Duże okna w domu - piękne czy problematyczne? Sprawdź, zanim popełnisz kosztowny błąd

Wbudowanych obecnie domach szklane ściany, okna panoramiczne, albo przynajmniej duże przeszklenia prowadzące na taras stały się bardzo modne. To, że odznaczają się niezaprzeczalnymi walorami i atrakcyjnością widać gołym okiem. Dom z dużymi oknami to synonim nowoczesności i komfortu.

Pojawiają się natomiast pytania, na które odpowiedzi inwestor znajdzie w projekcie, np. o warianty. Czy duże przeszklenia będą przez całą kondygnację, narożne, z iloma podziałami? I ewentualnie kolejne, wynikające z konsekwencji takiego wyboru. Czy mając okna panoramiczne w domu zimą trzeba będzie więcej zapłacić za ogrzewanie, a latem przeciwnie - by w miarę komfortowo funkcjonować, mieć cały czas włączoną klimatyzację? Co z hałasem dobiegającym z zewnątrz? I najważniejsze - jakie parametry powinny mieć duże okna, aby dom był rzeczywiście nowoczesny i wygodny?

Czy duże okna dobrze tłumią hałas? Sprawdź parametry akustyczne

Osoby budujące dom w mieście lub przy bardzo ruchliwej drodze, wybierające projekt z oknami panoramicznymi i dużymi przeszkleniami, powinny wziąć pod uwagę parametr wpływający na komfort akustyczny. Chodzi o to, by dobiegający z zewnątrz hałas (a ten w żadnej postaci nie jest wskazany) nie był uciążliwy i nie męczył. Niestety, gdy okna są duże, wzrasta ryzyko jego przedostania się do środka. Warto mieć świadomość, że natężenie i poziom dźwięku - podobnie jak odczucia związane z temperaturą - są odbierane indywidualnie i zależą od wielu czynników. Znaczenie ma natężenie ruchu na wspomnianej drodze, lotnisku, działająca bez przerwy fabryka, nawet bujnie rosnąca wokół roślinność, jak również nasz ogólny stan psychiczny i np. to, czy akurat jesteśmy wyspani. Z założenia hałas nie może przekraczać poziomu 40 dB (w nocy musi być jeszcze mniejszy).

Duże okna powinny zatem w odpowiedni sposób go tłumić. Dlatego warto zwrócić uwagę na warianty okien panoramicznych o podwyższonej izolacyjności akustycznej. Izolacyjność tę określa się za pomocą parametru Rw - im jego wartość wyższa, tym lepiej. W standardowych, typowych modelach wynosi on 30-34 dB. Aby okno uznać za dźwiękoszczelne - co najmniej 36 dB. Wskaźnik na poziomie 48-50 dB jest uznawany za wyjątkowo wysoki. Z takich okien buduje się m.in. szklane ściany biurowców w centrach najgłośniejszych miast, zaś w domach jednorodzinnych stosuje się je niezwykle rzadko.

To zbędny wydatek, tym bardziej że okna tej kategorii są droższe od typowych. Poza tym okna o podwyższonym standardzie akustycznym zawsze dobiera się indywidualnie, po wcześniejszym przeprowadzeniu pomiarów poziomu dźwięku przez specjalistę, który będzie umiał ocenić, jaki model okaże się optymalny.

To czy dużo hałasu przenika z zewnątrz do domu zależy głównie od parametrów akustycznych okna. Jeśli mieszkamy w głośnej okolicy, warto wybrać okna panoramiczne o podwyższonej izolacyjności akustycznej, fot. ALUPROF

Aby okno uznać za dźwiękoszczelne, musi być ono wykonane z odpowiedniej szyby. Teoretycznie zestawy trójszybowe powinny być lepsze od dwuszybowych, ale w praktyce okazuje się, że niekoniecznie tak jest. Ważne jest, by szyby nie miały np. tej samej grubości. Im grubsza tafla, tym mniej hałasu wnika do środka. Przy czym szkło powinno być obustronnie laminowane i mieć naklejoną folię akustyczną, która dodatkowo zredukuje przenikanie hałasu. Znaczenie mają też profile z uszczelkami, także w miejscu progu, jeśli przeszklenie jest otwierane. I przede wszystkim profesjonalny montaż dużych okien. Jeżeli wybiera się okna o wyjątkowo wysokich parametrach akustycznych, nie można zamontować ich tak, by powstały nieszczelności, czyli mostki akustyczne. Również nawiewniki są takimi mostkami, wyraźnie pogarszającymi parametry akustyczne. Jeżeli to możliwe, to najlepiej jest zrezygnować z ich montażu w oknach umieszczonych od strony źródła hałasu. Gdy nie da się tego uniknąć, warto założyć specjalne nawiewniki o podwyższonej izolacyjności akustycznej.

Zakup dużych okien o podwyższonych parametrach akustycznych trzeba dokładnie przemyśleć, bo często zdarza się tak, że okno ma dobre parametry dźwiękoszczelności, ale gorsze te związane z energooszczędnością. W takiej sytuacji gra nie będzie warta świeczki. Wtedy lepiej zamontować rolety dźwiękoszczelne.

Fiksy - kiedy warto postawić na okna nieruchome?

Nie wszystkie okna, szczególnie jeśli tworzą wielkoformatowe przeszklenia, muszą się otwierać. Jest to o tyle ważne, że odmiany nieotwierane - tak zwane fiksy - są tańsze od ich ruchomych odpowiedników, mogą być większe i z reguły mają korzystniejsze parametry akustyczne i termiczne. Nie mają mechanizmów służących do otwierania, czyli okuć. Dzięki temu ich ramy są mniej widoczne, bo cieńsze i bardziej subtelne. Fiksy muszą być jednak zamontowane w takim miejscu, z którego będzie do nich swobodny dostęp - raz na jakiś czas trzeba będzie je umyć.

Nie wszystkie przeszklenia muszą się otwierać. Warianty nieruchome - tak zwane fiksy - są dużo tańsze od ich otwieranych odpowiedników i mają lepsze parametry dotyczące izolacyjności cieplnej i akustycznej, fot. KRISHOME

Ale w każdym projekcie domu znajdą się wielkoformatowe przeszklenia, których drzwi stanowią istotny element. Ważny jest sposób ich otwierania, bo wpływa na codzienną wygodę użytkowania (szczególnie latem). Mechanizm musi działać bez szwanku, a duże drzwi tarasowe - chociaż bardzo ciężkie - powinny otwierać się lekko. O drzwiach tarasowych i sposobie ich otwierania pisaliśmy w artykule: Jakie drzwi tarasowe wybrać - rozwierane czy przesuwne?

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Szkło hartowane: wytrzymałość, zastosowanie i przyczyny... Futryna czy ościeżnica? Rozwiąż zagadkę i wybierz idealne... Regulacja okien na zimę. Prosty sposób na niższe rachunki

Dowiedz się więcej

• Ciepły i szczelny montaż okien i drzwi. Tylko tak zyskasz
• Czy aluminium można wyginać?
• Czym kierować się przy wyborze drzwi tarasowych unoszono-przesuwnych? Praktyczne wskazówki
• Jakie są wady i zalety okien nieotwieranych typu FIX?
• Co to jest szkło ornamentowe?
• Co to za kolor Winchester?
• Masz skośne okna? Które rolety sprawdzą się najlepiej?
• Jakie okna przesuwne wybrać?
• Czy istnieją okna przez które nie widać wnętrza?
• Czy okna mogą otwierać się na zewnątrz?
• Co zrobić gdy drzwi balkonowe się nie domykają?
• Ile kosztuje moskitiera na okno balkonowe?
• Ile powinno być od okna do sufitu? Na jakiej wysokości umieścić okno?
• 5 powodów, dla których warto zainwestować w kraty rolowane
• Nowa generacja okien dachowych GREENVIEW. Nowy standard na nowe czasy
• Energooszczędność i Koalicja Termomodernizacji
• Jak przestawić okna na tryb letni/zimowy?
• Jak zamontować drzwi techniczne?
• Jak myć żaluzje fasadowe?
• Kiedy prostota i minimalizm spotykają się z nowoczesnością. Dom w stylu stodoły
• Markizy wolnostojące - zamień ogórd lub taras na miejsce urlopowego wypoczynku
• Okna na straży bezpieczeństwa
• Rolety zewnętrzne w nowo projektowanym budynku - co powinniśmy o nich wiedzieć?
• Jak włączyć czytnik linii papilarnych?
• Jakie okna wybrać od południa, jakie od północy?
• Czym się kierować przy wyborze drzwi wewnętrznych?
• Jak przebiega szczelny montaż okien w technologii Soudal Window System?
• Prawidłowy montaż okien energooszczędnych
• Dlaczego moje okna dachowe ciągle parują?
• Jak zasłonić okna na parterze?
• Dlaczego warto zainwestować w drzwi tarasowe bez progu?
• Wybieramy komfortowe drzwi do wnętrz
• Pora na nowe okna. Jak przygotować się do wymiany okien w domu i zrealizować ją krok po kroku?
• LINEAR - okna dla ambitnych realizacji
• Skąd się bierze popularność ościeżnic stalowych?
• Jakie parametry decydują o bezpieczeństwie zapewnianym przez zamki i wkładki?
• Metamorfoza drzwi wejściowych metodą DIY
• Jakie są zalety parapetów z konglomeratu? Jak je pielęgnować?

Zobacz więcej Zobacz mniej

Czy przez duże okna ucieka ciepło? Bilans zysków i strat

Często można spotkać się z opinią, że zakup dużych panoramicznych okien i drzwi tarasowych jest nieracjonalny - dom będzie się za szybko wychładzać. W rezultacie więcej zapłaci się za jego ogrzewanie, a kosztowna energia ucieknie bezpowrotnie. Słowem - niepowetowane straty. Nie do końca tak jest. Przede wszystkim nie należy upraszczać i stawiać znaku równości między dużymi oknami a wysokimi rachunkami za ogrzewanie. Ciepło ma w domu liczne drogi ujścia - przez okna, ściany, dach, wentylację, w dodatku w różnych proporcjach. Oczywiście nie podlega dyskusji, że typowa ściana jest skuteczniejszą barierą pod względem izolacyjności termicznej od najlepszego okna, ale czy na pewno można porównywać te dwie przegrody?

Bardzo ważnym parametrem, na który koniecznie trzeba zwrócić uwagę, wybierając duże okna, jest współczynnik przenikania ciepła, określany symbolem U. Im jego wartość niższa, tym lepiej, bo świadczy o tym, że przez okno ucieka mniej ciepła, fot. DRUTEX

Powinno się spojrzeć na bilans zysków i strat. Energia nie tylko ucieka przez okna, lecz także dostaje się przez nie do środka. To energia ze słońca (znaczenie ma w tym wypadku współczynnik przepuszczalności promieniowania słonecznego). Ściany takich właściwości nie wykazują. Dlatego bardzo ważne jest, aby okna panoramiczne i tarasowe umieścić od strony południowej, tak jak w przypadku domów pasywnych, w których przecież też montuje się tego typu oszklenie.

Co świadczy o tym, że okno ma dobre właściwości termiczne i jest „ciepłe”? Przede wszystkim należy zapytać sprzedawcę o współczynnik przenikania ciepła. Określany jest on symbolem U. Według przepisów zawartych w Warunkach Technicznych (wersja obowiązująca od 2021 r.), jego poziom nie może być wyższy niż 0,9 W/(m2·K). Poza tym im niższy, tym lepiej. Ważne jest, aby parametr ten dotyczył całego okna, a nie samej szyby Ug. Czasami sprzedawcy podają tylko ten, bo ma mniejszą wartość i korzystniej wygląda.

Wartość współczynnika U zależy od budowy okna, zastosowanego materiału i - przede wszystkim - pakietu szybowego. Najcieplejsze są odmiany trzykomorowe (w domach pasywnych montuje się niekiedy czterokomorowe) wypełnione gazem szlachetnym, a nie powietrzem, z tzw. ciepłymi ramkami dystansowymi - umieszczonymi tam, gdzie szyba łączy się z ramą (to m.in. miejsca powstawania mostków termicznych).

Warto zapytać, czy są to szyby termoizolacyjne, z niskoemisyjnymi powłokami z tlenków metali, które zimą ograniczają straty ciepła z pomieszczenia, jednocześnie przepuszczają słońce do środka. Poza tym okno jest tym „cieplejsze”, im ma mniej podziałów, gdyż ramy (profile) mają gorsze parametry cieplne, niż samo przeszklenie.

Aby okno uznać za dobre pod względem ograniczenia strat ciepła, nie można zapomnieć o jego właściwym montażu, czyli tak zwanym ciepłym, bez generowania mostków termicznych. Do tego celu używa się taśm zapewniających szczelność, izolacyjnych pian rozprężnych i specjalnych uszczelek.

Jak chronić wnętrze przed słońcem? Osłony przeciwsłoneczne do dużych okien

Chociaż duże panoramiczne okna i drzwi tarasowe wybiera się po to, żeby pomieszczenia były dobrze doświetlone, nie ma co ukrywać - osłony przeciwsłoneczne paradoksalnie okazują się zbawienne.

Najczęściej latem, gdy nadmiar słońca staje się po prostu uciążliwy, a temperatura na zewnątrz przekracza poziom uznawany za komfortowy, przypominamy sobie o tym, że duże okna warto byłoby czymś zasłonić. To trochę błąd, bo najlepiej o elementach przeciwsłonecznych pomyśleć od razu na etapie budowy domu, albo nawet jeszcze wcześniej, gdy wybiera się projekt. Wtedy pole manewru jest szerokie.

Po pierwsze, dlatego że można zastanowić się nad różnego typu daszkami, okapami, balkonami, loggiami. Coraz popularniejsze stają się drewniane lub aluminiowe elementy horyzontalne montowane bezpośrednio nad oknami, określane jako brise soleil (tzw. łamacz światła), nadal częściej projektowane w architekturze publicznej niż prywatnej. Mogą być zastosowane na etapie budowy albo w trakcie modernizacji obiektu. Z tym że zastosowanie tego typu rozwiązań architektonicznych trzeba przemyśleć i przedyskutować z architektem.

Po drugie, dużo łatwiej zamontować wszelkiego rodzaju osłony zewnętrzne wykonane na zamówienie (dopasowane do kształtu i wielkości wybranych modeli przeszkleń). Można je łatwo ukryć, np. w prefabrykowanym nadprożu, w którym jest przygotowane miejsce na kasetę, lub zdecydować się na kasetę ukrytą pod tynkiem. Można także poszerzyć otwór okienny. Jeżeli dom jest już gotowy, takie rozwiązania nie wchodzą w grę.

Rolety podtynkowe bardzo ładnie wyglądają, ale o ich montażu trzeba pomyśleć na etapie budowy domu, fot. DRUTEX

Warto jednak zacząć od tego, że dużo skuteczniejsze będzie działanie, i nie ma się co tutaj oszukiwać, wszelkiego rodzaju osłon przeciwsłonecznych zewnętrznych - rolet, markiz, żaluzji, okiennic (najlepiej przesuwanych automatycznie). Dzieje się tak dlatego, że osłona zamontowana od zewnętrznej strony okna odbija promienie słoneczne i dzięki temu ciepło nie wnika do środka. Zatem dużo mniejsze będą też wydatki na chłodzenie pomieszczeń.

Ta sama zasada dotyczy zimy - osłony zewnętrzne stanowią bufor na trasie uciekającego z domu ciepła (niższe będą koszty ogrzewania). Szacuje się, że korzystanie z osłon zewnętrznych może być nawet osiem razy bardziej skuteczne, niż z zasłon i rolet powieszonych w środku.

W zależności od rodzaju osłon przeciwsłonecznych mogą zmniejszyć ilość docierającego nadmiarowego ciepła aż do 70-90%. Idealnie, gdyby były na tyle ruchome, aby dało się je dostosować do warunków zewnętrznych, to znaczy do kąta padania promieni słonecznych. Jak wiadomo, kąt ten zmienia się w poszczególnych porach dnia i roku. Przy czym tego typu „elastyczne” osłony są rzadkością w domach jednorodzinnych (z wyjątkiem żaluzji zewnętrznych).

Plusem wszystkich osłon zewnętrznych jest to, że stanowią dodatkową ochronę antywłamaniową, nawet jeśli wybierze się wersję bez określonej klasy odporności, bo są dla złodziei kolejną barierą do pokonania. Ten kij ma jednak dwa końce - ich opuszczenie jest sygnałem, że właściciele są nieobecni.

Na pewno osłony zewnętrzne na oknach stanowią również zabezpieczenie przed hałasem. Poza tym mogą być wyposażone w przeróżne mechanizmy ułatwiające ich uruchamianie, połączone z systemem domu inteligentnego i sterowane, np. za pomocą aplikacji w telefonie. Ich mankamentem jest dość wysoka cena, szczególnie odczuwalna, gdy właśnie okna są duże. 

Rolety zewnętrzne są dużo bardziej skuteczne niż osłony montowane od strony wewnętrznej. Promienie słoneczne nie wnikają do środka, dlatego niesione przez nie ciepło także pozostaje na zewnątrz. Dzięki temu zmniejsza się zużycie energii przeznaczonej na chłodzenie pomieszczeń, fot. KRISHOME

Osłony przeciwsłoneczne zewnętrzne wpływają też na ogólny wygląd domu, dlatego warto je wybierać z architektem, tak by pasowały do elewacji i bryły budynku. Należy pamiętać, że z zasady osłon zewnętrznych nie stosuje się na oknach zlokalizowanych od strony północnej.

Zasłony, żaluzje, rolety, plisy, montowane od zewnętrznej strony pomieszczeń, rozpraszają światło i umożliwiają kontrolowanie jego natężenia, ale nie zatrzymują przenikającego do środka ciepła. Latem pomieszczenia bardzo szybko się nagrzewają. Skuteczność takich osłon będzie lepsza, gdy wybierze się materiał nieprzepuszczający światła słonecznego lub z powłokami o dużym współczynniku odbicia. Wszystkie osłony wewnętrzne pełnią głównie funkcje dekoracyjną i zabezpieczającą przed wzrokiem sąsiadów.

Warto też pamiętać, że obsadzenie działki roślinami - przede wszystkim drzewami liściastymi (zimą będzie w pomieszczeniach jaśniej niż latem), pnączami, bujnie rosnącymi krzewami - jest naturalnym sposobem na obniżenie latem ilości światła i ciepła przenikającego do środka przez duże przeszklone powierzchnie.

Autor: Aleksandra Kuśmierczyk

Fot. otwierająca: Aliplast