Czym jest kalenica dachu i jakie pełni funkcje?

Czym jest kalenica dachu i jakie pełni funkcje?

Kalenica, zwana kipą, wierchem lub linią szczytową, jest najwyższym punktem dachu, który łączy przeciwległe połacie dachu. Z jakich elementów składa się kalenica dachu i jakie pełni funkcje? Jak określić wysokość budynku?

Jakie funkcje pełni kalenica dachowa?

Kalenica dachowa łączy ze sobą płaszczyzny dachu. Prawidłowo wykonana zapewnia szczelność i chroni przed zbieraniem się wilgoci w konstrukcji dachowej

Drugą - równie ważną funkcją kalenicy - jest zagwarantowanie optymalnej wentylacji. Jeśli powietrze będzie mogło swobodnie przemieszczać się pod pokryciem, wilgoć z dachu zostanie efektywnie odprowadzona. W tym celu pozostawia się tzw. szczelinę wentylacyjną, która powinna stanowić 0,05% powierzchni dachu pod kalenicą i nie mniej niż 50 cm2/1 mb kalenicy.

Szczelina wentylacyjna w dachach z folią wysoko paroprzepuszczalną znajduje się między folią a ułożonymi nad nią kontrłatami i łatami.

Schemat: jedna szczelina wentylacyjna na dachu
Jedna szczelina wentylacyjna wystarczy w przypadku zastosowania folii dachowej o wysokiej paroprzepuszczalności.

Z kolei w dachach z folią dachową nisko paroprzepuszczalną, z pełnym deskowaniem z papą muszą powstać dwie szczeliny wentylacyjne - jedna między izolacją termiczną a folią lub poszyciem, a druga między folią a kontrłatami.

Schemat: dwie szczeliny wentylacyjne na dachu
Dwie szczeliny wentylacyjne muszą znaleźć się w dachach z folią nisko paroprzepuszczalną lub z deskowaniem z papą. 

Dobrze wykonana kalenica uchroni również elewację i ściany wewnątrz domu przed zaciekami. 

Co wchodzi w skład kalenicy dachowej?

W skład kalenicy dachowej wchodzą: 

  1. Wstępne pokrycie - folią dachową z zakładem 15-20 cm równolegle do linii dachu lub pełne deskowanie z papą.
  2. Wsporniki łaty kalenicowej - produkowane ze stali. Są przykręcane do pionowych łat dachowych, a następnie na nich montowane są kontrłaty. 
  3. Kontrłaty - są montowane na wspornikach na nakładkę lub przycinane na ukos.
  4. Taśma uszczelniająco-wentylacyjna - jest zbudowana z blachy aluminiowej lub z blachy aluminiowej połączonej z tkaniną techniczną polipropylenową. Stosuje się ją w celu zapewnienia cyrkulacji powietrza i ochrony przed kurzem oraz opadami. Układa się ją pod gąsiorami.
  5. Wywietrzniki kalenicowe ze szczotkami - chronią gąsiory przed opadami, montuje się je tylko na poziomej łacie kalenicowej.  
  6. Gąsiory -  to ostatnie elementy o półokrągłym przekroju, którymi pokrywa się kalenicę dachową.     
Gąsiory na dachu
Gąsiory służą do obudowy kalenicy dachu, fot. Budmat.

Kalenica - do jakiego rodzaju dachu?

Za kalenicę dachu dwuspadowego uznaje się poziomą linię na szczycie konstrukcji dachowej. W dachach kopertowych jest to punkt połączenia się czterech połaci. W przypadku dachów wielospadowych, za główną kalenicę uważa się tę, która znajduje się najwyżej.

Kalenica dachu dwuspadowego
Kalenica dachu dwuspadowego to pozioma linia biegnąca wzdłuż szczytu dachu, fot. Braas.

W dachach jednospadowych i płaskich jest to najwyżej wysunięty punkt dachu. 

Warto podkreślić, że obowiązujące warunki zabudowy oraz zapisy prawne dotyczące zagospodarowania przestrzennego w danej lokalizacji mogą określać wymagane ułożenie kalenicy względem drogi.

Nad tą kwestią warto pochylić się przed budową domu. Może się okazać, że usytuowanie budynku na działce trzeba będzie tak zaplanować, aby kalenica była prostopadła lub równoległa do drogi. 

Szczególnie problematyczne bywa określenie położenia budynku z dachem wielopołaciowym lub kopertowym, dlatego warto zwrócić się o wydanie opinii w tej sprawie do miejscowego urzędu gminy. 

Jak określić wysokość budynku?

Kalenica jest tym elementem większości budowli, za pomocą którego określa się ich wysokość. Jest to bardzo ważny czynnik, który trzeba uwzględnić podczas projektowania. Dzieje się tak, ponieważ maksymalna wysokość domu jest zawsze z góry narzucona i ściśle określona w konkretnych planach zagospodarowania przestrzennego. Mierzy się ją od poziomu terenu aż do kalenicy.

Warto jednak podkreślić, że w niektórych gminach najwyższym punktem budowli może nie być kalenica, ale komin. Z tego typu zagadnieniami należy zapoznać się przed rozpoczęciem prac budowlanych.

Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa

fot. otwierająca: Creaton Polska

Przeczytaj
Może cię zainteresować
Dowiedz się więcej
Zobacz więcej Zobacz mniej

 

Komentarze

Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz