Rekuperacja. Wszystko, co musisz wiedzieć przed zakupem

Czy rekuperacja się zwróci?

Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, to system zapewniający ciągłą wymianę zużytego powietrza na świeże przy minimalnych stratach energii. Centralnym elementem tego systemu jest rekuperator, urządzenie odzyskujące nawet do 95% ciepła z powietrza wywiewanego.

Oszczędności już na etapie budowy

Zastąpienie tradycyjnych kominów wentylacyjnych systemem rekuperacji przekłada się na oszczędności finansowe oraz zwiększenie przestrzeni użytkowej. Dodatkowo brak konieczności montażu nawiewników w oknach umożliwia wybór tańszych rozwiązań, a nawet zastosowanie stałych przeszkleń, które zwiększają dostęp światła dziennego.

Rekuperacja optymalizuje również system grzewczy. Dzięki mniejszym stratom ciepła można zastosować mniej wydajną pompę ciepła o mniejszej mocy oraz ograniczyć liczbę pętli ogrzewania płaszczyznowego.

Niższe koszty eksploatacji

Głównym atutem rekuperacji jest odzysk ciepła, który znacząco redukuje koszty ogrzewania. Szacuje się, że oszczędności w porównaniu z tradycyjną wentylacją grawitacyjną mogą sięgać nawet 50%.

Chociaż rekuperator zużywa energię elektryczną, jego roczne zapotrzebowanie jest stosunkowo niewielkie i wynosi średnio od 168 do 625 kWh. Regularna wymiana filtrów (co około trzy miesiące) oraz coroczny przegląd techniczny gwarantują niezawodną pracę systemu.

Średni miesięczny koszt eksploatacji rekuperacji, bez uwzględnienia przeglądu serwisowego, wynosi około 90 złotych.

Dodatkowe korzyści

Inwestycja w rekuperację to nie tylko oszczędności finansowe. Domy wyposażone w ten system są bardziej ekologiczne i nowoczesne, co przekłada się na wyższą wartość nieruchomości. Ponadto lepsza jakość powietrza wpływa pozytywnie na zdrowie mieszkańców, redukując ryzyko alergii i chorób układu oddechowego.

Z jakim kosztem rekuperacji musimy się zmierzyć?

Rekuperacja wiąże się z początkowymi kosztami, wynoszącymi od 23 000 złotych. Jednak długoterminowe oszczędności na ogrzewaniu oraz zwiększenie wartości nieruchomości sprawiają, że jest to opłacalna decyzja. Rekuperacja to nie tylko inwestycja w przyszłość, ale również w zdrowie i komfort życia.

Czy rekuperacja wysusza powietrze?

Proces wymiany powietrza w systemie rekuperacji polega na przepuszczaniu strumieni powietrza przez wymiennik ciepła, w którym powietrze wywiewane przekazuje ciepło powietrzu nawiewanemu. W trakcie tego procesu powietrze nawiewane, choć ogrzane, jest zazwyczaj suchsze niż powietrze wewnątrz pomieszczeń. W konsekwencji wilgotność względna w pomieszczeniach może obniżyć się poniżej optymalnego poziomu, co może prowadzić do dyskomfortu mieszkańców.

Skutki przesuszonego powietrza

Zbyt niska wilgotność powietrza może powodować szereg nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak podrażnienie oczu i błon śluzowych, wysuszenie skóry oraz problemy z oddychaniem.

Optymalny poziom wilgotności

Komfort termiczny w pomieszczeniach zależy nie tylko od temperatury, ale również od wilgotności względnej powietrza. Optymalny poziom wilgotności dla większości osób wynosi od 30% do 40%.

Jak zapobiec przesuszaniu powietrza przez rekuperację?

Aby utrzymać odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach wyposażonych w rekuperację, warto rozważyć zastosowanie domowych nawilżaczy powietrza lub profesjonalnych systemów nawilżania powietrza. Domowe nawilżacze to proste urządzenia, które można łatwo dostosować do indywidualnych potrzeb. Natomiast profesjonalne systemy nawilżania to bardziej zaawansowane rozwiązania, montowane bezpośrednio na kanale nawiewnym, zapewniające równomierne nawilżanie całego domu.

Dobrym rozwiązaniem są też rekuperatory z wymiennikami entalpicznymi, które odzyskują wilgoć z powietrza zużytego i przekazują ją do powietrza nawiewanego. Dzięki temu zabiegowi powietrze jest bardziej komfortowe. 

Czy rekuperacja jest głośna?

Prawidłowo wykonana rekuperacja pracuje cicho i nie powinna przeszkadzać domownikom. Przy odpowiednim projekcie i montażu system generuje minimalny hałas, mimo obecności wentylatorów i przepływu powietrza przez kanały.

Poziom hałasu rekuperacji jest zazwyczaj bardzo niski. Nawet przy najniższym biegu wentylatorów wynosi on około 35 dB(A), co można porównać do szelestu liści czy szumu pracującej lodówki. Zwiększenie wydajności wentylacji może spowodować wzrost hałasu, ale nawet przy średniej intensywności poziom dźwięku nie przekracza zwykle 47 dB(A), co odpowiada typowemu szumowi w biurze. Dodatkowo, rekuperator jest najczęściej umieszczany w miejscach takich jak garaż, pomieszczenie gospodarcze czy poddasze, co dodatkowo redukuje słyszalność jego pracy.

Rekuperacja może stać się głośna w przypadku błędów projektowych lub niewłaściwego montażu. Niewłaściwie zaprojektowana instalacja, brak odpowiednich elementów tłumiących czy źle dobrane kanały mogą zwiększyć poziom hałasu. Nieprofesjonalny montaż może również prowadzić do powstawania wibracji i szumów.

Aby zapewnić cichą pracę rekuperacji, kluczowe jest profesjonalne zaprojektowanie i właściwy montaż systemu. Odpowiedni dobór urządzenia oraz zastosowanie elementów tłumiących hałas, takich jak tłumiki i puszki rozprężne, są niezbędne. Regularna konserwacja, w tym przeglądy i czyszczenie systemu, pomoże zapobiec powstawaniu dodatkowych hałasów.

Czy w domu z rekuperacją można otwierać okna?

Oczywiście, można otwierać okna w domu z rekuperacją, ale zazwyczaj nie ma takiej potrzeby. W praktyce użytkownicy systemów rekuperacji rzadko odczuwają konieczność częstego wietrzenia, ponieważ system ten zapewnia stałą wymianę powietrza, dostarczając do wnętrza świeże i oczyszczone powietrze z zewnątrz. Nawet w okresach niekorzystnych warunków atmosferycznych, takich jak mroźne zimy czy upalne lata, wewnątrz budynku utrzymuje się komfortowy mikroklimat.

Podczas budowy domu wyposażonego w system rekuperacji warto zdecydować się na okna o jak najwyższej szczelności. Nie ma potrzeby instalowania w nich dodatkowych elementów, takich jak mikrowentylacja czy nawiewniki. Dzięki temu zwiększa się efektywność działania rekuperatora, ponieważ powietrze dostarczane jest do wnętrza wyłącznie za pośrednictwem systemu kanałów wentylacyjnych. Dodatkowo minimalizuje się straty ciepła; szczelne okna zapobiegają niekontrolowanym ucieczkom ciepłego powietrza, co przyczynia się do obniżenia kosztów ogrzewania.

Warto jednak pamiętać, że w przypadku tradycyjnej wentylacji grawitacyjnej konieczne jest zamontowanie nawiewników w oknach, aby zapewnić prawidłową wymianę powietrza.

Kiedy nie warto instalować wentylacji z odzyskiem ciepła?

Oto pięć sytuacji, w których warto rozważyć rezygnację z rekuperacji.

Wysokie koszty inwestycyjne

Pierwszym czynnikiem, który może przemawiać przeciwko instalacji rekuperacji, są wysokie koszty inwestycyjne. Rekuperacja stanowi dodatkowy wydatek, który może znacząco obciążyć budżet budowy lub remontu domu. Chociaż ta inwestycja przynosi korzyści zdrowotne i energetyczne, początkowe koszty mogą być dla niektórych zbyt wysokie. Należy uwzględnić koszt instalacji systemu rekuperacji oraz fakt, że jeśli dom już posiada wentylację grawitacyjną, nie przyniesie to oszczędności związanych z jej eliminacją. Ponadto trzeba wziąć pod uwagę koszty eksploatacji, takie jak usługa przeglądu serwisowego raz w roku, regularna wymiana filtrów w rekuperatorze oraz zużycie prądu (przykładowo, urządzenie AERISnext 350 VV zużywa około 140,77 zł rocznie). Jeśli budżet jest ograniczony, a dodatkowe koszty nie są uzasadnione oczekiwanymi korzyściami, rekuperacja może nie być najlepszym rozwiązaniem.

Ryzyko błędów przy instalacji

Drugim czynnikiem jest ryzyko błędów podczas instalacji. Nieprawidłowo zaprojektowana lub wykonana instalacja rekuperacji może przynieść więcej szkód niż pożytku. Problemy te mogą obejmować dobór rekuperatora o niewystarczającej mocy, często spowodowany chęcią obniżenia kosztów przez wybór tańszego urządzenia. Dodatkowo, zastosowanie instalacji o gorszej jakości lub niezaizolowanej może prowadzić do braku efektywnego odzysku ciepła, a w rezultacie do dyskomfortu w wentylowanych pomieszczeniach. Jeśli nie jesteśmy pewni doświadczenia firmy instalacyjnej lub nie mamy możliwości sprawdzenia jej referencji, lepiej zrezygnować z montażu rekuperacji, aby uniknąć potencjalnych problemów.

Obawa przed awarią rekuperatora

Trzecim aspektem jest obawa przed awarią rekuperatora. Jak każde urządzenie mechaniczne, rekuperator może ulec awarii. Standardowa gwarancja wynosi zazwyczaj 24 miesiące, a po jej upływie naprawy mogą być kosztowne. Dodatkowo usługi serwisowe powinien świadczyć autoryzowany serwis, co może wiązać się z trudnościami w dostępności. Jeśli obawiamy się kosztów ewentualnych napraw, nie mamy pewności co do dostępności serwisu technicznego lub nie jesteśmy gotowi na dodatkowe obowiązki związane z konserwacją urządzenia, warto przemyśleć decyzję o montażu rekuperacji.

Dodatkowe obowiązki związane z utrzymaniem czystości

Czwartym czynnikiem są dodatkowe obowiązki związane z utrzymaniem czystości. Mimo stosowania filtrów wokół anemostatów, czyli punktów nawiewnych, mogą pojawiać się ciemne zabrudzenia. Wymaga to regularnego czyszczenia anemostatów oraz monitorowania stanu filtrów i ich wymiany. Jeśli nie chcemy angażować się w dodatkowe prace związane z utrzymaniem systemu, rekuperacja może nie być dla nas odpowiednia.

Przesuszanie powietrza w pomieszczeniach

Piątym aspektem jest przesuszanie powietrza w pomieszczeniach. Każda wentylacja powoduje wysuszenie powietrza, co może prowadzić do podrażnienia oczu, dolegliwości skórnych oraz wysuszenia błony śluzowej układu oddechowego. Osiągnięcie komfortowego poziomu wilgotności, wynoszącego 30–40%, jest trudne, zwłaszcza zimą. Aby temu zaradzić, konieczne może być stosowanie domowych nawilżaczy powietrza lub inwestycja w profesjonalne systemy nawilżania montowane za rekuperatorem. Jeśli nie chcemy ponosić dodatkowych kosztów lub mamy obawy o komfort domowników, warto rozważyć inne rozwiązania wentylacyjne.

Podsumowanie

Rekuperacja to nowoczesne i efektywne rozwiązanie, jednak nie zawsze jest najlepszym wyborem dla każdego. Warto zrezygnować z wentylacji z odzyskiem ciepła, gdy budżet nie pozwala na dodatkowe inwestycje, nie mamy pewności co do profesjonalizmu firmy instalacyjnej, obawiamy się kosztów i problemów związanych z ewentualnymi awariami, nie chcemy angażować się w dodatkowe obowiązki związane z utrzymaniem systemu lub gdy przesuszanie powietrza może negatywnie wpłynąć na zdrowie domowników. Przed podjęciem decyzji warto dokładnie przeanalizować wszystkie za i przeciw, aby wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do naszych potrzeb i oczekiwań.