Dach spadzisty - jakie pokrycie będzie optymalne dla tego rodzaju dachu? 4 rodzaje materiałów
Dach spadzisty - jakie pokrycie będzie optymalne dla tego rodzaju dachu? 4 rodzaje materiałów
W Polsce większość budowanych domów ma dachy spadziste, najczęściej dwu- lub czteropołaciowe. Jakie pokrycie dachowe będzie optymalne do tego rodzaju dachu? Czym pokryć dach spadzisty? Przegląd materiałów i wskazówki wykonawcze.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2024-09-02
Data aktualizacji: 2024-09-02
Rodzaj pokrycia dachowego dobiera się do architektury budynku, rodzaju konstrukcji i kąta nachylenia połaci dachu. Na proste dachy spadziste dwuspadowe można wybrać w zasadzie każde pokrycie dachowe. Im elementy mają większą powierzchnię, tym łatwiej i szybciej się je układa, np. blacha w dużych arkuszach. Na skomplikowanym dachu spadzistym z licznymi załamaniami, lukarnami - lepiej sprawdzą się dachówki.
Czym pokryć dach spadzisty? Wybór pokrycia dachowego
Obecnie najpopularniejsze rodzaje pokryć na dach spadzisty to:
dachówki ceramiczne,
dachówki cementowe,
blachodachówki,
blacha płaska układana na rąbek.
Na dach spadzisty nadają się też:
gont bitumiczny,
strzecha,
łupek kamienny.
Jednak te pokrycia dachowe są rzadko stosowane. Gonty bitumiczne ze względu na nieco krótszą trwałość od wymiennych wyżej wyrobów, a te dwa ostatnie materiały pokryciowe, czyli strzecha i łupek kamienny, głównie z uwagi na wysoki koszt takiego pokrycia oraz trudność w znalezieniu fachowców potrafiących je układać. Wybór odpowiedniego pokrycia dachowego to bardzo ważna decyzji. Opisujemy 4 polecane materiały na dachy spadziste.
1. Trwałe pokrycie na dach spadzisty - dachówki ceramiczne
Dachówki ceramiczne to trwałe i eleganckie pokrycia na dachy spadziste. Produkuje się je z gliny z domieszką kwarcu bądź mączki ceglanej. Dachówki mają niewielkie rozmiary, na na 1 m2 dachu potrzeba ok. 13 sztuk. Są bardzo trwałe, mogą przetrwać na dachu ponad 100 lat. Niestety, należą do ciężkich pokryć dachowych - 1 m2 pokrycia z dachówek ceramicznych waży średnio ok. 50 kg. Dostępne są w wielu kolorach, uzyskiwanych dzięki barwieniu w masie lub zastosowaniu kolorowych powłok.
Rodzaj pokrycia dobiera się do architektury budynku (fot. WIENERBERGER)
Dachówki naturalne mają barwę ceglaną o rozmaitych odcieniach, zależnych od złoża, z którego wydobyto surowiec. Nawet produkty z jednej partii mogą nieznacznie odbiegać odcieniem. Różnice te mogą pogłębiać się z czasem - jeżeli na dachu spadzistym zalegają szyszki, igły albo liście. Pokrycie z dachówek ceramicznych naturalnych jest najmniej odporne na zarastanie przez mech.
Dachówki ceramiczne angobowane najpierw pokrywa się rozcieńczoną gliną, zawierającą barwniki, potem się je wypala. Aby ich powierzchnia była błyszcząca, używa się angoby kwarcowej lub szlachetnej. W mniejszym stopniu porasta je mech.
Dachówki szkliwione (glazurowane) dopiero po wypaleniu pokrywa się szkliwem (kolorowym albo bezbarwnym), które bardzo dobrze chroni przed osiadaniem zanieczyszczeń oraz porastaniem przez mech i glony.
Wersje dachówek ceramicznych barwionych w masie wytwarza się z gliny z pigmentami, które dodaje się przed wypaleniem. Zarysowania i uszkodzenia nie są na nich tak widoczne, jak na dachówkach barwionych powierzchniowo. Mogą być szkliwione lub angobowane. Trwałość wszystkich powłok jest taka sama, różnica dotyczy jedynie odporności na porastanie przez mchy i glony oraz na zabrudzenia.
Dlaczego dachówki ceramiczne są polecane na dachy spadziste?
są trwałe,
dostępne w wielu kolorach,
są najbardziej odporne na czynniki atmosferyczne,
warto je wybrać jako rodzaj pokrycia dachu domów, które budowane są na terenach zalesionych oraz nadmorskich (o zwiększonej wilgotności i zasoleniu).
2. Drugi rodzaj pokrycia na dachy spadziste - dachówki cementowe
Dachówki cementowe wykonuje się z mieszaniny cementu, kruszywa (wyselekcjonowanego piasku kwarcowego), pigmentu (najczęściej zawierającego tlenki żelaza albo chromu) i wody. Są większe od ceramicznych i nieco od niech lżejsze - 1 m2 takiego pokrycia dachowego nie waży więcej niż 45 kg. Kolor nadaje się im przez barwienie w masie, co zapewnia wysoką trwałość, oraz przez dwukrotne malowanie już po uformowaniu elementów.
Dachówki cementowe są nieco tańsze od ceramicznych i mają większe rozmiary (fot. BMI BRAAS)
Zabezpiecza to chropowatą powierzchnię dachówek cementowych przed zabrudzeniem. Właściwości hydrofobowe takich pokryć na dach spadzistych ułatwiają spływanie z nich wody, a wysoka odporność na promieniowanie ultrafioletowe gwarantuje trwałość koloru. Aby osiągnąć znaczny połysk dachówek cementowych, maluje się je farbami akrylowo-polimerowymi, efekt mokrego dachu natomiast uzyskuje się dzięki użyciu farb z nabłyszczaczem.
Dlaczego dachówki cementowe są polecane na dachy spadziste?
cechuje je wysoka trwałość,
atrakcyjny wygląd,
odporność na działanie czynników atmosferycznych,
są nieco tańsze od dachówek ceramicznych.
Układanie dachówek a kąt nachylenia dachu
Dachówki kupuje się na sztuki. Producenci często podają liczbę elementów potrzebnych do ułożenia jednego metra kwadratowego pokrycia. Przed dostarczeniem na dach, należy pomieszać dachówki (zwłaszcza ceramiczne) z kilku palet. W ten sposób uzyska się bardziej jednolite kolorystycznie pokrycie dachu spadzistego.
Dachówki układa się w rzędach poziomych, a kolejne rzędy - z odpowiednim zakładem, zależnym od kąta nachylenia dachu. Na połaciach o mniejszym nachyleniu, zakład powinien być szerszy i wtedy może się okazać, że ostateczna liczba dachówek na metrze kwadratowym gotowego dachu spadzistego będzie inna, niż standardowo podaje producent. Szerokość połaci dachowej powinna być wielokrotnością szerokości ułożonej dachówki, tak by tych dachówek nie trzeba było ciąć.
3. Blachodachówka - trzeci rodzaj pokrycia na dach spadzisty
Trzecim rodzajem pokrycia rekomendowanym na dachy spadziste są blachodachówki. Sprzedawane są w postaci arkuszy blachy o rdzeniu stalowym lub aluminiowym, z powłokami ochronnymi, które zabezpieczają elementy przed korozją i nadają wyrobom pożądany kolor oraz fakturę. Blachodachówki można układać na dachach spadzistych o przeróżnych rozmiarach i kształtach. Najlepiej jednak sprawdzą się na dachu spadzistym o prostych, nieskomplikowanych połaciach. Trwałość blachodachówki oceniana jest na ok. 30 lat. Niektórzy producenci oferują nawet 50 lat gwarancji na blachodachówki ze specjalnymi powłokami. Jest to pokrycie dachowe lekkie, waży ok. 5 kg/m2.
Szczególnym rodzajem pokrycia dachowego na dachy spadziste są blachodachówki z posypką. Wyglądem najczęściej przypominają łupek kamienny. Powierzchnia paneli wykończona jest warstwą kruszywa skalnego lub barwionego piasku kwarcowego. Chropowata posypka wycisza krople deszczu i rozprasza światło, dzięki czemu powierzchnia dachu spadzistego nie nagrzewa się mocno latem, a zimą nie zsuwa się zeń gwałtownie śnieg.
Blachodachówki najlepiej sprawdzają się na prostych połaciach dachów spadzistych (fot. BP2)
Po blachodachówkę dobrze jest wybrać się z projektem, w tym z rzutem dachu. Do kształtu dachu spadzistego można dopasować optymalną długość arkuszy produktu za pomocą programu komputerowego, jakim dysponuje wiele firm. Dzięki temu ograniczy się ilość odpadów, co może zmniejszyć koszt pokrycia, zwłaszcza jeśli dach spadzisty ma skomplikowany kształt. Powinno się sprawdzić, czego dotyczy cena podana w ofercie za blachodachówkę, tj. m2 arkusza czy powierzchni pokrytego dachu. Różnica wynosi zazwyczaj około 5% i wynika z tego, że arkusze zestawia się z zakładem, którego wielkość zależy od rodzaju blachodachówek. Do wykończenia dachów spadzistych nie warto kupować bardzo długich arkuszy blachodachówki, choć ich ułożenie jest mniej pracochłonne, a pokryty nimi dach bardziej szczelny. Arkusze dłuższe niż 4-4,5 m można łatwo uszkodzić podczas transportu lub wciągania ich na dach. Przy kominie, oknach połaciowych oraz na skosach dachów czterospadowych arkusze trzeba ciąć przed ułożeniem na dachu. Układa się je, zaczynając od prawego dolnego rogu - ze względu na usytuowanie rowka kapilarnego i odwadniającego.
Dlaczego blachodachówki są polecane na dachy spadziste?
należą do lekkich pokryć dachowych,
są tańsze od dachówek,
ich ułożenie jest prostsze i szybsze w porównaniu z dachówkami,
są dostępne w różnych kolorach.
4. Blacha płaska - lekkie pokrycia dachowe na dach skośny
Blacha płaska zalicza się do najlżejszych pokryć dachowych rekomendowanych na dachy skośne. Sprzedawane są w arkuszach i jako wyrób panelowy. Wytwarzane są także w postaci płytek o przeróżnych kształtach - prostokątów, kwadratów, rombów, łusek. Szybko i łatwo się je układa, zarówno na dachach płaskich, jak i skośnych. Najbardziej popularne pokrycia dachowe z blachy płaskiej stalowe i aluminiowe. Ze względu na znacznie wyższą cenę, rzadziej wykorzystywane są na dachy spadziste blachy z miedzi i stopu cynkowo-tytanowego. Miedziana blacha może przetrwać na dachu nawet 300 lat! Niestety, jest najdroższa. W kilka miesięcy po ułożeniu je na dachu pojawia się chroniąca ją zielonkawa patyna. Takiego pokrycia dachowego nie czyści się ani nie konserwuje. Na elementach z tytan-cynku, wytwarza się podobna warstwa, lecz przez kilka lat. Takiego wykończenia dachu spadzistego też nie trzeba konserwować i zabezpieczać. Niestety, tak jak blachodachówki, mają słabą izolacyjnością akustyczną. Odgłosy deszczu uderzającego o połać dachu wrażliwym mieszkańcom mogą zakłócać sen.
Blachy płaskie układa się na deskowaniu, gotowe panele łączone metodą na rąbek także na ruszcie. Zaleca się jednak, aby łaty były szersze (ok. 10 cm) i mocowane maksymalnie co 30 cm. To pokrycie przytwierdza się z użyciem uchwytów zwanych żabkami i łapkami, bez przebijania powierzchni (Fot. Blachy Pruszyński)
Blachę płaską układa się na pełnym deskowaniu albo na gęsto usytuowanych łatach. Arkusze łączy się na kilka sposobów, ale zwykle jest to tzw. metoda na rąbek stojący - pojedynczy lub podwójny. Do cięcia blachy nie wolno używać szlifierki kątowej, a odcięte fragmenty arkusza można wykorzystać w innym miejscu.
Podkład może mieć formę deskowania lub ołacenia. Rodzaj zależy od wybranego materiału pokryciowego na dach spadzisty. Pod blachę płaską oraz gonty bitumiczne potrzebny jest sztywny, równy i gładki podkład, czyli pełne deskowanie (usztywniające też konstrukcję dachu spadzistego). Wykonuje się je na kilka sposobów:
z desek o szerokości do 150 mm i grubości 19-25 mm;
z wodoodpornej sklejki o grubości 12-18 mm;
z płyt drewnopochodnych (OSB, mfp) o grubości 15-22 mm.
Na deskowaniu układa się materiał hydroizolacyjny - papę albo membranę wstępnego krycia.
Pod dachówki i blachodachówki wykonuje się ołacenie. Do krokwi dachowych przybija się ruszt z drewnianych listew - łat i kontrłat. Kontrłaty nabija się równolegle do krokwi, a łaty prostopadle do nich. Najczęściej wykorzystuje się łaty o wysokości 4-5 cm i szerokości 4-6 cm, mocowane co 30-40 cm. Przekrój łat i ich rozstaw zależy od ciężaru i sztywności pokrycia dachowego, kąta nachylenia dachu, rozstawu krokwi.
Izolacja dachu spadzistego
Aby dach spadzisty był trwały, ważne jest poprawne zastosowanie nie tylko podkładu i pokrycia dachowego, ale też rozmaitych warstw izolacyjnych. Rodzaj i grubość termoizolacji należy tak dobrać, by zapewniała komfort cieplny w pomieszczeniach użytkowanych pod dachem spadzistym. Pokoje nie powinny latem zbyt mocno się nagrzewać, a zimą wychładzać. Na dachach skośnych z użytkowym poddaszem na ogół układa się termoizolację z wełny mineralnej o grubości 30-40 cm lub stosuje izolacje natryskowe z pianki poliuretanowej, wypełniającej szczelnie wszystkie zakamarki połaci dachu. Paroizolacja musi zabezpieczać termoizolację przed wilgocią migrującą od strony wewnętrznej. Wiatroizolacja natomiast ma za zadanie chronić ocieplenie dachu skośnego od strony zewnętrznej, zapewniać szczelność i umożliwiać odprowadzanie wody, która niekiedy pod pokryciem wykrapla się z powietrza nasyconego wilgocią.
Dach skośny - obróbki blacharskie
Obróbki blacharskie wykonuje się na styku pokrycia dachu i innych elementów budynku, takich jak kominy oraz w miejscach wspólnych krawędzi połaci i przy wolnych krawędziach. Do zamocowania obróbek blacharskich należy używać poprawnie dobranych elementów złącznych. Wkręty muszą być wysokiej jakości (aby nie korodowały pod wpływem czynników atmosferyczny), dopasowane do podłoża i, jeśli to konieczne, wyposażone w podkładki uszczelniające. Źle zastosowane i niesolidnie dokręcone elementy mogą zostać oderwane przez silny podmuch wiatru. Obróbki blacharskie w postaci pasa podrynnowego, nadrynnowego, rynien i rur spustowych muszą umożliwiać odkształcanie się materiałów, z których są uformowane. Ułożenie tych elementów na sztywno, z dużych fragmentów, będzie powodować ich deformację - na skutek podatności materiałów na zmiany kształtu pod wpływem działania wysokiej temperatury promieni słonecznych. Zazwyczaj w projekcie domu i dachu nie ma rysunków wykonawczych tych elementów, jakość ich realizacji zależy więc od rzetelności i wiedzy dekarzy.
Akcesoria niezbędne na dachu spadzistym
Dach spadzisty musi być bezpieczny na etapie użytkowania. Zimą ma chronić mieszkańców przed zsuwającym się śniegiem, dlatego trzeba zamontować na nim śniegołapy lub płotki. Inaczej może dochodzić do odrywania i osuwania się czapy śniegu, co - szczególnie w przypadku połaci dachu pochylonej w kierunku wejścia do budynku - jest bardzo poważnym zagrożeniem.
Aby możliwe było bezpieczne wykonywanie przeglądów połaci na dachu spadzistym i kominów, czyszczenie rynien oraz prowadzenie napraw dachu, konieczne jest osadzenie stopni kominiarskich. Powinny to być elementy należące do systemu pokrycia dachowego, które jest układane.
Wybór dekarza do wykończenia dachu spadzistego
Chociaż dość powszechne jest, niestety, krycie dachu przez murarzy stawiających dom, to zdecydowanie należy zlecić to doświadczonemu dekarzowi, bo nie wystarczy przestrzegać zaleceń producentów. Wyjątkowej uwagi i wysokich kwalifikacji wymagają roboty na dachach spadzistych o skomplikowanym kształcie, na których jest dużo miejsc, które źle pokryte mogą z czasem stracić szczelność. Najlepiej zatrudnić fachowca z polecenia, który ma doświadczenie w układaniu wybranego pokrycia dachowego i narzędzia do jego obróbki. Warto zadbać o wyszukanie wykonawców, który nie będą popełniać błędów, bo w przypadku przecieków, niełatwo znaleźć przyczynę awarii. Jeszcze trudniej o specjalistów, którzy zechcą naprawiać cudze błędy. Szczególnie powszechne są niedoróbki przy załamaniach połaci, koszach, przy obróbkach komina.
Solarne dachy spadziste - nowoczesne pokrycia na dach skośny
Coraz więcej inwestorów budujących domy z dachem spadzistym od razu planuje wyposażyć je w ogniwa fotowoltaiczne, które darmową energię promieniowania słonecznego przetwarzają na użyteczną energię elektryczną. Chcą w ten sposób wykorzystywać energię ze słońca, wytwarzać własny prąd i i ograniczać koszty energii elektrycznej zużywanej w domu. A ponieważ, zwłaszcza w nowoczesnych domach, liczba urządzeń pobierających prąd jest bardzo duża, właśnie kończy się okres zamrożenia cen energii - dachy solarne są bardzo opłacalne.
W systemach przeznaczonych na dachy spadziste kryte blachą panele fotowoltaiczne zintegrowane są z modułowymi panelami dachowymi. Dzięki czemu oba produkty do siebie pasują i stanowią kompletny system. W systemach przeznaczonych na dachy spadziste kryte dachówką, zintegrowane panele wyglądem przypominają dachówki lub płaskie moduły wkomponowane w pokrycie, zlicowane z linią połaci dachu. W przeciwieństwie do standardowych paneli umieszczanych na poszyciu dachu, montuje się je zamiast pokrycia. W pierwszym wariancie, niewidoczny system montażu i matowe wykończenie paneli sprawia, że łączą się one z dachówkami w tym samym kolorze (zastępują ok. 5 dachówek). W drugim wariancie, moduł tworzy tafla czarnego szkła o wymiarach ok. 177 x 104 mm umieszczona w czarnej, aluminiowej ramie. Panele solarne przeznaczone na dachy kryte dachówką mocuje się podobnie jak dachówki. Jedyną różnicą są elementy elektryczne, które poprzez okablowanie należy połączyć według określonego schematu. Ponieważ są kompatybilne z klasycznymi systemami dachowymi, ich montaż nie sprawia trudności dekarzom.
Fot. otwierająca: Dachówki ceramiczne to dobry wybór na dachy spadziste. Są bardzo trwałe i mogą przetrwać na dachu ponad 100 lat, BMI BRAAS
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jakie pokrycie dachowe jest najlepsze dla dachu spadzistego?
Najczęściej wybierane pokrycia dachowe dla dachów spadzistych to dachówki ceramiczne, dachówki cementowe, blachodachówki oraz blacha płaska. Wybór zależy od kąta nachylenia dachu, konstrukcji i estetyki budynku.
Dlaczego dachówki ceramiczne są popularnym wyborem?
Dachówki ceramiczne są trwałe, estetyczne i odporne na czynniki atmosferyczne. Mogą przetrwać ponad 100 lat, choć są cięższe od innych pokryć, co wymaga solidnej konstrukcji dachu.
Jakie są zalety dachówek cementowych?
Dachówki cementowe są lżejsze i tańsze od ceramicznych, oferując wysoką trwałość oraz odporność na promieniowanie UV. Dzięki barwieniu w masie, ich kolor jest trwały i odporny na zabrudzenia.
Kiedy warto wybrać blachodachówkę?
Blachodachówka jest lekka, łatwa w montażu i dobrze sprawdza się na prostych dachach spadzistych. Jest dostępna w wielu wariantach kolorystycznych i fakturach, co pozwala na dopasowanie do różnych stylów architektonicznych.
Czy blacha płaska jest odpowiednia na dachy spadziste?
Tak, blacha płaska jest lekka i łatwa w montażu. Jest szczególnie polecana na dachy spadziste o prostych połaciach. Blachy z miedzi lub stopu cynkowo-tytanowego są bardzo trwałe, ale droższe.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.
Skomentuj
