Zastosowanie osłon okiennych przekłada się nie tylko na przyjemny chłód w domu, ale i na mniejsze zużycie energii elektrycznej przez klimatyzatory. W chłodnych porach roku osłony ograniczają natomiast straty ciepła i wydatki na ogrzewanie - opuszczone na noc zapobiegają wychładzaniu się pomieszczeń. Ponadto tłumią dochodzące z zewnątrz dźwięki i stanowią dodatkowe zabezpieczenie przed włamaniem.
Osłony okienne pełnią wiele funkcji, w tym ochronę przed przegrzewaniem latem, stratami ciepła zimą, hałasem oraz włamaniem. W chłodniejszych miesiącach, po opuszczeniu na noc, pomagają utrzymać ciepło w pomieszczeniach. Zewnętrzne osłony, takie jak rolety, żaluzje czy markizy, są bardziej efektywne niż wewnętrzne, ponieważ zatrzymują promienie słoneczne jeszcze przed dostaniem się do wnętrza. Duże przeszklenia, zwłaszcza od południowej strony budynku, wymagają szczególnej ochrony. Osłony montowane na oknach dachowych zapobiegają ich nadmiernemu nagrzewaniu. Warto wybrać modele o podwyższonej odporności na włamanie. Rolety dostępne są w różnych wariantach montażu, od adaptacyjnych po podtynkowe. Dla wygody użytkowania można zdecydować się na wersje z napędem elektrycznym, które można włączyć w system inteligentnego domu. Montaż osłon fasadowych najlepiej planować na etapie projektowania budynku, choć możliwe jest także ich późniejsze zamontowanie.
Wewnątrz budynków powszechnie montowane są rolety czy żaluzje, ale wyraźnie skuteczniejszym rozwiązaniem są osłony zewnętrzne (rolety, żaluzje, markizy), które zatrzymują promieniowanie słoneczne już poza domem. Wśród nich największym powodzeniem cieszą się rolety. Zanim podejmiemy decyzję o zakupie konkretnych produktów, sprawdźmy, co dokładnie znajdziemy na rynku i czym kierować się przy wyborze. Przede wszystkim, zwracajmy uwagę na sposób instalacji oraz rodzaj sterowania.
Ważne funkcje osłon przeciwsłonecznych
Osłony są uzupełnieniem zarówno okien fasadowych (pionowych), jak i dachowych (połaciowych). Zacieniania bezwzględnie wymagają bardzo duże przeszklenia tarasowe, panoramiczne, zwłaszcza od południowej strony budynku - przez nie, z powodu znacznych rozmiarów, wpada duża ilość promieni słonecznych. Oprócz tego - okna połaciowe na poddaszu.
Z racji umiejscowienia w skośnej płaszczyźnie dachu, na którą w sezonie letnim przez cały dzień pada bezpośrednie promieniowanie słoneczne, mogą prowadzić do przegrzewania się wnętrz. Pamiętajmy, że do okien fasadowych stosuje się nieco inne modele osłon, niż do dachowych.
Ponadto omawiane akcesoria chronią przed ucieczką ciepła z budynku w chłodniejszych miesiącach, ukrywają wnętrze domu przed wzrokiem sąsiadów, przechodniów, oraz są zabezpieczeniem antywłamaniowym - niezależnie od klasy odporności, ponieważ podnoszenie ich wywołuje hałas, który często odstrasza potencjalnych złodziei.
Warto wybierać modele o podwyższonej odporności na włamanie - wyposażone w rygle, zamki, wzmocnione i odpowiednio ukształtowane prowadnice oraz pancerz z grubszego, sztywniejszego materiału. Skutecznie utrudniają zadanie złodziejom, wydłużając czas potrzebny im na wejście do budynku, lub całkowicie ich zniechęcając.
Pod tym względem wyroby dzieli się na sześć klas - od RC1 do RC6. Jednak te powyżej RC3 sporadycznie stosuje się w budownictwie jednorodzinnym.
Kiedy zaplanować montaż osłon przeciwsłonecznych?
Osłony zewnętrzne do przeszkleń pionowych najlepiej przewidzieć już na etapie projektowania domu, ponieważ wiele modeli wymaga wcześniejszego przygotowania otworu okiennego (dzięki temu po zamontowaniu kaseta jest niewidoczna). Jednak w sprzedaży znajdziemy też wersje, które z powodzeniem można instalować później, bez konieczności przeprowadzenia poważniejszych prac remontowych.
Z kolei okna dachowe bez problemu wyposażymy w osłony w dowolnym momencie - także po osadzeniu przeszkleń. W większości przypadków samodzielnie zainstalujemy akcesoria, przykręcając je do ram, bez konieczności wychodzenia na dach. Musimy jednak postępować zgodnie z instrukcją.
Pamiętajmy, że producenci oferują rolety czy markizy dopasowane tylko do własnej stolarki. Najlepiej kupić je wraz z oknami i powierzyć wszystkie prace montażowe jednej ekipie. Okna połaciowe często są fabrycznie zespolone z osłonami przeciwsłonecznymi.
Montaż rolet adaptacyjnych w użytkowanym domu
Uniwersalne rolety
Bardzo popularne są rolety zewnętrzne, które mają pancerz zwijany na wał (rurę nawojową), umieszczony w kasecie (skrzynce). Po opuszczeniu, osłony niemal całkowicie zaciemniają pomieszczenia.
Poszycie porusza się w pionowych prowadnicach, mocowanych do ościeża lub do ramy okna. Składa się z poziomych lameli, zwykle zbudowanych z zamkniętych profili aluminiowych wypełnionych pianką poliuretanową (materiałem izolacyjnym). Pancerz może być także ze stali, PVC lub drewna. Od jego grubości i zastosowanego ocieplenia zależy to, jak skuteczną przegrodę cieplną będzie stanowić.
Kasety miewają przekrój kwadratowy, prostokątny, wieloboczny, półokrągły, i wykończenie w postaci lakieru albo okleiny w kolorze profili okiennych. Osłony takie produkowane są w szerokiej gamie kolorystycznej - nie ma więc problemu z dopasowaniem ich do stolarki, elewacji czy dachówki.
Kaseta rolety dachowej znajduje się nad oknem (fot. Velux)
Lamele rolet dachowych zawsze wysuwają się z kasety umieszczonej nad oknem. Natomiast w przypadku modeli fasadowych, do dyspozycji są różne rozwiązania. Do wznoszonego budynku zwykle wybiera się takie rolety, których kasetę można ukryć pod tynkiem (aby po zainstalowaniu była niewidoczna).Są to np. wersje nadprożowe, pełniące jednocześnie funkcję nadproża, oraz podtynkowe (do zabudowy) umieszczane w specjalnie ukształtowanym nadprożu.
Do istniejącego domu producenci polecają trzy typy rolet. Nakładane często wybierane są przy wymianie okien, wszak kaseta lokowana jest nad ich ramą. Aby udało się ją zmieścić, należy zamówić odpowiednio niższe przeszklenia. W przypadku remontu elewacji albo termomodernizacji budynku, skrzynkę można zamaskować tynkiem lub zasłonić warstwą ocieplenia.
Roleta nadstawna (nakładana) ze skrzynką z materiału o bardzo dobrych właściwościach termicznych. Może być montowana we wznoszonych domach oraz podczas wymiany stolarki. Kaseta zasłonięta warstwą ocieplenia ściany, staje się zupełnie niewidoczna. (fot. Aluprof)
Modele naokienne umieszczane są we wnęce okiennej (kaseta montowana jest pod nadprożem do frontowej części ramy zainstalowanej już stolarki, zaś prowadnice - do profili pionowych). Minus tego rozwiązania to skrzynka przysłaniająca szybę i ograniczająca ilość światła wpadającego do pomieszczenia.
W zamieszkanych budynkach zwykle montuje się rolety naokienne (a) i nakładane (b).
Bardzo popularne wersje elewacyjne (adaptacyjne) można dopasować do okien każdego rodzaju, a ich założenie nie wiąże się z wymianą stolarki ani remontem elewacji. Kaseta przytwierdzana jest do muru ponad otworem okiennym (prowadnice po bokach otworu). Chociaż może być ona wykończona lakierem bądź okleiną w kolorze stolarki, pozostaje elementem widocznym i odstającym od fasady. Osadzają się więc na niej zanieczyszczenia czy śnieg.
Oprócz rolet, zewnętrzną osłonę okien mogą stanowić żaluzje, markizy i markizolety. Te pierwsze montuje się jedynie na przeszkleniach fasadowych. W przeciwieństwie do rolet, nie przesłaniają całkowicie widoku - kąt nachylenia lameli dowolnie się ustawia, regulując ilość i kierunek wpadającego światła. Listwy na ogół wykonane są z taśmy aluminiowej pokrytej lakierem. Sztywne prowadnice boczne, lub linki ze stali nierdzewnej w osłonie z PVC, stanowią zabezpieczenie przed łopotaniem żaluzji na wietrze. Żaluzje montuje się do ściany albo do ramy okiennej.
Kolejna propozycja to markizy fasadowe. Pod względem konstrukcji przypominają rolety do wnętrz. Poszycie - wykonane z siatki z PVC albo z włókna szklanego - jest zwijane w kasecie, montowanej do przeszklenia fasadowego (pionowego) lub nad oknem dachowym. Opuszczona markiza przepuszcza pewną ilość światła. Może pełnić funkcję moskitiery - gdy okno jest otwarte, chroni wnętrze domu przed owadami.
Odmianą markiz są tzw. markizolety - z poszyciem podzielonym na dwie płaszczyzny. Dolną można odchylać na ruchomej belce, na kształt daszka. Dzięki ruchomemu wysięgnikowi, reguluje się stopień jej pochylenia, a w efekcie ilość światła wpadającego do pomieszczenia.
Markiza oraz markizoleta (z poszyciem podzielonym na dwie części) na przeszkleniach fasadowych. (fot. Fakro)
Jak sterować osłonami przeciwsłonecznymi, czyli komfortowa obsługa
Zarówno osłony do przeszkleń elewacyjnych, jak i dachowych można obsługiwać manualnie oraz automatycznie. Wersje ręczne wyposażone są na ogół w zwijacz z taśmą lub linką, znajdujący się od wewnętrznej strony okna. Osłony o dużych rozmiarach mają mechanizmy korbowe (nawijarka z korbą).
Dla własnego komfortu, dobrze jest od razu zainwestować w modele z napędem elektrycznym, sterowane pilotem albo łącznikiem ściennym. Są droższe, lecz w takim wypadku możliwa jest obsługa kilku elementów naraz, a także włączenie ich w system inteligentnego budynku.
Układ powiązany z automatyką pogodową, wyposażony w odpowiednie czujniki, kieruje działaniem osłon, uwzględniając intensywność nasłonecznienia czy porę dnia. Pozwala również na programowanie scenariuszy ich pracy (zamykanie i otwieranie o określonej porze). Dostosowuje się je więc do trybu życia domowników. Scenariusze umożliwiają też symulowanie ich obecności.
Modele z napędem wymagają doprowadzenia do nich zasilania i przewodów sterujących. Dobór konkretnego mechanizmu, jego mocy, należy powierzyć specjaliście.
Gdy chcemy zautomatyzować osłony, które dotychczas obsługiwaliśmy ręcznie, dobrym rozwiązaniem będzie napęd z odbiornikiem radiowym (nie wymagający montażu przewodu od osłony do sterownika). Możemy też zdecydować się na mechanizm zasilany z paneli słonecznych. Zwłaszcza rolety instalowane w połaci dachu (rolety, markizy) wyposażane są w akumulator solarny, ładowany z baterii słonecznej lokowanej w kasecie. Często mają także czujnik natężenia światła, dzięki któremu same otwierają się przy silnym nasłonecznieniu.
Solarne markizy dachowe. (fot. Fakro)
Ile kosztują osłony zewnętrzne? Rolety i żaluzje fasadowe
Osłony zewnętrzne do okien fasadowych o wymiarach ok. 123 × 148 cm i do połaciowych o wymiarach ok. 78 x 140 cm.
KRISPOL RS M3 - roleta natynkowa, adaptacyjna. Materiał - aluminium. Sposób wykończenia - wybrany kolor. Sterowanie ręczne. Wyposażenie - zwijacz taśmy. Gwarancja 5 lat. cena [zł brutto]: 789
KRISPOL RZ M3 - roleta podtynkowa. Materiał - aluminium. Sposób wykończenia - wybrany kolor. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - pilot, wieszakoblokady. Gwarancja 5 lat. cena [zł brutto]: 1336
ALIPLAST Quadro, Round - roleta adaptacyjna, natynkowa. Materiał - lamele aluminiowe wypełnione poliuretanem. Kolor wykończenia - 7016, 7024, 8019, 9005, 9016, 7035, 9006, złoty dąb, wenge, 7016 struktura. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - piloty jedno- i wielokanałowe, sterowanie smartfonem. Gwarancja 2 lata (dodatki/automatyka zgodnie z kartą gwarancyjną dostawcy). cena [zł brutto]: 975 (z siłownikiem radiowym)
ALIPLAST Hide - roleta podtynkowa. Lamele aluminiowe wypełnione poliuretanem. Kolor wykończenia - 7016, 7024, 8019, 9005, 9016, 7035, 9006, złoty dąb, wenge, 7016 struktura. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - piloty jednoi wielokanałowe, sterowanie smartfonem. Gwarancja 2 lata, (dodatki/automatyka zgodnie z kartą gwarancyjną dostawcy). cena brutto [zł]: 1014,69 (z siłownikiem radiowym)
KRISPOL RN M3 - roleta podtynkowa, nakładana, wykonana z aluminium. Sposób wykończenia - wybrany kolor. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - pilot, wieszakoblokady. Gwarancja 5 lat. cena [zł brutto]: 1190
FARTPRODUKT SK45 - roleta natynkowa, adaptacyjna. Materiał - profil aluminiowy wypełniony pianką poliuretanową bezfreonową. Szeroka gama kolorów. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - łącznik klawiszowy, silnik z wbudowanym odbiornikiem radiowym, detekcja przeszkód i przeciążenia, obsługa przez smartfon, wieszaki uniemożliwiające podniesienie rolety. Gwarancja 2 lata. Cena [zł brutto]: 2937
FARTPRODUKT SP-E - roleta podtynkowa. Profil aluminiowy wypełniony pianką poliuretanową bezfreonową. Szeroka gama kolorów. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - włącznik klawiszowy, odbiornik radiowy, detekcja przeszkód i przeciążenia, obsługa przez smartfon, wieszaki uniemożliwiające podniesienie rolety. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: 2992
KRISPOL ZS C80 - żaluzja natynkowa, adaptacyjna. Wykonana z aluminium. Sposób wykończenia - wybrany kolor. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - czujnik światła, pilot, czujnik wiatru. Gwarancja 5 lat. cena [zł brutto]: 2048
KRISPOL ZZ Z90 - żaluzja podtynkowa wykonana z aluminium. Sposób wykończenia - wybrany kolor. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - pilot. Gwarancja 5 lat. cena [zł brutto]: 2089
ALIPLAST Sunfas Ex, Sunfas S - żaluzja fasadowa natynkowa lub podtynkowa, wykonana z aluminium. Kolor wykończenia - 7016, 8019, 9005, 9006, 9016, DB703. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - czujnik wiatrowy, czujnik słoneczny, piloty jedno- i wielokanałowe, sterowanie smartfonem. Gwarancja - 2 lata (dodatki/automatyka zgodnie z kartą gwarancyjną dostawcy). cena [zł brutto]: 2880 (z siłownikiem radiowym)
Ile kosztują osłony zewnętrzne? Rolety i markizy dachowe
Osłony zewnętrzne do okien fasadowych o wymiarach ok. 123 × 148 cm i do połaciowych o wymiarach ok. 78 x 140 cm.
VELUX SML - roleta natynkowa, naokienna. Materiał - lakierowane aluminium w kolorze ciemnoszarym. Sterowanie zdalne, zasilanie elektryczne. Wyposażenie - klawiatura naścienna. Gwarancja 3 lata. cena [zł brutto]: 2048
FAKRO ARZ Komfort Solar - roleta naokienna, natynkowa, do okien połaciowych. Materiał - aluminium + pianka PUR. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - panel solarny, akumulator. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2800
VELUX MML - markiza przeciwsłoneczna, natynkowa, naokienna. Materiał - siatka poliestrowa o przepuszczalności światła na poziomie 14%. Kolor czarny. Sterowanie zdalne, zasilanie elektryczne. Wyposażenie - klawiatura naścienna. Gwarancja 3 lata. cena [zł brutto]: 1229
FAKRO AMZ Solar - natynkowa, naokienna markiza do okien połaciowych. Materiał - włókno szklane + PVC. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - panel solarny, akumulator. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2600
Ile kosztują osłony zewnętrzne? Markizorolety i refleksole
Osłony zewnętrzne do okien fasadowych o wymiarach ok. 123 × 148 cm i do połaciowych o wymiarach ok. 78 x 140 cm.
NAJA PRODEX Markiza na pręty - markizoroleta natynkowa montowana do elewacji. Materiał - tkanina akrylowa lub Screen - Dickson. Sterowanie ręczne (elektryczne - opcja). Wyposażenie - korba. Gwarancja - konstrukcja 2 lata, tkanina 10 lat. cena [zł brutto]: od 1300
FAKRO VML Solar - markiza natynkowa, naokienna. Materiał - włókno szklane + PVC. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - panel solarny, akumulator. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2400
NAJA PRODEX Markiza w kasecie - model natynkowy montowany do elewacji. Materiał - tkanina akrylowa lub Screen - Dickson. Sterowanie ręczne (elektryczne - opcja). Wyposażenie - korba. Gwarancja - konstrukcja 2 lata, tkanina 10 lat. cena [zł brutto]: od 1800
FAKRO VMB Z-Wave - markizoleta natynkowa, naokienna. Materiał - włókno szklane + PVC. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2800
ALIPLAST Screen Cube, Screen Quadro, Screen Round - osłona natynkowa, adaptacyjna, zwijana zipscreen. Materiał - tkanina o przezierności 0%, 1% lub 5%. Dostępna w odcieniach i kombinacjach kolorów - biały, perłowy szary, szary, szary antracyt, lniany, brąz. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - czujnik słoneczny, piloty jedno- i wielokanałowe, sterowanie smartfonem. Gwarancja 2 lata (dodatki/automatyka/tkanina zgodnie z karta gwarancyjną dostawcy). cena [zł brutto]: 2135 (z siłownikiem radiowym)
FAKRO VMU WiFi - markiza podtynkowa. Materiał - włókno szklane + PVC. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2500
FARTPRODUKT Roleta zewnętrzna refleksolowa ZIP - refleksola natynkowa, adaptacyjna. Materiał - włókno szklane 42% - PVC 58%/PVC 100%. Szeroka gama kolorów. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - odbiornik radiowy, obsługa smartfonem, panel solarny, bateria, ładowarka. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: 4742
FAKRO VMZ Solar - markizoleta natynkowa, naokienna. Materiał - włókno szklane + PVC. Sposób wykończenia - lakier proszkowy. Sterowanie elektryczne. Wyposażenie - panel solarny, akumulator. Gwarancja 2 lata. cena [zł brutto]: od ok. 2700
Małgorzata Kolmus fot. otwierająca: Velux
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie funkcje pełnią osłony okienne?
Osłony okienne chronią przed przegrzewaniem latem, stratami ciepła zimą, hałasem z zewnątrz oraz włamaniem. Dodatkowo zapewniają prywatność.
Dlaczego osłony zewnętrzne są bardziej skuteczne niż wewnętrzne?
Osłony zewnętrzne, takie jak rolety, żaluzje i markizy, blokują promieniowanie słoneczne już na zewnątrz budynku, co zwiększa ich skuteczność w porównaniu do wewnętrznych rozwiązań.
Jakie rodzaje osłon stosuje się na oknach fasadowych i dachowych?
Na oknach fasadowych stosuje się inne osłony niż na dachowych, ponieważ te ostatnie wymagają modeli odpornych na intensywne nasłonecznienie w skośnej płaszczyźnie.
Kiedy najlepiej zamontować osłony zewnętrzne?
Osłony fasadowe najlepiej planować na etapie projektowania domu, ale dostępne są również modele, które można zamontować później, bez poważnych prac remontowych.
Jakie są główne rodzaje rolet zewnętrznych?
Rolety zewnętrzne mogą być natynkowe, podtynkowe, nakładane lub naokienne, a ich wybór zależy od etapu budowy lub remontu oraz preferencji estetycznych.
Autorka artykułów związanych m.in. z wykańczaniem i urządzaniem ogrodów oraz wnętrz. Zwolenniczka koncepcji slow design w urządzaniu wnętrz, mającej na uwadze świadomy dobór produktów i indywidualne dopasowywanie rozwiązań. Prywatnie zajmuje się malarstwem, które jest jej największą pasją.