Do tego, że prawidłowe osadzenie okna jest równie ważne jak jego parametry, inwestorów - taką mamy nadzieję - przekonywać nie trzeba. Stolarkę powszechnie montuje się na piankę PUR, a od pewnego czasu zalecany jest montaż z wykorzystaniem piany i taśm paroszczelnej i paroprzepuszczalnej. Nazywa się go warstwowym. Często także ciepłym, co nie jest do końca słuszne, bo to określenie należałoby zostawić dla montażu okna w warstwie ocieplenia.
Janusz Werner
Data publikacji: 2021-08-17
Data aktualizacji: 2024-04-22
Prawidłowe osadzenie okna jest równie istotne jak jego parametry. Stolarkę okienną montuje się zazwyczaj na piankę PUR, ale coraz częściej stosuje się montaż warstwowy, wykorzystując dodatkowo taśmy paroszczelne i paroprzepuszczalne. Montaż warstwowy, choć czasochłonny i kosztowny, zmniejsza mostki termiczne i poprawia izolacyjność. Pianka poliuretanowa stosowana przy tym montażu izoluje termicznie i akustycznie, jest odporna na działanie pleśni, grzybów, a także szkodników, jednak musi być chroniona przed wilgocią za pomocą odpowiednich taśm. Specjaliści podkreślają, że szczelność połączenia okna ze ścianą jest kluczowa, co potwierdzają również przepisy. Oprócz montażu warstwowego, istnieje również opcja montażu okien w warstwie ocieplenia, zalecana szczególnie w budynkach energooszczędnych i pasywnych, która jednak wiąże się z wyższymi kosztami i wymaga precyzyjnego przygotowania powierzchni oraz odpowiedniego osadzenia kotew i ram instalacyjnych. W tekście omówiono także zastosowanie ciepłych parapetów, które zapobiegają mostkom termicznym i zawilgoceniom, będąc przy tym elementem dodatkowo uszczelniającym przestrzeń pod oknem.
Standardowo okno kotwi się do muru, a przestrzeń między ścianą i ościeżnicą wypełnia pianką poliuretanową. Ten materiał dobrze izoluje termicznie i akustycznie, jest odporny na działanie pleśni i innych grzybów, nie starzeje się (o ile nie jest wystawiony na działanie światła), nie lubią go owady i gryzonie, choć odsłoniętą piankę potrafią wydziobać ptaki. W ten sposób stolarkę montuje się szybko i tanio.
Ciepły montaż okien - montaż warstwowy
W zalecanym aktualnie montażu warstwowym termoizolacja z pianki PUR jest dodatkowo zabezpieczana od wewnątrz taśmą/folią paroszczelną i od zewnątrz wodoodporną taśmą paroprzepuszczalną. Mamy zatem trzy warstwy - paroizolacyjną, która ma uniemożliwić wilgoci z domu wnikanie w piankę, termoizolacyjną i paroszczelną, której zadaniem jest ochrona piany przed opadami i jednocześnie, umożliwienie dyfuzji pary wodnej.
Dlaczego pianę zabezpiecza się taśmami? Bo tylko sucha odpowiednio izoluje termicznie i akustycznie. Oczywiście, producenci chemii budowlanej proponują kompletne systemy do montażu warstwowego. W ich skład, poza pianką i taśmami, wchodzić mogą taśmy rozprężne oraz masy uszczelniające. Najbezpieczniej jest korzystać z materiałów od jednego wytwórcy.
Montaż warstwowy okna
Montaż warstwowy ma ograniczyć mostki termiczne i w efekcie zmniejszyć koszty ogrzewania, poprawić mikroklimat pomieszczeń, zapobiegać powstawaniu wokół okien wykwitów pleśni. Zdaniem specjalistów szczelność połączenia wykonanego tym sposobem jest blisko dwa razy większa, niż w przypadku tradycyjnej metody z użyciem piany PUR. A właśnie na szczelność połączenia okna i ściany zwracają uwagę przepisy: "połączenie okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza" (z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 6 listopada 2008 r.). Co jest słuszne, bo straty ciepła wynikają nie tylko z jego przenikania przez samo okno, ale też z przewiewania przez luki między ościeżnicą i murem.
Niestety, montaż warstwowy zajmuje więcej czasu i jest droższy (w przybliżeniu dwukrotnie, sam koszt taśm na obie strony okna to kilkanaście zł za metr bieżący). Co więcej, powinno się do niego zatrudniać wyłącznie pewnych fachowców, bo prace wymagają wiedzy i precyzji. Pomylenie taśm nie tylko nie poprawi izolacyjności, ale może zaszkodzić - zablokowanie procesu dyfuzji pary wodnej będzie skutkować zagrzybieniem ściany i stolarki.
W przeciwieństwie do montażu na samą piankę, bardzo ważne jest przygotowanie powierzchni ościeża. Taśmy przylepne i rozprężne klei się wyłącznie do gładkiego i oczyszczonego podłoża. Powierzchnie nierówne, np. z pustaków ceramicznych, wcześniej wyrównuje się i gruntuje. Przy przyklejaniu taśm w narożnikach okna należy uformować zakład, tzw. ucho.
Dla zapewnienia szczelności połączenia taśmę dobrze jest docisnąć gumowym wałkiem. Co istotne, może być ona wystawiona na działanie słońca przez maksymalnie 3 miesiące. Jeżeli budynek zostanie na dłużej, np. przez zimę bez ocieplenia, to taśmy trzeba pokryć rzadką zaprawą klejową. Przed aplikacją pianki podłoże zwilża się, a szczelina ma być całkowicie wypełniona pianą. Jej naddatki obcina się ostrym narzędziem, uważając żeby nie uszkodzić taśmy. Metalowe kotwy, którymi okno jest przytwierdzone do muru, również okleja się taśmą paroszczelną.
Ciepły montaż okien (montaż warstwowy) - jak to zrobić?
Taśmy paroszczelną i paroprzepuszczalną przykleja się do ramy okna. (fot. Kampania edukacyjna "DOBRY MONTAŻ")
Wypoziomowane okna mocuje się do muru. Zwrócimy uwagę na ucho (zakład taśmy) w górnym narożniku. (fot. Kampania edukacyjna "DOBRY MONTAŻ")
Termoizolacyjna pianka montażowa powinna dokładnie wypełnić zwilżoną wcześniej szczelinę. (fot. Kampania edukacyjna "DOBRY MONTAŻ")
Taśmy można docisnąć gumowym wałkiem. (fot. Kampania edukacyjna "DOBRY MONTAŻ")
Zobacz montaż warstwowy okien
Ciepły montaż okien (montaż warstwowy) - jak tego nie robić?
Powierzchnia ościeża powinna być wcześniej wyrównana. (fot. Archiwum BD)
Taśma przyklejona do grubej warstwy brudu nie będzie się trzymać i nie spełni swego zadania. (fot. Archiwum BD)
Ciepły parapet - czym jest?
Coraz częściej, szczególnie w przypadku cięższych okien, układa się pod nimi tzw. ciepłe parapety. To profile z twardego polistyrenu ekstrudowanego XPS (styroduru) lub twardego styropianu EPS. Eliminują one przedmuchy i mostki termiczne między oknem i parapetem oraz zapobiegają powstawaniu zawilgoceń. Kształtki przykleja się do idealnie wyrównanego ościeża na klej do styropianu bądź na rozprowadzaną gęsto nierozprężną piankę, także do styropianu.
Na ciepłym parapecie nie daje się taśm paroszczelnej i paroprzepuszczalnej, ale na górze profilu może znajdować się taśma rozprężna, która dodatkowo uszczelnia połączenie kształtki i okna. Koszt ciepłego parapetu to kilkadziesiąt zł za metr bieżący.
Ciepły parapet
Jeżeli zewnętrzny parapet, okrywający profil, zostanie zamontowany w późniejszym terminie, to należy go zabezpieczyć przed działaniem promieni słonecznych tak, jak zewnętrzną taśmę paroprzepuszczalną, czyli pomalować preparatem gruntującym, stosowanym pod tynki albo rozwodnionym klejem do styropianu.
Ciepły parapet eliminuje przedmuchy i mostki termiczne. (fot. Aluplast)
Montaż okien w warstwie ocieplenia
Naszym zdaniem, określenie "ciepły montaż" bardziej pasuje do osadzenia okna w warstwie ocieplenia, które ma całkowicie eliminować mostki termiczne wokół ościeżnicy. Można go stosować w budynkach z murem dwu- i trójwarstwowym, w jednowarstwowej ścianie ocieplenie przecież nie występuje. Okno obsadza się przed ścianą nośną, ale mocuje do muru, nie do termoizolacji. To oznacza konieczność wykorzystania specjalnych elementów montażowych - kotew, konsoli czy ram instalacyjnych. Przy czym warstwa termoizolacji ma mieć przynajmniej 15 cm grubości.
Okno zamontowane w warstwie ocieplenia na profilach z pianki PUR
Montaż w ociepleniu powinien być warstwowy (na ogół). Czyli okno uszczelnia się pianką, pełniącą funkcję termoizolacji, oraz zabezpiecza od środka taśmą paroszczelną, a od zewnątrz wodoodporną taśmą paroprzepuszczalną. Piszemy na ogół, bo w przypadku niektórych systemów, przy zastosowaniu ramy instalacyjnej nie używa się pianki montażowej i taśm - zastępuje je taśma rozprężna.
Jeżeli okna są osadzane w ociepleniu na kotwach, trzeba zwrócić uwagę na ich liczbę i odpowiedni rozstaw. Kiedy będzie ich zbyt mało, ościeżnica może się zdeformować, rozszczelnić, stracić stabilność. Ważne jest dopasowanie okna (które nie może być za małe ani za duże) do wymiarów otworu, przed którym zostanie zamontowane.
Okno montowane w warstwie izolacji wysuwa się przed lico ściany nośnej. (fot. Aluplast)
W innym wariancie okna osadza się w ramach instalacyjnych. Te mocuje się do muru na klej i wkręty lub dyble, które dobiera się do materiału ściany nośnej. To rozwiązanie nowe i kosztowne. Obecne na polskim rynku firmy produkują ramy instalacyjne np. z twardego tworzywa purenitowego albo sprasowanej pianki poliuretanowej z dodatkiem aluminium. Metr bieżący takiego rusztowania może utrzymać okno ważące nawet kilkaset kg. Profile instalacyjne poziomuje się podczas montażu, co ułatwia później prawidłowe osadzenie okna.
W ten sposób stolarkę osadza się przeważnie w domach energooszczędnych i pasywnych. U nas wciąż bardzo rzadko - montaż w warstwie ocieplenia jest kilka (3-4) razy droższy od standardowego. Zajmuje też więcej czasu, niż metoda warstwowa.
Elementy ramy instalacyjnej przykleja się do muru (fot. z lewej) i dodatkowo mocuje na wkręty (fot. z prawej). (fot. Vetrex)
Okno montowane w warstwie ocieplenia na kotwach (fot. z lewej: Aluplast) i w ramie instalacyjnej (fot. z prawej: Vetrex).
Redaktor: Janusz Werner fot. otwierająca: Aluplast
FAQ Pytania i odpowiedzi
Jak wygląda montaż warstwowy okien?
Montaż warstwowy okien polega na zastosowaniu pianki PUR zabezpieczonej taśmą paroszczelną od wewnątrz i wodoodporną taśmą paroprzepuszczalną od zewnątrz, tworząc trzy warstwy: paroizolacyjną, termoizolacyjną i paroszczelną.
Dlaczego pianę zabezpiecza się taśmami?
Pianę zabezpiecza się taśmami, ponieważ tylko sucha pianka efektywnie izoluje termicznie i akustycznie. Taśmy zapobiegają dostawaniu się wilgoci do pianki, co mogłoby obniżyć jej właściwości izolacyjne.
Jakie są korzyści z montażu warstwowego okien?
Montaż warstwowy okien ma na celu ograniczenie mostków termicznych, co zmniejsza koszty ogrzewania, poprawia mikroklimat w pomieszczeniach i zapobiega powstawaniu pleśni wokół okien.
Jakie błędy są popełniane podczas montażu warstwowego okien?
Błędy podczas montażu warstwowego okien obejmują przyklejanie taśm do nieodpowiednio przygotowanych powierzchni, co prowadzi do złego przylegania i niespełnienia funkcji uszczelniającej.
Czym jest ciepły parapet i jakie ma funkcje?
Ciepły parapet to profil wykonany z twardego polistyrenu ekstrudowanego XPS lub styropianu EPS, który eliminuje przedmuchy i mostki termiczne między oknem a parapetem oraz zapobiega powstawaniu zawilgoceń.
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
Dnia 23.09.2019 o 20:34, Gość sam pomyśl napisał:
Nasiąknąć wodą może tylko wełna mineralna lub drzewna i wata szklana, styropian i poliuretan nie bardzo.
Tak nasączony (a raczej opity) styropian jaki ostatnio wyrzucałem, to sam nie mogłem uwierzyć że ...
Dnia 09.10.2019 o 17:00, Eksperci OKNOPLAST napisał:
Tradycyjne uszczelnienie złącza okiennego "na tzw. piankę" wiąże się z niższą ceną za usługę montażu. Jednak żeby taka pianka dobrze spełniała swoje zadania należy ją odpowiednio zabezpieczyć ...
15
