Czy wymiana okien się opłaca? Sprawdź, zanim wydasz kilka tysięcy

Proces to dobre słowo, bo wymiana stolarki przebiega wieloetapowo. Wymiana okien wymaga głębszego zastanowienia i decyzji, które nie są łatwe, poza tym mogą sporo kosztować. Sezon zimowy to idealna pora, aby się zabrać za remont. To czas, kiedy można zrobić rekonesans na rynku, zdecydować o priorytetach przy wyborze okien, poczytać o ich funkcjonalności i, oczywiście, ustalić budżet. Ten artykuł ma pomóc z większą pewnością i ze spokojem rozpocząć remont na wiosnę lub latem. To istotne, aby wcześniej mieć już sprecyzowany plan i przygotować się do wymiany okien. Prace najkorzystniej rozpocząć po zakończeniu sezonu grzewczego - tylko wtedy uniknie się wychładzania pomieszczeń.

Czy w ogóle jest sens wymieniać okna w domu?

Odpowiedź na to pytanie wydaje się być intuicyjnie prosta, ale warto ją doprecyzować. Ustalenie przyczyny potrzeby wymiany okien wskaże właściwy kierunek poszukiwań w gąszczu oferty rynkowej. Oto kilka możliwości.

Rachunki za ogrzewanie w domu stale rosną z powodu uciekającego przez okna ciepła. To dlatego, że stare okna mają słabą izolacyjność. Wynikające z tego straty ciepła zimą mogą sięgać nawet 30%.

Na szybach skrapla się para wodna lub osadza szron – to świadczy o słabym współczynniku przenikania ciepła (ewentualnie również o niewystarczająco sprawnej wentylacji). W pobliżu okna odczuwalne jest zdecydowanie zimniejsze powietrze, a nawet jego ruch – przyczyną mogą być zużyte uszczelki, wypaczone ramy albo nieprawidłowy montaż.

Ruch skrzydeł okiennych jest utrudniony – skrzypią, są wypaczone, ciężko je otworzyć – to typowe cechy zużycia okuć i profili po latach eksploatacji.

Stare okna są nieestetycznie i nie zapewniają komfortu. Poprawienie wyglądu elewacji, wyciszenie pomieszczenia poprzez osadzenie okna o lepszych właściwościach akustycznych, poczucie większego bezpieczeństwa przez dobranie wyrobów o wyższych parametrach antywłamaniowych to także bardzo ważne praktyczne przesłanki do ich wymiany. Niektóre z przytoczonych problemów można rozwiązać poprzez regulację okuć lub wymianę uszczelek. Jeżeli jednak to nie okaże się skuteczne, wymiana całej stolarki będzie konieczna.

Czy wymiana okien na pewno się opłaci?

Jeżeli właściciel wciąż nie jest przekonany, że wymiana okien przyniesie realne oszczędności, warto skorzystać z precyzyjnych metod, które pokażą straty ciepła i potencjalny zysk.

Kalkulator star ciepła on-line

Taki kalkulator strat ciepła dostępny jest np. na stronach internetowych producentów okien. Trzeba wprowadzić powierzchnię okien, obecny i planowany współczynnik Uw, aby oszacować roczne ubytki energii i dowiedzieć się, ile można zaoszczędzić po wymianie okien. Jeśli nie znamy wartości Uw starego okna, jako najbardziej prawdopodobne można przyjąć wartości wynikające z obowiązujących w danym okresie przepisów:

• Uw ≈ = 2,0 lub 2,6 W/(m2·K) w zależności od strefy klimatycznej - dla okien przed 2003 r.;
• Uw ≈ = 1,7 lub 1,8 W/(m2·K) w zależności od strefy klimatycznej - od 2009 r.;
• Uw = 1,3 W/(m2·K) - od 2014 r.;
• Uw = 1,1 W/(m2·K) - od 2017 r.;
• Uw = 0,9 W/(m2·K) - od 2021 r.

Badanie kamerą termowizyjną

Termowizja - dla jeszcze dokładniejszej diagnozy można rozważyć badanie kamerą termowizyjną, która uwidacznia miejsca rzeczywistej utraty ciepła - ramy, szyby, ale także styk ramy z murem. Pozwoli to zorientować się, na ile duży wpływ na ostateczną izolacyjność ma sam sposób osadzenia okna w ścianie, rodzaj zastosowanych parapetów, występujące nieszczelności.

Jakie okna wybrać - co oferuje rynek?

Asortyment producentów najlepiej jest porównywać, zwracając uwagę nie tylko na cenę okien, ale także na jakość wykonania i parametry techniczne. Aby wybrać optymalny produkt, należy odpowiedzieć na pytanie - jakie mają być okna?

Ciepłe okna

Kiedy priorytetem jest obniżenie rachunków za ogrzewanie, trzeba zminimalizować straty ciepła, m.in. przez okna. W znacznej większości dostępne na rynku modele okien mają bardzo dobre parametry cieplne i zakup tych najdroższych nie zawsze się opłaci. Jeżeli budynek nie jest energooszczędny jako całość, wyjątkowo niski współczynnik przenikania ciepła Uw okien nie przyniesie zauważalnych oszczędności, a jedynie podniesie koszt zakupu.

Profil okna z trzema szybami, przestrzenie wypełnione gazem, z dodatkowymi wkładkami zwiększającymi izolację termiczną i akustyczną, fot. SCHÜCO

Według standardu WT 2021, maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła okien elewacyjnych nie może przekraczać 0,9 W/(m2·K), okien dachowych 1,1 W/(m2·K). Takie wymogi spełniają tylko wersje okien z trzema szybami, czyli dwukomorowe, wypełnione ciężkim gazem szlachetnym. Dla uzyskania niskiego Uw, pomiędzy taflami stosuje się tzw. ciepłe ramki dystansowe, co ogranicza do minimum zagrożenie wystąpienia liniowego mostku cieplnego na styku pakietu szybowego z ramą. Odmiany trzyszybowe są około 50% cięższe od dwuszybowych. W związku z tym dużą rolę odgrywają zawiasy i okucia. W szczególności szerokie skrzydła okien bardzo je obciążają, działając jak dźwignia, więc ich jakość decyduje o tym, czy skrzydła nie wypaczają się w czasie użytkowania. Dlatego tak ważne jest, aby przy wyborze okien zwracać uwagę na renomę producenta. Korzystanie z wyrobów uznanej marki gwarantuje wysoką jakość profili i okuć, a tym samym trwałość, szczelność oraz stabilność całego okna.

Stałe okna typu fix poprawiają bilans świetlny pomieszczeń i podkreślają nowoczesną linię elewacji, fot. VEKA

Podziały okien

Sam wybór okien to tylko połowa sukcesu. Na ostateczną wartość parametrów cieplnych okna wpływają także podziały i montaż. Dlatego przy okazji wymiany okien, powinno się dokonać analizy, na ile uzasadnione są dotychczasowe podziały. W typowych domach jednorodzinnych, zmiany podziałów dokonuje się bez specjalnych zezwoleń, o ile nie wymagają one ingerencji w konstrukcję ściany (czyli nie powiększa się ani nie przesuwa otworów okiennych) oraz gdy wygląd elewacji nie jest objęty ochroną konserwatorską.

Obecność szprosów wpływa na właściwości termoizolacyjne okna - im mniej podziałów, tym mniejsza utrata ciepła. Warto o tym pamietać przy wymianie okien, fot. KRISHOME

Zaleca się unikać licznych podziałów - wtedy proporcje szyb do ramy są lepsze i poprawia się izolacyjność cieplną. W miejscach, gdzie jest wygodny dostęp z zewnątrz, można rozważyć zastosowanie okien typu fix, czyli nieotwieranych. Mają one zawsze węższe profile i są bardziej szczelne i tańsze od standardowych modeli okien.

Na czym polega ciepły montaż okien?

Niestety, nawet najlepsze okno nie spełni oczekiwań, jeśli montaż będzie wykonany nieprawidłowo. Styk ramy okiennej z murem to miejsce szczególnie narażone na występowanie zjawiska mostków termicznych – obszarów, przez które ucieka ciepło. To z kolei może prowadzić do zawilgocenia i obniżenia komfortu cieplnego. Aby zminimalizować to ryzyko i zagwarantować szczelność, praktykuje się tzw. ciepły montaż okien. Obejmuje on dwie techniki.

Jedną z nich jest montaż warstwowy, polegający na osadzeniu okna w otworze ściennym i uszczelnieniu go trzema warstwami – od strony wnętrza taśmą paroszczelną, między ramą a murem pianką montażową oraz od strony zewnętrznej taśmą paroprzepuszczalną. Ta metoda daje pełną kontrolę nad szczelnością i zapobiega zawilgoceniu uszczelnienia z pianki montażowej. Jest sprawdzona i uniwersalna, przy tym stosunkowo prosta do zrealizowania.

Druga technika to montaż okien w warstwie ocieplenia – okno jest tu wysunięte poza krawędź muru, rama i uszczelnienie znajdują się więc w warstwie ocieplenia. Pozwala to maksymalnie ograniczyć mostki termiczne przy ramie i jest szczególnie polecane w nowych inwestycjach, a także w domach energooszczędnych, gdzie izolacja ścian jest gruba i solidna. W starych domach, w których ocieplenie jest minimalne lub go brak, wysunięcie okna w izolację wymagałoby ułożenia kolejnej warstwy izolacji. Ponadto stabilne osadzenie w ten sposób dużych i ciężkich okien jest trudne. Dlatego powszechnie praktykuje się inny sposób montażu. Okno osadza przy zewnętrznej krawędzi muru (warstwy nośnej), natomiast ocieplenie ściany przylega do ramy okna, zasłaniając przy tym jej styk z murem. Mostek cieplny nie zostaje wprawdzie całkowicie wyeliminowany, lecz okno ma solidne oparcie i jego stabilny montaż jest łatwy. Niezależnie od wybranej techniki, dom po modernizacji stolarki otworowej jest bardzo szczelny. Dlatego w budynkach z wentylacją grawitacyjną trzeba stosować nawiewniki w oknach albo ścianach, które umożliwiają kontrolowany przepływ powietrza z zewnątrz. Dzięki temu zachowana jest właściwa wentylacja, odpowiednia wilgotność i świeżość powietrza - bez konieczności uchylania okien i ryzyka zbytniego wychłodzenia wnętrz.

Jakie okna tłumią hałas?

Zbyt wysoki poziom hałasu dochodzący z zewnątrz do domu może powodować zmęczenie, problemy ze snem i trudności z koncentracją mieszkańców. Często dzieje się tak w domach w pobliżu ruchliwej ulicy, torów kolejowych lub innego źródła hałasu. W takiej sytuacji, należy zwrócić uwagę na ochronę akustyczną okna i dobrać ją do lokalnych warunków. Stopień tłumienia hałasów dobiegających z zewnątrz budynku określa parametr Rw, wyrażany w decybelach [dB]. Przy wspomnianych problemach, świetnie sprawdzą się okna o Rw wyższym niż 35 dB. Do tych modeli należy wówczas dopasować nawiewniki o podwyższonej izolacyjności akustycznej, które są tak zaprojektowane, by jak najmniej pogarszać akustykę okna. W ekstremalnych sytuacjach (np. przy bardzo ruchliwej drodze), lepszym rozwiązaniem może być zastosowanie rekuperacji albo nawiewników umieszczonych w innych ścianach, zamiast od strony źródła hałasu.

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Jakie rozwiązania zabezpieczające przed włamaniem są... Wybieramy drzwi szklane. Czym się kierować i ile kosztują? Dlaczego szkło hartowane pęka – fakty, o których rzadko...

Dowiedz się więcej

• Ościeżnica a futryna - czym się różnią i jak wybrać idealne rozwiązanie do drzwi?
• Regulacja okien na zimę. Prosty sposób na niższe rachunki
• Ciepły i szczelny montaż okien i drzwi. Tylko tak zyskasz
• Czy aluminium można wyginać?
• Czym kierować się przy wyborze drzwi tarasowych unoszono-przesuwnych? Praktyczne wskazówki
• Jakie są wady i zalety okien nieotwieranych typu FIX?
• Co to jest szkło ornamentowe?
• Co to za kolor Winchester?
• Kąt nie jest przeszkodą: najlepsze rolety do okien skośnych
• Jakie okna przesuwne wybrać?
• Czy istnieją okna przez które nie widać wnętrza?
• Czy okna mogą otwierać się na zewnątrz?
• Co zrobić gdy drzwi balkonowe się nie domykają?
• Ile kosztuje moskitiera na okno balkonowe?
• Ile powinno być od okna do sufitu? Na jakiej wysokości umieścić okno?
• Nie tylko ochrona: kraty rolowane i światło, które zaprasza klientów
• Nowa generacja okien dachowych GREENVIEW. Nowy standard na nowe czasy
• Energooszczędność i Koalicja Termomodernizacji
• Jak samodzielnie przestawić okna na tryb letni i zimowy?
• Jak zamontować drzwi techniczne?
• Jak myć żaluzje fasadowe?
• Nowoczesna stodoła z cegły – dom, który otwiera się na ogród
• Markizy wolnostojące - zamień ogórd lub taras na miejsce urlopowego wypoczynku
• Okna na straży bezpieczeństwa
• Rolety zewnętrzne w nowo projektowanym budynku - co powinniśmy o nich wiedzieć?
• Jak włączyć czytnik linii papilarnych?
• Jakie okna wybrać od południa, jakie od północy?
• Czym się kierować przy wyborze drzwi wewnętrznych?
• Jak przebiega szczelny montaż okien w technologii Soudal Window System?
• Prawidłowy montaż okien energooszczędnych

Zobacz więcej Zobacz mniej

Jak dopasować kolor okien?

Wygląd okien to nie jedynie kwestia gustu, ale też harmonii z architekturą budynku. Obecnie przy setkach ofert okien łatwo się pogubić. Podpowiadamy, z jakiego klucza można skorzystać. Po pierwsze, okna powinny współgrać ze stylem domu. W tradycyjnych, dobrze sprawdzą się okna z klasycznymi, podzielonymi skrzydłami i profilami, które wpisują się w ich charakter. W budynkach nowoczesnych, najlepiej stawiać na proste, duże szyby i smukłe profile, które podkreślają minimalistyczną architekturę.

Skrzydła w systemie przesuwnym - idealne tam, gdzie wnętrze jest ciasne, a także niezbędne przy dużych, tarasowych przeszkleniach, gdzie okna rozwierane nie miałyby racji bytu, fot. ALIPLAST

Następna decyzja dotyczy wyboru materiału. Okna PVC są łatwe do utrzymania w czystości, nie trzeba poddawać zabiegom konserwacji profili oraz są dostępne w wielu kolorach i okleinach drewnopodobnych. Drewniane okna są naturalne i eleganckie. Po ich osadzeniu uzyskuje się ciepły charakter wnętrz, ale konieczna jest regularna konserwacja. Aluminiowe okna mają smukłe profile, idealne do dużych przeszkleń i nowoczesnych projektów.

Niezależnie od materiału ramy, dzięki bogatej ofercie, kolor okien można z łatwością dopasować do elewacji i stolarki wewnętrznej. Kolor ram zewnętrznych powinien współgrać z elewacją i otoczeniem. Dopasowanie kontrastowych albo nietypowych barw wymaga zaś bardzo dobrego wyczucia. Kolor ram wewnętrznych powinien współgrać ze stolarką wewnętrzną, podłogą i meblami, aby aranżacja była spójna.

Jakie okna są bezpieczne i odporne na włamanie?

Teraz ostatnia decyzja z tych najważniejszych – wybór klasy odporności okien na włamanie. Włamania do domów i mieszkań są, niestety, realnym zagrożeniem. Większość z nich odbywa się rzeczywiście przez okna lub drzwi tarasowe. W ofercie rynkowej wyróżnia się sześć klas - od RC1 do RC6. Każda z nich określa poziom odporności na działanie ze strony włamywacza. W domach jednorodzinnych, osadza się modele okien o klasie do RC3. I tak, według testów, okna o klasie RC1 można otworzyć siłą własnych mięśni, bez narzędzi. Okna o klasie RC2 – stawiają opór przestępcy z prostymi narzędziami przez ok. 3 minuty. Do tych o klasie RC3, jest potrzebny już łom i kilka minut wysiłku. Na tę odporność wpływają przede wszystkim rodzaj okuć, solidność profilu, rodzaj szyby i dodatkowe zabezpieczenia, na przykład klamki z zamkiem. Bezpieczeństwo wzrasta, gdy okno wyposażone jest w rolety zewnętrzne. Jeżeli ta cecha stanowi dla inwestora priorytet, można wybrać model rolet antywłamaniowy, który zawiera wzmocnione i odpowiednio ukształtowane prowadnice oraz pancerz z grubszego i sztywniejszego materiału, niż te standardowe.

Czy warto zamontować też rolety zewnętrzne?

Wracając do wcześniej omawianych właściwości okien - izolacyjności cieplnej i akustycznej - to rolety poprawiają także te parametry. Dzięki korzystaniu z nich, znacznie ogranicza się straty ciepła w budynku, ponieważ lamele osłony mogą być wypełnione materiałem termoizolacyjnym (pianką poliuretanową). Elementy te pełnią też funkcję ochrony akustycznej, obniżają hałas o ok. 10 dB. Z zastrzeżeniem, że działają tylko wówczas, gdy są opuszczone. Rolety zewnętrzne podnoszą również komfort snu osobom, które preferują spanie w całkowicie zaciemnionych wnętrzach.

Rolety zewnętrzne tworzą dodatkową barierę izolacyjną – latem ograniczają przenikanie promieni słonecznych do wnętrza, a zimą zmniejszają ucieczkę ciepła przez okna. Dzięki temu poprawiają komfort termiczny i zwiększają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, fot. SOMFY

Jaki wybrać sposób otwierania okien podczas wymiany?

Przy wymianie okien można zachować dotychczasowy sposób otwierania lub wybrać taki, który będzie lepiej dopasowany do potrzeb. Najpopularniejsze rozwiązania to okna rozwierne (pełne otwarcie), okna uchylne (tylko odchylenie dla wentylacji) oraz okna rozwierno-uchylne (łączą obie funkcje). Wersje wyłącznie uchylne są najmniej popularne, ponieważ utrudniają mycie z zewnątrz, co w przypadku okien na wyższych kondygnacjach może być problematyczne. Stopniowany uchył pozwala precyzyjnie ustawić kąt otwarcia skrzydła – od lekkiego rozszczelnienia po szeroki uchył – co umożliwia kontrolę intensywności wymiany powietrza. Funkcja rozszczelnienia, z kolei, delikatnie odsuwa skrzydło od ościeżnicy, tworząc minimalną szczelinę wentylacyjną. Dzięki temu w pomieszczeniu zachowany jest stały dopływ świeżego powietrza bez konieczności pełnego uchylania okna. 

Skrzydło przesuwne działa jak ruchoma przegroda, optymalizując przestrzeń i umożliwiając płynne połączenie wnętrza z otoczeniem, fot. VETREX

Pora na decyzję - kupujemy okna 

Kiedy inwestor już wie, jakich okien potrzebuje i który producent spełnia jego oczekiwania, czas wybrać sposób zrealizowania zakupu i montażu. Ten krok będzie miał kluczowy wpływ na jakość wykonania wymiany okien i prawa gwarancyjne. Można zamówić okna i montaż w tej samej firmie albo zdecydować się na zakup okien w jednej firmie, a ich osadzenie zamówić u sprawdzonej ekipy. Przy kompleksowej usłudze (pierwsze rozwiązanie), zyskuje się na okna niższy VAT (8% zamiast 23%) oraz uproszczenie formalności – jedna umowa dotyczy całości. W ten sposób unika się także problemów wynikających z niedopasowania terminów lub błędów.

Jakie są dopłaty na wymianę okien?

Czyste Powietrze to ogólnopolski program dopłat do wymiany starych kotłów i docieplenia domów jednorodzinnych. Jego celem jest walka ze smogiem. Program obejmuje również dotację na wymianę okien i drzwi. Drugą możliwością uzyskania dofinansowania do wymiany okien jest tzw. ulga termomodernizacyjna. Ulga termomodernizacyjna przewiduje maksymalną kwotę odliczenia od dochodu w wysokości 53 000 zł. Dotyczy ona wszystkich przedsięwzięć realizowanych w ramach termomodernizacji. W ramach wydatków kwalifikowanych na materiały budowlane i urządzenia, na liście wydatków znajdują się m.in. stolarka okienna i drzwiowa, w tym okna, okna połaciowe wraz z systemami montażowymi, drzwi balkonowe, drzwi zewnętrzne, bramy garażowe, powierzchnie przezroczyste nieotwieralne.