura w domu ze ścianami z ceramiki jest stabilna, nawet wtedy, gdy ogrzewanie jest przez pewien czas wyłączone. Cecha ta jest przydatna również latem, bo budynek jest mniej podatny na przegrzanie.
Inna właściwość ceramiki, czyli zdolność do tłumienia hałasu, ma znaczenie przede wszystkim wtedy, gdy dom zlokalizowany jest w głośnej okolicy, np. przy ruchliwej drodze czy linii kolejowej. Sam proces produkcji, którego końcowym etapem jest wypalanie, powoduje zaś, że elementy ceramiczne trafiające na budowę są bardzo dobrze wysuszone, wolne od nadmiaru wilgoci.
Kolejnym ważnym atutem jest to, że ceramika jest materiałem niepalnym. Co istotne, w razie pożaru w budynku nie wydziela żadnych szkodliwych substancji.
Infografika: Jakie cechy ma ceramika poryzowana?
Pory robią różnicę
Tradycyjna ceramika ma wiele zalet, ale jej mankamentem jest nie najlepsza izolacyjność cieplna. W ścianach warstwowych nie ma to aż takiego znaczenia, bo ich parametry termiczne zależą przede wszystkim od zastosowanego materiału ociepleniowego. Ale w przypadku przegród jednowarstwowych cecha ta jest kluczowa.
Poza tym normy dotyczące termoizolacyjności cieplnej budynków są od lat zaostrzane, więc technologie budowy i materiały stosowane do wznoszenia ścian również muszą być coraz nowocześniejsze. Dlatego na rynku co jakiś czas pojawiają się ulepszone produkty budowlane. Jeśli chodzi o ceramikę, już wiele lat temu do sprzedaży wprowadzono np. cegły dziurawki i kratówki oraz pustaki, które mają lepszą od zwykłych (pełnych) izolacyjność cieplną. To dzięki pustym przestrzeniom, w których gromadzi się powietrze - jest ono bardzo dobrym izolatorem cieplnym.
Dzięki zawartemu w porach powietrzu ceramika poryzowana bardzo skutecznie chroni wnętrza przed chłodem. Jest również lżejsza, co ułatwia murowanie. (fot. Wienerberger)
Ale na obecne standardy to za mało. Dlatego producenci ceramiki zaczęli dodawać do gliny mączkę drzewną i trociny, które podczas wypalania w bardzo wysokiej temperaturze (900-1000°C) ulegają spaleniu. Tak powstała ceramika poryzowana - nazwa bierze się stąd, że elementy budowlane mają wypełnione powietrzem pory, które znacząco podnoszą ich parametry cieplne. Jak bardzo? Współczynnik przewodzenia ciepła lambda (λ) zwykłej cegły wynosi 0,7-0,8 W/(m·K). W przypadku niektórych wyrobów poryzowanych wartość ta jest mniejsza niż 0,1. Różnica jest więc kilkukrotna. Jeszcze cieplejsze są specjalne pustaki z wkładkami z wełny mineralnej bądź styropianu, które oferują niektórzy producenci.
Produktów z ceramiki poryzowanej, z których można wznosić ściany jednowarstwowe, jest w sprzedaży niewiele. Jeden z przykładów to pustaki ocieplone wełną mineralną. (fot. Wienerberger)
Porowata struktura tego typu ceramiki wpływa nie tylko na termoizolacyjność ścian, ale i na szybkość ich budowy. Pustaki są bowiem dość lekkie, a przy tym duże, co usprawnia murowanie. Metr kwadratowy muru składa się zaledwie z 16 elementów. Aby wykonać go ze zwykłych cegieł, trzeba użyć (w zależności od grubości spoiny) ok. 100 szt. i więcej. Prace można prowadzić szybciej również dzięki temu, że nowoczesne pustaki mają boczne zamki, czyli pióro-wpust.
Zawarte w ceramice pory obniżają wprawdzie wytrzymałość budulca, jednak i tak pozostaje ona wystarczająco duża. Z ceramiki poryzowanej buduje się ściany działowe i nośne, zarówno domów jednorodzinnych, jak i budynków wielokondygnacyjnych. Nie zaleca się tylko wznoszenia z nich ścian piwnic i innych przegród narażonych na zawilgocenie, ponieważ woda może dostać się do szczelin stanowiących drążenie pustaków, co może skutkować zagrzybieniem i zniszczeniami.
Trzeba też pamiętać, że podczas wiercenia w elementach ceramicznych (np. podczas montowania stolarki) łatwo jest połamać cienkie wewnętrzne ścianki pustaków. W związku z tym nie można używać funkcji udaru, a do mocowania należy stosować tylko kołki przeznaczone do montażu w pustakach, ewentualnie kotwy chemiczne.
Ściany jednowarstwowe muruje się obecnie tylko na zaprawę poziomą - pionowe zastępują połączenia typu pióro-wpust. (fot. Röben)
Pierwszy rząd pustaków stawia się na tradycyjnej zaprawie. Jej warstwa jest dość gruba, co pozwala dokładnie wypoziomować elementy. (fot. Röben)
Klej poliuretanowy do murowania pustaków dostępny jest w lekkich puszkach z aplikatorem, który ułatwia precyzyjne nakładanie. (fot. Wienerberger)
Z ceramiki poryzowanej można budować zarówno ściany bez ocieplenia, jak i warstwowe. Decydując się na ten pierwszy wariant trzeba być jednak przygotowanym na to, że oferta rynkowa nie będzie zbyt bogata. Po ostatnim zaostrzeniu norm dotyczących ciepłochronności ścian zewnętrznych, gdy maksymalną wartość współczynnika przenikania ciepła U obniżono do 0,2 W/(m²·K), w sprzedaży zostały tylko pojedyncze produkty, których użycie gwarantuje, że przegroda będzie miała odpowiednie parametry cieplne - mowa tu o pustakach o grubości aż 44 cm oraz o pustakach z wkładką z wełny mineralnej, które mają grubość przynajmniej 38 cm. Niestety, są one znacznie droższe od zwykłych.
Warto jednak rozważyć ich zastosowanie, bo ściany jednowarstwowe wykonuje się bardzo szybko, co w konsekwencji pozwala oszczędzić na robociźnie. Nie montuje się przecież ocieplenia, jak w ścianach warstwowych, a pustaki - jak wspomniano - mają duże rozmiary. Mur z pustaków z ceramiki poryzowanej jest gotowy od razu po wzniesieniu i otynkowaniu.
Jego pierwszą warstwę układa się na tradycyjnej zaprawie cementowo-wapiennej. Ważne, by pustaki dobrze wypoziomować, bo później może być trudno dokonać korekt. To dlatego, że kolejne warstwy (elementy murowe powinny być w nich przesunięte o połowę długości) muruje się obecnie nie na tradycyjną zaprawę, która jest dość gruba (ma ok. 1 cm), ale na zaprawę cienkowarstwową lub klej poliuretanowy w postaci pianki, nakładane z reguły tylko na powierzchnie poziome (pionowe zastępują wspomniane połączenia typu pióro-wpust). Spoina jest bardzo cienka (ma maksymalnie 2 mm), co wymaga dużej precyzji wykonawczej, gdyż nie ma możliwości kompensowania nawet niewielkich błędów związanych z odchyleniem muru od pionu. Ale dzięki temu ściana jest szczelna i wolna od liniowych mostków termicznych.
Mogą się one jednak pojawić w innych miejscach - tam, gdzie ze względów konstrukcyjnych pustaki ceramiczne trzeba zastąpić betonem, który ma znacznie gorsze parametry cieplne. To np. nadproża okienne i drzwiowe, filary międzyokienne czy wieńce stropowe. Aby wyeliminować to ryzyko, w ścianach jednowarstwowych trzeba stosować rozwiązania systemowe, które oferują niektórzy producenci materiałów budowlanych (więcej w ramce).
Aby mur był stabilny, pustaki w kolejnych warstwach powinny być względem siebie przesunięte mniej więcej o połowę. (fot. Wienerberger)
Systemy budowlane obejmują nie tylko materiały ścienne, ale też np. stropy. (fot. Wienerberger)
W technologii jednowarstwowej łatwo o mostki termiczne, bo mur nie jest osłonięty warstwą izolacji. Dlatego warto stosować fabrycznie ocieplone elementy, takie jak np. nadproża. (fot. Wienerberger)
Czym jest budowa w systemie?
Ten sposób budowy polega na stosowaniu różnych pasujących do siebie elementów pochodzących od jednego producenta. Asortyment ten jest bardzo szeroki. Obejmuje np. ocieplone kształtki nadprożowe i wieńcowe, które są dopasowane wymiarami do podstawowych pustaków. Na budowie wystarczy tylko umieścić w nich zbrojenie i zalać betonem. Dzięki temu można wyeliminować ryzyko powstania mostków cieplnych, które mogą się pojawić w ścianach jednowarstwowych. To również pustaki połówkowe, które pozwalają wznieść mur bez kłopotliwego docinania. Rozwiązania systemowe obejmują nie tylko materiały ścienne. Producenci oferują też np. pustaki ceramiczne, które po umieszczeniu na budowie na ceramiczno-żelbetowych belkach nośnych tworzą strop.
Co istotne, od wytwórców tego typu materiałów można otrzymać szczegółowe instrukcje, które pozwolą przyspieszyć prace budowlane i uniknąć błędów wykonawczych.
Przegrody z ociepleniem
Mur ścian z ociepleniem jest znacznie cieńszy - pustaki mają zazwyczaj grubość 25 cm. Można je łączyć zarówno na cienką, jak i zwykłą zaprawę. O parametrach cieplnych przegrody przesądza przecież warstwa izolacyjna. W najpopularniejszej w naszym kraju technologii dwuwarstwowej wykonuje się ją ze styropianu lub wełny mineralnej. Wystarczy zastosować grubość 15 cm, aby przegroda spełniała aktualne normy.
W ścianach z ociepleniem mniej liczy się izolacyjność termiczna materiałów ściennych, bo mur otula warstwa ocieplenia. Ważniejsze są inne cechy, np. akumulacyjność cieplna czy zdolność do tłumienia hałasu. (fot. Austrotherm)
Ściany dwuwarstwowe buduje się wolniej niż jednowarstwowe, ale dla niektórych jest to zaletą, bo inwestycję można rozłożyć w czasie - ściany domu i dach wykonuje się w jednym sezonie, a ocieplenie w kolejnym. Technologia ta jest bardzo dobrze znana ekipom wykonawczym, więc ryzyko błędów jest mniejsze. Najważniejsze jednak jest to, że w tej metodzie nie ma problemu z mostkami termicznymi, ponieważ na całej ścianie zachowana jest ciągłość izolacji.
Trzeba jednak pamiętać, że elewacja ścian dwuwarstwowych jest bardziej narażona na uszkodzenia mechaniczne, bo z reguły warstwę wykończeniową wykonuje się z dość delikatnego tynku cienkowarstwowego. Ponadto trudno do nich przymocować cięższe przedmioty, bo łączniki muszą być osadzone w murze, a nie w ociepleniu.
Takich problemów nie ma w ścianach trójwarstwowych, w których dodatkową warstwę (dwie pierwsze są takie same) stanowi ścianka elewacyjna o grubości 8-12 cm, którą mocuje się do muru za pomocą kotew. Jej zadaniem jest ochrona izolacji przed działaniem czynników atmosferycznych i uszkodzeniami mechanicznymi. Jest nie tylko solidna, ale i efektowna, zwłaszcza gdy do budowy użyjemy eleganckiej cegły klinkierowej.
Ściany trójwarstwowe mają bardzo dobre parametry akustyczne, a dodatkowa ścianka elewacyjna jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i stanowi ozdobę budynku. (fot. Wienerberger)
fot. otwierająca: Wienerberger
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie funkcje pełnią ściany zewnętrzne domu?
Ściany zewnętrzne domu pełnią rolę konstrukcyjną oraz stanowią barierę przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.
Jakie cechy materiałów budowlanych są istotne przy budowie ścian zewnętrznych?
Materiały budowlane wykorzystywane do budowy ścian zewnętrznych muszą być wytrzymałe i ciepłe.
Co decyduje o popularności ceramiki poryzowanej?
Ceramika poryzowana jest popularna ze względu na swoją wytrzymałość, doskonałe właściwości termoizolacyjne oraz zdolność do tłumienia hałasu.
Jakie są różnice między ceramiką poryzowaną a ceramiką tradycyjną?
Ceramika poryzowana ma lepszą izolacyjność cieplną dzięki porowatej strukturze, co odróżnia ją od ceramiki tradycyjnej, która mimo innych zalet, takich jak trwałość i zdolność do akumulacji ciepła, ma gorsze właściwości termoizolacyjne.
Jakie są techniki budowy ścian jednowarstwowych z ceramiki poryzowanej?
Ściany jednowarstwowe z ceramiki poryzowanej buduje się szybko, stosując pustaki o dużych rozmiarach, które muruje się na cienkowarstwową zaprawę lub klej poliuretanowy, eliminując konieczność stosowania dodatkowego ocieplenia.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
