Niekończąca się wojna z kurzem. To urządzenie okazało się zbawieniem
Niekończąca się wojna z kurzem. To urządzenie okazało się zbawieniem
Warto wybrać oczyszczacz powietrza z trzema filtrami. Kompozytowy usuwa kurz, pyły i sierść zwierząt, aktywny filtr węglowy - toksyczny formaldehyd, filtr kompozytowy HEPA – bakterie, pyłki, w tym PM2,5, dym tytoniowy oraz roztocza, fot. Adobe Stock
Dom, w którym mieszkają osoby z problemami zdrowotnymi, alergiami na kurz i roztocza, czy sierść zwierząt musi spełniać wyśrubowane wymagania dotyczące jakości powietrza w nim panującego. Urządzeniem, które może okazać się zbawienne jest oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA. Skutecznie ogranicza ilość kurzu i alergenów w domu.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2025-11-13
Data aktualizacji: 2025-11-13
Jak urządzić i utrzymać porządek w domu alergika? Przy czym nie chodzi tu o szpitalną sterylność i fanatyczne ograniczanie kontaktu z jakimikolwiek alergenami, ale o zdroworozsądkowe kompleksowe podejście do dbania o mikroklimat w pomieszczeniach. Kluczowe jest tu połączenie kilku instalacji i urządzeń, bo każde z nich pełni inne funkcje. Wentylacja odpowiada za wymianę zużytego powietrza na świeże, klimatyzacja stabilizuje temperaturę i pośrednio wilgotność, oczyszczacz filtruje to, czego nie widać, nawilżacz ratuje śluzówki zimą i zapewnia odpowiednią wilgotność powietrza, a osuszacz zapobiega nadmiernemu zawilgoceniu wnętrz. Gdy wszystkie te elementy współpracują, objawy alergii u mieszkańców wyraźnie słabną. Oczywiście, nie bez znaczenia jest rodzaj alergenów - jedni reagują na pyłki, inni głównie na kurz i roztocza, kolejni na grzyby w zawilgoconych ścianach. Alergie na kurz i roztocza są bardzo uciążliwe, dlatego trzeba dbać o czystość na co dzień i warto zainwestować w oczyszczać powietrza.
Oczyszczacz powietrza z filtrem HEPA zatrzyma kurz
Oczyszczacze powietrza to urządzenia wyposażone w wentylator i filtry, które zatrzymują kurz, bakterie, zarodniki grzybów, roztocza, sierść zwierząt, pyłki oraz neutralizują nieprzyjemne zapachy. Wentylator wymusza ruch powietrza - zasysa zanieczyszczone i po przefiltrowaniu wdmuchuje je do pomieszczenia. Modele oczyszczaczy z funkcją nawilżania czyste powietrze mogą nawilżyć, a te z jonizatorem - poddać jonizacji. Oczyszczacze mogą usunąć od 85 do prawie 100% zanieczyszczeń. Te niewielkiej wielkości i mocy skutecznie przefiltrują powietrze w zamkniętych wnętrzach o powierzchni do 30 m2 w np. sypialni, salonie. Do oczyszczania powietrza w oddalonych od siebie pokojach powinno się kupić kilka egzemplarzy lub w nocy ten z salonu przenieść do sypialni.
Warto szukać oczyszczaczy powietrza gwarantujących skuteczną filtrację drobnego pyłu i alergenów - w praktyce oznacza to oczyszczacze wyposażone w filtry HEPA o klasie H13 lub H14.
Poziom hałasu wytwarzanego przez urządzenia zależy od trybu pracy i wydajności. Najciszej działają oczyszczacze powietrza ustawione na tryb nocny (sleep) - ok. 25 dB, fot. DAIKIN
Producenci oferują też oczyszczacze wodne, w których element filtrujący (obracające się tarcze) jednocześnie wiąże zanieczyszczenia i nawilża powietrze. Tym głównym może być filtr elektrostatyczny, w którym jonizator ładuje dodatnio cząstki zanieczyszczeń, a ujemnie naładowana warstwa je przyciąga. Nie wymienia się go, wystarczyco 2-3 miesiące umycie elementu pod bieżącą wodą.
Jak wybrać dobry oczyszczacz powietrza?
Moc oczyszczaczy wynosi zwykle od kilku do kilkudziesięciu watów [W]. Nie warto jednak sugerować się samą mocą, ważniejsze są przepływ i realna wydajność oczyszczania. Określa ją wskaźnik emisji czystego powietrza (CADR - Clean Air Delivery Ratings) [m3 /h], który pokazuje, ile czystego powietrza wraca do pomieszczenia w ciągu godziny. Im wyższa jego wartość, tym oczyszczacz jest skuteczniejszy. Urządzenia domowe mogą osiągać wydajność 750 m3 /h. W modelach oczyszczaczy z nawilżaczem, wartość ta jest niższa (ok. 350 m3 /h). Jeśli pokój ma 20 m2 i 2,7 m wysokości, objętość 54 m3 - oczyszczacz powinien „przemielić” to powietrze kilka razy na godzinę, szczególnie w sezonie pylenia. Odpowiednie więc będzie korzystanie z oczyszczacz powietrza o wydajności min. ok. 300 m3 /h.
W sprzedaży są również urządzenia łączące funkcję oczyszczacza i nawilżacza. W najprostszych modelach ewaporacyjnych, wentylator przetłacza brudne powietrze przez nasiąknięty wodą wkład nawilżająco-czyszczący, który zatrzymuje zanieczyszczenia i nasyca powietrze cząstkami wody. Droższe wersje wyposażone są w filtr węglowy i HEPA, wkład z jonami srebra. Powietrze jest nawilżane przez podgrzewanie lub przy pomocy ultradźwięków.
Czy oczyszczacz powietrza powinien być włączony cały dzień?
Na efektywność pracy oczyszczacza wpływa lokalizacja - w odpowiedniej odległości od ścian, mebli, nie przy zasłonach. Urządzenie powinno wyrzucać czyste powietrze szerokim strumieniem. Aby działało efektywnie, jego obroty powinny być stałe i niskie przez cały dzień. Taka praca gwarantuje uzyskanie lepszych efektów, niż po włączeniu na krótko wieczorem funkcji turbo. Dla alergika najważniejsza jest filtracja mechaniczna, jonizacja i ozonowanie nie są zalecane do pokoju dziecka i sypialni. Przy wybieraniu oczyszczacza, warto sprawdzić, czy sprzęt ma wskaźnik jakości powietrza, regulację stopnia jego oczyszczania, kontrolkę informującą o konieczności wymiany filtrów oraz możliwość programowania cykli pracy. Najnowocześniejsze modele oczyszczacz powietrza obsługuje się smartfonem.
Oczyszczacz powietrza z dekoracyjnym blatem, oprócz realizowania typowych funkcji, stanowi oryginalne wyposażenie wnętrza, fot. LG
Jak zadbać o czystość na co dzień w domu alergika
Nawet najlepsze materiały nie spełnią swojej roli, jeśli nie będą odpowiednio traktowane. Ściany malowane farbami i tapetami zmywalnymi oraz gładkimi okładzinami należy, od czasu do czasu, przetrzeć wilgotną szmatką, aby usunąć osiadający kurz i pył. Podłogi trzeba regularnie odkurzać - najlepiej odkurzaczem centralnym lub z filtrem HEPA, który skutecznie zatrzymuje drobny kurz i alergeny. Niezbędne jest też mycie ich powierzchni na mokro. Posadzki drewniane wymagają pielęgnacji olejami lub specjalnymi preparatami ekologicznymi, które odświeżają powierzchnię i zabezpieczają ją bez użycia agresywnej chemii. Przy porządkach, kluczowe jest unikanie detergentów zawierających silne środki zapachowe - lepiej sięgnąć po preparaty neutralne i hipoalergiczne.
Wykańczanie ścian i podłóg w domu, w którym mieszka alergik to inwestycja w zdrowie i codzienny komfort. Aby zminimalizować ryzyko występowania reakcji alergicznych, warto wybierać naturalne i certyfikowane materiały. Dzięki świadomym decyzjom można stworzyć przestrzeń, w której oddycha się lekko i bezpiecznie, a codzienne mieszkanie staje się wygodne. Warto pamiętać, że w przypadku alergików, zwłaszcza uczulonych na kurz i roztocza, równie ważna jak estetyka jest funkcjonalność - gładkie, suche, równe powierzchnie łatwe do czyszczenia i brak szkodliwych substancji. Wilgoć sprzyja rozwijaniu się groźnych grzybów pleśniowych, zaś we wszelkich szczelinach i nierównościach łatwo osadza i gromadzi się kurz. Nie bez znaczenia jest faktura ścian. Wszelkie chropowate powierzchnie łatwiej zatrzymują kurz i trudniej je czyścić.
Jak urządzić mieszkanie, gdy jesteśmy uczuleni na kurz
W chorobach alergicznych, które niestety występują bardzo często i dotyczą zarówno dzieci, jak i dorosłych, pewne produkty trzeba całkowicie wykluczyć, a inne stosować z umiarem. Jak wspomnieliśmy wyżej, należy też pamiętać o konieczności utrzymywaniu porządku w całym domu, bo najczęstszym źródłem reakcji uczuleniowych są kurz i roztocza. Do tego dochodzą pyłki roślin, zanieczyszczenia napływające z zewnątrz, sierść zwierząt przebywających w budynku oraz różne związki chemiczne, używane przy produkcji wykończeń i mebli. Osoby wrażliwe na kurz powinny zdecydować się na użycie farb (akrylowych, lateksowych, ceramicznych), z których uzyskuje się gładkie powłoki, które można myć na mokro (wodo- i plamoodporne). Nie należy używać farb strukturalnych, tworzących nierówną powierzchnię ani z dekoracyjnymi drobinkami, na których będzie osadzał się kurz. Im ściana będzie gładsza, tym lepiej.
Dla nadwrażliwych zalecane są tapety, które mają gładką, łatwą do utrzymania w czystości powierzchnię. Najlepiej, jeśli można je przecierać wilgotną ściereczką, aby usunąć w ten sposób kurz. Do dekoracji ścian w pokoju alergika można zastosować korek, o właściwościach antystatycznych (nie przyciąga kurzu). Nie wchłania wilgoci, dzięki czemu na jego powierzchni nie rozwijają się mikroorganizmy. Nadaje się też do czyszczenia na mokro, ponadto wygłusza wnętrze. Oryginalnym pomysłem jest przyklejenie do ścian parkietów drewnianych, płyt mineralnych, paneli winylowych o równej i gładkiej powierzchni. Można je stosować i w pionie, i w poziomie. Wykończone w ten sposób powierzchnie łatwo czyści się na mokro. Natomiast w mieszkaniach osób uczulonych na kurz lepiej unikać paneli tapicerowanych. Choć same w sobie raczej nie powinny powodować uczuleń, to skoro trudno utrzymać czystość takiej powłoki, zapewne dochodzić będzie do gromadzenia się tam kurzu - popularnego alergenu.
Zdecydowanie warto też ograniczyć ilość dekoracji, na których może zbierać się kurz. Książki nie powinny być przechowywane na otwartych półkach, najlepiej domową bibliotekę wyposażyć w przeszklone regały. Ozdoby warto zastąpić roślinami, które oczyszczają powietrze, np. skrzydłokwiatem, draceną, aloesem, zielistkiem, begonią. Najlepiej zaplanować zamykane szafki, by przechowywane w nich rzeczy się nie kurzyły i nie trzeba było często odkurzać wszystkich półek. Warto wybierać naturalne materiały, takie jak drewno, kamień, szkło, i unikać tworzyw sztucznych, zwłaszcza kiepskiej jakości. Zamiast grubych puszystych wykładzin, lepiej zdecydować się na cienki dywanik, który można wytrzepać lub uprać w pralce. Nie należy zawieszać ciężkich tkaninowych zasłon, lecz zamontować rolety zewnętrzne. Zamiast tapicerowanych kanap i foteli - lepiej dobrać wyroby ze skóry, którą łatwo się czyści, lub wybrać meble z pokryciami, które można zdejmować do prania.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.