Co jest dziś naprawdę modne w budownictwie jednorodzinnym? Duże przeszklenia. A najlepszym materiałem na ramy ogromnych okien jest aluminium. Dzięki niemu architekci mogą popuścić wodze fantazji i projektować ze szkła nawet całe ściany. Ten materiał świetnie wpisuje się również w proste, nowoczesne bryły, więc nie ma innej opcji - aluminiowa stolarka musi być modna!
Janusz Werner
Data publikacji: 2021-07-20
Data aktualizacji: 2021-07-20
Jeszcze kilkanaście lat temu aluminiowe okna nie cieszyły się dobrą opinią. Uchodziły bowiem za zimne, w czym było sporo prawdy. Do biura, sklepu - tak, ale w budownictwie jednorodzinnym raczej ich nie stosowano.
Dziś sytuacja wygląda inaczej. Owszem, aluminium, jak każdy metal, w dotyku jest chłodniejsze od np. drewna. W tej samej temperaturze otoczenia, wykonana z niego rama wyda nam się zimniejsza od sosnowej. Po prostu, przy zetknięciu z ciepłą ręką, materiał wydaje się chłodny, bo ma bardzo dużą zdolność do przejmowania ciepła. Drewno, które trudniej przejmuje ciepło, odbieramy jako cieplejsze w dotyku, chociaż w rzeczywistości jego temperatura może być identyczna.
Co absolutnie nie oznacza, że współczesny profil aluminiowy izoluje termicznie gorzej, niż drewniany czy ten z PVC. Wręcz przeciwnie, nowoczesne profile z metalu mogą mieć tak dobre parametry cieplne, że z powodzeniem stosuje się je w budownictwie pasywnym. Pojawiający się kiedyś zarzut, że aluminiowa framuga oznacza straty ciepła, dziś jest zupełnie nieprawdziwy.
Okna aluminiowe mają jeszcze jedną cechę, której trudno nie zauważyć - są droższe od pozostałych. Droższe, zatem mniej dostępne, przez co być może stają się również bardziej pożądane.
Infografika: Okna aluminiowe - zalety i wady
Najważniejszy parametr okien
Współczesne okno ma być przede wszystkim "ciepłe", czyli ma nie pozwalać ciepłu na ucieczkę z domu. Jego izolacyjność termiczną opisuje współczynnik przenikania ciepła Uw, który pokazuje, jak dużo ciepła ucieka przez okno wskutek różnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz pomieszczenia. Zgodnie z przepisami, od początku 2021 roku wartość Uw okna pionowego nie może przekraczać 0,9 W/(m²·K). Całkiem niedawno o takiej stolarce mówiono energooszczędna, dziś to standard.
Dziś okna aluminiowe muszą być ciepłe - coraz częściej ściana to tylko okno. (fot. Aliplast)
Warto zauważyć, że każdy z dwóch podstawowych elementów, z których składa się okno - czyli rama i przeszklenie - ma inną przenikalność cieplną. Przenikalność przeszklenia Ug jest mniejsza od przenikalności profilu Uf. Przeszklenie jest zatem cieplejszym elementem okna. Wypadkową Ug i Uf jest Uw, czyli współczynnik przenikania ciepła całego okna. I to właśnie ten parametr, wyliczony odnośnie gotowego, konkretnego produktu (a nie np. okna referencyjnego), powinien interesować inwestora. Co istotne, takie samo przeszklenie może trafić do ramy wykonanej z dowolnego materiału, więc różnice między oknami wynikają przede wszystkim z właściwości profili.
Profil, czyli rama
Profile okienne wykonuje się w zasadzie z trzech materiałów: tworzywa (PVC), drewna i aluminium. Najpopularniejsze i najtańsze są plastikowe. Ramy z klejonego warstwowo drewna są cenione za naturalność i sztywność, co ma znaczenie szczególnie w przypadku dużych okien tarasowych. Są jednak droższe, cięższe i wymagają konserwacji.
Profile aluminiowe kosztują najwięcej, lecz są najsztywniejsze, najtrwalsze i nie trzeba ich konserwować. Ich udział w rynku rośnie, jednak nie przekracza kilku procent. Do budownictwa mieszkaniowego przeznaczone są ciepłe profile aluminiowe. Taki profil powstaje z dwóch metalowych kształtowników, połączonych wkładką termiczną z tworzywa (np. poliamidu wzmacnianego włóknem szklanym). Ma budowę trzy- lub czterokomorową, środkową komorę wypełnia się dodatkowo pianką polimerową.
Profile z aluminium cechuje najwyższa (wśród materiałów, z których produkuje się okna) stabilność. Są lekkie i wytrzymałe, co czyni z nich najlepszy materiał do obsadzania dużych i ciężkich przeszkleń. W typowej ramie można zamontować antywłamaniowe pakiety szklane ważące 50-60 kg/m2. Aluminium jest też bardzo podatne na formowanie, więc wytwarzane z niego okna mogą mieć rozmaite kształty - prostokątne, okrągłe, łukowe. Dzięki wspomnianej stabilności i wytrzymałości, profil może być wyjątkowo wąski - patrząc na okno, zobaczymy głównie duże przeszklenie, prawie bez ramy.
Na profilu aluminiowym można zbudować przesuwne tarasowe drzwi o wadze do 400 kg. (fot. Saint-Gobain Glass)
Z aluminium produkuje się okna dowolnej wielkości i kształtu. (fot. Aliplast)
To przeszklenie ma lepszą ciepłochronność, a ramy z aluminium mogą być tak wąskie, że prawie ich nie widać. (fot. Krispol)
Wróćmy do przeszklenia
Szklenie to szyba zespolona, składająca się z co najmniej dwóch tafli szkła, oddalonych od siebie o kilkanaście mm. Przestrzeń między nimi jest szczelnie zamknięta i wypełniona gazem, przeważnie argonem.
W cieplejszej stolarce pakiety dwuszybowe zastępowane są trzyszybowymi, tafle szkła pokrywają powłoki niskoemisyjne, a komory między nimi wypełnia np. droższy krypton. Co umożliwia uzyskanie współczynnika Ug (czyli przenikalności cieplnej przeszklenia) na poziomie 0,5 W/(m²·K). Jeśli takie szklenie zostanie osadzone w profilu, którego współczynnik przenikania ciepła Uf wynosi koło 0,85 (taki mają dobre profile aluminiowe), to osiągniemy Uw całego okna między 0,7 i 0,8 W/(m²·K).
Jednak zwiększając liczbę komór i grubość przeszklenia (celem poprawienia ciepłochronności), zmniejsza się przeźroczystość okna i ogranicza dostęp światła do wnętrza. Dlatego warto zwrócić uwagę na jeszcze dwa parametry przeszklenia.
Pierwszy to współczynnik przepuszczalności światła Lt. Pokazuje on, jaka część światła słonecznego docierającego do szyby zostanie przez nią wpuszczona do wnętrza. Jego wartość podaje się w procentach lub jako ułamek dziesiętny, a im jest wyższa, tym w pomieszczeniu będzie jaśniej. Dobrze, gdy współczynnik Lt wynosi ponad 70% (0,70). Kolejnym parametrem jest współczynnik przepuszczalności energii słonecznej g. Ten opisuje, jaka część docierającej do okna energii słonecznej przeniknie do pomieszczenia. Przeważnie g oscyluje koło 60%.
Dlaczego architekci lubią okna aluminiowe? Bo przeszklenia tej wielkości otwierają wnętrza domu na widok, zacierają granicę między tym, co w środku i tym, co na zewnątrz (fot. z lewej: Awilux, fot. z prawej: Schüco).
Zalety i wady okien aluminiowych
Okna z aluminium są odporne na warunki atmosferyczne i intensywne promieniowanie słoneczne. Nie porasta ich pleśń i nie ulegają zawilgoceniu. Ich pielęgnacja jest bardzo prosta - wystarczy przetrzeć je co jakiś czas wodą z dodatkiem łagodnego środka myjącego (nie może zawierać octu i innych kwasów, chloru, środków silnie zasadowych).
Wygląd, a także trwałość profilu zależy również od jego wykończenia. Ramy aluminiowe mogą być anodowane lub lakierowane. Te pierwsze są odporne na korozję, zmiany temperatury, warunki atmosferyczne. Mogą mieć kolor naturalnego aluminium, złoty lub brązowy.
Profile lakierowane proszkowo są bardziej od anodowanych odporne na korozję i zarysowania. Maluje się je w zasadzie na dowolny odcień, można też zamówić wersje dwukolorowe - polakierowane w środku inaczej, niż na zewnątrz. Ich powierzchnia może być matowa, błyszcząca, metalizowana, okleinowana (np. tak, żeby przypominała drewno).
Tyle o zaletach, pora na wady. Poważnie uszkodzonych okien z aluminium nie da się naprawić. Jeśli profile zostaną pokrzywione, pogięte, mocno porysowane, trzeba będzie je wymienić. Tak samo jak profile z PVC i inaczej, niż drewniane - te w przypadku porysowania da się przeszlifować i pomalować od nowa.
Aluminium nieuszkodzone nie koroduje, lecz porysowane, w kontakcie z wapnem i zaprawą cementową może. Nie powinno stykać się z mosiądzem, miedzią i stalą, bo ulegnie korozji kontaktowej. Co oznacza, że pod oknem aluminiowym lepiej nie montować parapetów ze stalowej blachy.
Największą wadą okien aluminiowych jest jednak wysoka cena - są droższe nie tylko od tych z PVC (i to sporo), ale również od drewnianych. Wynika to także z tego, że są produkowane głównie na indywidualne zamówienie.
Dla inwestorów przyzwyczajonych do typowej stolarki pewną niespodzianką może być montaż dużych okien aluminiowych. Tu najpierw montuje się same ramy, a potem obsadza w nich szyby zespolone. (fot. J. Werner)
Ceny okien aluminiowych
Jak już wspomnieliśmy, okna aluminiowe do tanich nie należą. Małe okno o wymiarach 55 × 110 cm to wydatek do 2000 zł. Okno duże (170 × 220 cm) jest dwa, trzy droższe. Przy czym w obu mamy szklenie o współczynniku Ug = 0,5 W/(m²·K) i ciepły profil malowany na dowolny kolor z palety RAL.
Szklana ściana (7 × 2,8 m) z drzwiami podnoszono-przesuwnymi to wydatek 30-40 tys. zł. Warto zauważyć, że cena okna drewnianego w takim rozmiarze będzie bardzo podobna. Produkt z PVC jest tańszy - ale różnica nie jest duża, zaś całe przeszklenie zamiast 4 podziałów musi ich mieć np. 8.
Do aluminiowych okien pasują drzwi wejściowe z tego samego materiału. Te, w zależności od rozmiarów, od tego, czy są, i jak duże, dodatkowe doświetla (boczne, górne), zależnie od klasy odporności na włamanie i sposobu otwierania (klamka czy pochwyt, z elektrozamkiem/bez) kosztują 10-20 tys. zł.
Komplet stolarki aluminiowej do średniej wielkości domu może zatem kosztować nawet 100 tys. zł.
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
Skomentuj
