Na jakie parametry zwracać uwagę przy zakupie okien?
Na jakie parametry zwracać uwagę przy zakupie okien?
Okna wymienia się z reguły dlatego, że nie dość skutecznie zatrzymują w budynku ciepło, ewentualnie również wtedy, gdy ich estetyka pozostawia wiele do życzenia. Podstawowym kryterium wyboru nowej stolarki powinny być jej parametry termoizolacyjne. Ale zakup odpowiednich okien to tylko połowa sukcesu - trzeba również zadbać o to, by były fachowo zamontowane.
Artykuł dotyczy wymiany okien w budynkach, podkreślając jej znaczenie dla poprawy izolacyjności cieplnej, estetyki, bezpieczeństwa oraz komfortu akustycznego budynku. Zawiera wskazówki dotyczące wyboru nowych okien, zwracając uwagę na aspekty takie jak materiał, z którego są wykonane, typ pakietu szybowego, parametry izolacyjne oraz elementy antywłamaniowe. Porusza również temat różnych sposobów otwierania okien i podkreśla znaczenie fachowego montażu, demontażu starej stolarki oraz przygotowania otworu pod nowe okna. Artykuł zawiera również informacje na temat wyboru i montażu parapetów, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, oraz ich roli w ochronie elewacji i kierowaniu strugi ciepłego powietrza do wnętrza. Przekazuje, że odpowiedni wybór i montaż okien ma kluczowe znaczenie dla funkcjonalności, estetyki i efektywności energetycznej domu.
Okna to jedne ze strategicznych elementów w każdym domu. Są niezbędne, bo pozwalają doświetlić wnętrza. Niestety, nie chronią przed stratami ciepła tak skutecznie jak ściany. Podobnie jest ze zdolnością do tłumienia hałasu - przenika on z zewnątrz do budynku właśnie głównie przez okna. Wreszcie kwestia bezpieczeństwa - jak pokazują policyjne statystyki, większość włamań do domów dokonuje się przez stolarkę.
Produkowane dawniej okna nie były tak szczelne, jak te oferowane obecnie. Swoje zresztą robi też czas, bo po latach użytkowania stolarka jest często wypaczona, a na dodatek nie prezentuje się zbyt estetycznie. Starsze okna rzadko też były wyposażone w zabezpieczenia antywłamaniowe.
Dlatego ich wymiana pozwala poprawić komfort cieplny i akustyczny oraz estetykę, a także bezpieczeństwo. Warunkiem jest wybór odpowiedniej stolarki i zatrudnienie do montażu ekipy, która potrafi przeprowadzić prace zgodnie z obecnymi standardami.
Wymiana okien jest dobrą okazją do zmian. Warto rozważyć choćby to, czy ich powierzchnia jest odpowiednia. Ostatnio bardzo modne są duże przeszklenia, które pozwalają dobrze doświetlić wnętrza. (fot. Aliplast)
Wybór okien
Rynek stolarki w naszym kraju jest bardzo konkurencyjny - Polska jest jednym z największych producentów okien w Europie. Kupujący mają więc w czym wybierać, ale z drugiej strony tak szeroka oferta oznacza, że czasami trudno jest się w niej rozeznać. Dlatego przed wyborem okien warto dowiedzieć się, na jakie elementy w szczególności zwracać uwagę.
Materiał
Przed laty okna wytwarzano przede wszystkim z drewna. Obecnie to też jeden z podstawowych budulców wykorzystywanych przez producentów stolarki, z tym, że nowoczesne okna wykonywane są z drewna klejonego, które jest impregnowane i malowane. Dzięki temu nie paczą się i dłużej prezentują się bardzo efektownie. Cenione są za naturalny wygląd. Ponadto profile drewniane są stabilne i sztywne, dlatego okna mogą mieć duże rozmiary, a ramiaki są przy tym dość wąskie. Ich zaletą jest też to, że w przypadku drobnych usterek można je naprawić. Do ich mankamentów należy zaliczyć konieczność regularnej konserwacji i malowania.
Drugi podstawowy materiał to PVC. Wykonane z niego okna nie wymagają żadnych kłopotliwych zabiegów pielęgnacyjnych. Ich zaletą jest też dostępność w szerokiej gamie kolorów. Są tańsze od drewnianych, ale charakteryzują się mniejszą sztywnością. Inna różnica dotyczy ich budowy. Podczas gdy ramy drewniane mają zwartą strukturę, w profilach z PVC mieszczą się komory, które zwiększają izolacyjność termiczną okna. Z tym, że - wbrew zapewnieniom niektórych sprzedawców - większa liczba komór wcale nie musi oznaczać lepszych parametrów cieplnych. Zdarza się bowiem, że profil o standardowej głębokości jest dzielony sztucznie, co nie tylko nie poprawia właściwości cieplnych okna, ale może nawet obniżać jego wytrzymałość. Standardem są ramy 5-komorowe.
W naszym kraju najpopularniejsze są okna z PVC (fot. z lewej: Abakus) i drewna (fot. z prawej: BAS), Podstawowa cecha, jaką się różnią, to budowa ramy. W pierwszym przypadku jest ona komorowa, w drugim - lita.
W sprzedaży są również okna z ramami drewnianymi z nakładkami z aluminium, a także produkty w całości wykonane z aluminium. Materiał ten wyróżnia się największą trwałością z wymienionych. Okna z aluminium są bardzo sztywne, dlatego można je stosować w przypadku przeszkleń o bardzo dużych powierzchniach. Stolarka z aluminium może być anodowana bądź lakierowa proszkowo na dowolny kolor, co zwiększa jej odporność na korozję, a także działanie czynników zewnętrznych.
Ramy aluminiowe charakteryzują się dużą sztywnością, dlatego stosuje się je w przypadku przeszkleń o bardzo dużych powierzchniach. (fot. Krispol)
W związku z tym, że wymagania dotyczące ciepłochronności okien są regularnie zaostrzane, standardem są obecnie pakiety trzyszybowe, w których tafle szkła przedzielone są ramkami dystansowymi, a przestrzeń pomiędzy nimi wypełniona jest powietrzem lub ciężkim gazem (np. argonem), który ma jeszcze lepsze właściwości izolacyjne. Szerokość komór wynosi najczęściej 16 mm. Im jest ona większa, tym okno ma lepsze właściwości cieplne i akustyczne.
Dominujące do niedawna okna dwuszybowe jednak wciąż są dostępne. Są one tańsze i lżejsze. Można je stosować nawet w nowych budynkach, np. w pomieszczeniach nieogrzewanych, pomieszczeniach ogrzewanych do niższej temperatury (np. garażach) oraz w budynkach letniskowych. Montuje się je czasem także w trakcie remontów.
W produkowanych obecnie oknach stosuje się pakiety trzyszybowe, w których tafle szkła przedzielone są ramkami dystansowymi, a przestrzeń pomiędzy nimi wypełniona jest powietrzem bądź gazem. (fot. Aliplast)
W oknach stosuje się różne rodzaje szyb:
standardowe;
ciepłochronne - zmniejszają straty ciepła, odbijając promieniowanie cieplne do wnętrza domu;
absorpcyjne - pochłaniają promieniowanie słoneczne, chroniąc pomieszczenia przez przegrzaniem;
samoczyszczące - mają powłokę zapobiegającą gromadzeniu się na powierzchni zanieczyszczeń;
antywłamaniowe - są grubsze od zwykłych - szyby składają się z kilku warstw. Pokryte są folią, która zwiększa ich odporność na uderzenia. Są cięższe od standardowych, dlatego wyposażone w nie okna powinny mieć wzmocnione ramy i okucia;
dźwiękochłonne - są również grubsze i cięższe od standardowych. Stosując je można ograniczyć hałas w pomieszczeniach.
Najważniejsze parametry
Jak wspomniano na wstępie, najważniejszym parametrem przy wyborze okien jest ich izolacyjność cieplna, którą określa współczynnik U. Im niższa jest jego wartość, tym okno skuteczniej chroni przed ucieczką ciepła z budynku. Obecnie U okien przeznaczonych do typowych pomieszczeń mieszkalnych nie może przekraczać 0,9 W/(m²·K). Wielu producentów oferuje produkty nawet o dużo niższym współczynniku (np. U=0,6), ale kosztują one znacznie więcej, dlatego warto skalkulować, czy taka inwestycja się opłaci.
Uwaga! Przy zakupie okien należy zwrócić uwagę zarówno na współczynnik przenikania ciepła samej szyby (Ug), jak i całego okna (Uw). Ten pierwszy jest zawsze niższy.
Wybierając okna szczególną uwagę należy poświęcić ich termoizolacyjności. O tym, ile ciepła przez nie przeniknie, informuje współczynnik U. Jego wartość nie może przekraczać 0,9 W/(m²·K). (fot. MS więcej niż OKNA)
Ważne, by nowe okna skutecznie chroniły przed hałasem dobiegającym z zewnątrz budynku. Zwłaszcza, gdy dom zlokalizowany jest w głośnej okolicy. Zdolność tę określa parametr Rw, wyrażany w decybelach (dB). Im wyższa jego wartość, tym lepiej okna tłumią dźwięki. Standardem jest stolarka o Rw od 30 do 32 dB.
Warto zauważyć, że spory wpływ na izolacyjność akustyczną okien mają nawiewniki. Dawniej stosowano je sporadycznie, ale obecnie, gdy stolarka jest bardzo szczelna, powinny być niezbędnym elementem w domach z wentylacją grawitacyjną. Nawiewniki umożliwiają bowiem doprowadzanie do pomieszczeń świeżego powietrza. Montuje się je na ramach ościeżnic i skrzydeł okiennych. Aby ograniczyć hałas, warto wybierać specjalne modele o podwyższonej izolacyjności akustycznej.
Nowoczesne okna wyposażone są w różne elementy antywłamaniowe. Mogą to być specjalne okucia z tzw. ryglami grzybkowymi i zaczepami przeciwwyważeniowymi, wzmocnione profile, wspomniane oszklenie pokryte folią, klamki z zamkiem itp. Niektórych z nich nie widać na pierwszy rzut oka, ale kupujący mogą sprawdzić, jaką klasę odporności na włamanie (RC) mają okna. Jest ich sześć, z tym, że powszechnie dostępne są produkty w klasy 1-3. Te najniższej klasy można pokonać bez narzędzi, wykorzystując siłę mięśni. Produkty klasy 2 da się sforsować przy użyciu prostych narzędzi, np. wkrętaka, w 3 minuty. W przypadku klasy 3 i dodatkowego zastosowania łomu, intruz będzie potrzebował 5 minut, aby dokonać włamania.
Jak wskazują policyjne statystyki, najwięcej włamań do domów odbywa się przez okna, szczególnie tarasowe. Dlatego warto zainwestować w stolarkę wyposażoną w elementy utrudniające intruzowi sforsowanie okna, np. zaczepy antywyważeniowe. (fot. Winkhaus)
Jaki sposób otwierania?
Okna różnią się od siebie nie tylko parametrami technicznymi, ale również sposobem otwierania. Podczas wymiany stolarki warto zastanowić się, czy wszystkie dotychczasowe rozwiązania w tym zakresie były optymalne. Byś może niektóre okna rozwierane (producenci oznaczają je symbolem R), które wyposażone są w zawiasy umieszczone z boku ramy i otwierają się na jedną ze stron, warto zastąpić modelami rozwierano-uchylnymi (RU). Dzięki temu, będzie można również uchylać, co umożliwia wygodne wietrzenie. Modele wyłącznie uchylne (U) zakłada się zaś rzadko, gdyż ich mycie - z racji braku opcji rozwarcia - możliwe jest tylko od zewnątrz.
W przypadku większych przeszkleń bardzo dobrze sprawdzają się okna przesuwne (oznaczone różnymi skrótami, w zależności od producenta - HS, HKS, PSK). Stosuje się je nie tylko na tarasach, ale też w miejscach, gdzie nie ma miejsca na ruch skrzydła - np. w kuchni nad blatem.
W sprzedaży są ponadto modele nieotwierane (FIX), które zakłada się w miejscach, do których jest dostęp z zewnątrz (np. w celu umycia) i nie ma konieczności ich otwierania. Są pozbawione okuć, dzięki czemu ich cena jest niższa od standardowych.
Okna fasadowe różnią się sposobem otwierania. Na rysunkach model rozwierany (a), uchylny (b), rozwierano-uchylny (c) i nieotwierany (d).
Demontaż i przygotowanie otworu
Jak wspomniano na wstępnie, zakup odpowiednich okien to nie wszystko. Ważny jest też fachowy montaż, dlatego warto poświęcić nieco czasu na wybór odpowiedniej ekipy wykonawczej. Dobrym pomysłem jest skorzystanie z rekomendacji producenta lub dostawcy okien.
Przed przystąpieniem do prac należy zabezpieczyć pomieszczenia, w których będzie wymieniana stolarka. Podczas demontażu powstaje bowiem sporo pyłu, który trudno jest wyczyścić.
Usunięcie okien jest dość proste. W pierwszym kroku należy zdjąć z zawiasów skrzydła okienne. Następnie stare ramy przecina się w kilku miejscach i podważa, żeby wyjąć je z ościeży. Jeżeli okno oprawione jest tynkiem, konieczne może być skucie fragmentów ościeża.
Kolejnym krokiem jest ewentualne usunięcie parapetów i dokładne oczyszczenie muru z luźnych kawałków i kurzu. Usunąć trzeba też pozostałe fragmenty starej pianki montażowej. Ten etap jest ważny, bo gdy podłoże będzie nieoczyszczone, nowa pianka i taśmy zabezpieczające niewystarczająco zespolą się z podłożem. Może to skutkować powstaniem nieszczelności, w wyniku czego na obwodzie okna wystąpią mostki termiczne.
Ostatnim krokiem jest dokładne wyrównanie zaprawą wszystkich ubytków, które powstały podczas demontażu okna.
Aby zdemontować okno, należy przeciąć ramę, podważyć ją i wyjąć z ościeży. (fot. Krispol)
Po wyjęciu okna trzeba usunąć pozostałe fragmenty zaprawy i starej pianki montażowej, a następnie dokładnie wyrównać wszystkie ubytki. (fot. Oknoplast)
Montaż okien
Infografika: Najważniejsze elementy montażu warstwowego okien
Prace rozpoczyna się od umieszczenia w otworze ramy okiennej, która powinna być ustabilizowana klockami montażowymi. Elementy te wkłada się w pobliżu narożników. Po skontrolowaniu pionów, poziomów i przekątnych ramy można przystąpić do rozmieszczenia elementów mocujących. Ich rozstaw powinien być proporcjonalny i nie może przekraczać 70 cm. Po zamocowaniu ramy należy uszczelnić przestrzeń pomiędzy nią a murem pianką montażową. Dawniej poprzestawano tylko na niej, ale obecnym standardem jest tzw. montaż warstwowy, który polega na użyciu dodatkowo taśm, którymi osłania się piankę. Dzięki nim nie dochodzi do jej zawilgocenia przez wodę opadową oraz parę wodną przenikającą z wnętrz mieszkalnych. Od strony pomieszczenia stosuje się taśmę paroszczelną, a od zewnątrz - paroprzepuszczalną, które przykleja się do ramy okna. Taśmą paroszczelną muszą być też osłonięte metalowe kotwy, którymi okno jest przytwierdzone do muru.
Montaż warstwowy jest skuteczniejszy, ale i bardziej wymagający. Właśnie ze względu na to, by taśmy dobrze się trzymały, tak ważne jest dokładne wyrównanie i oczyszczenie powierzchni ościeża, o którym wspomniano wyżej.
Aby dodatkowo uszczelnić przestrzeń pod oknem, należy zastosować tzw. ciepłe parapety. To odpowiednio wyprofilowane kształtki z twardego polistyrenu lub styropianu EPS, które zmniejszają ucieczkę ciepła i są oparciem dla parapetu wewnętrznego i zewnętrznego.
Stosowane w montażu warstwowym taśmy osłaniają piankę. Dzięki temu nie jest ona narażona na zawilgocenie przez parę wodną przenikającą z wnętrz mieszkalnych oraz wodę opadową. (fot. Soudal)
Wymiana okien z użyciem specjalnego podnośnika do szkła. (fot. MS więcej niż OKNA)
Ważny element - parapety
Podczas wymiany okien nie można zapomnieć o nowych parapetach, które pełnią istotną rolę. Zewnętrzne chronią elewację przed zawilgoceniem, natomiast wewnętrzne są nie tylko elementem estetycznym. Jeżeli pod parapetem znajduje się grzejnik, to parapet kieruje strugę ciepłego powietrza z kaloryfera do wnętrza pomieszczenia.
Parapety wykonywane są z różnych materiałów. W przypadku zewnętrznych zastosowanie ma najczęściej powlekana blacha stalowa. Wykonane z niej podokienniki są niedrogie, a dzięki dostępności w szerokiej gamie kolorów można je łatwo dopasować do kolorystyki stolarki okiennej i elewacji. Ich wadą jest mała odporność na korozję, a także to, że nie tłumią hałasu wywołanego opadami deszczu. Mniej podatne na korozję, ale i droższe, są parapety z aluminium. Inny popularny materiał to PVC. Produkowane z niego parapety są trwałe (ale mało odporne na wysoką temperaturę) i również oferowane są w różnych kolorach. Dużą trwałością wyróżniają się też podokienniki z konglomeratu, klinkieru i kamienia. Te dwa ostatnie materiały są jednak dość ciężkie, dlatego nie stosuje się ich na ścianach dwuwarstwowych.
Parapety wewnętrzne również wytwarza się z PVC, kamienia i konglomeratu, a także m.in. z drewna i ceramiki. Elementy drewniane wyglądają naturalnie i są stosunkowo trwałe. Podokienniki z pozostałych materiałów są natomiast łatwe do utrzymania w czystości i odporne na wilgoć.
Okna wymienia się głównie z powodu nieskutecznego zatrzymywania ciepła w budynku, niezadowalającej estetyki, a także w celu poprawy komfortu cieplnego, akustycznego i bezpieczeństwa.
Na co zwracać uwagę przy wyborze nowych okien?
Przy wyborze okien należy zwrócić uwagę na materiał, z którego są wykonane (drewno, PVC, aluminium), pakiet szybowy, parametry izolacyjności cieplnej i akustycznej, a także na elementy antywłamaniowe.
Jakie są sposoby otwierania okien i jak wybrać odpowiedni?
Okna mogą być rozwierane, rozwierano-uchylne, uchylne, przesuwne, oraz nieotwierane (FIX). Wybór sposobu otwierania powinien być dostosowany do potrzeb użytkowania, lokalizacji okna oraz preferencji estetycznych.
Jakie kroki należy podjąć przy demontażu starej stolarki i przygotowaniu otworu pod nowe okna?
Należy zabezpieczyć pomieszczenie, zdjąć skrzydła okienne, przeciąć i wyjąć stare ramy, oczyścić mur z kurzu i luźnych kawałków, usunąć stare parapety oraz wyrównać i oczyścić powierzchnię pod nową stolarkę.
Jak prawidłowo montować nowe okna?
Montaż rozpoczyna się od umieszczenia ramy w otworze, stabilizacji klockami montażowymi, kontrolowania poziomów i przekątnych, mocowania ramy, uszczelnienia pianką montażową i zastosowania taśm paroszczelnych i paroprzepuszczalnych, a także montażu ciepłych parapetów.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
