Wielu specjalistów uważa, że najbardziej korzystne dla alergików jest niskotemperaturowe ogrzewanie płaszczyznowe, przede wszystkim podłogowe. W przeciwieństwie do tradycyjnych kaloryferów - oddaje ono ciepło przez promieniowanie, a nie przez konwekcję, co pozwala uniknąć unoszenia w powietrze drobin kurzu z roztoczami.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2019-11-06
Data aktualizacji: 2022-10-11
Jakie ogrzewanie jest najbardziej korzystne dla alergika?
W domu alergika uczulonego na kurz i roztocza sposób ogrzewania pomieszczeń jest szczególnie ważny.
Planując instalację w takim budynku, warto najpierw przemyśleć rodzaj źródła ciepła i lokalizację kotłowni. Zdecydowanie najmniej właściwe będzie ogrzewanie domu węglem i usytuowanie kotłowni blisko pokoi dziennych. W takim przypadku trudno bowiem wyeliminować kurz i pył, powstający podczas przenoszenia worków i uzupełniania opału.
Najbezpieczniej zastosować kocioł gazowy z zamkniętą komorą spalania. Proces spalania jest wówczas całkowicie odizolowany od pomieszczenia (powietrze potrzebne do jego działania pobierane jest z zewnątrz), zatem domownicy nie mają żadnego kontaktu ze spalinami. Obecnie produkowane kotły z zamkniętą komorą są urządzeniami kondensacyjnymi, ze znacznie wyższą sprawnością niż modele tradycyjne.
Dobrym rozwiązaniem będzie również zamontowanie pompy ciepła, najefektywniej współpracującej z ogrzewaniem podłogowym. Pompa ciepła to szczególny rodzaj urządzeń grzewczych, które same właściwie nie wytwarzają ciepła. Czerpią je z otoczenia budynku, przetwarzają i przekazują do instalacji grzewczej. Przy tym, im mniejsza różnica temperatury pomiędzy tzw. źródłem dolnym (miejscem, z którego czerpiemy ciepło) i górnym (instalacją grzewczą w domu), tym pompa działa w ekonomiczniejszy sposób. Najlepiej współpracuje z tym urządzeniem ogrzewanie płaszczyznowe, czyli podłogowe, ścienne lub sufitowe.
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi jaki rodzaj grzejników jest najzdrowszy. Najbardziej zalecane jest jednak ogrzewanie płaszczyznowe, odradzane natomiast konwekcyjne i nadmuchowe.
Wybierając rodzaj ogrzewania w domu alergika, trzeba mieć na uwadze również planowane wykończenie podłóg i ścian oraz aranżację wnętrz. Na przykład nie każdy parkiet można ułożyć na ogrzewaną podłogę. (fot. Kaczkan)
Rodzaje grzejników
Grzejniki można podzielić na kilka typów:
płytowe - powstają z jednego, dwóch lub nawet trzech paneli, w których krąży woda. Na ogół przestrzeń między płytami wypełniona jest ożebrowaniem, które zwiększa powierzchnię grzejną i wydajność, ale - niestety - utrudnia utrzymanie grzejnika w czystości. Na rynku są też wersje bez ożebrowania, które łatwiej się czyści;
członowe - zbudowane z żeberek żeliwnych, aluminiowych albo stalowych. Łatwo jest utrzymać je w czystości, a więc są stosunkowo najmniej groźne dla alergików;
konwekcyjne, czy też konwektorowe - w dolnej części obudowy znajdują się miedziane lub stalowe wymienniki z dołączonymi radiatorami, które zwiększają wymianę ciepła. Są bardzo lekkie i małe, przez co szybko nagrzewają się i stygną. Alergicy powinni szczególnie unikać modeli bez zdejmowanej obudowy. Odmianą konwektorów są grzejniki kanałowe, montowane w posadzce przed dużymi oknami tarasowymi;
drabinkowe - na ogół wiesza się w łazienkach. Ogrzewają pomieszczenie, ale mogą też funkcjonować jak suszarka na ręczniki. Często wyposaża się je w grzałki elektryczne, dzięki czemu można ich używać także poza sezonem grzewczym;
dekoracyjne - mogą mieć rozmaite formy, od ciekawych kształtów po np. podgrzewane lustra, a nawet przezroczyste szyby;mogą stanowić oryginalną i efektowną ozdobę wnętrza.
Grzejniki konwektorowe szybko się nagrzewają i stygną, a konstrukcja niektórych modeli pozwala na wyczyszczenie ich wnętrza. (fot. Extreme (Convector))
Grzejniki kanałowe działają na zasadzie konwekcji - oddają ciepło głównie nagrzewając powietrze. (fot. Jaga)
Drabinkowe modele najczęściej montuje się w łazienkach, ale sprawdzą się też w przedpokoju. (fot. po lewej: Immergas, fot. po prawej: Purmo)
Grzejnik dekoracyjny to efektowna ozdoba wnętrza. (fot. Jaga)
Ogrzewanie płaszczyznowe - na czym polega?
Ogrzewanie płaszczyznowe (podłogowe, ścienne albo sufitowe) oddaje ciepło w większości przez promieniowanie, które dociera do ścian i mebli, od nich zaś nagrzewa się powietrze. Poza tym temperatura posadzki nie przekracza 26°C, nie powoduje więc szybkiego unoszenia się ciepłego powietrza w górę, a wraz z nim kurzu i innych zanieczyszczeń. Taka powierzchnia jest też łatwa do utrzymania w czystości.
Ponadto, z punktu widzenia osoby cierpiącej na alergię, występuje wówczas korzystny rozkład temperatury w pomieszczeniu (cieplej w stopy) oraz naturalny, niewymuszony ruch powietrza.
Ogrzewanie płaszczyznowe może być ułożone zarówno w podłodze (najczęściej spotykane), jak i w ścianach oraz w suficie. Może być wodne lub elektryczne. Wolno reaguje na pożądane zmiany temperatury. Bezwładność cieplna sprawia, że niełatwo skutecznie i w krótkim czasie obniżyć temperaturę (na przykład na noc). Wywietrzenie pokoju powoduje natomiast długi okres chłodu oraz wielogodzinne kłopoty z uzyskaniem komfortu cieplnego.
Decydując się na ogrzewaną podłogę, trzeba wiedzieć, że nie można jej wykończyć w dowolny sposób. Posadzka jest bowiem ostatnim elementem na drodze przekazywania ciepła z wylewki z ogrzewaniem podłogowym do pomieszczenia. Niezbędny jest materiał, który nie będzie tego utrudniał - szlifowany beton, kamień, płytki ceramiczne, gres, niektóre rodzaje paneli (oznaczone odpowiednio przez producenta).
Tradycyjny parkiet lub nawet cienki dywan będą na tyle utrudniać ruch ciepła, że konieczne okaże się podniesienie temperatury wody w obiegu, co nie będzie ekonomiczne, zwłaszcza, jeśli korzystamy z pompy ciepła lub kotła na gaz.
Najlepsze na posadzkę ogrzewaną są - ceramika, kamień lub gres. Producenci tych materiałów oferują tak szerokie wzornictwo, że z powodzeniem można wybrać płytki imitujące drewno. (fot. Cersanit)
Wodne ogrzewanie podłogowe - zalety
Składa się z rurek polietylenowych przez które przepływa ciepła woda. Umieszcza się je w grubej warstwie jastrychu lub mocuje do płyt systemowych, z lekkim pokryciem z suchego jastrychu.
W pierwszym wariancie rurki leżą w około 6,5 cm warstwie wylewki podłogowej, z czego 4 cm znajduje się nad nimi. Woda przepływająca przez rurki nagrzewa jastrych, który wypromieniowuje ciepło do pomieszczenia. Aby ciepło nie uciekało w dół, w podłogach na gruncie niezbędna jest 15-20 cm izolacja termiczna ze styropianu. Na stropach pomiędzy ogrzewanymi kondygnacjami wystarczy 3-5 cm.
W nowych domach ogrzewanie podłogowe wykonuje się najczęściej jako wodne. (fot. Ecopol-System)
W drugim wariancie rurki układa się na rozmaitych płytach systemowych (np. z wyfrezowanymi rowkami) i przykrywa suchym jastrychem, np. z płyt gipsowo-włóknowych lub cementowo-włóknowych. Są cienkie, ale bardzo wytrzymałe i dają wystarczająco stabilne podłoże pod dowolnego rodzaju posadzki. Zaletą takiego systemu jest mniejsza grubość, względna lekkość oraz szybkość wykonania. Nie ma tu żadnych mokrych prac ani konieczności czekania na związanie i wyschnięcie jastrychu. Posadzkę można układać już na drugi dzień. Wadą, niestety, jest dość wysoka cena. Najczęściej tego typu rozwiązania wykorzystuje się podczas remontów.
Układanie rurek wodnego ogrzewania podłogowego w specjalnych matach, będących składową kompletnego systemu. (fot. Echpor Instalator)
Podłogowe ogrzewanie elektryczne - zalety
Oferowane jest w trzech wariantach:
przewody grzejne pokryte warstwą tynku lub jastrychu; maty lub cienkie przewody układane tuż pod posadzką (płytkami, panelami);
Przewody zatopione w grubej warstwie wylewki podłogowej najbardziej przypominają typowy wariant wodny. Układa się je w podobny sposób.
Maty i cienkie przewody grzejne zwykle zatapia się w warstwie kleju do płytek ceramicznych. Nie podnoszą poziomu posadzki ani nie zwiększają odczuwalnie jej masy, dlatego najczęściej układane są w trakcie remontów oraz w łazienkach nowych domów.
Maty i folie elektryczne nie podnoszą poziomu podłogi. (fot. Fenix Polska)
Mata leżąca tuż pod kafelkami nagrzewa podłogę bardzo szybko. Czas jej stygnięcia też jest krótki. Do uzyskania ciepłej powierzchni w łazience wystarczy zaledwie kilka czy kilkanaście minut. Daje to dynamikę działania porównywalną z grzejnikami ściennymi.
Folie grzejne pracują podobnie jak maty, są cienkie i przeznaczone pod panele.
Montaż ogrzewania elektrycznego może być tańszy niż wersji wodnej, ale jego eksploatacja jest droższa, szczególnie jeśli pokryjemy nim dużą powierzchnię podłóg i będziemy korzystać z drogiej pierwszej taryfy za energię elektryczną. Jego zaletą jest jednak, zwłaszcza w przypadku mat i folii, większa możliwość sterowania dynamiką ogrzewania i stygnięcia posadzki.
Ułożenie cienkich przewodów tuż pod płytkami powoduje, że posadzka szybko się nagrzewa. (fot. Elektra)
Sterowanie podłogówką i grzejnikami
Ogrzewanie podłogowe i grzejniki ścienne zasadniczo różni przede wszystkim szybkość reakcji. Kaloryfery nagrzewają się i stygną w ciągu kilkunastu minut, posadzka w ciągu kilku godzin.
Pracą grzejników steruje się dwuetapowo:
regulator temperatury mierzy temperaturę w pomieszczeniu, porównuje z zadaną przez użytkownika i w ten sposób steruje pracą kotła. Ewentualnie regulator pogodowy mierzy temperaturę zewnętrzną i na podstawie tzw. krzywej grzewczej wymusza zmianę temperatury wody w obiegu c.o.
głowice termostatyczne na poszczególnych grzejnikach zmniejszają lub zwiększają przepływ ciepłej wody przez grzejnik, wprowadzając w ten sposób dokładniejszą korektę temperatury na poziomie każdego z pomieszczeń.
Podłogówką steruje się nieco inaczej. Podłoga z grubą wylewką z zatopionymi rurkami albo przewodami nagrzewa się i stygnie nawet kilka godzin. Bardzo trudno więc obniżyć jej temperaturę, np. w nocy lub w ciągu dnia, gdy jesteśmy w pracy. Poza tym taka podłoga jest elementem akumulacyjnym, który długo utrzymuje temperaturę.
Decydując się na taki sposób ogrzewania domu, warto mieć na uwadze specyfikę tego typu instalacji. Jest dobre, gdy chcemy stale utrzymywać tę samą temperaturę w pomieszczeniach. Nie planujemy jej obniżać, gdy jesteśmy w pracy lub wyjeżdżamy na weekend. Wówczas w budynku będzie ciepło, a system ogrzewanie będzie działał stabilnie.
Duża bezwładność cieplna tego typu rodzaju układu będzie wyjątkową ceną zaletą w domach ogrzewanych prądem, np. za pomocą pompy ciepła, przy bazowaniu na tańszej energii elektrycznej - rozliczanej tylko wg drugiej taryfy.
Układ mieszający zapewnia niższą temperaturę wody do ogrzewania podłogowego i wyższą do grzejników. (fot. Kisan)
Programator umożliwia zadanie pożądanej temperatury we wnętrzach i dostosowanie do niej pracy kotła i współpracujących z nim grzejników. (fot. Immergas)
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.