Jak usprawnić wentylację grawitacyjną i odgrzybić wnętrza?

Naloty pleśni na ścianach, sufitach oraz odczuwalny zapach stęchlizny to wyraźne sygnały długotrwałego zawilgocenia pomieszczeń, najczęściej będącego efektem niewystarczającej wentylacji.

Do powstawania pleśni przyczyniają się również mostki termiczne, czyli miejsca o słabej izolacyjności cieplnej, w których dochodzi do wykraplania się pary wodnej zawartej w powietrzu. Takie warunki sprzyjają rozwojowi grzybów pleśniowych, które nie tylko negatywnie wpływają na zdrowie domowników, ale również niszczą konstrukcję budynku.

Typowe miejsca występowania pleśni to narożniki ścian zewnętrznych, okolice okien oraz przestrzenie o ograniczonej cyrkulacji powietrza, np. za meblami. Nawet jeśli nie obserwujemy widocznych śladów pleśni, a jedynie wyczuwamy zapach stęchlizny, warto dokładnie sprawdzić również trudno dostępne miejsca.

Opisane przez Pana objawy wymagają natychmiastowej interwencji, aby powstrzymać dalszy rozwój grzybów. Im szybsza reakcja, tym łatwiejsze będzie ich usunięcie.

Należy pamiętać, że bardzo często warunki sprzyjające rozwojowi pleśni powstają po remoncie starego domu, w którym wcześniej nie było takich śladów. Wymiana okien na szczelne modele oraz ocieplenie ścian zewnętrznych ograniczają odprowadzanie pary wodnej z wnętrza budynku, co prowadzi do utrzymywania się w nim stale podwyższonej wilgotności powietrza, sprzyjającej rozwojowi pleśni.

Aby temu zapobiec, kluczowe jest zapewnienie skutecznej wentylacji wszystkich pomieszczeń. Można to osiągnąć poprzez wyposażenie okien w nawiewniki oraz sprawdzenie i udrożnienie kanałów wentylacyjnych. Dopiero po obniżeniu wilgotności powietrza do odpowiedniego poziomu można przystąpić do likwidacji zagrzybienia.

Ocena stopnia zawilgocenia ścian przed odgrzybianiem

Przed rozpoczęciem odgrzybiania kluczowe jest dokładne zbadanie miejsc z widocznymi przebarwieniami tynku.Należy zmierzyć wilgotność powietrza i temperaturę powierzchni za pomocą wilgotnościomierza i termometru bezdotykowego. Ten drugi instrument pozwala również na wykrywanie mostków termicznych, czyli miejsc o znacznie niższej temperaturze niż reszta ściany lub sufitu.

Uzyskane wartości należy porównać z odpowiednimi tabelami, aby ocenić, czy w danych warunkach dochodzi do kondensacji pary wodnej. W zależności od wyników, konieczne może być zwiększenie intensywności wentylacji, ograniczenie wytwarzania pary wodnej (np. przykrywanie garnków podczas gotowania) lub ocieplenie chłodnych miejsc.

W niektórych przypadkach diagnostyka przyczyn zawilgocenia wymaga również sprawdzenia stopnia nawodnienia wnętrza muru. Z dużą dokładnością można to zrobić metodą suszarkową.

Procedura:

1. Używając wiertła koronowego o głębokości dostosowanej do grubości ściany, pobieramy próbkę materiału.
2. Ważymy próbkę i umieszczamy ją w piekarniku nagrzanym do temperatury 105°C.
3. Co pewien czas ważymy próbkę, aż do uzyskania stałej masy.
4. Różnicę między masą przed i po wysuszeniu dzielimy przez masę próbki suchej, aby uzyskać procentową zawartość wody. Optymalny poziom wilgotności muru to 5-6%.

Wynik badania pozwoli ocenić stan zawilgocenia muru i dobrać odpowiednią metodę osuszania.

Może cię zainteresować

Energooszczędność i Koalicja Termomodernizacji Jak zamontować drzwi techniczne? Czy okna mogą otwierać się na zewnątrz? Jak zasłonić okna na parterze? Okna i drzwi w 2024 roku. Jakie trendy będą obowiązywały? Metamorfoza drzwi wejściowych metodą DIY Markizy wolnostojące - zamień ogórd lub taras na miejsce urlopowego wypoczynku Jak myć żaluzje fasadowe? Wybieramy komfortowe drzwi do wnętrz Jakie są wady i zalety okien nieotwieranych typu FIX? Skąd się bierze popularność ościeżnic stalowych? Co zrobić gdy drzwi balkonowe się nie domykają? Jaka roleta na skośne okno? Jakie są zalety parapetów z konglomeratu? Jak je pielęgnować? Co to jest szkło ornamentowe? Jakie okna wybrać od południa, jakie od północy? Kiedy prostota i minimalizm spotykają się z nowoczesnością. Dom w stylu stodoły Rolety zewnętrzne w nowo projektowanym budynku - co powinniśmy o nich wiedzieć? Dlaczego warto zdecydować się na stolarkę pozbawioną progów? Jak włączyć czytnik linii papilarnych? Jakie parametry decydują o bezpieczeństwie zapewnianym przez zamki i wkładki? Czy istnieją okna przez które nie widać wnętrza? Lekkie konstrukcje z drewna klejonego z powłoką PVC Co to za kolor Winchester? Jak przestawić okna na tryb letni/zimowy? Wianki okolicznościowe i inne ozdoby do dekoracji drzwi. Przewodnik kreatywnego dekorowania Jaki jest proces produkcji szyby zespolonej? Jak przebiega szczelny montaż okien w technologii Soudal Window System? Nowa generacja okien dachowych GREENVIEW. Nowy standard na nowe czasy Odkryj piękno za oknem z INNOVIEW: Okna, które harmonizują z naturą LINEAR - okna dla ambitnych realizacji Wyłazy dachowe - jaki model wybrać? Co daje anodowanie aluminium? Pora na nowe okna. Jak przygotować się do wymiany okien w domu i zrealizować ją krok po kroku? Jakie okna przesuwne wybrać? Ile powinno być od okna do sufitu? Na jakiej wysokości umieścić okno? Prawidłowy montaż okien energooszczędnych Wymiana okien, drzwi i bramy garażowej - jak się do tego zabrać? Proste i szybkie w obsłudze kraty rolowane - rodzaje, montaż Okna na straży bezpieczeństwa Ile kosztuje moskitiera na okno balkonowe?

Zobacz więcej Zwiń

Wilgotność powietrza i skuteczna wentylacja

Wilgotność powietrza jest jednym z kluczowych wskaźników jego jakości. Poziom wilgotności zależy od wielu czynników, takich jak intensywność oddychania mieszkańców, parowanie roślin, pranie, gotowanie czy kąpiele. Szacuje się, że podczas typowego użytkowania domu powstaje 2-4 g pary wodnej na metr sześcienny w ciągu godziny (średnio w ciągu doby).

W budynku o powierzchni 150 m2 oznacza to, że każdego dnia trzeba usunąć 20-40 litrów wody. Aby utrzymać optymalną wilgotność względną pomieszczeń (45-60%), konieczna jest wentylacja o średniej intensywności odpowiadającej 0,2-0,5 wymiany objętości powietrza w ciągu godziny. W takim domu średni strumień powietrza wentylacyjnego wyniesie więc 80-200 m3/h.

Intensywność wentylacji należy dostosować do warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz. Największe potrzeby wentylacyjne występują w wysokiej temperaturze zewnętrznej.

Instalację wentylacyjną projektuje się dla temperatury zewnętrznej +10°C. W niższej temperaturze strumień powietrza może być odpowiednio mniejszy. Wynika to z małej zawartości pary wodnej w nawiewanym powietrzu zewnętrznym.

Przykład:

• Nawiew o temperaturze np. -15°C i wilgotności 70% zawiera ok. 1 gram pary wodnej na metr sześcienny.
• Po podgrzaniu w pomieszczeniu do 20°C takie powietrze może dodatkowo wchłonąć do 17 g wody.
• Natomiast doprowadzone do wnętrz powietrze o temperaturze +10°C i wilgotności 70% zawiera już ok. 7 g/m3 wody i po ogrzaniu usunie ją tylko do poziomu ok. 10 g/m3, zmniejszając wilgotność w zależności od intensywności wentylacji.

Utrzymanie właściwego klimatu w domu wymaga więc możliwości regulacji wymiany powietrza, zależnie od warunków zewnętrznych i rodzaju pomieszczenia.

Zbyt intensywna wymiana powietrza w niskiej temperaturze zewnętrznej prowadzi do nadmiernego wysuszenia powietrza we wnętrzach, co negatywnie wpływa na samopoczucie mieszkańców i może powodować szkody w wyposażeniu (rozsychanie się mebli, podłóg), wyładowania elektrostatyczne, jak i niepotrzebne straty energii zużywanej na ogrzewanie.

Wentylacja ze wspomaganiem – skuteczne rozwiązanie dla domów jednorodzinnych

Wentylacja grawitacyjna, mimo swojej prostoty i niskich kosztów instalacji, nie zawsze zapewnia optymalną wymianę powietrza w domach jednorodzinnych, szczególnie w budynkach o szczelnej stolarkę okienną i drzwiową. Wydajność tego systemu jest silnie uzależniona od warunków atmosferycznych, co może prowadzić do problemów z nadmierną wilgotnością powietrza.

W takich przypadkach warto rozważyć zastosowanie wentylacji ze wspomaganiem, która łączy w sobie zalety prostoty i niskich kosztów grawitacji z większą wydajnością i stabilnością działania.

Głównym elementem systemu wspomaganego jest wentylator wyciągowy, zamontowany w kanale wywiewnym.Zapewnia on utrzymanie odpowiedniego ciągu wentylacyjnego, niezależnie od warunków zewnętrznych.

Aby system działał efektywnie, niezbędne są również nawiewniki, najczęściej okienne. Ich zadaniem jest doprowadzenie świeżego powietrza do wnętrza budynku. Najlepiej sprawdzą się modele higrosterowane, które automatycznie regulują przepływ powietrza w zależności od jego wilgotności.

Wentylacja hybrydowa, czyli połączenie grawitacji ze wspomaganiem wentylatorem, to coraz częściej stosowane rozwiązanie w domach jednorodzinnych. Pozwala ono na utrzymanie optymalnej wymiany powietrza przez cały rok, zapewniając komfort i zdrowy mikroklimat w pomieszczeniach.

Problemy z nadmierną wilgotnością można całkowicie wyeliminować stosując wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Ten system zapewnia nie tylko wydajną wymianę powietrza, ale również pozwala na odzyskiwanie ciepła z powietrza usuwanego z budynku, co przekłada się na oszczędności energii grzewczej. Niestety, ze względu na wyższe koszty instalacji, wentylacja mechaniczna jest rzadziej wybierana przez inwestorów, szczególnie w przypadku remontów istniejących budynków.

Podsumowując:

• Wentylacja ze wspomaganiem to skuteczne i ekonomiczne rozwiązanie dla domów jednorodzinnych, zapewniające optymalną wymianę powietrza niezależnie od warunków atmosferycznych.
• Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła to najlepszy sposób na zapewnienie komfortowego mikroklimatu i oszczędność energii grzewczej, ale jej instalacja wiąże się z wyższymi kosztami.

Usuwanie pleśni i ochrona przed ponownym zagrzybieniem

Zwalczanie pleśni – krok po kroku

W przypadku powierzchniowego zagrzybienia pleśń należy usunąć poprzez:

• Spryskanie środkiem grzybobójczym (zawierającym chlor)
• Dokładne zeskrobanie nalotu
• Wyszorowanie powierzchni twardą szczotką

Pamiętaj, że pleśni nie wolno usuwać na sucho, ponieważ prowadzi to do rozsiewania zarodników grzyba.

Po spryskaniu ściany preparatem grzybobójczym wykwity pleśni usuwa się szczotką ze sztywnym włosiem. (fot. Fotolia)

Kluczowe czynniki w walce z pleśnią:

• Uzyskanie właściwej wilgotności powietrza – to absolutnie najważniejszy czynnik w walce z pleśnią i innymi grzybami. Należy zadbać o trwałe osuszenie ścian, np. poprzez intensywne wietrzenie lub zastosowanie osuszacza.
• Połączenie osuszania z dezynfekcją – samo osuszenie może nie wystarczyć do wyeliminowania zarodników grzyba, które mogą przetrwać w ścianie przez dłuższy czas. Dlatego konieczne jest przeprowadzenie dodatkowych zabiegów niszczących zarodniki i grzybnie, a także zastosowanie fungicydów o długim okresie działania.

Powierzchnie zaatakowane grzybnią należy spryskać lub środek nałożyć pędzlem. W miejscach bardzo zainfekowanych proces trzeba powtórzyć. W trakcie prac pomieszczenie należy intensywnie wietrzyć. (fot. Pilmas)

Metody dezynfekcji:

• Ozonowanie: Skuteczna, łatwa i stosunkowo tania metoda, która nie tylko zwalcza pleśń, ale także dezynfekuje i usuwa zapach stęchlizny. Ozon, będący odmianą tlenu, ma bardzo silne właściwości utleniające i bakteriobójcze. Generowany jest przez generatory ozonowe, a jego rozpad do zwykłego tlenu zachodzi samoistnie w ciągu ok. 0,5 godziny. Proces ten nie wytwarza substancji toksycznych i nie wpływa negatywnie na samopoczucie osób przebywających w pomieszczeniu. Parametry ozonowania (stężenie i czas trwania) dobierane są indywidualnie, zależnie od skażenia i kubatury pomieszczenia.
• Lampy ultrafioletowe: Podobnie jak ozonowanie, lampy UV również powodują wytwarzanie ozonu. Jednak ich działanie jest krótkotrwałe i nie gwarantuje pełnego zabezpieczenia przed wtórnym zagrzybieniem, jeśli wilgotność podłoża nie zostanie obniżona dostatecznie.
• Środki grzybobójcze: Długotrwałą ochronę przed pleśnią zapewniają chemiczne środki grzybobójcze nakładane na podłoże pędzlem. Ze względu na ich toksyczność, mogą być stosowane w dwóch formach:
• Jako powłoki nakładane na surowy mur i następnie otynkowywane
• Aplikowane na tynk przeznaczony do malowania (jako warstwę podkładową pod farby)

Dobór preparatu zależy od stanu i głębokości zagrzybienia podłoża. Mocno zainfekowane, kruszące się tynki wymagają skucia i ponownego otynkowania po nałożeniu fungicydu. Natomiast na powierzchniowe porażenia pleśnią, po dezynfekcji i mechanicznym usunięciu nalotu, można zastosować preparat przeznaczony pod powłoki malarskie.