Tynki cienkowarstwowe
Ich popularność wynika z tego, że naszym kraju najwięcej ścian wykonuje się w technologii dwuwarstwowej. Takie przegrody ocieplone są z reguły metodą lekką mokrą. Polega ona na zamocowaniu do muru materiału izolacyjnego – styropianu albo wełny – a na niego położeniu warstwy zaprawy klejowej, w której zatopiona jest siatka z włókna szklanego. Ostatnią warstwę stanowi właśnie tynk cienkowarstwowy. Tego typu produkty oferowane są w postaci suchej mieszanki do rozrobienia z wodą lub masy gotowej do nakładania, nie wymagającej malowania. Nakłada się je jedną warstwą o grubości 2–10 mm, przy użyciu pacy nierdzewnej, zaczynając od góry ściany.
Tynki cienkowarstwowe oferowane są w wielu kolorach i odmianach. Produkty mineralne charakteryzują się wysoką paroprzepuszczalnością. Z tego względu są zalecane do tynkowania ścian ocieplonych wełną mineralną. Niestety, nie są zbyt odporne na wodę. Takiego problemu nie ma w przypadków tynków akrylowych, które są elastyczne i dobrze chronią ścianę przed wodą opadową. Z uwagi na ich niską paroprzepuszczalność, nie aplikuje się ich na wełnę mineralną.
Mniej popularne – ze względu na wyższą cenę – są produkty silikonowe. Są trwalsze niż tynki mineralne i akrylowe. Charakteryzują się dużą odpornością na działanie czynników zewnętrznych. Dzięki własnościom hydrofobowym nie przyciągają cząsteczek wody, utrudniają osadzanie się brudu, a opady deszczu przyczyniają się do samooczyszczania elewacji. Z kolei tynki silikatowe (krzemianowe) cechuje duża paroprzepuszczalność i wyjątkowa odporność na glony i grzyby.
Tynki grubowarstwowe (tradycyjne)
Są obecnie mniej popularne od cienkowarstwowych, co nie znaczy, że się ich nie używa. Uzyskuje się je mieszając piasek, cement, wapno i wodę. Przeznaczone są do wykańczania ścian jednowarstwowych z ceramiki poryzowanej, betonu komórkowego lub bloczków z keramzytobetonu oraz na ścian trójwarstwowych, z warstwą elewacyjną murowaną z pustaków ceramicznych lub zwykłych cegieł. Ze względu na dużą wagę i grubość (warstwa takiego tynku ma 2–3 cm) nie nadają się na ściany dwuwarstwowe.
Tradycyjny tynk dobrze przepuszcza parę wodną, ale ma średnią trwałość i wymaga pomalowania. Jego przygotowanie jest też bardziej pracochłonne niż tynku cienknkowarstwowego. Zazwyczaj nakłada się go w 2 lub 3 warstwach. Pierwszą, zapewniającą dobrą przyczepność, stanowi obrzutka z mocnej zaprawy cementowej z dodatkiem wapna. Przed jej całkowitym stwardnieniem nakłada się kolejną zasadniczą warstwę – tzw. narzut z zaprawy cementowo-wapiennej. Wykończenie wykonywane jest z gładzi przeznaczonej do malowania. Bywają też pokrywane tynkiem cienkowarstwowym.
Cegły klinkierowe
Wykorzystuje się je do wykonania zewnętrznej warstwy przegrody trójwarstwowej. Taka ściana osłania izolację termiczną, stanowiąc jednocześnie elewację budynku. Najczęściej stosuje się cegły klinkierowe, które są niezwykle trwałe, odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie czynników atmosferycznych. Charakteryzują się bardzo niską nasiąkliwością, dlatego nie wchłaniają trwale wilgoci ani brudu. Nie można też nie wspomnieć o ich walorach estetycznych – klinkier wygląda bardzo elegancko, zatem tego typu elewacja stanowi niewątpliwą ozdobę budynku.
Cegły elewacyjne można murować równocześnie ze wznoszeniem warstwy konstrukcyjnej – o ile dom ociepla się styropianem. W przypadku zastosowania wełny mineralnej, prace prowadzi się zazwyczaj w dwóch etapach. Najpierw stawia się ściany konstrukcyjne i mocuje do nich wełnę. Następnie wznosi się warstwę elewacyjną, którą należy połączyć kotwami z warstwą nośną. Zaleca się zastosowanie specjalnej zaprawy do klinkieru. Pozwoli to uniknąć powstawania wykwitów na elewacji.
Musimy pamiętać o utworzeniu pomiędzy izolacją z wełny mineralnej a warstwą elewacyjną pustki wentylacyjnej. Umożliwia ona odprowadzenie wilgoci, która może wnikać w ocieplenie w wyniku kondensacji pary wodnej przenikającej z wnętrza budynku lub na skutek przenikania wody przez ścianę elewacyjną.
Płytki elewacyjne
Cegły klinkierowe są dość drogie, dlatego wielu inwestorów wybiera materiały, które pozwalają uzyskać elewację o podobnym wyglądzie i zaoszczędzić. Mowa o specjalnych płytkach elewacyjnych, które wykonuje się z różnych materiałów, np. z betonu, klinkieru a nawet z tworzywa sztucznego. Produkty te dostępne są w wielu odcieniach kolorystycznych. Mają różną grubość – od 1,5 do 3,5 cm i zazwyczaj są lekkie, nadają się więc do mocowania na ociepleniu ścian dwuwarstwowych. Są bardzo łatwe w układaniu – przytwierdza się je do zagruntowanej wcześniej ściany, stosując mrozoodporną, elastyczną zaprawę klejową. Zaprawę należy aplikować zarówno na płytki, jak i na podłoże. Po ułożeniu okładziny, spoiny wypełnia się zaprawą do spoinowania.
W sprzedaży dostępne są też płytki elewacyjne imitujące kamień. Układa się je zazwyczaj bezfugowo. Można nimi dekorować zarówno całe ściany, jak i ich fragmenty.
Niektóre firmy oferują również kompletne systemy elewacyjne z wykorzystaniem płytek elewacyjnych. W ich skład wchodzą płyty ociepleniowe, elementy montażowe, chemia i zewnętrzna okładzina.
Wybierając płytki elewacyjne, należy zwrócić uwagę nie tylko na ich walory estetyczne, ale także inne parametry. W przypadku ścian dwuwarstwowych elementy te nie mogą być zbyt ciężkie. Ważne jest też, by płytki były mało nasiąkliwe, mrozoodporne i nie blakły pod wpływem słońca.
Oblicówka z drewna lub paneli
Drewnem lub specjalnymi panelami elewacyjnymi można pokrywać zarówno całe ściany, jak i ich fragmenty. Tego typu oblicówka to pierwszy wybór w przypadku ścian dwuwarstwowych ocieplanych metodą lekką suchą, choć takie wykończenie można też z powodzeniem mocować do przegród wykonanych w innych technologiach. Wiąże się to z koniecznością wykonania drewnianego (rzadziej stalowego bądź aluminiowego) rusztu, przymocowanego do ściany, do którego przytwierdza się oblicówkę. Deski lub panele łączy się najczęściej na wpust i wypust lub zakład, a mocuje do rusztu wkrętami lub ocynkowanymi gwoździami. Prowadzi się je pionowo albo poziomo. Ten pierwszy sposób jest bardziej polecany, ponieważ po oblicówce pionowej łatwiej spływa woda deszczowa.
Trwałość takiej elewacji zależy też w dużej mierze od rodzaju zastosowanego drewna. Najlepiej sprawdzają się gatunki egzotyczne – cedr, merbau czy meranti. Są bardzo odporne na warunki atmosferyczne i nie wymagają konserwacji. Niestety, sporo kosztują. Alternatywą jest drewno rodzime: sosna, świerk, modrzew, dąb itp. Wykonaną z nich elewację trzeba co kilka lat odnawiać, stosując specjalne lakiery i impregnaty.
Dużą trwałością charakteryzują się panele elewacyjne. Są dostępne w szerokiej gamie kolorów i wzorów, co umożliwia dopasowanie elewacji do różnych stylów architektonicznych.
Poradnik
Okładziny z kamienia
To ponadczasowa propozycja dla inwestorów ceniących elegancję. Granit, marmuru czy piaskowiec oferowane są w postaci płyt o rozmaitych rozmiarach. Elementy te są ciężkie, dlatego należy je mocować (na zaprawę cementową) do warstwy konstrukcyjnej ścian – do muru w przypadku przegród jednowarstwowych lub do grubych ścian osłonowych w technologii trójwarstwowej.
Zastosowanie ich jako wykończenia przegród dwuwarstwowych wymaga użycia stalowych kotew, osadzanych w ścianie nośnej.
Ze względu na dużą wagę, wysoką cenę i to, że nie przepuszczają pary wodnej (są układane bezspoinowo), okładzinami kamiennymi wykańcza się zazwyczaj tylko fragmenty ścian, przeważnie części cokołowe.
