Jakie grzejniki najlepsze do domu? 7 zasad, jak dobrać grzejniki i ich moc do instalacji, którą mamy w domu

Wybór grzejnika i jego mocy nie jest prosty, tym bardziej że grzejniki coraz częściej muszą współpracować z niskotemperaturowymi pompami ciepła, a nie z kotłami. Można powiedzieć, że przynajmniej podstawowy cel działania jest zawsze ten sam. Grzejnik ma przekazywać ciepło pochodzące ze źródła - kotła czy pompy ciepła - do pomieszczenia. Specyficznym przypadkiem są tu grzejniki elektryczne. Lecz tylko dlatego, że nie trafia do nich ciepło wraz z podgrzaną wodą, ale energia elektryczna, którą dopiero sam grzejnik zmienia w ciepło. Grzejnik powinien działać w sposób jak najbardziej efektywny, czyli nasz kaloryfer musi w razie potrzeby przekazywać nawet bardzo dużą ilość ciepła, np. kiedy zechcemy szybko podnieść temperaturę w pokoju. Jednak z drugiej strony, musimy mieć możliwość ograniczenia mocy grzewczej grzejnika, a nawet całkowitego wyłączenia. Inaczej pomieszczenia byłyby przegrzewane, zaś ciepło marnowane. A przecież za jego wytworzenie niemało płacimy. Jak dobrać grzejnik do pomieszczenia? Wyjaśniamy. 

1. Jakie grzejniki najlepiej oddają ciepło? Najlepsze grzejniki do domu

Jakie wybrać grzejnik? Które najlepiej oddają ciepło? Grzejniki to niezwykle zróżnicowana grupa produktów. Nie chodzi tylko o formalny podział oraz same różnice w ich budowie, lecz o to, co faktycznie różni sposób ich funkcjonowania. Z praktycznego punktu widzenia, to jest najważniejsze dla właściciela domu, który ma zadecydować o tym, jakiego rodzaju grzejniki będzie miał w nowym domu, lub na jakie wymieni stare grzejniki w trakcie remontu.

Grzejnik płytowy

Obecnie najczęściej wybierane są grzejniki płytowe. Taki grzejnik może być złożony z 1, 2 lub 3 płyt. Dodatkowo pomiędzy płytami może znajdować się jeszcze ożebrowanie konwekcyjne, które ułatwia przekazywanie ciepła do otoczenia, a więc zwiększa oddawaną moc. W związku z tym grzejnik może być względnie niewielki, gdyż moc można z powodzeniem podnieść zwiększając liczbę płyt. Jeżeli dodamy do tego niezbyt wygórowaną cenę grzejników płytowych, bardzo dużą ofertę różnych producentów oraz możliwość zamówienia grzejnika w niemal dowolnym kolorze to ich popularność nie powinna dziwić. Trzeba jednak uprzedzić, że nie wszyscy producenci dopuszczają pracę grzejników płytowych w układzie otwartym (z otwartym naczyniem wzbiorczym), ze względu na większe zagrożenie korozją. Niezalecane jest też zwykle używanie grzejników płytowych w pomieszczeniach o zwiększonej wilgotności, czyli łazienkach i pralniach. Ponadto nie nadają się one do instalacji z grawitacyjnym obiegiem wody (bez pompy), gdyż charakteryzują je dość duże opory wewnętrzne.

Grzejniki członowe

Grzejniki członowe, czyli żeberkowe obecnie produkuje się przede wszystkim z aluminium, chociaż dawniej prawie wszystkie kaloryfery były żeliwne. Poszczególne człony-żeberka to po prostu odpowiednio ukształtowane odlewy z metalu. Można je łączyć w zestawy o niemal dowolnej długości, w ten sposób zwiększając moc cieplną grzejnika. Jednak obecnie najczęściej są one sprzedawane właśnie jako gotowe zestawy, złożone np. z 10 żeberek. Trzeba jednak podkreślić zasadniczą różnicę pomiędzy grzejnikami żeliwnymi i aluminiowymi. Te drugie są znacznie lżejsze, nagrzewają się szybko i dostępne są w wielu kolorach. Jedne i drugie są natomiast bardzo trwałe, ze względu na odporność obu materiałów na korozję. Charakteryzują je przy tym niskie opory przepływu. Dlatego grzejniki aluminiowe są chętnie stosowane nie tylko w nowych domach, ale również w tych modernizowanych.

Grzejniki konwektorowe cechuje wysoka moc przy niewielkiej wadze (fot. JAGA)

Grzejniki konwektorowe

Grzejniki konwektorowe składają się z wewnętrznego orurowania z bardzo rozbudowanym ożebrowaniem, które nagrzewa przede wszystkim powietrze przepływające przez grzejnik oraz z obudowy, która nagrzewa się jedynie w minimalnym stopniu. O ile są one zasilane odpowiednio gorącą wodą to osiągają wysoką moc, chociaż są małe i lekkie. Występują także w wersji z wentylatorami wymuszającymi intensywny przepływ powietrza. Wówczas takie grzejniki konwektorowe dobrze współdziałają z niskotemperaturowymi pompami ciepła. Grzejniki konwektorowe najczęściej stosuje się w nowych domach, z kotłami gazowymi lub pompami ciepła. Jednak tak naprawdę można je z powodzeniem zasilać także innymi kotłami.

Klimakonwektory

Szczególnym rodzajem są tzw. klimakonwektory, czyli grzejniki konwektorowe wyposażone w wentylatory i dostosowane do bardzo dużego przepływu wody. Wszystko po to, aby nadawały się również do skutecznego chłodzenia wnętrz. Wówczas są po prostu zasilane odpowiednio schłodzoną wodą w dużych ilościach, zaś wentylatory zapewniają dobrą wymianę ciepła z powietrzem w pomieszczeniu.

Grzejniki kanałowe dość często wyposaża się w wentylatory. Pozwala to bardzo podnieść ich moc (fot. KAMPMANN)

Grzejniki kanałowe

Grzejniki kanałowe to w gruncie rzeczy specyficzny rodzaj konwektorów. Ich odmienność polega na tym, że umieszczane są w płytkich kanałach w podłodze i przykrywane kratką. Mogą być dodatkowo wyposażone w wentylatory. W zasadzie to ukryte przed wzrokiem domowników grzejniki konwekcyjne. Najczęściej umieszcza się je wzdłuż dużych przeszkleń, takich jak drzwi tarasowe, gdzie na klasyczne kaloryfery po prostu nie ma miejsca.

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Czy rura PEX nadaje się do centralnego ogrzewania? Jak dobrać odpowiednią grupę pompową? Jak zmierzyć rozstaw przyłączy grzejnika?

Dowiedz się więcej

• Klasyka sprawdzona przez miliony - czy grzejnik aluminiowy może pasować do każdego wnętrza?
• Jak zbudowany jest grzejnik niskotemperaturowy?
• Grzejniki elektryczne Bursa
• Montaż podłogówki jeszcze nigdy nie był taki prosty - z aplikacją InstallPRO360
• Sprężone powietrze w przemyśle i na co dzień. Nowe rury i złączki w systemie SharkBite i John Guest
• Przesiądź się na elektryka - nowe elektryczne kotły grzewcze marki Bosch
• Fakty i mity o ogrzewaniu podłogowym
• Jak wykonać obliczenia zapotrzebowania domu na ciepło w czasie termomodernizacji?
• Prawidłowy montaż zaworów termostatycznych w instalacjach grzewczych
• Grzejnik do pompy ciepła - termomodernizacja domu z niskotemperaturowymi regulusami
• Ekspert wyjaśnia dlaczego warto zainwestować w ogrzewanie podłogowe
• Elektryczne ogrzewanie podłogowe jako główne źródło ciepła
• Co warto wiedzieć o ogrzewaniu podłogowym?
• Grzejnik nie musi wisieć na ścianie

Zobacz więcej Zobacz mniej

2. Jaki wybrać grzejnik do łazienki?

Grzejniki łazienkowe - z racji typowego kształtu - powszechnie nazywane są drabinkami. W wielu łazienkach nie są tak naprawdę głównym źródłem ciepła, jeżeli tę funkcję pełni podłogówka. Jednak grzejnik łazienkowy warto mieć, chociażby po to, aby móc szybko wysuszyć ręczniki i drobną bieliznę. Ponadto dość często takie grzejniki wyposaża się dodatkowo w grzałkę elektryczną, dzięki czemu można ich używać nawet poza sezonem grzewczym. Mogą one współpracować z dowolnym źródłem ciepła, chociaż w przypadku niskotemperaturowych pomp ciepła ich moc będzie bardzo niska.

3. Od czego zależy dobór mocy grzejnika?

Większość ludzi zdaje sobie sprawę z użyteczności grzejnikowych zaworów z głowicami termostatycznymi. Dzięki nim możemy w razie potrzeby obniżać moc grzejnika, ograniczając przepływ gorącej wody przez niego. Jednak świadomość tego, jak ważna jest sama temperatura wody w obiegu nie jest już powszechna. Moc grzejnika jest zaś ściśle uzależniona właśnie od temperatury wody, która przez niego przepływa. Drugim teoretycznie ważnym czynnikiem jest temperatura powietrza w pomieszczeniu. Jednak w praktyce ma mniejsze znaczenie, gdyż w pomieszczeniach mieszkalnych zwykle utrzymujemy temperaturę ok. 20°C.

Natomiast jeżeli chodzi o temperaturę wody w obiegu, to w ostatnich latach dokonała się tu wręcz rewolucja. W bardzo starych instalacjach za standard przyjmowano parametry 90/70/20°C (zasilanie/powrót/temperatura w pomieszczeniu). Natomiast obecnie w domach z pompami ciepła, temperatura zasilania nie przekracza raczej 55°C, zaś zalecana jest nie wyższa niż 50°C. Różnice są więc ogromne, co przekłada się na wręcz drastyczny spadek oddawanej mocy cieplnej. Gdy wymienimy stary kocioł węglowy na pompę ciepła, może się okazać, że grzejniki są w stanie dostarczyć np. zaledwie połowę dotychczasowej ilości ciepła, albo nawet jeszcze mniej. Dlatego zawsze trzeba skonsultować z fachowcem dobór mocy grzejników. Sprawdzi on, czy w naszym przypadku, w połączeniu z konkretnym źródłem ciepła są one w stanie przekazywać wystarczającą ilość ciepła. Być może wskazane będzie założenie większych grzejników albo modeli z wentylatorami.

4. Jak obliczyć moc grzejników? 

Jaka moc grzejnika? Na to pytanie odpowiada ekspert Piotr Chowaniec, Dyrektor Techniczny PPHU DIAMOND - Moc grzejników to ich kluczowy parametr. Jest wyrażana w watach (W) i określa ilość ciepła, jaką grzejnik może dostarczyć do pomieszczenia. 

Standardowo moc grzejników podaje się dla określonych warunków, takich jak:

• temperatura wody zasilającej (np. 75°C),
• temperatura wody powrotnej (np. 65°C),
• temperatura w pomieszczeniu (np. 20°C).

Są to tzw. parametry normatywne ΔT = 50°C, które pozwalają na dobranie odpowiedniego grzejnika oraz porównywanie ich różnych modeli. Jeżeli parametry dla tego samego grzejnika zmienią się, zmieni się również jego moc cieplna. Producenci podają moc cieplną opisując to na różne sposoby, np. podając parametry temperatury 75/65/20 lub właśnie podając różnicę temperatury wody i powietrza ΔT = 50°C. W rzeczywistości 75/65/20 oznacza to samo co ΔT = 50°C.

ΔT to parametr, który wylicza się z temperatur 75/65/20, a jego wzór jest następujący: 

ΔT = (t1 +t2) : 2 - t3 gdzie t1 to temperatura wody zasilającej, t2 to temperatura wody powrotnej, a t3 to temperatura w pomieszczeniu.

Wielu producentów podaje moc grzejnika dla 3 najpopularniejszych parametrów:

• 55/45/20 (ΔT=30),
• 75/65/20 (ΔT=50)
• 90/70/20 (ΔT=60).

Oczywiście, często dochodzi do sytuacji, gdy żadna z podanych wartości nie będzie odpowiadała warunkom występującym w naszym domu. Wtedy należy skorzystać z gotowych przeliczników bezpośrednio u producenta, skonsultować to ze specjalistą lub obliczyć moc cieplną grzejnika samemu. 

Wzór na moc cieplną wygląda następująco: Φ = Km × ΔTn. Parametr ΔT już znamy, natomiast wartości Km oraz wykładnik potęgi n są różne dla każdego grzejnika i można je znaleźć w karcie produktu konkretnego modelu grzejnika. 

Zbyt mała moc grzejnika nie zapewni odpowiedniego komfortu cieplnego, podczas gdy zbyt duża moc grzejnika może prowadzić do niepotrzebnego zużycia energii. Dlatego ważne jest dokładne dobranie mocy grzejnika do specyfiki danego pomieszczenia.

5. Jakie grzejniki najlepsze do pompy ciepła?

Właściwie to należałoby raczej zadać pytanie o to, pod jakimi warunkami taki układ - grzejniki i pompa ciepła będzie działał dobrze? Co różni instalacje grzejnikowe zasilane przez różnego rodzaju kotły oraz przez pompy ciepła? Przede wszystkim duża różnica temperatury przygotowywanej wody. Dla większości pomp 55°C na zasilaniu to szczyt możliwości, zaś zalecane jest mniej. Tyle samo, a nawet 70°C, kocioł gazowy uzyska bez trudu. Zaś w przypadku kotła na węgiel, drewno lub pelety, 55°C na zasilaniu to zdecydowanie zbyt mało, lepiej gdy jest to przynajmniej 75°C. Jeżeli zaś potrzebujemy mniej, choćby do zasilania podłogówki, to należy zastosować układ mieszający. To wszystko nie musi jednak oznaczać, że modernizując układ c.o. i zastępując kocioł pompą ciepła, musimy koniecznie wymienić również grzejniki. Co w praktyce mogłoby się okazać najbardziej kłopotliwą częścią całego przedsięwzięcia. 

W przypadku zasilania grzejników przez pompę ciepła podstawowym problemem jest spadek ich mocy przy niskiej temperaturze wody zasilającej (for. REGULUS-SYSTEM)

Z kilku względów moc grzejników, nawet tych typowych, zasilanych przez pompę, może się okazać wystarczająca.

• Po pierwsze, wiele domów przez lata poddawano termomodernizacji, wymieniając w nich okna, docieplając ściany itd. W efekcie zapotrzebowanie na ciepło jest faktycznie niższe. 
• Po drugie, w wielu przypadkach stare grzejniki dobierano od razu dość mocno na wyrost. Takie przewymiarowanie sumuje się ze zjawiskiem opisanym powyżej. 
• Po trzecie, w części domów grzejniki o wysokiej mocy były niezbędne, gdyż ogrzewanie tak naprawdę nie działało stale. To powszechne zjawisko, choćby w przypadku starych instalacji c.o. z kotłami na paliwa stałe. Natomiast pompa ciepła może działać bez przerwy przez całą dobę, nie musi więc nagrzewać domu niejako na zapas. 
• Po czwarte, w ramach modernizacji starych domów instalacje grzewcze wykonuje się często jako tzw. biwalentne. Czyli z pompą oraz drugim źródłem ciepła (kotłem). Założenie jest wówczas takie, że do pewnej temperatury, np. -7°C, budynek ogrzewa pompa ciepła. Natomiast poniżej tej granicy zastępuje ją kocioł. Ten zaś może podgrzewać wodę do znacznie wyższej temperatury, przy której moc grzejników zdecydowanie rośnie. Z tych względów konieczność ewentualnej wymiany grzejników trzeba przedyskutować z fachowcem. Nie zawsze będzie to rzecz uzasadniona i przynosząca istotne korzyści. Trzeba się zaś liczyć z faktem, że wymiana grzejników to sporo pracy.

6. Jak dobrać grzejnik do domu? Sprawdź wymagania montażowe

Właściwie to każdy grzejnik fizycznie da się podłączyć do dowolnej instalacji c.o. Jednak nie zawsze będzie to dobrym pomysłem, a nawet może stać się źródłem poważnych problemów! Nie każdy producent stalowych grzejników płytowych dopuszcza ich pracę w układach z otwartym naczyniem wzbiorczym. Nie musi to wcale oznaczać, że w takiej sytuacji szybko ulegną one korozji. Jednak montując grzejniki niezgodnie z zaleceniami producenta utracimy prawo do gwarancji na produkt. 

Kolejną cechą grzejników płytowych są duże opory przepływu wody. Nie należy więc zakładać ich tam, gdzie chcemy zachować możliwość pracy w układzie grawitacyjnym. Wówczas lepiej założyć choćby aluminiowe grzejniki członowe. Ponadto trzeba pamiętać, że jeżeli wymienimy tylko część starych grzejników żeberkowych na płytowe, to cały układ c.o. będzie wymagał wyregulowania przepływu wody zupełnie na nowo. Chodzi o prawidłowe zrównoważenie hydrauliczne. Inaczej woda popłynie głównie tam, gdzie opory będą małe, czyli przez stare grzejniki. Natomiast nowe grzejniki będą zaledwie letnie. 

Jeżeli zaś chodzi o połączenia różnych materiałów, to przede wszystkim nie zaleca się łączenia w jednej instalacji elementów miedzianych (zwykle rury) i aluminiowych (nowe grzejniki członowe). Grozi to powstawaniem ognisk przyspieszonej korozji. Wprawdzie stal i miedź w miejscach styku można oddzielić przekładkami, jednak nawet to oraz dodanie do wody inhibitorów korozji nie daje pełnej gwarancji trwałości grzejników. 

Rodzaj podłączenia grzejnika ma tak naprawdę drugorzędne znaczenie. Każdy wariant przewidziany przez producenta będzie dobry (fot. DIAMOND)

7. Jak wybrać odpowiedni grzejnik? Ważny sposób podłączenia 

Osobną sprawą jest sam sposób podłączenia grzejników. Najpopularniejsze sposoby to podłączenie boczne, dolne centralne, dolne boczne (przesunięte ku jednej z krawędzi). W przypadku grzejników łazienkowych, wariantów jest znacznie więcej. Generalnie każdy sposób podłączenia przewidziany przez producenta grzejnika jest dobry w sensie technicznym, tzn. może zapewnić właściwy przepływ wody. Jednak każdy z tych rodzajów może nam mniej lub bardziej odpowiadać ze względów estetycznych, czy być łatwiejszy lub trudniejszy do wykonania w danej instalacji. Szczególnie jeżeli wymieniamy grzejniki, jednak staramy się nie przerabiać rurociągów. Dlatego przed zakupem konkretnego modelu grzejnika zawsze porozmawiajmy z wykonawcą naszej instalacji, które z dostępnych rodzajów podłączeń wchodzą w grę.