Drzwi zewnętrzne
Drzwi wejściowe to jeden z najczęściej oglądanych i eksploatowanych elementów budynku. Muszą gwarantować ochronę przed zimnem i hałasem oraz bezpieczeństwo nieruchomości. W sprzedaży znajdziemy produkty znacznie różniące się pod względem estetycznym i funkcjonalnym.
Drzwi zewnętrzne stanowią wizytówkę każdego domu, dlatego muszą być dopasowane do jego charakteru. W projekcie budynku określony jest ich wymiar i zasugerowany materiał, z którego powinny być wykonane. To znaczne ułatwienie dla inwestora. Pozostaje jednak wybór konkretnego modelu, a producenci oferują mnóstwo wariantów. Pewne jest to, że kierowanie się niską ceną może nas wyprowadzić na manowce.
Oprócz względów estetycznych, przy zakupie należy wziąć pod uwagę parametry techniczne, głównie izolacyjność, odporność na wpływ czynników atmosferycznych oraz na włamanie. Na drzwiach, zwłaszcza antywłamaniowych, nie warto oszczędzać. Lepiej postawić na jakość i sprawdzoną markę. Zrezygnować możemy z ozdobnych klamek czy ornamentowych przeszkleń, ale nie decydujmy się na tanie okucia i materiały słabej jakości. Nie zapominajmy, że cena upatrzonego modelu może się znacznie różnić u poszczególnych sprzedawców po uwzględnieniu promocji czy dopłat za montaż. Warto więc poprosić o wycenę kompleksowej usługi i negocjować upusty.
Jaki materiał?
Z czego powinny być wykonane drzwi zewnętrzne? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Najbardziej wytrzymałe będą drzwi stalowe i aluminiowe, ale znajdziemy również modele z drewna lub PVC, które mają liczne zalety i tym samym swoich zwolenników.
Wybierając drzwi, upewnijmy się, że nie są przewidziane wyłącznie do montażu na klatce schodowej. W przeciwieństwie do typowych modeli zewnętrznych, tzw. skrzydła wewnątrzklatkowe nie są odporne na wpływ czynników atmosferycznych (zwłaszcza promieniowania UV) i po jednym lub dwóch sezonach okleina może zacząć się łuszczyć albo zmieniać odcień - nawet w przypadku montażu pod zadaszeniem.
Aluminium
Drzwi takie składają się z dwu- bądź trzykomorowych profili aluminiowych tworzących ramę, z aluminiowych paneli oraz z ocieplenia. Powierzchnia paneli może być anodowana, malowana proszkowo lub wykończona okleiną drewnopodobną. Wyroby tego rodzaju zapewniają wysoką izolacyjność cieplną i akustyczną, są sztywne i trwałe, ale łatwo powstają w nich wgniecenia.
Stal
Modele stalowe to metalowa rama wypełniona materiałem termoizolacyjnym i osłonięta z obu stron blachą, stanowiącą płaszczyznę skrzydła. Powierzchnia może być lakierowana na dowolny kolor lub pokryta folią PVC - jednokolorową bądź imitującą różne gatunki drewna. Masywna i solidna konstrukcja jest odporna na wyważenie i zniszczenie. Parametry cieplne zależą od grubości drzwi i cech materiału wypełniającego.
PVC
Wielokomorowe profile z utwardzonego PVC usztywnione są wkładkami stalowymi lub aluminiowymi - podobnie, jak w przypadku okien. Między profilami jest wypełnienie w postaci plastikowych płyt, często zespolonych z warstwą ocieplenia. Powierzchnia płyt może być gładka bądź z przetłoczeniami. Skrzydła są okleinowane albo barwione na etapie produkcji. W razie uszkodzenia można je odnowić przy użyciu specjalnej farby. Charakteryzują się łatwym montażem, lekkością, wysoką izolacyjnością i odpornością na wpływ czynników pogodowych.
Drewno
Rama drewniana jest albo obłożona dwiema płytami wykończonymi fornirem/farbą kryjącą, albo wypełniona kasetonami (drzwi płycinowe). Niektóre modele mają wkład aluminiowy z warstwą termoizolacji. Ramiaki powstają z drewna klejonego warstwowo, nie odkształcającego się pod wpływem wilgoci - zwykle z sosnowego lub świerkowego, ewentualnie drzew liściastych (dębu, jesionu) i egzotycznego (mahoń, tek). Drzwi cechują się dobrą izolacyjnością akustyczną i termiczną. Ich minusem jest wrażliwość na wilgoć i konieczność impregnacji - regularnego zabezpieczania preparatami zapobiegającymi korozji biologicznej.
Różna stylistyka
Drzwi wejściowe mogą mieć różny kolor wykończenia, fakturę, charakter. Najczęściej są w tej samej barwie, co okna i brama garażowa, ale nie jest to regułą. Część producentów oferuje wszystkie te elementy w ramach jednej linii stylistycznej. W przypadku budynków o nowoczesnej, prostej bryle, skrzydło przeważnie ma kolor elewacji albo pokrycia dachowego - często szare drzwi są zestawiane z szarą dachówką albo blachą.
W sprzedaży znajdziemy modele z przeszkleniami o rozmaitym kształcie i wielkości. Można też zaplanować drzwi z doświetlem - wąskim okienkiem bocznym lub górnym. Szkło bywa przezroczyste, matowe, półprzepuszczalne bądź fusingowe (z wtopioną różnokolorową masą szklaną i tlenkami metali). Niektórzy inwestorzy wybierają szyby ozdobne, np. z ornamentami czy witrażami. Przeszklenia nie tylko wpływają na estetyką drzwi, ale też pozwalają doświetlić wiatrołap. Wersje antywłamaniowe nie mogą mieć jednak zbyt dużych szyb, bo przyczyniłyby się one do osłabienia ich konstrukcji.
Parametry cieplne
Skrzydła zewnętrzne muszą spełniać wymogi dotyczące izolacyjności cieplnej. Zgodnie z przepisami, współczynnik przenikania ciepła U całych drzwi nie powinien być wyższy niż 1,3 W/(m2·K). Produkty wysokiej jakości mają dobre parametry cieplne - U w zakresie 1,1-1,5. Im niższa jego wartość, tym mniej ciepła wydostaje się z budynku.
Nie zapominajmy jednak, że izolacyjność drzwi wejściowych nie jest aż tak istotna, jak okien, które mają łącznie znacznie większą powierzchnię. Dodatkowo w wiatrołapie (który stanowi pewnego rodzaju bufor) i tak panuje niższa temperatura, od tej utrzymywanej w pomieszczeniach mieszkalnych.
Omawiany parametr zależy głównie od grubości ocieplenia umieszczonego w drzwiach. Może to być styropian, wełna mineralna lub pianka poliuretanowa. Istotny jest też solidny, fachowy montaż stolarki.
Ochrona przed hałasem
Izolacyjność akustyczna określana jest poprzez współczynnik Rw. Jeśli chodzi o drzwi zewnętrzne, jego wartość nie powinna być mniejsza niż 30 dB. Im wyższa, tym lepsze tłumienie dźwięków (jest to szczególne istotne, gdy dom znajduje się w głośnej okolicy).
Część producentów nie uwzględnia go jednak w opisie wyrobu. Wynika to z faktu, że w wielu budynkach parametr ten nie jest aż tak istotny, bo wejście prowadzi do wiatrołapu, a nie wprost do pomieszczeń mieszkalnych. Ciepłe i odpowiednio zamontowane drzwi na ogół stanowią też skuteczną barierę przed hałasem.
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Właściwie wyposażone i solidne drzwi to spora bariera dla włamywaczy. Modele takie powstają zwykle ze stalowych ocynkowanych elementów. Rama skrzydła ma wzmocnienie z poziomych lub pionowych prętów albo kratownicy. Poszycie to najczęściej blacha stalowa. Dzięki bolcom antywyważeniowym wsuwającym się w otwory w ościeżnicy, skrzydła nie da się łatwo wyważyć ani zdjąć z zawiasów. Wyposażone jest też zwykle w dwa zamki z kilkoma punktami ryglowania. Rygle wysuwają się w trzech kierunkach.
Modele antywłamaniowe występują w sześciu klasach odporności - od RC1 do RC6. Im wyższa liczba, tym solidniejsze zabezpieczenie. W budownictwie jednorodzinnym montuje się zazwyczaj wersje 2 lub 3 klasy. Nie zapominajmy jednak, że ich zastosowanie ma największy sens, gdy pozostała stolarka w budynku również jest wytrzymała - w przeciwnym razie złodziej znajdzie łatwiejszą drogę (przez taras albo okno). Drzwi o określonej klasie muszą być sprzedawane w komplecie z ościeżnicą i zamkami, inaczej nie dałoby się ustalić, na ile są odporne na próbę włamania.
Niektóre modele są fabrycznie przystosowane do współpracy z systemem alarmowym. Mogą mieć różne czujniki - nacisku (uruchamiający alarm przy próbie siłowego otwarcia), zamknięcia (informujący o tym, czy zamek jest otwarty czy zamknięty), sygnalizujący użycie nieoryginalnego klucza. Otwieranie bywa też sterowane elektronicznie, np. za pomocą kodu wybieranego na klawiaturze lub czujników biometrycznych, np. reagujących na odcisk palca.
Jak montować?
Drzwi wejściowe montuje się podczas ostatniego etapu wykańczania domu, gdy pomieszczenia są już otynkowane, pomalowane i ułożono podłogi. Ale już na etapie stanu surowego trzeba ustalić, jakie wymiary zewnętrzne będą miały ościeżnice drzwiowe. Pozostawione na nie otwory powinny być o 3-4 cm szersze. Przed zamówieniem drzwi powinien być też ustalony poziom posadzek, aby podczas montażu nie trzeba było przycinać skrzydeł drzwiowych.
W ścianie jednowarstwowej drzwi powinny być umieszczone w połowie jej grubości, w ścianie dwuwarstwowej, zaleca się je montować jak najbliżej krawędzi zewnętrznej warstwy nośnej, natomiast w ścianie trójwarstwowej - w płaszczyźnie ocieplenia (choć drzwi antywłamaniowe bardzo często kotwi się bezpośrednio do ściany nośnej).
Sam montaż wygląda podobnie jak w przypadku okien. Ważne, aby prace prowadzić zgodnie z instrukcją producenta. Najbardziej zalecany jest montaż warstwowy z użyciem taśm, które zabezpieczają spoinę pomiędzy ościeżnicą i murem przed wnikaniem w nią wilgoci powstałej podczas eksploatacji budynku. Tylko sucha spoina gwarantuje dobrą izolację termiczną i akustyczną. Ważny jest również montaż progu. Powinien on przerwać mostki termiczne pod drzwiami, by dobrze zamontowany próg nie przemarzał, ani nie gromadziły się na nim skropliny czy szron.
Ze względu na znaczny ciężar skrzydła oraz częstotliwość jego otwierania i zamykania, zamocowanie ościeżnicy powinno być wyjątkowo mocne i stabilne: najlepiej na kołki rozprężne (dyble), przynajmniej w trzech miejscach na każdym z pionowych profili ościeżnicy. W ścianie trójwarstwowej i drzwiach osadzanych w warstwie ocieplenia, konieczne jest użycie specjalnych kątowników, przeznaczonych do montażu drzwi zewnętrznych.
Obróbki tynkarskie wykonuje się podobnie, jak po wymianie okien. Ostatnim etapem wymiany jest takie wyregulowanie zawiasów, by klucze przekręcały się w zamkach bez oporów, a bolce wchodziły bez ocierania w gniazda ościeżnicy. Drzwi po otwarciu nie mogą uderzać o węgarek ani o ścianę, dlatego warto zamontować uniemożliwiające to odboje.
Drzwi wewnętrzne
Oprócz tego, że muszą spełniać wymogi praktyczne, powinny wizualnie harmonizować z wnętrzem - kolorem stolarki okiennej, posadzki i mebli. Mogą być tradycyjne rozwierane lub przesuwne. Te ukryte w ścianie sprawdzą się w niewielkich pomieszczeniach. Montowane na szynach będą efektowną dekoracją wnętrz urządzonych w loftowym stylu. Każdy znajdzie model drzwi pasujący do swojego wnętrza.
Przed wyborem drzwi wewnętrznych warto przemyśleć koncepcję urządzenia wnętrza całego domu. Najlepiej jeśli całość zaprojektuje architekt wnętrz i dobierze najważniejsze elementy tak, by tworzyły stylistyczną i kolorystyczną całość.
Nie ma jedynej słusznej zasady dotyczącej doboru drzwi. Jedni uważają, że powinny pasować do kolorystyki okien i posadzek. Inni, że dobrze jeśli będą się od tych elementów znacznie różnić.
Od lat najmodniejsze są skrzydła w kolorze białym lub z widocznym rysunkiem słojów drewna w stonowanym kolorze. Odważni inwestorzy coraz częściej decydują się na szkło oraz drzwi pokryte lakierem w dowolnym kolorze, np. czarnym.
Większość właścicieli wyposaża swoje nowe domy w skrzydła rozwierane jedno- lub dwuskrzydłowe. Od kilku lat bardzo modne stają się wersje przesuwne, oferowane w kilku różnych systemach.
Zamawiając konkretny model warto obejrzeć go w punkcie sprzedaży i skalkulować łączny koszt zakupu, obejmujący skrzydło, ościeżnicę i klamki lub system jezdny (w przypadku wersji przesuwnych). Najlepiej zamówić drzwi z transportem i montażem.
Drzwi rozwierane
Takie drzwi oferowane są jako jedno- lub dwuskrzydłowe. Dostępne są w szerokości 60, 70, 80 i 90 cm i w standardowej wysokości 200 cm. W wersji prawej i lewej, jako pełne, z przeszkleniami i z tulejami lub podcięciami w modelach przeznaczonych do łazienki.
Z względów bezpieczeństwa, drzwi w łazienkach, toaletach, kuchniach i kotłowniach muszą otwierać się na zewnątrz. Pozostałe mogą otwierać się w dowolny sposób pod warunkiem, że nie będą kolidowały ze sobą. Należy też unikać otwierania drzwi na zewnątrz w pobliżu ciasnych ciągów komunikacyjnych - otwarte nagle skrzydło może stanowić zagrożenie dla przechodzącej osoby. Najlepiej, gdy otwierają się na ścianę - nie zasłaniają wówczas wnętrza, do którego prowadzą, i nie utrudniają meblowania.
Skrzydła mogą być wykonane jako płytowe, w których konstrukcję stanowi rama z płyty MDF lub litego drewna obustronnie pokryta cienką płytą HDF. Środek wypełnia płyta wiórowa, kartonowa o budowie plastra miodu lub układane w jodełkę paski płyty pilśniowej. Przeszklenie w takich drzwiach umieszczone jest w dodatkowej ramce, która usztywnia konstrukcję. W wersji ramiakowej (modułowej), konstrukcję stanowi pełna płyt MDF, a przeszklenie wykonane jest jako bezramowe.
Poza tym drzwi rozwierane mogą być przylgowe lub bezprzylgowe. Te pierwsze mają na krawędziach skrzydeł wycięcia, które zwiększają powierzchnię przylegania skrzydła do ościeżnicy, ale między skrzydłem a futryną jest widoczny charakterystyczny uskok. Łatwiej w nich regulować zawiasy. Skrzydło drzwi bezprzylgowych po zamknięciu tworzy z ościeżnicą jedną płaszczyznę, a zawiasy są niewidoczne. Modele pomalowane na kolor ściany tworzą z nią jednolitą powierzchnię. Można też zdecydować się na model z ozdobną ościeżnicą.
Uwaga! Ważne jest, by przed ostatecznym wykończeniem ścian zdecydować jakie drzwi i jakie ościeżnice będziemy chcieli zamontować. Stałe mają określony wymiar, którego nie da się regulować. Zdarza się że konieczne jest tu użycie elementów, które zamaskują łączenie ich ze ścianą (opasek i ćwierćwałków). Modele regulowane (łatwiej je dopasować do grubości ściany) zakrywają całą grubość muru opaskami sprzedawanymi w komplecie.
Drzwi przesuwne
Od lat bardzo modne są drzwi wewnętrzne w wersji przesuwnej. Te z widocznym systemem jezdnym i stylizowane na stare są popularne głównie we wnętrzach w typie loftu. Ich dekoracją są bowiem nie tylko słoje widoczne na drewnie, ale też okucia i szyny - najczęściej w kolorze czarnym (lub srebrnym). Na ogół takie przepierzenia montuje się w garderobie, sypialni lub w łazience. Przegrody tego typu dobrze komponują się z czarnymi okuciami szafek w stylu retro, baterią i karniszem oraz sprzętem AGD również w tym kolorze. Takie drzwi można zamontować samodzielnie. Kupuje się je jako kompletny zestaw, który zawiera prowadnicę, dwie rolki wraz z mocowaniami, stopery i inne niezbędne elementy. Do zestawu jezdnego oddzielnie trzeba dobrać skrzydło.
Dla odmiany drzwi przesuwne chowane w ścianie po otwarciu są niewidoczne i nie zabierają miejsca na ścianie, w której się poruszają, wzdłuż niej można więc zaplanować szafki lub zabudowę AGD. Są zatem nieco bardziej praktyczne, szczególnie w małych pomieszczeniach. Takie drzwi mogą być wykonane z dowolnego materiału. W wersji dwuskrzydłowej sprawdzą się również w salonie albo korytarzu. Można zamówić je w takim samym wykończeniu jak skrzydła tradycyjne, przewidziane do pozostałych wnętrz w domu. Montaż takich drzwi można przeprowadzić samodzielnie lub zlecić to fachowcom polecanym przez ich producenta.
Oba rodzaje drzwi przesuwnych mogą być stosowane na każdym etapie budowy, rozbudowy bądź remontu domu.
Przy skrzydle chowanym w ścianie najwygodniej skorzystać z gotowej kasety. Można ją osadzić już podczas murowania przegrody lub dostawić do istniejącej ściany, jeżeli wyburzenie jej jest niemożliwe.
Producenci oferują kasety w dwóch wariantach - z ościeżnicą i opaskami maskującymi albo bez ościeżnicy. Systemy ościeżnicowe pasują do klasycznych wnętrz, bezościeżnicowe - do nowoczesnych. Oba rodzaje wykańcza się płytami gipsowo-kartonowymi lub tynkiem.
Kasety przeznaczone pod tynk mają blachę zabezpieczającą przed jego wpadaniem do środka oraz siatkę, na której utrzymuje się on na całej jej powierzchni. Wykonane są z wzmocnionych słupków pionowych, połączonych z poziomymi poprzeczkami z ocynkowanej blachy. Rama do drzwi o szerokości 80 cm waży ponad 40 kg.
Modele przewidziane pod płyty g-k mają otwartą strukturę żeberkową (podobną do szkieletu przegrody z płyt g-k), do której dokręca się płyty. Zakupione elementy kasety składa się w sztywną ramę o grubości - w zależności od grubości skrzydła lub grubości ścianki, którą chcemy zbudować - od 100 do 125 mm. Wzmocnione słupki pionowe (z blachy ze specjalnymi wygięciami, aby poprawić stabilność i zwiększyć odporność na naciski boczne) połączone z poziomymi poprzeczkami (z ocynkowanej blachy) tworzą sztywną ramę.
Skrzydła chowane w ścianę mogą być stosowane zarówno w wąskich otworach dzwonowych, np. 70 cm, jak i w bardzo szerokich - nawet 4 m oraz w półokrągłych.
System do drzwi chowanych w ścianę składa się z metalowej ramy, aluminiowej prowadnicy z wózkami jezdnymi montowanymi w górnej części ramy, stabilizatora dolnego (prowadnika) mocowanego do podłoża, który staje się niewidoczny po osadzeniu skrzydła, a także ograniczników (hamulców), które chwytają drzwi w momencie zamykania lub otwierania.
Jeżeli zależy nam na wygłuszeniu pomieszczenia (np. sypialni), możemy zdecydować się na skrzydła grubsze gwarantujące wysoką izolacyjność akustyczną.
Wykonane są z płyt MDF i wykończone fornirem naturalnym albo malowane na dowolny kolor. Wyposażone są w elementy uszczelniające przejście - listwę dociskową górną, opadający próg, adaptery i magnesy, mocowane na przedniej krawędzi drzwi oraz na słupku dobojowym ościeżnicy.
Montaż drzwi
Sposób montażu ościeżnicy i drzwi wewnętrznych różni się w zależności od tego, z jakiego materiału wykonane są skrzydła.
Popularne lekkie modele płycinowe osadzane są zazwyczaj jedynie na piankę montażową. Prace zaczyna się od sprawdzenia wymiarów ościeża i ewentualnego skrócenia ramy, aby dopasować ją do otworu drzwiowego. Ościeżnicę należy przenosić w pozycji pionowej, zwracając uwagę na to, aby nie nastąpiło rozchylenie jej dolnych końców. Po wstawieniu ramy do otworu, trzeba ją zablokować za pomocą drewnianych klinów. Kolejnym krokiem jest wstawienie trzech regulowanych rozpórek - na wysokościach ok. 180, 110 i 30 cm - i sprawdzenie długą poziomicą, czy boki ramy są równe. Jeżeli ościeżnica trzyma pion i poziom, przystępujemy do piankowania, pamiętając, by niskoprężna pianka montażowa dokładnie wypełniła szczelinę między ramą a ścianą. Po stwardnieniu pianki, odcinamy jej nadmiar ostrym nożem. Kolejnym krokiem jest przyklejenie klejem listew maskujących. Czas na zawieszenie skrzydła i ewentualne wyregulowanie zawiasów. Na końcu mocujemy klamkę i szyldy ozdobne, a szczeliny między opaską a ścianą wypełniamy masą akrylową.
Bramy garażowe
Jak wybrać najlepszą bramę garażową? Przede wszystkim zastanówmy się, czego dokładnie od niej oczekujemy i przejrzyjmy ofertę rynkową. Powinna dobrze chronić przed ucieczką ciepła z budynku, gwarantować komfort użytkowania i pasować do bryły domu.
Asortyment z tego segmentu jest bardzo szeroki, co niekoniecznie ułatwia sprawę. Bramy mają różną konstrukcję, sposób otwierania i parametry termoizolacyjne. Standardem jest napęd, zapewniający nie tylko wygodne sterowanie za pomocą pilota, ale też wiele dodatkowych funkcji.
Decyzję o rodzaju wrót najlepiej podjąć przed rozpoczęciem budowy domu - może ona bowiem wymagać wyższego nadproża lub wolnej przestrzeni na ścianie pomieszczenia, pod sufitem albo na podjeździe (zależnie od sposobu poruszania się skrzydła). Główne założenia dotyczące bramy określane są w projekcie budynku. Najlepiej, gdy wymiary otworu wjazdowego są dopasowane do standardowych wymiarów bram. Jeśli planujemy garaż na dwa samochody, musimy zdecydować, czy chcemy jedną dużą, czy dwie mniejsze - w tej drugiej opcji, przy szerokim wjeździe niezbędne jest solidnie przezbrojone nadproże, zaś w przypadku dwojga wrót, otwór wjazdowy przedzielony słupkiem. Pamiętajmy też, że niektóre wersje montuje się w gotowym wnętrzu, inne przed jego wykończeniem.
W jakiej stylistyce?
Z uwagi na znaczne wymiary i umiejscowienie od frontu, ma ona duży wpływ na estetykę domu. Jej kolor zwykle dopasowuje się do stolarki okiennej i drzwiowej (niektórzy producenci oferują wszystkie te elementy w ramach poszczególnych serii stylistycznych). Czasami do elewacji, okiennic, rolet czy pokrycia dachowego.
Metalowe poszycie może być wykończone okleiną lub pomalowane proszkowo. Najpopularniejsze są odcienie bieli, brązu, szarości. Za lakier w niestandardowym kolorze z palety RAL trzeba dopłacić. Okleiny bywają gładkie (taką powierzchnię najłatwiej wyczyścić) oraz z fakturą, np. naśladującą drewno. Popularne są też przetłoczenia imitujące deski czy kasetony. W budynkach o minimalistycznej bryle brama zwykle jest gładka, w kolorze białym lub szarym. Drewnopodobną okleinę często wybiera się do domów w bardziej tradycyjnym stylu.
Jeśli w garażu nie ma okna albo chcemy do niego wpuścić więcej naturalnego światła, możemy zamówić bramę z naświetlami. Mają one zarówno walory funkcjonalne, jak i estetyczne. Niestety, zwiększają cenę przegrody. Wykonywane są z akrylu, poliwęglanu bądź szkła bezpiecznego, antywłamaniowego. Mogą być przezroczyste, mleczne, w różnym kształcie. Warto dopilnować, by pasowały do przeszkleń w drzwiach wejściowych.
Sposoby otwierania
Do domów jednorodzinnych najczęściej kupowane są zautomatyzowane bramy otwierane do góry. W sprzedaży znajdziemy też wersje uchylane na bok. Niektóre mają jednolite skrzydło, inne składają się z segmentów lub lameli.
Segmentowe
Zbudowane są z 3-6 metalowych członów, które otwierają się do góry bądź na bok. Ani w pierwszej, ani w drugiej opcji brama podczas ruchu nie wychodzi poza obrys garażu, więc krótszy podjazd nie stanowi problemu.
Modele górne należą do najpopularniejszych. Otwierane skrzydło zachodzi na sufit pomieszczenia - segmenty poruszają się na rolkach po prowadnicach przytwierdzonych do ścian i sufitu. Nadproże musi mieć przynajmniej 20-30 cm wysokości. Konieczne jest też pozostawienie wolnego miejsca na suficie (podwiesza się tu również siłownik napędu) - pamiętajmy o tym, planując np. oświetlenie.
Wersje boczne - z członami ustawionymi pionowo - są dość rzadko wybierane, głównie do niskich i szerokich garaży. Przy otwieraniu skrzydło zachodzi na ścianę wewnątrz pomieszczenia (prowadnice umieszczone są na suficie i w podłodze), nie zajmując miejsca pod sufitem. Aby wejść lub wprowadzić rower do środka, nie trzeba czekać, aż skrzydło całkowicie się otworzy. Napęd może mieć mniejszą moc niż w przypadku modelu górnego. Siłownik umieszczany jest na ścianie albo tuż powyżej nadproża.
Bramy segmentowe montuje się w gotowym pomieszczeniu - z ułożoną posadzką i wykończonymi ścianami. Podczas późniejszego malowania istniałoby ryzyko zachlapania skrzydła farbą.
Uchylne
Mają prostą konstrukcję i są łatwe w montażu. Jednolite, niełamane skrzydło zbudowane jest z metalowej ramy pokrytej blachą. Otwierająca się brama wymaga przestrzeni pod sufitem oraz ok. 1 m przed wjazdem. Skrzydło najpierw bowiem nachodzi na podjazd, a dopiero potem chowa się w garażu. Małe nadproże raczej nie stanowi problemu - w większości przypadków wystarczy 10 cm.
Siłownik napędu - zwykle podwieszany pod sufitem (rzadziej umieszczony na skrzydle) - połączony jest z płytą ruchomym ramieniem.
Do montażu można przystąpić, gdy ściany wewnątrz garażu są wykończone, zaś posadzki jeszcze nie ułożone, gdyż w podłodze trzeba zabetonować specjalny próg.
Rolowane (roletowe)
Składają się z wąskich metalowych lameli zwijanych do specjalnej kasety. Działają podobnie jak rolety zewnętrzne i są wygodne w użytkowaniu. Kaseta umieszczana jest nad otworem wjazdowym wewnątrz pomieszczenia (gdy nadproże ma co najmniej 30 cm), na zewnątrz lub w świetle wjazdu (to jednak zmniejsza jego wysokość). Skrzydło nie zajmuje miejsca ani na podjeździe, ani w garażu. Zarówno w przypadku bram rolowanych, jak i segmentowych, otwór może być zwieńczony łukiem. Oczywiście w tym wariancie nie zamocujemy bramy roletowej do spodu nadproża. Większość modeli ma napęd fabrycznie wbudowany w mechanizm nawijający. Montaż najlepiej przeprowadzić w wykończonym wnętrzu (tak, jak w przypadku bramy segmentowej).
Rozwierane
Skrzydła osadzane na zawiasach - otwierane w tradycyjny sposób - wybierane są coraz rzadziej, zwykle do garaży wolno stojących, jednostanowiskowych i pomieszczeń gospodarczych. Wymagają długiego, płaskiego podjazdu - otwierają się bowiem na zewnątrz, a skrzydła zajmują 130-150 cm. Zimą może blokować je śnieg. Rzadko wyposaża się je w napęd, tym bardziej, że siłownik trzeba zastosować na każdym ze skrzydeł. Po zamontowaniu wrót niezbędne jest wykonanie obróbek tynkarskich wokół ościeżnicy (podobnie jak w przypadku drzwi).
Ochrona przed zimnem
Bramy do garaży ogrzewanych muszą mieć dobrą termoizolacyjność. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, współczynnik przenikania ciepła U nowych bram zamykających garaż ogrzewany nie może przekraczać 1,3 W/(m²·K). Przegroda, która skutecznie chroni przed ucieczką ciepła, przyczynia się do ograniczenia kosztów ogrzewania budynku. Nie dajmy się jednak zwariować - przez model z typowym ociepleniem nie uchodzi wcale potworna ilość ciepła, ponieważ w garażu utrzymywana jest zwykle o wiele niższa temperatura, niż w pomieszczeniach mieszkalnych. Pamiętajmy też, że wszystkie garaże znajdujące się w bryle budynku są w praktyce w jakimś stopniu ogrzewane. Bo nawet, jeśli nie ma w nich grzejników, ucieka do nich ciepło z przyległych wnętrz mieszkalnych (poprzez ściany i stropy izolowane zwykle słabiej, niż ściany zewnętrzne).
Ciepłochronność bramy zależy przede wszystkim od jej izolacji, wykonywanej z pianki poliuretanowej lub styropianu i umieszczanej między wewnętrznym i zewnętrznym poszyciem. Istotna jest też szczelność połączeń. Za mniej szczelne uznawane są wersje uchylne (choć nie jest to regułą). Można je kupić jako ocieplone bądź nie. W tym drugim wariancie kosztują ok. 30% mniej i z powodzeniem wystarczają do garaży nie ogrzewanych. Skrzydło można w dowolnym momencie zaizolować styropianem - podobnie jest w przypadku bram rozwieranych. Jeśli zaś kupimy model segmentowy lub rolowany bez izolacji, nie da się go później docieplić - pianka poliuretanowa albo styropian umieszczane są fabrycznie wewnątrz segmentów/lameli.
Dobór napędu
Standardem są bramy zautomatyzowane, zapewniające komfort i bezpieczeństwo użytkowania. Skrzydła wyposażonego w napęd elektryczny nie otworzy osoba niepowołana, ponadto trudniej jest je podważyć. Każdy rodzaj konstrukcji może mieć automatykę. Producenci bram oferują mechanizmy różnych marek. Najwygodniej i najtaniej jest skorzystać z kompleksowej usługi producenta lub dystrybutora, obejmującej dobór wrót, automatyki oraz transport i instalację całości. Płacimy wtedy niższy podatek VAT i możemy liczyć na rabat. Napęd da się też dodać później, ale będzie to bardziej kłopotliwe i może powodować problemy z uznaniem gwarancji, jeżeli montażu dokona inna firma.
Doborem napędu powinien się zająć doradca techniczny, uwzględniając przy tym konstrukcję, ciężar, powierzchnię i intensywność eksploatacji konkretnej bramy. W przeciwnym razie automatyka nie będzie działała prawidłowo albo silnik się zbyt szybko zużyje. Montaż musi wykonać elektryk z uprawnieniami.
Bramą można sterować na różne sposoby - używając pilota, smartfona, klawiatury kodowej czy nawet czytnika linii papilarnych. Wewnątrz garażu warto też umieścić przycisk otwierania/zamykania. Popularne są piloty wielokanałowe, którymi oprócz bramy garażowej zwykle obsługuje się także wjazdową, furtkę czy oświetlenie wjazdu.
Bramy z napędem wspomagane są różnymi technologiami - mają rozmaite systemy, które przede wszystkim zapewniają bezpieczne użytkowanie. Chronią przebywające w pobliżu osoby przed uderzeniem lub przytrzaśnięciem. Jednym z nich jest elektroniczny układ odłączający - gdy zamykające się skrzydło natrafia na przeszkodę, kierunek jego ruchu zostaje odwrócony (zaczyna się z powrotem otwierać). Dzięki listwie optycznej brama zatrzymuje się i cofa, gdy dochodzi do ugięcia dolnej uszczelki przy kontakcie z jakimś obiektem. Standardem jest też zabezpieczenie przed opadnięciem skrzydła, nieocenione w razie zerwania sprężyny. Można również zastosować dodatkowe zabezpieczenie w postaci fotokomórek montowanych po obu stronach wjazdu. Kiedy emitowane przez nie wiązki podczerwieni zostają przerwane, skrzydło zatrzymuje się.
Brama garażowa jest jednym z tych miejsc, przez które złodzieje chętnie włamują się do budynków. Warto więc zadbać o to, aby była wyposażona w zabezpieczenia antywłamaniowe. Zalicza się do nich elektromagnetyczny hamulec siłownika napędzającego bramę, chroniący przed jej podważeniem. Istotne są też klamki obrotowe z ryglem, mechaniczne rygle mocowane po obydwu stronach ościeżnicy, czy wzmocnione profile (w bramie segmentowej chronią przed wyważeniem rolek w prowadnicy).
Jak montuje się bramę?
Montaż bramy nie jest zadaniem prostym. Co prawda wszystkie niezbędne informacje dołączone są do produktu, ale podejmując się takiej pracy po raz pierwszy, możemy mieć z tym kłopot. Dlatego montaż najlepiej zlecić fachowcowi. Zwłaszcza, że w przypadku, gdy brama zostanie niewłaściwie osadzona, możemy stracić gwarancję.
Każdy model zakłada się inaczej, ale kilka zasad jest uniwersalnych. Najważniejsze jest zapewnienie stabilnego zamocowania prowadnic bocznych i górnych oraz ościeżnicy. Ściany wokół otworu wjazdowego muszą być więc odpowiednio wykończone, a tynk - szczególnie w pasie, gdzie będą przykręcane prowadnice - równo nałożony. Zamocowania muszą być rozmieszczone równomiernie, a kołki mocujące trzeba dopasować do rodzaju materiału, z jakiego wykonana jest ściana. O ile w przypadku materiałów pełnych, takich jak cegła czy beton, można użyć zwykłych kołków rozporowych, to przy przegrodach z pustaków szczelinowych konieczne jest zastosowanie specjalnych kołków lub kotew chemicznych. Przed oddaniem bramy do użytku trzeba pamiętać o wyregulowaniu sprężyn, które wspomagają otwieranie i zamykanie bramy. Prawidłowo zamontowane skrzydło musi szczelnie przylegać do ościeżnicy, nie może opadać, a do jego otwarcia nie trzeba używać dużej siły.