- Czym się kierować przy wyborze pokrycia?
- Jaki rodzaj pokrycia jest obecnie najpopularniejszy?
- Z czego wynika popularność dachówek ceramicznych?
- Czym charakteryzują się blachodachówki?
- Jakie cechy mają blachy płaskie?
- Co wyróżnia gonty bitumiczne?
- Czy warto rozważyć zastosowanie pokryć naturalnych (gonty drewniane, łupek kamienny, strzecha)?
Inwestor: - Czym się kierować przy wyborze pokrycia?
Ekspert budowlany: - Dobierając pokrycie trzeba pamiętać o dopasowaniu go do specyfiki dachu. Najważniejsze, aby nie obciążyło ono zanadto więźby. Każda konstrukcja ma bowiem określoną nośność, obliczoną przez konstruktora. Bierze on pod uwagę takie czynniki, jak obciążenie śniegiem, parciem wiatru, ciężarem poruszającego się po dachu człowieka i wreszcie samym pokryciem. Nie może ono być zbyt ciężkie. A różnice w wadze pomiędzy różnymi okładzinami dachowymi są znaczące. Najlżejsza jest blacha aluminiowa - waży niespełna 2 kg/m². Nieco cięższy jest gont bitumiczny i blacha stalowa powlekana (od 5 kg/m²). Znacznie większe obciążenie dla konstrukcji stanowi strzecha (40-80 kg/m²), ale najcięższe są dachówki. Odmiana cementowa waży 40-60 kg/m², a ceramiczna 45-90 kg/m².
Pod uwagę należy wziąć również kształt dachu. Im jest on prostszy, tym większe pole manewru mamy przy wyborze pokrycia. W takim przypadku można zastosować zarówno materiały dostępne w dużych arkuszach (blachodachówki, blachy trapezowe), jak i elementy drobnoformatowe (dachówki, gonty). Na bardziej skomplikowanych konstrukcjach lepiej sprawdzą się te drugie, ponieważ łatwiej dopasować je do nieregularnej formy dachu.
Innym istotnym parametrem jest też kąt nachylenia dachu. Im mniej stroma więźba, tym pokrycie musi być bardziej szczelne. Wynika to z tego, że z dachu o mniejszym kącie nachylenia woda spływa wolniej, dłużej też zalega nim topniejący śnieg. Orientacyjny kąt nachylenia połaci wynosi 10-90° dla blachy dachowej i gontu bitumicznego, 18-75° dla dachówek oraz 40-60° dla strzechy. Wartości te są jednak szacunkowe, dlatego wybierając pokrycie, trzeba kierować się instrukcjami producenta, ponieważ nawet ten sam materiał - w zależności od kąta nachylenia dachu - może wymagać różnej szczelności podkładu.
Podkład dachowy
Pokrycia dachowego nie mocuje się bezpośrednio do konstrukcji dachu, ale do podkładu.
Może mieć on formę:
- ołacenia, czyli rusztu utworzonego z drewnianych kontrłat, przytwierdzanych równolegle do krokwi, oraz łat, przybijanych prostopadle do nich. Listwy powinny mieć wysokość 25-40 mm i szerokość 38-60 mm i być rozstawione w przedziale 30-40 cm. Parametry te zależą od rodzaju pokrycia, obciążeń zewnętrznych dachu, kąta jego nachylenia i rozstawu krokwi. Niezbędnym elementem takiego podkładu jest folia, najlepiej paroprzepuszczalna membrana, którą układa się na krokwiach przed przybiciem kontrłat. Łaty stosowane są w przypadku krycia dachu dachówkami i blachodachówką;
- deskowania - do niedawna wykonywało się je z desek o szerokości do 15 cm i grubości 2-2,5 cm, teraz do tego celu wykorzystuje się przeważnie płyty drewnopochodne (OSB, mfp, wiórowe) o podwyższonej odporności na wilgoć. Mocuje się je do krokwi dachowych tak, aby łączenia kolejnych rzędów wypadały na różnych krokwiach. Kolejną warstwę stanowi trwały materiał hydroizolacyjny - papa lub folia dachowa. Pełne deskowanie wykonuje się przede wszystkim wtedy, gdy wierzchnią warstwę stanowią gonty, papa i blachy płaskie.
- Jaki rodzaj pokrycia jest obecnie najpopularniejszy?
- Od lat niesłabnącą popularnością cieszą się dachówki ceramiczne. Wytwarzane są z gliny i rozmaitych domieszek, takich jak kwarc czy mączka ceglana, dzięki którym produkty te mają lepsze parametry wytrzymałościowe. Dostępne są w rozmaitych wzorach - najpopularniejsza jest tradycyjna karpiówka i modele zakładkowe ze specjalnie wyprofilowanymi zamkami, które ułatwiają montaż i zapewniają stabilne ułożenie oraz szczelność. W sprzedaży oferowane są różne modele dachówek ceramicznych. Naturalne nie mają żadnych dodatkowych powłok. Wykończenie angobowanych stanowi warstwa glinki szlachetnej, zmieniająca ich kolor i chroniąca przed porostami. Modele glazurowane mają dodatkową powłokę szkliwa, która chroni je przed nasiąkaniem i zwiększa odporność na zabrudzenia i porosty. Z kolei na dachówkach barwionych w masie, podobnie jak tych bez powłok w kolorze naturalnej czerwieni, nie widać niewielkich uszkodzeń i zarysowań.
- Z czego wynika popularność dachówek ceramicznych?
- Ten rodzaj pokryć od wieków ceniony jest za wyjątkową trwałość - dachówki mogą służyć nawet ponad 100 lat. Swoją popularność zawdzięczają też naturalnemu i efektownemu wyglądowi. Szeroka gama wzorów pozwala je dopasować zarówno do budynków o tradycyjnej, jak i nowoczesnej architekturze. Dzięki niewielkim rozmiarom, można nimi kryć także dachy o skomplikowanych kształtach. Poza tym bardzo dobrze tłumią dźwięki. Są to jednak najcięższe pokrycia dostępne na rynku, dlatego wymagają odpowiednio wytrzymałej więźby dachowej. Układa się je na ołaceniu.
- Z tego, co się orientuję, na rynku są też dostępne dachówki cementowe.
- Tak, są nieco tańszym i lżejszym odpowiednikiem dachówek ceramicznych. Powstają z barwionego betonu, a na zewnątrz pokrywane są farbą, która nadaje im gładką powierzchnię oraz znacznie zwiększa ich odporność na zabrudzenia i porastanie mchem. Mimo zupełnie innego sposobu produkcji, z wyglądu są trudne do odróżnienia od modeli ceramicznych. Podobnie jak one, bardzo dobrze tłumią dźwięki dochodzące z zewnątrz. Ich kolejną cechą wspólną jest duża trwałość. Poza tym charakteryzują się wysoką mrozoodpornością i niską nasiąkliwością.
- Czym charakteryzują się blachodachówki? Wybiera je bardzo wielu właścicieli domów.
- Produkuje się je z arkuszy blachy stalowej lub aluminiowej, które wytłacza się w fakturę dachówek. Im głębsze jest przetłoczenie, tym sztywniejszy jest arkusz. Blacha stalowa pokrywana jest obustronnie warstwą cynku, naniesionego ogniowo, powłoką pasywacyjną, gruntującą oraz - jednostronnie - nawierzchniową. Powierzchnia może być też pokryta warstwą alucynku, zwiększającą odporność na korozję. Jako wykończenie na arkusze nanosi się też różne warstwy dekoracyjno-ochronne, np. poliester, posypkę z barwionego piasku kwarcowego czy kruszywa skalnego.
Blachodachówki charakteryzują się przystępną ceną i stosunkowo dużą trwałością, szacowaną na 30-50 lat. Zaletą tych produktów jest też dostępność w szerokiej gamie wzorów i kolorów, co pozwala łatwo dopasować pokrycie do elewacji domu. Ich atutem jest też niewielka waga oraz łatwość obróbki i montażu, zwłaszcza na dachach o nieskomplikowanych kształtach. Podczas prac dekarskich należy jednak uważać, aby nie uszkodzić powłok ochronnych, bo może to skutkować powstaniem ognisk korozji. Dlatego do cięcia arkuszy nie należy używać mechanicznej szlifierki, ale nożyc do blachy. Warto też wspomnieć, że blachodachówki mają słabą izolacyjność akustyczną. Układa się je na podkładzie w formie ołacenia.
- A jakie cechy mają blachy płaskie?
- Najpopularniejsze są te wytwarzane ze stali i aluminium, które są tańsze od produktów z miedzi i stopu cynkowo-tytanowego. Trwałość blach stalowych i aluminiowych zależy od rodzaju zastosowanej powłoki ochronnej. Jednym z najczęściej stosowanych sposobów łączenia arkuszy jest tzw. rąbek stojący. Zaletą tego typu pokryć jest niewielka waga oraz szybkość i łatwość montażu - zarówno na dachach płaskich, jak i stromych. Wadą natomiast - podobnie jak w przypadku blachodachówek - słaba izolacyjność akustyczna. Blachy płaskie wymagają zastosowania podkładu w formie pełnego deskowania.
- Co wyróżnia gonty bitumiczne?
- Wytwarzane są z włókniny nasycanej bitumem. Składają się z dwóch warstw - spodnia jest samoprzylepna, a zewnętrzną stanowią rozmaite posypki, np. ceramiczne lub mineralne, decydujące o ich wyglądzie. Mogą imitować naturalny łupek bądź gont drewniany. Układa się je zarówno na dachach o skomplikowanych, jak i prostych kształtach, stromych lub bardziej płaskich. Są trwałe, lekkie (choć wagę pokrycia podnosi pełne deskowanie) i łatwe w montażu - poszczególne pasy wystarczy przybić do podłoża gwoździami. Zaletą tych pokryć jest też dostępność w bardzo szerokiej gamie wzorów i kolorów.
- Zauważyłem, że do łask wracają pokrycia naturalne. Czy warto rozważyć ich wybór?
- Jak każdy rodzaj pokryć, mają zalety i wady. Gonty drewniane oferowane są w postaci deszczułek w kształcie klina, formowanych z drewna sosny, świerku, dębu, jodły, modrzewia lub cedru. Aby uchronić je przed grzybami, ogniem i owadami, przed ułożeniem na dachu należy je zaimpregnować. Zastosowanie tego typu pokrycia wymaga też zamontowania na dachu piorunochronu.
Innym niebanalnym pokryciem jest łupek kamienny. Uzyskuje się go przez cięcie skał warstwowych na wąskie, ok. 5-mm płytki. W zależności od pochodzenia skały, łupek może być czarny, szary, w odcieniu zieleni lub brązu. W sprzedaży dostępne są modele o nieregularnym i regularnym kształcie (np. łuski, prostokąty). Materiał ten jest drogi, ale niezwykle trwały - szacuje się, że może posłużyć nawet 200-300 lat.
Kolejna propozycja dla zwolenników naturalnych rozwiązań to stosowana od wieków strzecha. Dzięki impregnacji, ma wyższą niż dawniej odporność na ogień. Bardzo dobrze prezentuje się na budynkach o tradycyjnej architekturze, szczególnie na dachach o dużym nachyleniu. Zaletą tego materiału jest bardzo dobra izolacyjność cieplna i świetne właściwości akustyczne. Strzecha jest jednym z najcięższych (i najdroższych) pokryć, dlatego można ją kłaść tylko na solidnych więźbach dachowych.
Redakcja BD
Dodaj komentarz