W nowoczesnym budownictwie, konstrukcje przeszklone takie jak werandy, oranżerie, i ogrody zimowe, nie są już tylko dodatkiem luksusowym, ale stają się coraz bardziej popularnym elementem, który przekształca tradycyjne przestrzenie mieszkalne w wyjątkowe oazy światła i zieleni. Te oszklone przybudówki nie tylko dodają estetycznego uroku naszym domom, ale także oferują szereg praktycznych korzyści - od zwiększenia powierzchni użytkowej, poprawy bilansu energetycznego, po stworzenie idealnych warunków do hodowli roślin. W tym artykule przyjrzymy się bliżej, jak różne rodzaje konstrukcji przeszklonych, od "zimnych" werand wykorzystywanych tylko latem, po "ciepłe" ogrody zimowe ogrzewane przez cały rok, mogą wpłynąć na wygląd, funkcjonalność i komfort naszych domów. Dowiedz się, jak wybrać odpowiednią konstrukcję, materiały i rozwiązania, aby Twoja przeszklona przybudówka była nie tylko piękna, ale też praktyczna i efektywna energetycznie.
Przybudówki oszklone (werandy, oranżerie i ogrody zimowe)
Oszklone werandy i ogrody zimowe zmieniają architekturę budynku, zwiększają powierzchnię użytkową mieszkania oraz polepszają bilans cieplny, ułatwiając pozyskiwanie i magazynowanie ciepła (występuje w nich tak zwany efekt szklarniowy, powodujący wzrost temperatury). Mogą nie być oddzielone żadnymi przegrodami od właściwej części mieszkalnej, jednak w polskim klimacie wymaga to zwiększenia ogrzewania. Najczęściej stosuje się oddzielenie: ścianą z oknami i oszklonymi drzwiami, ścianą całkowicie oszkloną, ścianą z otworami wentylacyjnymi. Dzięki przybudówkom pozyskuje się znaczną ilość ciepła, jednak przeszklenie ścian powoduje też znaczne jego straty. Rodzaj szkła i konstrukcji nośnej (ścian i zadaszenia) wybiera się zależnie od: okresu użytkowania pomieszczenia (tylko lato, cały rok), planowanych funkcji (weranda, oranżeria, ogród zimowy), warunków zewnętrznych (strefa klimatyczna, zadrzewienie).
Przybudówki mogą być:
- tzw. "zimne", użytkowane tylko latem, nie ogrzewane zimą,
- typu "ogród zimowy", w których hoduje się roślinność śródziemnomorską (temperatura utrzymywana stale w granicach od +4 do +35°C),
- tzw. "ciepłe", użytkowane przez cały rok i ogrzewane zimą (temperatura nie spada poniżej +11°C).
Konstrukcję nośną przybudówki wykonuje się z aluminium, PVC lub z drewna. Możliwe są różne rozwiązania:
- zastosowanie tzw. systemu werandowego stanowiącego połączenie systemów okiennych i drzwiowych z systemami przekryć dachowych - są to układy o określonych wymiarach i kątach nachylenia połaci dachowej; takie rozwiązanie nadaje się tylko dla przybudówek o niewielkiej rozpiętości (do 5 m),
- wykonanie szkieletu ze stali, aluminium albo z drewna i zamontowanie elementów stolarki okiennej i drzwiowej; takie przybudówki dają większą swobodę kształtowania (większa rozpiętość dachu - do 7 m), ale wykonuje się je tylko na zamówienie.
Zadaszenie może być wykonane w technologii tradycyjnej albo także przeszklone. Zadaszenie przeszklone musi być bezpieczne (chronić przed zranieniem odłamkami szkła w przypadku rozbicia). Dlatego zaleca się stosowanie szyb zespolonych, złożonych z dwóch szyb: zewnętrznej hartowanej i wewnętrznej klejonej lub zbrojonej siatką metalową. Stosuje się też płyty z poliwęglanu (ich przepuszczalność światła wynosi, zależnie od koloru, 25-83%). Szyby w dachu przybudówki powinny przepuszczać dostateczną ilość światła, a jednocześnie chronić wnętrze przed przegrzaniem w okresie letnim. Niektóre typy szkła specjalnego przepuszczają ilość światła zbyt małą dla roślin.
Ogrody z katalogu mają określone z góry: kształt, wymiary, rodzaj konstrukcji. Mają regularne kształty, stałe nachylenie połaci dachowej i składają się z powtarzalnych elementów.
Ogrody na zamówienie są droższe, ale dają większą swobodę kształtowania bryły przybudówki i wyboru konstrukcji.
Konstrukcje ogrodów zimowych projektuje się przeważnie jako rozwiązania indywidualne, co sprzyja dopasowaniu ich do bryły budynku. Może to być popularnie nazywana przybudówka (nie wyższa niż dwie kondygnacje) lub przeszklona część połaci dachowej (powstała np. przez zabudowę tarasu). Bez względu na rozwiązanie konstrukcyjne ogród zimowy stanowi znakomite zabezpieczenie przed wpływami czynników zewnętrznych: ogranicza straty ciepła i redukuje "hałas" z zewnątrz. Jest ponadto receptą na zwiększenie powierzchni mieszkalnej, z której można korzystać przez cały rok. Chociaż zaleca się, by planowanie "ogrodu" odbyło się na etapie wznoszenia budynku, to taki "cichy kąt" można dobudować po kilku czy kilkunastu latach użytkowania budynku.
Zalety ogrodów zimowych
- Znakomite zabezpieczenie przed wpływami warunków zewnętrznych, korzystanie z tarasu lub balkonu niezależnie od pogody.
- Poprawienie bilansu energetycznego budynku.
- Zmniejszenie przenikania hałasu do mieszkania.
- Zwiększenie przestrzeni użytkowej budynku.
- Ukierunkowanie odprowadzenia wody kondensacyjnej za pomocą specjalnego systemu uszczelek.
Świetliki dachowe
Świetliki dachowe służą do oświetlania światłem dziennym pomieszczeń usytuowanych pod dachem. Świetliki otwierane mogą być też wykorzystane do wentylacji grawitacyjnej. Składają się z podstawy, konstrukcji nośnej pod wypełnienie oraz wypełnienia. Podstawa i konstrukcja nośna wykonane są z kształtowników aluminiowych (naturalnych, anodowanych, malowanych) lub stalowych (nierdzewnych, ocynkowanych lub lakierowanych proszkowo), PVC albo poliestru zbrojonego włóknem szklanym. Wypełnienie stanowią płyty z poliwęglanu (lite, jedno-, dwu-, trój- albo czterokomorowe, faliste, trapezowe), płyty akrylowe lub poliestrowe zbrojone włóknem szklanym (jedna albo dwie powłoki). Płyty są przezroczyste bezbarwne, mleczne, przydymione albo kolorowe: brązowe, zielone, niebieskie, grafitowe. Przepuszczalność światła dla płyt bezbarwnych wynosi 75-83%, dla płyt kolorowych jest mniejsza (25-50%).
Świetliki dzielimy na:
- liniowe modułowe (pasma świetlne) - biegnące wzdłuż dachu; składają się z powtarzalnych elementów o przekroju najczęściej łukowym lub trójkątnym,
- punktowe-piramidowe albo kopułkowe ustawione na podstawie kwadratowej, prostokątnej, wielokątnej, kołowej.
Świetliki mają podstawę profilowaną, z kołnierzem przystosowanym do różnych typów pokrycia dachowego. Dostępne są świetliki o podstawach prostych (do dachów płaskich) i skośnych (do dachów pochyłych).
W skład wyposażenia wchodzą odpowiednie uszczelki. Jako wyposażenie dodatkowe oferowane są mechanizmy pneumatycznego lub elektrycznego otwierania.
Daszki nad drzwi wejściowe
Daszki nad drzwi wejściowe zabezpieczają wejścia do budynków przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych. Składają się z konstrukcji nośnej oraz wypełnienia.
Konstrukcja nośna jest wykonana z kształtowników aluminiowych albo stalowych. Wypełnienie stanowią płyty z poliwęglanu albo PVC. Daszki opiera się na ściankach bocznych o konstrukcji analogicznej jak konstrukcja daszku, zamocowanych w ścianach budynku albo na wspornikach zamocowanych w ścianie.
fot. otwierająca Filplast