- Jak powstaje czad?
- Które urządzenia stwarzają zagrożenie zatrucia tlenkiem węgla?
- Jak działa czujnik tlenku węgla?
- Gdzie zamontować czujnik?
Czym jest czad?
Tlenek węgla, potocznie nazywany czadem, występuje w powietrzu, zwłaszcza w miastach, niemal zawsze, ale w niewielkim i nieszkodliwym stężeniu (poniżej 10 ppm). Jest on efektem zanieczyszczenia powietrza wywołanego procesem spalania paliw zawierających węgiel, zarówno w paleniskach kotłów grzewczych, jak i w silnikach spalinowych.
W procesie całkowitego spalania węgla zawartego w paliwie powinien powstać dwutlenek węgla (CO2), który z reguły nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Jednak w praktyce, z różnych powodów, część cząstek węgla nie ulega całkowitemu spaleniu, co prowadzi do wytworzenia toksycznego tlenku węgla. Najczęstszą przyczyną takiej reakcji jest niedostateczny dopływ powietrza. Dawniej wykorzystywano to celowo do produkcji tzw. gazu świetlnego zasilającego miejską sieć gazowniczą, która obecnie zasilana jest gazem ziemnym.
Współczesne zagrożenia
W domowych instalacjach grzewczych potencjalnym źródłem tlenku węgla mogą być wszelkie urządzenia spalające węgiel, drewno, gaz czy olej. Decydujący wpływ na bezpieczeństwo ich użytkowania ma zapewnienie dwóch zasadniczych warunków:
- Dostatecznego dopływu powietrza do spalania
- Wentylacji pomieszczeń
Niebezpieczeństwo czadu – ochrona przed śmiertelnym zagrożeniem
Niesprawne urządzenia grzewcze i nieszczelne przewody kominowe stanowią realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia mieszkańców. Wydzielany w takich sytuacjach tlenek węgla, czyli czad, jest niezwykle trujący i bezwonny. Już przy stężeniu 1% (10 000 ppm) w powietrzu może doprowadzić do zgonu w ciągu kilku minut.
Pierwsze objawy zatrucia czadem, takie jak ból głowy, mdłości, wymioty, senność i apatia, pojawiają się przy znacznie mniejszych stężeniach. Szczególnie narażone na zatrucie są osoby przebywające przez dłuższy czas w pomieszczeniach o nawet niewielkim stężeniu tego gazu.
Do najczęstszych przyczyn zatrucia czadem dochodzi w sypialniach i łazienkach z gazowymi podgrzewaczami wody. Ryzyko wzrasta w wyniku:
- Ograniczenia wentylacji: np. wymiany okien na szczelne, energooszczędne bez nawiewników, zasłaniania kratek wentylacyjnych.
- Nieszczelności przewodów kominowych: zwłaszcza gdy występują one między kanałami spalinowymi i wentylacyjnymi, co może prowadzić do cofania się spalin.
- Nieprawidłowego użytkowania urządzeń grzewczych: pieców, kominków, kotłów.
Szczególną uwagę należy zwrócić na:
- Dopływ powietrza do kominka: niedostateczna ilość powietrza może zaburzyć proces spalania i doprowadzić do wydzielania czadu.
- Szczelność odprowadzenia spalin: nieszczelności w systemie DGP mogą spowodować przedostanie się czadu do całego domu.
- Typ urządzenia grzewczego: starsze modele kotłów i podgrzewaczy wody gazowych bez zabezpieczeń przed zanikiem ciągu są szczególnie niebezpieczne.
Obecnie produkowane kotły i podgrzewacze wody gazowe najczęściej posiadają zamkniętą komorę spalania, co zapewnia ochronę przed przedostaniem się czadu do pomieszczenia.
Sygnalizacja zagrożenia - czujnik tlenku węgla
Tlenku węgla, czyli czadu, nie można wykryć wzrokiem ani węchem. Jest to bezbarwny i praktycznie bezwonny gaz,dlatego do jego wykrycia niezbędne są odpowiednie czujniki mierzące i sygnalizujące poziom jego stężenia w powietrzu.
Sercem czujnika tlenku węgla jest sensor, najczęściej elektrochemiczny, który poprzez układ elektroniczny wywołuje alarm po przekroczeniu ustalonego stężenia czadu. Standardowym stężeniem inicjującym alarm jest 100 ppm, utrzymujące się przez co najmniej 10-40 minut. Czułość niektórych modeli może wynosić nawet poniżej 30 ppm.
Podstawowa sygnalizacja obejmuje donośny sygnał dźwiękowy i świetlny. W przypadku modeli wyposażonych w wyświetlacz, widoczny jest również aktualny poziom stężenia czadu. Dodatkowe funkcje mogą obejmować sygnalizację wyczerpania baterii lub utraty właściwości pomiarowych sensora.
Czujniki tlenku węgla zostały uznane za wyroby budowlane i podlegają certyfikacji znakiem B. Okres ich użytkowania,ze względu na starzenie się sensorów, wynosi 3-10 lat, zależnie od modelu. Podczas eksploatacji należy regularnie testować działanie czujnika za pomocą przycisku testowego lub sprawdzać jego reakcję na obecność czadu z wykorzystaniem dedykowanego pojemnika z gazem.
Gdzie zamontować czujnik?
Tlenek węgla jest nieco lżejszy od powietrza, ale łatwo się z nim miesza i może rozprzestrzeniać się na znacznej powierzchni, w zależności od kierunku cyrkulacji powietrza. Dlatego czujniki należy instalować w pomieszczeniach, w których ludzie przebywają dłużej i do których może docierać tlenek węgla z urządzeń grzewczych lub w wyniku cyrkulacji powietrza.
Zalecane miejsca montażu:
- Łazienki z kotłem gazowym lub podgrzewaczem wody
- Pokoje dzienne
- Korytarze na każdej kondygnacji
- Sypialnie
Zasady montażu:
- Czujniki należy instalować na wysokości około 1,5 m od podłogi, w strefach swobodnego przepływu powietrza.
- Należy zachować odległość co najmniej 2 m od potencjalnych źródeł czadu (kotłów, kominków, pieców).
- Unikaj montażu czujników w strefie intensywnego strumienia wentylacyjnego nawiewnego, w martwych strefach we wnękach lub za zasłonami.
fot. otwierająca Netatmo
Dodaj komentarz