Grupa Budujemy Dom:
Magazyn ONLINE
Miesięcznik Budujemy Dom ONLINE
Wykup dostęp od 1 zł

Konstrukcje dachowe

Cofnij do: Dachy i rynny
Ostatnio dodane produkty
Konstrukcje dachowe
W budownictwie jednorodzinnym więźba dachowa ma zazwyczaj konstrukcję krokwiowo-jętkową lub płatwiowo-kleszczową, rzadziej stosuje się wiązary kratowe. Różnice pomiędzy nimi rzutują nie tylko na trudność wykonania samej konstrukcji, ale także na ustawność poddasza.

Więźba krokwiowo-jętkowa

To najczęściej wybierany wariant. Konstrukcja jest najmniej skomplikowana i najłatwiejsza do wykonania wariant. Sprawdza się szczególnie w przypadku prostych dwuspadowych dachów o nachyleniu przynajmniej 30° i rozpiętości do 10 m.

Trzeba jednak pamiętać, że nadaje się tylko na dachy dwuspadowe. Wszystkie jej wiązary są takie same. W najprostszej wersji para krokwi wraz z drewnianą belką stropową tworzy zamknięty trójkąt. Częściej jednak dolne krokwie opierają się na poziomej belce – murłacie. By zmniejszyć ugięcie krokwi każdą parę krokwi łączy się (rozpiera) poziomą belką nazywaną jętką. Jętkę umieszcza się najczęściej tak by dzieliła długość krokwi w stosunku 1/3 do 2/3.

Na poddaszach użytkowych trzeba pamiętać przede wszystkim o tym by pod dachem dało się swobodnie chodzić, więc jętka powinna być na wysokości ok. 2,5 m od podłogi. Bardzo ważną cechą jest to, że wiązary cały ciężar dachu przekazują na ściany zewnętrzne i nie wymagają podpór w przestrzeni poddasza. Nic nie utrudnia więc jego zagospodarowania. Wewnętrzne ściany nośne dolnej kondygnacji obciąża w takiej sytuacji jedynie strop. Przejmuje on też siły rozciągające, wywierane przez wiązary, a jeżeli mamy ściankę kolankową – w ten sposób zostaje obciążony również jej wieniec.

Więźba krokwiowo-jętkowa
Więźba krokwiowo-jętkowa

Więźba płatwiowo-kleszczowa

To rozwiązanie uniwersalne – przy takiej konstrukcji kształt dachu i kąt nachylenia może być rozmaity, a jego rozpiętość niemal dowolnie duża. Konstrukcja jest jednak bardziej złożona, a więc trudniejsza do wykonania. Przede wszystkim w tym typie więźby krokwie nie są zasadniczym elementem nośnym. Spoczywają na poziomych belkach zwanych płatwiami. Skrajne płatwie leżą na stropie lub ściance kolankowej, pozostałe zaś opierają się na słupach stojących na stropie.

Słupy umieszcza się co 3–5 krokwi, wówczas tworzą wraz z nimi tzw. wiązary pełne. Pozostałe zaś to wiązary puste – złożone tylko z pary krokwi na płatwiach. To nie przekrój krokwi lecz rozstaw płatwi ma decydujące znaczenie dla dopuszczalnej rozpiętości dachu. Jego ciężar płatwie przekazują na słupy, a te z kolei na strop. Dlatego więźbę projektuje się tak, by słupy znalazły się nad ścianami nośnymi dolnej kondygnacji. Więźba płatwiowa wymaga więc wewnętrznych ścian nośnych (na dolnej kondygnacji), są one przy tym mocno obciążone. Praktyczną wadą tego rozwiązania są właśnie słupy na poddaszu, a nie wolno ich likwidować lub przesuwać bez zgody konstruktora!

Najczęściej próbuje się je ukryć wewnątrz ścian działowych. Oczywiście to dodatkowe utrudnienie dla projektanta. A jeszcze większy kłopot, gdy zechcemy podzielić przestrzeń inaczej niż przewidywał projekt. Lekkie ścianki działowe możemy ustawiać dowolnie, ale słupy nośne muszą zostać. A dokładniej – ich przesunięcie wymaga przeprojektowania całej konstrukcji. Niekiedy przyjmuje się przeciwną taktykę i zamiast ukrywać, słupy się eksponuje. Nadają wówczas specyficzny charakter wnętrzom pod skosami.

Więźba płatwiowo kleszczowa
Więźba płatwiowo kleszczowa

Wiązary kratowe

To ostatnia, najmniej popularna w naszym kraju opcja. Wiązary zazwyczaj nie powstają na budowie, a w wyspecjalizowanym zakładzie. Wytwarza się je przeważnie z desek o np. 4-centymetrowej grubości, łączonych przy pomocy stalowych płytek kolczastych. Wiązary kratowe można stosować na skomplikowanych dachach o dowolnym kącie nachylenia i rozpiętości dochodzącej do 30 m. Ich zaletą jest duża sztywność i wytrzymałość – nie wymagają podpór pośrednich. Rozstawia się je gęsto, co 40–60 cm.

Wiązary kratowe
Wiązary kratowe

Mogą mieć bardzo różną formę – np. belek kratowych zastępujących krokwie, które nie przeszkadzają w aranżacji poddasza albo kratownic nadających się tylko na niskie, nieużytkowe strychy. Ich kolejnym atutem jest bardzo szybki montaż (nawet jeden dzień). Wadą – wyższa niż w przypadku dwóch omawianych wariantów cena i trudniejsza dostępność do technologii.

Wiązary kratowe fot. Wiązary Burkietowicz
Wiązary kratowe fot. Wiązary Burkietowicz