Jaki kształt dachu?
Planując kształt dachu w pierwszej kolejności trzeba sprawdzić zapisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W dokumencie tym mogą się znajdować wytyczne nie tylko co do kształtu, ale też kąta nachylenia, a nawet koloru pokrycia.
W naszym kraju najpopularniejsze są dachy spadziste. Stanowią integralną część elewacji budynku, dlatego mają duży wpływ na jego wygląd. Najłatwiejsze do wykonania są dachy dwuspadowe – przy większej liczbie połaci wzrasta ryzyko popełnienia błędów podczas prac dekarskich, które mogą skutkować przeciekami. Przy mniej skomplikowanych kształtach jest też mniej problemów podczas eksploatacji – woda deszczowa nie napotyka na przeszkody w postaci załamań połaci, a śnieg nie zatrzymuje się w koszach, które mają dachy wielopołaciowe.
Dachy płaskie wykonuje się obecnie rzadziej, co wynika zapewne z tego, że wielu inwestorom kojarzą się z szarymi kostkami, które dominowały w polskim budownictwie w latach 70. ubiegłego wieku. Takiego rozwiązania nie należy jednak przekreślać, ponieważ bardzo dobrze pasuje do budynków o nowoczesnej bryle. Dodatkową zaletą jest to, że na płaskiej powierzchni można urządzić tzw. zielony dach czy taras. Jeżeli zdecydujemy się na ten wariant, powinniśmy pomyśleć o skutecznym systemie odprowadzania wody, a podczas eksploatacji – pamiętać o regularnym usuwaniu śniegu.
Jak dobrać pokrycie dachowe?
Pokrycie dachu musi być dopasowane do jego specyfiki. Najważniejsza jest wytrzymałość więźby na obciążenie, zdefiniowana przez konstruktora. Wybierając pokrycie należy więc ściśle trzymać się projektu. Różnice w wadze poszczególnych pokryć dachowych są znaczące. Najlżejsza jest blacha i gonty (ważą od 2 do 15 kg/m²), choć te ostatnie wymagają dodatkowo pełnego deskowania. Do najcięższych pokryć zaliczają się strzecha (40–80 kg/m²) i dachówki (40–90).
Kolejny ważny parametr to kształt dachu. Im prostszy, tym większe pole manewru przy doborze pokrycia. Na mniej skomplikowanych konstrukcjach możemy ułożyć zarówno na materiały dostępne w dużych arkuszach, np. blachodachówki, jak i elementy drobnoformatowe – dachówki lub gonty. W przypadku budynków z bardziej skomplikowanymi dachami, lepiej sprawdzą się mniejsze elementy – unikniemy wówczas dużej ilości odpadów podczas prac dekarskich.
Inna istotna cecha to kąt nachylenia dachu – im mniejszy, tym pokrycie musi być bardziej szczelne. To dlatego, że z mniej stromego dachu woda spływa wolniej, dłużej też zalega na nim topniejący śnieg. Przy małych kątach nachylenia trzeba również wykonać bardzo szczelny podkład – z papy bądź folii na pełnym deskowaniu i to on przejmuje wówczas zadanie zapewnienia szczelności całej konstrukcji.
Właściwości najpopularniejszych pokryć dachowych
Uwaga! W tabeli podano wartości orientacyjne. Przy wyborze pokrycia trzeba uwzględnić instrukcję producenta.
Jaki podkład dachowy?
Pokrycia dachowego nie mocuje się bezpośrednio do konstrukcji dachu, ale do przytwierdzonego do niej podkładu. Może mieć on formę deskowania lub ołacenia.
Deskowanie do niedawna wykonywało się z desek o szerokości do 15 cm i grubości 2–2,5 cm, teraz do tego celu wykorzystuje się przeważnie płyty drewnopochodne (OSB, mfp, wiórowe) o podwyższonej odporności na wilgoć. Mocuje się je do krokwi dachowych tak, aby łączenia kolejnych rzędów wypadały na różnych krokwiach. Kolejną warstwę stanowi trwały materiał hydroizolacyjny – papa lub folia dachowa. Pełne deskowanie wykonuje się przede wszystkim wtedy, gdy wierzchnią warstwę stanowią gonty, papa i blachy płaskie.
Ołacenie to ruszt utworzony z drewnianych kontrłat przytwierdzanych równolegle do krokwi, oraz łat, przybijanych prostopadle do nich. Listwy powinny mieć wysokość 25–40 mm i szerokość 38–60 mm i być rozstawione w przedziale 30–40 cm. Parametry te zależą od rodzaju pokrycia, obciążeń zewnętrznych dachu, kąta jego nachylenia i rozstawu krokwi. Niezbędnym elementem takiego podkładu jest folia, najlepiej paroprzepuszczalna membrana, którą układa się na krokwiach przed przybiciem kontrłat. Łaty stosowane są w przypadku krycia dachu dachówkami i blachodachówką.
Jaką rolę pełni orynnowanie?
System odprowadzania wody z dachu jest elementem, do którego inwestorzy nie przykładają zbyt dużej wagi. Tymczasem orynnowanie pełni ważną rolę – nie tylko wpływa na stan pokrycia i chroni elewację przed zalewaniem, ale także – odpowiednio dobrane – może stanowić ozdobę budynku.
