Czy rura PEX nadaje się do centralnego ogrzewania?

Odporność na temperaturę i ciśnienie

Jednym z kluczowych wymagań stawianych materiałom wykorzystywanym w instalacjach centralnego ogrzewania jest ich zdolność do pracy w warunkach wysokiej temperatury i ciśnienia. Rury PEX cechują się wysoką odpornością termiczną. Na przykład, w systemie HEATPEX rury PEX składające się na systemy HEATPEX Standard, HEATPEX 7 czy HEATPEX R są zaprojektowane do pracy w bardzo wymagających warunkach temperaturowo-ciśnieniowych.

Zgodnie z dokumentacją techniczną, rury te mogą pracować w instalacjach grzewczych, przesyłając medium o maksymalnej temperaturze roboczej wynoszącej 95°C, co czyni je idealnymi do zastosowań w standardowych systemach centralnego ogrzewania. W porównaniu do ogólnych rur PEX, HEATPEX Delta wyróżnia się wyższą odpornością termiczną, co pozwala na ich stosowanie nawet w instalacjach o podwyższonej temperaturze.

Jeśli chodzi o ciśnienie robocze, rury HEATPEX są przystosowane do pracy przy ciśnieniu 0,6 MPa (6 barów), co jest w pełni zgodne z wymaganiami większości instalacji centralnego ogrzewania w budynkach mieszkalnych. Dodatkowo, system jest przystosowany do przesyłu ciepłej wody użytkowej pod ciśnieniem 1 MPa, co rozszerza jego zastosowanie także na systemy sanitarne. Maksymalne parametry pracy zapewniają długowieczność systemu, pod warunkiem, że instalacja jest zaprojektowana zgodnie z normami technicznymi.

Dzięki usieciowanej strukturze polietylenu, z którego wykonane są rury PEX, materiał ten jest odporny na gwałtowne wahania temperatur, co jest szczególnie istotne w przypadku instalacji, w których może dochodzić do nagłych zmian obciążenia cieplnego. W przeciwieństwie do tradycyjnych rur metalowych, PEX nie ulega łatwo odkształceniom ani pęknięciom pod wpływem zmieniających się warunków pracy. Odpowiednia elastyczność materiału sprawia, że rury te lepiej znoszą obciążenia wynikające z rozszerzalności cieplnej, co przyczynia się do ich dłuższej trwałości.

Brak korozji i odporność chemiczna

Korozja to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla tradycyjnych instalacji wykonanych z metalu, takich jak stal czy miedź. W systemach centralnego ogrzewania, gdzie przepływające medium może być agresywne chemicznie, korozja prowadzi do powstawania osadów, nieszczelności oraz skrócenia żywotności całej instalacji. Rury PEX, dzięki swojej chemicznej odporności, są praktycznie niewrażliwe na korozję, co eliminuje ryzyko degradacji materiału na skutek działania wody czy chemikaliów używanych do uzdatniania wody.

Kolejną zaletą wynikającą z braku korozji jest ograniczenie powstawania osadów wewnątrz rur. Tradycyjne rury metalowe mogą gromadzić kamień kotłowy oraz inne zanieczyszczenia, co zmniejsza przepływ ciepła i prowadzi do zmniejszenia efektywności systemu grzewczego. W rurach PEX problem ten jest znacząco zredukowany dzięki gładkiej powierzchni wewnętrznej, która minimalizuje osadzanie się zanieczyszczeń, co przekłada się na większą efektywność instalacji przez dłuższy czas.

Elastyczność i łatwość instalacji

W porównaniu do rur stalowych i miedzianych, rury PEX oferują znacznie większą elastyczność, co stanowi istotne ułatwienie w montażu, szczególnie w budynkach o skomplikowanej strukturze. Rury HEATPEX Delta charakteryzują się wyjątkową elastycznością, co wynika z zastosowania karbowanej rury osłonowej z PE-HD.

Dzięki temu rury są łatwe w montażu, a ich elastyczność umożliwia omijanie przeszkód bez potrzeby stosowania licznych złączek czy kształtek, co zmniejsza ryzyko przecieków oraz upraszcza instalację. Elastyczność ta jest kluczową zaletą w kontekście instalacji grzewczych, szczególnie tam, gdzie przestrzeń instalacyjna jest ograniczona, np. w starszych budynkach lub przy modernizacji istniejących instalacji.

Niska masa rur PEX, w porównaniu do tradycyjnych materiałów, dodatkowo upraszcza proces montażu i transportu, co pozwala na redukcję kosztów robocizny oraz usprawnienie całego procesu instalacyjnego. Zgodnie z wytycznymi HEATPEX, rury te nie wymagają specjalistycznych narzędzi do instalacji, co czyni system dostępnym dla szerokiego grona instalatorów.

Elastyczność rur PEX umożliwia ich łatwe formowanie i prowadzenie w ciasnych przestrzeniach, bez konieczności stosowania dużej liczby kształtek czy łączników. Dzięki temu proces instalacji jest szybszy i mniej skomplikowany, co przekłada się na niższe koszty robocizny i mniejsze ryzyko błędów montażowych.

W praktyce oznacza to, że rury PEX mogą być instalowane w długich, nieprzerwanych odcinkach, co zmniejsza liczbę potencjalnych miejsc narażonych na wycieki. W tradycyjnych instalacjach metalowych każde złącze czy kolano stanowi punkt ryzyka, w którym mogą pojawić się nieszczelności. W przypadku PEX, dzięki elastyczności, wiele takich połączeń można wyeliminować, co zwiększa niezawodność całego systemu.

Przepuszczalność tlenu i potrzeba bariery antydyfuzyjnej

Jednym z aspektów, który może budzić wątpliwości w kontekście stosowania rur PEX w systemach grzewczych, jest ich naturalna przepuszczalność dla tlenu. W tradycyjnych systemach grzewczych obecność tlenu w wodzie grzewczej może prowadzić do korozji metalowych elementów instalacji, takich jak wymienniki ciepła, pompy, a przede wszystkim grzejniki. Aby zminimalizować to ryzyko, w nowoczesnych instalacjach coraz częściej stosuje się rury PEX z tzw. barierą antydyfuzyjną, która skutecznie ogranicza przenikanie tlenu do wnętrza instalacji.

Rury z barierą antydyfuzyjną, takie jak PEX-AL-PEX, charakteryzują się dodatkową warstwą ochronną wykonaną z aluminium lub specjalnego tworzywa, która zapobiega przedostawaniu się tlenu do medium grzewczego. Dzięki temu możliwe jest zachowanie wysokiej trwałości instalacji, nawet w przypadku zastosowania elementów metalowych. Stosowanie rur bez bariery antydyfuzyjnej w systemach grzewczych może prowadzić do przedwczesnej korozji, co w dłuższym czasie skutkuje koniecznością kosztownych napraw.

Warto zwrócić uwagę na systemy rur PEX firmy HEATPEX, która stosuje barierę antydyfuzyjną EVOH, skutecznie blokującą przenikanie tlenu przez ściany rur do medium grzewczego. Bariera EVOH spełnia normy DIN 4726, co oznacza, że rury mogą być stosowane w instalacjach grzewczych bez ryzyka wprowadzenia tlenu do układu.

Trwałość i bezpieczeństwo użytkowania

Rury PEX, dzięki swoim właściwościom fizykochemicznym, są niezwykle trwałe i odporne na starzenie się materiału. Jak już zostało wspomniane, w porównaniu do tradycyjnych rozwiązań metalowych, PEX nie ulega degradacji w wyniku kontaktu z wodą, a także nie koroduje, co jest częstym problemem w przypadku rur stalowych. Wysoka odporność na zmiany temperatury oraz ciśnienia sprawia, że rury te mogą pracować przez wiele lat bez konieczności wymiany.

Jednak, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo użytkowania rur PEX w instalacjach centralnego ogrzewania, konieczne jest przestrzeganie wytycznych dotyczących ich montażu oraz maksymalnych dopuszczalnych parametrów pracy. Niewłaściwy dobór średnicy rur, brak bariery antydyfuzyjnej czy nieprawidłowy montaż mogą prowadzić do problemów w dłuższej perspektywie, dlatego kluczowe jest, aby instalacje te były projektowane i realizowane zgodnie z obowiązującymi normami technicznymi.

Normy i wytyczne stosowania rur PEX w instalacjach grzewczych

Zastosowanie rur PEX w instalacjach grzewczych jest zgodne z europejskimi normami i wytycznymi, jednak należy pamiętać o odpowiednim doborze rur do specyfiki danej instalacji. W systemach grzewczych, szczególnie tych, w których wykorzystywane są metalowe elementy, zaleca się stosowanie rur z barierą antydyfuzyjną, co zabezpiecza instalację przed potencjalnym ryzykiem korozji.

Wytyczne producentów rur PEX jasno określają dopuszczalne parametry pracy instalacji, takie jak maksymalne ciśnienie robocze i temperatura pracy. Przekroczenie tych wartości może prowadzić do uszkodzenia rur, dlatego kluczowe jest, aby instalacja była odpowiednio zaprojektowana. Dodatkowo, rury PEX powinny być odpowiednio izolowane, szczególnie w miejscach, gdzie mogą być narażone na działanie promieniowania UV, które może osłabić strukturę materiału.

Rury HEATPEX mogą bez problemu wytrzymać okres eksploatacji wynoszący nawet 50 lat, pod warunkiem, że będą stosowane zgodnie z zaleceniami technicznymi i nie będą narażone na długotrwałą pracę w ekstremalnych warunkach.

autor: Damian Żabicki

źródło i zdjęcie: Heatpex

opracowanie: Anna Chrystyna