Impregnacja to kluczowy proces w ochronie i konserwacji materiałów budowlanych jak drewno, beton, cegła i kamień. Stosowanie impregnatów, które zawierają specjalnie dobrane środki owadobójcze i grzybobójcze, zapobiega szkodom spowodowanym przez grzyby, pleśnie, mchy oraz glony. Wśród dostępnych rodzajów impregnatów znajdują się te solne, które są skuteczne w obniżaniu palności drewna, oraz olejowe, które zwiększają odporność na wodę. Impregnacja może być powierzchniowa, realizowana metodami takimi jak malowanie czy opryskiwanie, lub głęboka, wymagająca kąpieli drewna w specjalnie przygotowanych roztworach. Dzięki impregnatom, drewno i inne materiały są chronione przed szkodliwymi czynnikami, zachowując swoją trwałość i estetykę przez długie lata.
Impregnaty są to substancje zawierające specjalnie dobrane środki owadobójcze i grzybobójcze zapobiegające zaatakowaniu drewna, betonu, cegły i kamienia przez grzyby, pleśnie, mchy oraz glony. Ich działanie może być powierzchniowe lub sięgać w głąb porowatej struktury. Impregnaty nie tworzą powłok na powierzchni, w związku z tym nie występuje złuszczanie się powłoki, jak to ma miejsce w przypadku farby lub lakieru. Stosuje się je na zewnątrz i wewnątrz budynku.
Impregnaty do drewna można podzielić na:
- solne - mieszaniny soli grzybo- i owadobójczych, często mogą również obniżać palność drewna. Oferowane w postaci proszków lub koncentratów do rozcieńczenia wodą - nie powstają dzięki temu toksyczne opary i nieprzyjemne zapachy. Najczęściej są bezbarwne, ale niektóre zawierają barwnik pozwalający na sprawdzenie czy elementy zostały równomiernie pokryte impregnatem i jak głęboko wniknął on w strukturę drewna
- olejowe - łatwo przesycają suche drewno. Służą do ochrony przed wodą (zmniejszają nasiąkliwość drewna, a dzięki własnościom hydrofobowym wręcz odpychają wodę), ale mogą zawierać również środki zwiększające ochronę przed grzybami i owadami oraz pigmenty pozwalające na zmianę barwy elementu. Niestety niektóre impregnaty olejowe zawierają toksyczne rozpuszczalniki i mogą być stosowane wyłącznie na zewnątrz budynków;
- rozpuszczalnikowe - głęboko wnikają w drewno, nawet przy zastosowaniu metody smarowania, jeśli zapewnimy dobre wysuszenia drewna przed zabiegiem impregnacji. Po dwukrotnym zabiegu dobre środki potrafią wniknąć w drewno nawet na głębokość 10 mm. Są zwykle bezbarwne. Większość tych preparatów jest przeznaczona do użytku tylko na zewnątrz budynku, ale niektóre mogą być stosowane również wewnątrz po spełnieniu określonych warunków.
- żywiczne (impregnacyjno-dekoracyjne) - mogą być wodorozcieńczalne szczególnie zalecane do stosowania wewnątrz pomieszczeń lub rozpuszczalnikowe stosowane głównie na zewnątrz. Mają w składzie żywice syntetyczne, które nie tworzą jednolitej powłoki na powierzchni elementu, ale wnikają w głąb drewna. Uzyskujemy dzięki temu zmniejszenie nasiąkliwości elementu i jednocześnie zapewnienie przepuszczania pary wodnej - co umożliwia wysychanie drewna i jednocześnie chroni przed wnikaniem wody. Preparaty te zawierają też środki zwiększające ochronę przed grzybami i owadami oraz pigmenty pozwalające na zmianę barwy drewna.
Impregnację powierzchniową wykonuje się metodą 2-3-krotnego powlekania preparatem przy pomocy pędzla, wałka, szczotki, tamponu albo metodą opryskiwania. Opryskiwanie jest mniej skuteczne niż powlekanie i preparat rozpyla się w powietrzu, należy więc zachować szczególne środki ostrożności. Impregnacja powierzchniowa zapewnia nasycenie drewna środkiem grzybobójczym do głębokości 3-10 mm, co stanowi dostateczne zabezpieczenie tylko przy krótkotrwałym zawilgoceniu.
Impregnacja głęboka (przy której drewno zostaje nasycone środkiem grzybobójczym do głębokości powyżej 10 mm) wymaga kąpieli. Kąpiele przeprowadza się w kadziach, wannach lub basenach wykonanych z drewna, stali, betonu lub tworzyw sztucznych.
Impregnacja ciśnieniowo-próżniowa polega na nasyceniu drewna preparatem, który jest wprowadzany we włókna pod ciśnieniem. Impregnację ciśnieniową przeprowadza się najczęściej w warunkach przemysłowych. Jest najbardziej skuteczna.
Preparaty grzybo- i owadobójcze wprowadza się w zaatakowane drewno metodą malowania, oprysku lub iniekcji w miejscach żerowania owadów. Specjalistyczne firmy zwalczają owady metodą gazowania. Opryskiwanie stosuje się przy odgrzybianiu murów
fot. otwierająca: Vidaron (Śnieżka)