29-37 minut 
Stan surowy zamknięty Osłony okien fasadowych
Osłony przeciwsłoneczne zabezpieczają wnętrze domu przed jaskrawym światłem i przegrzewaniem się od słońca. Można je założyć na zewnętrznej stronie okien, albo od wewnątrz. W sprzedaży znajdziemy różnorodne wyroby - rolety, żaluzje, markizy, okiennice. Które z nich wybrać?
Większość osłon zewnętrznych ma tę wyższość nad wewnętrznymi, że nie tylko ograniczają dostęp światła do pomieszczeń. Oczywiście najbardziej docenia się własności termoizolacyjne, akustyczne i antywłamaniowe rolet i żaluzji, lecz kiedy na zewnątrz zbyt intensywnie świeci słońce, najważniejsza staje się skuteczna ochrona wnętrza budynku przed zbyt jaskrawym światłem.
W lecie, mając na oknach odpowiednie zabezpieczenia przeciwsłoneczne, nie potrzebujemy intensywnie korzystać z energożernych klimatyzatorów i efektywnie ograniczamy koszty zużycia energii elektrycznej.
Skoro wymieniamy wszelkie zalety osłon w oknach, trudno pominąć walory dekoracyjne, bo dzięki nim wnętrza nabierają prywatności i przytulności. Na dodatek producenci zadbali o wygodną ich obsługę - ręczną, albo elektryczną z możliwością połączenia z automatyką domową. Słowem - decydując się na osłony w oknach, zwiększamy komfort i estetykę mieszkania.
Rolety zewnętrzne
Zastosowanie rolet zewnętrznych warto zaplanować na etapie projektowania domu, a następnie zamontować je razem z oknami. Jest to ważne, ponieważ w trakcie wykańczania elewacji skrzynki i prowadnice zostaną należycie zabezpieczone przed wyrwaniem ze ściany oraz zamaskowane tynkiem lub innymi materiałami elewacyjnymi. Dla pozostałych odbiorców producenci przygotowali rolety nadające się do zamontowania w istniejących budynkach, bez konieczności przeprowadzania remontu.
Walory użytkowe
Spośród różnych rodzajów osłon zewnętrznych rolety mają najwięcej użytkowych zalet. W dobie, kiedy kładzie się nacisk na energooszczędność, trudno nie docenić ich termoizolacyjnych własności. Specjaliści wyliczyli, że w zimie ograniczają straty ciepła z promieniowania przez okna nawet do 50%, pod warunkiem szczelnego opuszczania rolet z nastaniem zmierzchu i opuszczania domu na dłużej.
Jeszcze bardziej skuteczne są latem, chroniąc wnętrza przed nadmiarem gorąca. Dzięki roletom uzyskuje się oszczędności w kosztach ogrzewania budynku oraz używania energii elektrycznej, czerpanej przez szczególnie energochłonne urządzenia klimatyzacyjne. Podkreśla się również inne zalety, na przykład izolację akustyczną. Pancerz wypełniony materiałem izolacyjnym ma jednocześnie właściwości tłumiące hałas z zewnątrz, średnio o 10 dB. Częściowo lub szczelnie zaciągnięte rolety stanowią znakomitą izolację przed światłem w czasie snu, chwilowego relaksu, podczas oglądania telewizji. Ponieważ trwałość rolet oblicza się na kilkadziesiąt lat, przez ten okres chronią okna przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (wiatrem, śniegiem, deszczem, promieniami UV), przedłużając tym samym ich dobrą kondycję. Choć standardowe rolety najczęściej zabezpiecza się systemem alarmowym i kontaktronami, w rejonach szczególnie narażonych na włamania lub nie objętych ochroną firm monitorujących budynki, nadal chętnie montuje się wzmocnione rolety zewnętrzne z atestem odporności na włamanie.
Budowa
Pancerz, złożony z licznych listew, porusza się w prowadnicach bocznych, przytwierdzonych do ościeża okna. Najpopularniejsze są listwy aluminiowe i z PVC, zbudowane z profili otwartych lub zamkniętych, wypełnionych materiałem izolacyjnym (zwykle pianką poliuretanową). Wał do nawijania pancerza rolety montuje się w skrzynce.
Sterowanie
Małe i lekkie pancerze o wadze do 12 kg obsługuje się przeważnie ręcznie, przy pomocy zwijacza uchylnego z taśmą lub linką. Natomiast cięższe i większe, o powierzchni powyżej 3 m2 - przy pomocy nawijarki z korbą. W domach z licznymi oknami lepiej założyć dla rolet sterowanie elektryczne. Może być przewodowe lub radiowe. W pierwszym przypadku rurowy silnik montuje się w wale nawijającym pancerz i łączy go przewodami z łącznikiem na ścianie. Możliwe jest zastosowanie wersji sterowania: indywidualnie każdą roletą, centralnie - wszystkimi roletami, albo w wybranych grupach. W przypadku sterowania radiowego w wale nawijającym umieszcza się rurowy silnik, odbierający fale radiowe. Zarządza się nim pilotem. Inteligentne sterowanie roletami następuje po podłączeniu ich do systemu automatyki domowej. Zwykle konfiguruje się opcje: automatycznej pracy o określonej godzinie lub inicjacji słoneczno-zmierzchowej, symulacji obecności właścicieli, włączenia alarmu w przypadku naruszenia rolet.
Montaż
Skrzynki rolet podtynkowych osadza się w specjalnie ukształtowanym nadprożu, ociepla od czoła, a następnie zakrywa tynkiem. Klapa rewizyjna znajduje się na dole skrzynki. Rolety naokienne montuje się jednocześnie z oknami, po przygotowaniu otworu okiennego uwzględniającego wysokość skrzynki. Najpierw przytwierdza się skrzynkę do górnej części ościeżnicy (używając specjalnych profili), następnie wraz z oknem mocuje w otworze okiennym, na końcu ociepla i tynkuje. Klapa rewizyjna dostępna jest od strony wnętrz. Skrzynki rolet nadprożowych stanowią gotowe nadproże okna, dlatego wytwarza się je z materiału ceramicznego lub utwardzonego styropianu, wzmocnionego prętami stalowymi. Montaż jest dwuetapowy: najpierw osadza się skrzynkę, a dopiero po montażu okna - prowadnice i pancerz.
Do zastosowania podczas remontu przeznaczono rolety elewacyjne. Do tej grupy należą produkty mocowane: do ramy okna, na murze budynku, oraz których skrzynkę umieszcza się na murze a prowadnice na oknie. W pierwszym typie rolet najpierw przytwierdza się prowadnice, a na nich skrzynkę z pancerzem. Skrzynka, niestety, zmniejsza światło okna. Ta wada nie występuje w roletach ze skrzynką montowaną na murze i z prowadnicami na bokach wnęki okiennej (pod warunkiem, że prowadnice mają taką samą szerokość, jak ramy okna). Rolety te zaprojektowano do budynków z jedno- lub trójwarstwowymi murami (nie można ich przytwierdzać do mało wytrzymałej warstwy ociepleniowej). Do murów dwuwarstwowych, z grubą warstwą ocieplenia na zewnątrz, nadają się rolety, których skrzynkę montuje się na murze (po usunięciu części ocieplenia), a prowadnice na ramie okna.
Rolety wewnętrzne
Najpopularniejsze modele mają postać zaimpregnowanej tkaniny nawijanej na wałek zamocowany na górnej ramie okna oraz sterowanej manualnie przy pomocy łańcuszka. Innym wariantem są rolety z bocznymi prowadnicami.
Tkaniny mogą mieć różną gęstość (i powodować różny stopień zaciemnienia pomieszczeń), jak również rozmaite kolory (umożliwiające dopasowanie do wystroju konkretnych stref domu). Najnowocześniejsze, ale droższe, tkaniny mają powłokę odbijającą promienie słoneczne, jednak do powstrzymania jaskrawego światła słonecznego wystarczy tkanina mocna, nieblaknąca, odporna na brudzenie się. Odmianą rolet wewnętrznych są rolety plisowane oraz rolety zaciemniające, m.in. dedykowane do sypialni. Te ostatnie mają powłokę aluminiową, która oprócz odbijania światła, dodatkowo ogranicza nagrzewanie się wnętrza. Kolejny rodzaj stanowią rolety złożone z pasów o strukturze przezroczystej i całkowicie zaciemniającej. Tego rodzaju osłony dają, poprzez przesuwanie pasów względem siebie, efekt dzień-noc.
Montaż wewnętrznych rolet jest banalnie prosty - wałek z wybranym materiałem mocuje się na górnej krawędzi skrzydła okiennego. Zaczepy na bokach skrzydła (najczęściej 3 pary), zamontowane fabrycznie, pozwalają zahaczać roletę na wybranym poziomie. Jeśli ich nie ma, zaczepy instaluje się samodzielnie. Jeśli roleta ma poruszać się w prowadnicach bocznych, trzeba je zamocować do profilu okiennego lub do listwy przyszybowej.
Żaluzje zewnętrzne
Walory użytkowe
W przeciwieństwie do rolet, zewnętrzne żaluzje fasadowe nie odcinają widoku na otoczenie od środka pomieszczeń, ponieważ kąt ustawienia lameli można regulować. Osłony chronią wnętrze budynku przed intensywnym światłem i nadmiarem gorąca. Zamontowane na dużej powierzchni działają jak izolator, wpływając na odpowiedni rozkład temperatury w pomieszczeniach i wspomagając pracę klimatyzacji (oszczędza się na kosztach energii elektrycznej).
Jak to się dzieje? Między powierzchnią lameli a szybą tworzy się z powietrza bariera termiczna, która spowalnia wymianę ciepła. Sprawdzono, że przy temperaturze na zewnątrz 35°C, możliwe jest obniżenie aż o 10°C temperatury w pomieszczeniach. Żaluzje tłumią hałas i mają wpływ na wygląd fasady budynku.
Budowa
Podobnie jak rolety, mają liczne poziome lamele (pióra). Profilowane lamele, wykonane najczęściej z taśmy aluminiowej pokrytej lakierem odpornym na warunki atmosferyczne, produkuje się w szerokościach 65, 70, 80, 90 mm i kształtach litery C, Z, F, S. Ustawiając lamele pod kątem do 180°, możliwe jest regulowanie ilości i kierunku dopływu światła i ciepła od słońca do pomieszczeń. Zabezpieczenie przed łopotaniem żaluzji na wietrze stanowią sztywne prowadnice boczne lub linki ze stali nierdzewnej w osłonie z PVC.
Sterowanie
Ręczne, przy pomocy mechanizmu korbowego, warto zastąpić sterowaniem elektrycznym, ponieważ jest wygodniejsze (można nim jednocześnie uruchamiać kilka żaluzji). Jednak najlepszym rozwiązanie będzie włączenie obsługi żaluzji do domowej instalacji inteligentnej oraz powiązanie z automatyką pogodową.
Montaż
Ciężar żaluzji wynosi przeciętnie 2-3 kg/m2 i nie stanowi istotnego obciążenia dla konstrukcji budynku. Żaluzje montuje się do ramy okna, albo bezpośrednio do ściany, albo konstrukcji fasady. Górną rynnę żaluzji z silnikiem elektrycznym zasłania się elewacją lub kasetą maskującą.
Żaluzje wewnętrzne
Mają lamele z aluminium, albo drewna, które połączone są systemem sznurków lub żyłek z elementami służącymi do regulacji i sterowania (łańcuszkami, pokrętłami, suwakami itp.). Jeśli lamelki fabrycznie zostały pokryte powłoką antyrefleksyjną, w zimie ustawia się je tą powłoką do wewnątrz, by nie zatrzymywać ciepła od słońca.
Modele z drewna najczęściej montuje się w oknach w strefie dziennej budynku. Naturalne drewno jest cięższe i masywniejsze od wyrobów z aluminium, więc osłony tworzą swobodnie zwisające i nie zasłaniające widoków eleganckie kurtyny. Ale uwaga! Aby zwinięte lamele nie wisiały w świetle szyb i nie utrudniały ich mycia, zaleca się przytwierdzenie żaluzji nad otworem okiennym, a nie do ram okien.
W przeciwieństwie do wyrobów z drewna, modele z aluminium mają bardziej nowoczesny i "techniczny" wygląd oraz wyższą odporność na wysoką temperaturę i wilgotność powietrza. Można je wykorzystać w tzw. mokrych pomieszczeniach, czyli kuchniach, łazienkach, pralniach. Ze względu na mały ciężar możliwe jest ich zmocowanie nawet do listwy przyszybowej (jednak pozostając w pozycji podciągniętej, zasłaniają część szyby).
Sterowanie
Zazwyczaj żaluzje obsługuje się ręcznie, ale w przypadku dużych i ciężkich osłon lepiej sprawdzi się sterowanie elektryczne.
Markizy
To wyroby z siatki lub włókna szklanego, odporne na czynniki atmosferyczne i przeznaczone do zamocowania na oknach jako zewnętrzna osłona przeciwsłoneczna. Występują w formie prostej jednoczęściowej osłony (zwykłej markizy), albo pod postacią łamanej markizolety, składającej się z dwóch płaszczyzn (dolną można odchylić, oprzeć na ruchomych belkach i stworzyć daszek nad częścią okna).
Markizy i markizolety okienne najbardziej przydają się latem na przeszkleniach zwróconych na południe i zachód. W zimie raczej się ich nie używa - przechowuje zwinięte w kasetonie osłonowym, przykręconym się do górnej ramy okna. Użytkownicy cenią je za delikatne „filtrowanie” światła dziennego, nieograniczanie widoków oraz zatrzymywanie owadów (tę właściwość mają tylko całkowicie rozwinięte osłony).
Tańsze markizy ręcznie zahacza o zaczepy usytuowane na dolnej ramie skrzydła. Droższe, ze sterowaniem elektrycznym, przesuwają się zdalnie wzdłuż metalowych prowadnic.
Osobną grupę stanowią markizy tarasowe i balkonowe. Chronią przed słońcem nie tylko wnętrza, ale także przylegające do nich tarasy czy balkony. Warto zamontować je zwłaszcza nad dużymi przeszkleniami, szczególnie tymi zlokalizowanymi od południa, bo tam promieniowanie słoneczne jest odczuwalne najmocniej. Markizy tarasowe nie zasłaniają przy tym bezpośrednio przeszkleń, a więc i widoku za nimi. Sprawiają zaś, że okna i drzwi tarasowe znajdują się w cieniu i chronią w ten sposób wnętrza przed przegrzaniem.
Standardowa markiza składa się z akrylowego lub poliestrowego poszycia, rozpiętego na wysięgniku i rurze nawojowej, oraz mechanizmu sterującego jej pracą. Po zwinięciu materiał może być odsłonięty, ukryty w tzw. półkasecie (w tych dwóch wariantach markizę warto zdemontować na zimę) lub całkowicie schowany w pełnej kasecie aluminiowej. To ostatnie rozwiązanie zapewnia najlepszą ochronę materiału przed czynnikami atmosferycznymi. A musi być on nie tylko odporny na płowienie, ale także skutecznie zatrzymywać wodę i promieniowanie słoneczne. Do tego nie może ulec rozerwaniu pod wpływem wiatru.
Producenci stosują różne rozwiązania, aby zapewnić dłuższą żywotność poszycia. Najczęściej materiał poddawany jest impregnacji.
Markizy oferowane są w bardzo różnych rozmiarach. Mogą mieć długość i szerokość pozwalające zacienić nawet kilkanaście metrów kwadratowych tarasu. Nie warto jednak osłaniać jego całej powierzchni. Lepiej pozwolić docierać słońcu przynajmniej na fragment tarasu, na którym będzie można się opalać czy kąpać w rozkładanym basenie dla dzieci.
Tego typu osłony można wyposażyć w wiele dodatkowych elementów, np. sterowanie, oświetlenie, promiennik ciepła itd.
Okiennice
Walory użytkowe
Zamknięte okiennice chronią wnętrza przed nadmiarem światła i gorąca, wiatrem oraz kurzem, ucieczką ciepła z pomieszczeń. Stanowią dodatkową ochronę przed włamaniem. Ozdabiają elewacje.
Budowa
Skrzydła okiennic wykonuje się najczęściej z drewna - krajowego lub egzotycznego. Sosnowe jest miękkie i nietrwałe, dlatego lepiej wybrać drewno olchy, dębu, meranti. Przed warunkami atmosferycznymi zabezpiecza się je specjalnymi środkami do drewna. Trwalsze i niewymagające konserwacji są okiennice z aluminium lub tworzywa sztucznego. Kształt i rozmiar skrzydeł dobiera się do kształtu i wielkości okien. Szerokość jednego skrzydła nie powinna przekroczyć 90 cm, dlatego w niektórych oknach stosuje się okiennice łamane, złożone z kilku węższych elementów. Nowoczesne trwałe okucia (zawiasy, blokady przeciwwiatrowe i przeciwwłamaniowe, mechanizmy zamykania) sprawiają, że okiennice dobrze i długo funkcjonują oraz ładnie wyglądają.
Sterowanie
Najczęściej obsługuje się je ręcznie. Cięższe skrzydła warto zaopatrzyć w otwieranie za pomocą mechanizmu (na skrzydłach), połączonego z korbą (wewnątrz domu). W wersji elektrycznej na skrzydle umieszcza się silnik, który uruchamia łącznik w pomieszczeniu.
Montaż
Skrzydła okiennic pracują na zawiasach zamontowanych na: ścianie, ramie okna, lub na specjalnej opasce okalającej okno. W pozycji otwartej przytrzymują je blokady przeciwwiatrowe. Do wyboru są trzy typy blokad, zamontowane: do ściany, w zawiasie oraz dwuelementowe (do skrzydła i do ściany). Okiennice potrzebują również blokad przeciwwłamaniowych w postaci: dwuczęściowego skobla, albo zamknięcia drążkowego.
Osłony okien dachowych
Niezbędnym wyposażeniem okien dachowych są osłony przeciwsłoneczne. W upalnie dni na poddaszu trudno byłoby bez nich wytrzymać. Do wyboru są rolety, żaluzje i markizy.
Zwykle w domu z użytkowym poddaszem, a takich budowana jest większość, choć kilka okien umieszczonych jest w połaci dachu. Wpada przez nie do wnętrz tak potrzebne do życia naturalne światło. Ale latem nadmiar słońca może być bardzo uciążliwy. Promienie wpadające przez przeszklenia mogą bowiem przegrzewać pomieszczenia.
Aby temu zapobiec, okna warto wyposażyć w odpowiednie osłony przeciwsłoneczne. Opuszczone w ciągu słonecznego, upalnego dnia ochronią pomieszczenia przed przegrzaniem, oszczędzają tym samym energię elektryczną zużywaną przez klimatyzatory, a zimą opuszczone na noc - zabezpieczają dom przed wychłodzeniem.
Osłony okien dachowych dzielą się na zewnętrzne i wewnętrzne.
Zewnętrzne
Rolety
Wykonane są z aluminiowych lameli. Mają specjalny gumowy łącznik, zwiększający odporność pancerza na czynniki atmosferyczne. Wysuwają się z umieszczonej nad oknem kasety i poruszają po bocznych prowadnicach. Umożliwiają całkowite lub częściowe zaciemnienie poddasza. Przeznaczone są do okien obrotowych i uchylno-obrotowych, które można uchylić nawet przy pełnym zasłonięciu rolety. Takie osłony nie tylko chronią przed słońcem, ale także przed hałasem z zewnątrz i stanowią zabezpieczenie antywłamaniowe, a zimą ograniczają też straty ciepła.
Dostępne są w trzech wariantach regulacji: ręcznej za pomocą korby, elektrycznej lub z wykorzystaniem energii słonecznej. W ten ostatni sposób sterowane są rolety solarne, wyposażone w akumulator ładowany z baterii słonecznej osadzonej w kasecie rolety. Pełne naładowanie wystarcza nawet na kilkaset cykli otwierania, również w pochmurne dni (roletą można sterować także ręcznie). To świetne rozwiązanie w sytuacji, gdy do otworów okiennych nie jest doprowadzone zasilanie.
Markizy
Są optymalną osłoną przeciwsłoneczną okien dachowych, bo - w przeciwieństwie do całkowicie zasłoniętej rolety - nie ograniczają zupełnie widoku przez okno, a dodatkowo tłumią odgłosy spadających kropel deszczu. Wykonane są z wytrzymałej siatki (z PVC lub z włókna szklanego), odpornej na działanie czynników atmosferycznych, w tym nawet bardzo silnego wiatru. Materiał zrolowany jest w kasecie zamontowanej nad oknem. Markizy rozwijane ręcznie zaczepia się na specjalnych uchwytach na dolnej ramie okna. Te w wersji zasilanej prądem z sieci elektrycznej przesuwają się po bocznych prowadnicach.
Wewnętrzne
Rolety
Konstrukcja tego typu osłon jest prosta - materiał zrolowany na wałku zamocowanym w górnej części okna rozwija się ręcznie. Roletę można zatrzymać na kilku wysokościach, zahaczając o specjalne wypusty umocowane w bokach ościeżnicy, lub - jeśli wyposażona jest w boczne prowadnice - w dowolnej pozycji. Powstają z różnego rodzaju impregnowanych tkanin odpornych na płowienie i łatwych w konserwacji, ale chronią przed ciepłem słonecznym tylko w ograniczonym zakresie. Skuteczniejsze są rolety ze specjalną powłoką odbijającą promienie lub całkowicie zaciemniające, z materiałów nieprzepuszczających światła. Wyposażone są w boczne prowadnice i dostępne są również w wersji sterowanej elektrycznie. Dzięki bogatej gamie kolorów i wzorów, mogą stanowić ciekawy element ozdobny wystroju poddasza.
Zasłony plisowane
Występują w dwóch odmianach. W pierwszej tkanina umieszczona w kasecie u góry okna wysuwa się na zasadzie harmonijki (w zależności od producenta, sterowanie ręcznie lub zdalnie). Boczne szyny niwelują prześwity pomiędzy materiałem a ramą okna. Można je zatrzymać w dowolnym miejscu. Nie powstrzymają w stu procentach promieni słonecznych, lecz sprawią, że światło dzienne będzie bardziej rozproszone. Drugi rodzaj, sterowany ręcznie, pozbawiony jest górnej kasety, a materiał rozwija się harmonijkowo zarówno do dołu, jak i do góry. W ten sposób można zasłonić dowolny fragment okna.
Żaluzje
Popularne w oknach pionowych, sprawdzają się i na poddaszach. Przylegają do przeszklenia dzięki bocznym prowadnicom. Ich największą zaletą jest możliwość kontrolowania kierunku wpadania i natężenia światła. Najczęściej wykonane są z drewna lub obustronnie lakierowanego aluminium. Dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej, świetnie nadają się także do pomieszczeń, w których panuje wilgoć. Niestety, są kłopotliwe w czyszczeniu. Mogą być sterowane zarówno ręcznie (do podnoszenia i opuszczania wysoko zamontowanej żaluzji przyda się specjalny drążek), jak i elektrycznie.
Sterowanie osłonami
Rolety zewnętrzne do okien dachowych mogą być obsługiwane manualnie (producenci stosują tu różne rozwiązania, niektóre modele rolet podnoszą się np. wraz otwarciem okna) albo elektrycznie, gdzie roletą steruje się za pomocą pilota. Można robić to z dowolnego miejsca domu oraz użyć zdefiniowanych fabrycznie programów, umożliwiających uchylanie rolety o określonej godzinie. Trzecim sposobem jest wygodne i ekologiczne zasilanie solarne. Rolety są wyposażone w akumulator, ładowany za pomocą energii słonecznej. Zmagazynowana w nim energia z powodzeniem wystarczy do wykonania nawet kilkuset cykli roboczych. Oczywiście roletami zasilanymi solarnie również steruje się za pomocą pilota.
W przypadku markiz okiennych, tańsze produkty ręcznie zahacza się o zaczepy usytuowane na dolnej ramie skrzydła. Droższe, ze sterowaniem elektrycznym lub słonecznym, przesuwają się zdalnie wzdłuż metalowych prowadnic.
Stan surowy zamknięty 
Instalacje 
Wykańczanie i urządzanie 
