Drewniane deski i parkiety: wybór podłóg, które przetrwają próbę czasu

Podłoga składa się z kilku warstw. Warstwa wierzchnia podłogi to posadzka (popularnie tę właśnie warstwę nazywa się podłogą). Bezpośrednio pod posadzką znajduje się podkład. Posadzka w mieszkaniu musi mieć dostateczną wytrzymałość (na ściskanie i zginanie), być odporna na ścieranie, wgniecenia i zarysowania. Posadzka w kuchni i łazience musi być dodatkowo odporna na działanie wody i związków chemicznych. Do produkcji posadzek wykorzystuje się drewno bardzo twarde (buk, grab, akacja), twarde (dąb, jesion, klon) i miękkie (sosna, świerk, brzoza). Posadzki z drewna miękkiego, które są mało odporne na ścieranie i wgniecenia, kładzie się tylko w pomieszczeniach o małym natężeniu ruchu lub tam, gdzie będą przykryte dywanem (sypialnie, pokoje dziecinne). Na rynku spotyka się też posadzki z drewna drzew owocowych (czereśnia, wiśnia, orzech, grusza).

 

W ostatnich latach coraz większą popularność zdobywają posadzki wykonane z drewna drzew egzotycznych. Są twarde, odporne na skurcz (dzięki temu nie odkształcają się) oraz na wilgoć - mogą być więc stosowane w łazienkach i kuchniach. Ze względu na różnice w wyglądzie deszczułek drewno dzielimy na klasy.

Deszczułki wykonane z drewna najwyższych klas mają taki sam kolor i rysunek słojów. W posadzkach niższych klas układ i barwa słojów poszczególnych deszczułek mogą się znacznie różnić, często widoczne są smugi, przebarwienia i sęki. Jednak mogą one dawać korzystne dla oka akcenty w jednostajnym wyglądzie posadzki. Posadzki drewniane z niewykończoną powierzchnią górną wymagają szlifowania. Następnie pokrywa się je la­kierem lub woskuje. Posadzki z desek można tylko pokryć pokostem lub pomalować farbą, emalią albo bejcą. Nowoczesne posadzki z drewna często mają górną powierzchnię fabrycznie wykończoną.

Parkiet tradycyjny składa się z pojedynczych deszczułek, najczęściej wyposażonych w pióro i wpust. Deszczułki uniwersalne mają pióra i wpusty na przeciwległych krawędziach. Deszczułki wyposażone w pióra i wpusty na sąsiadujących krawędziach są przeznaczone do układania posadzki w "jodełkę" lub "cegiełkę". Można też kupić deszczułki wyposażone tylko we wpusty, które łączy się na tak zwane obce pióro (wykonane z innego materiału, na przykład z listewek). Parkiet tradycyjny najczęściej przykleja się do podłoża klejem lub lepikiem.

Można go układać w różne wzory (jodełka, cegiełka, kwadraty, romby, wzory z wprowadzeniem dodatkowych elementów). Główną zaletą parkietu jest znaczna grubość, która zapewnia dobrą izolację cieplną i akustyczną. Parkiet może być wielokrotnie cyklinowany i szlifowany (trzeba jednak pamiętać, że szlifowanie jest możliwe nie na całej grubości deszczułki, a tylko w obrębie tak zwanej grubości użytkowej, tzn. z odliczeniem pióra i wpustu). Na parkiet tradycyjny zużywa się jednak (szczególnie przy skomplikowanym wzorze posadzki) bardzo dużo drewna.

Parkiet warstwowy

Składa się z deszczułek o grubości 10-14 mm, wyposażonych w pióra i wpusty. Deszczułki są dwu- lub trój­warstwowe. Górna warstwa użytkowa jest wykonana z twardego drewna drzew liściastych (dąb, buk, jesion, klon, czereśnia), a warstwa dolna i ewentualnie środkowa - z miękkiego drewna iglastego. Słoje sąsiednich warstw są wzajemnie prostopadłe, co zmniejsza odkształcenia posadzki. Deszczułki mają górną powierzchnię całkowicie wykończoną (oszlifowaną, polakierowaną kilkoma warstwami lakieru i utwardzoną) albo są tylko wstępnie oszlifowane i wymagają lakierowania, woskowania lub olejowania. Parkiet warstwowy przykleja się do podłoża klejem lub układa się swobodnie (podłoga pływająca).

Mozaika

Mozaika jest dużo cieńsza od parkietu - ma grubość 8 lub 10 mm. Jest sprzedawana w postaci płyt składających się z drobnowymiarowych listewek, naklejonych na arkusz papieru perforowanego lub siatki tekstylnej (nie usuwa się ich przy układaniu podłogi). Deszczułki są zestawione w kwadraty (w sąsiednich kwadratach są ułożone wzajemnie prostopadle) lub romby, a cała płyta ma kształt prostokąta lub sześciokąta. Mozaikę można układać na wiele różnych sposobów: równolegle do ścian lub pod kątem do nich. Płyty mogą być ułożone bezpośrednio obok siebie albo oddzielone elementami z drewna o innej bar­wie lub odcieniu. Aby urozmaicić wzór, można wymienić pojedyncze deszczułki w kwadratach mozaiki na ciemniejsze lub jaśniejsze. Na indywidualne zamówienie wykonuje się tzw. mozaiki pałacowe, przeznaczone do układania na większych powierzchniach.

Mozaika przemysłowa (sztorcowa)

Od mozaiki zwykłej różni się tym, że listewki w kwadracie ułożone są nie płasko, ale "na sztorc" (szerokość listewek jest grubością posadzki), dzięki czemu podłoga ma większą grubość (około 22 mm czyli taką, jak parkiet tradycyjny). Listewki są zabezpieczone taśmą przed rozsypaniem.

Składa się z deszczułek, sprzedawanych luzem lub połączonych siatką tekstylną, podobnie jak mozaika. Od parkietu tradycyjnego różni się tym, że deszczułki nie mają piór i wpustów oraz są cieńsze (10 mm). Czasami mają od spodu rowki. Parkiet lamelowy przykleja się do podłoża klejem lub przybija do podkładu z desek lub płyt (tzw. ślepej podłogi).

Deski podłogowe lite

Dostępne na rynku deski podłogowe są najczęściej sosnowe lub świerkowe, rzadziej jesionowe. Mają powierzchnię niewykończoną - wymagają szlifowania i lakierowania. Deski mogą mieć krawędzie zaokrąglone lub ścięte pod kątem 45°; utworzone w ten sposób między nimi rowki nadają podłodze tradycyjny wygląd. Deski najczęściej przybija się prostopadle do drewnianych lega­rów (między legarami można umieścić izolację termiczno-akustyczną).

Deski podłogowe warstwowe

Są dwu- lub trójwarstwowe. Warstwa wierzchnia jest wykonana z drewna drzew liściastych (dąb, buk, jesion, klon, brzoza, wiąz, czereśnia) lub z sosny, a pozostałe warstwy - z drewna drzew iglastych. Powierzchnia desek jest całkowicie wykończona: szlifowana, utwardzona i pokryta kilkoma warstwami lakieru. Deski są wyposażone w pióra i wpusty. Układa się je swobodnie na podłożu, smarując klejem tylko pióra i wpusty (podłoga pływająca).

Bruk drewniany

Wycina się go z bali drewnianych (dąb, sosna, modrzew) w taki sposób, że widoczny jest cały rysunek usłojenia. Podłoga ma grubość dochodzącą do kilku centymetrów. Bruk drewniany wygląda bardzo efektownie (np. w salonie z kominkiem), jest jednak dosyć drogi.