Jak sprawić, by dach był szczelny? Kiedy papa, a kiedy membrana [PORADNIK]
Jak sprawić, by dach był szczelny? Kiedy papa, a kiedy membrana [PORADNIK]
Pod ołaceniem stosuje się membranę dachową (paroprzepuszczalną), która chroni warstwę termoizolacyjną przed wnikaniem wilgoci z zewnątrz, fot. BLACHY PRUSZYŃSKI
Efektowne pokrycie dachowe to nie wszystko, ważne są również warstwy pod nim, zwłaszcza te odpowiadające za szczelność dachu. Wyjaśniamy, co charakteryzuje papy i membrany dachowe oraz kiedy się je stosuje.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2025-10-03
Data aktualizacji: 2025-10-03
Do zapewnienia szczelności dachu i zabezpieczenia przed wilgocią stosuje się dwa rodzaje materiałów - papy oraz membrany dachowe. Materiały te różnią przeznaczenie i właściwości. Układa się je na różnych dachach, odpowiednio do ich konstrukcji oraz wybranego materiału na pokrycie dachowe.
Kiedy stosuje się papy do zabezpieczenia dachu?
Papa jest używana, aby zapobiec przedostawaniu się wilgoci do wnętrza budynku, ale nie przepuszcza wilgoci spod dachu na zewnątrz. Jest dość ciężkim materiałem. Przy planowaniu zastosowania papy na dachu należy uwzględnić to na etapie projektowania konstrukcji wsporczej.
Papa dostępna jest w kilku wersjach:
papa klejona na zimno,
papa termozgrzewalna - mocowana przy użyciu palnika, który roztapia warstwę bitumu od spodu,
papa samoprzylepna - montaż tej wersji jest łatwy i szybki.
Papa nie jest paroprzepuszczalna, najczęściej układa się ją na pełnym deskowaniu, fot. RÖBEN
Papa samoprzylepna składa się z trzech warstw - nasyconej bitumem warstwy nośnej (z welonu szklanego, tektury, folii albo włókniny poliestrowej), zewnętrznej warstwy posypki (z piasku lub łupka), która chroni materiał przed UV i uszkodzeniami mechanicznymi, oraz spodu, zabezpieczającego ją przed sklejaniem się podczas transportu i magazynowania. Na wytrzymałość i elastyczność wyrobów największy wpływ ma grubość i rodzaj warstwy nośnej. Papę najczęściej układa się dwuwarstwowo - najpierw warstwę podkładową, na niej nawierzchniową.
Czym jest membrana dachowa?
Membrana to popularne określenie paroprzepuszczalnych odmian folii wstępnego krycia (FWK). Jej zadaniem jest przepuszczanie na zewnątrz pary wodnej, znajdującej się pod pokryciem dachu, aby zapobiec zawilgoceniu warstwy ocieplenia i konstrukcji. Od zewnątrz membrana chroni przed przenikaniem wilgoci i wiatru w głąb budynku.
Membranę charakteryzuje nie tylko wodoszczelność, ale również paroprzepuszczalność. Dzięki temu para wodna wnikająca w dach od strony pomieszczeń może wydostać się na zewnątrz. Producenci membran dachowych oferują wyroby specjalne - wyjątkowo odporne na rozciąganie, uszkodzenia mechaniczne, promieniowanie UV i działanie czynników atmosferycznych. Membrany zbudowane są z kilku warst, dzięki czemu nie tylko są paroprzepuszczalne ale również odporne na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV. Membrany zaleca się układać niezależnie od rodzaju pokrycia. Najczęściej membrany stosuje się pod blachodachówkę, blachę trapezową i dachówkę (ceramiczną i cementową).
Najważniejszy jest montaż membrany właściwą stroną i bez nadmiernego naciągania. Pasy rozściela się od dołu, z odpowiednim zakładem, fot. SWISSPORTON
Błędy przy montażu membrany, które kończą się przeciekiem
Najważniejszy jest montaż membrany właściwą stroną i bez nadmiernego naciągania. Pasy membrany rozściela się od dołu, z 15 cm zakładem. Potem na niej montuje się łaty oraz kontrłaty. Czasem pod spodem stosuje się też specjalne taśmy uszczelniające. Szczelność tego pokrycia ma decydujący wpływ na to, czy we wnętrzu dachowej konstrukcji będzie wilgotno, czy nie, a to bezpośrednio przekłada się na trwałość całego dachu.
Jak dobiera się membrany na dach - najważniejsze parametry
Przy dobieraniu membrany na dach koniecznie trzeba zwrócić uwagę na to, od jakiego kąta nachylenia połaci może być stosowana (taka informacja znajduje się w deklaracji producenta). Im mniejszy kąt, tym lepsza powinna być membrana - polecane są zwłaszcza modele z paskami klejącymi oraz z mieszanki poliestru i poliuretanu zamiast z polipropylenu - wyjaśnia Jarosław Kostrzewa Kierownik swisspor AKADEMIA. W ofercie swissporTON modele membran wyposażonych w paski klejące oznaczone są znakiem „+”.
Lekka, trójwarstwowa, wysokoparoprzepuszczalna membrana polipropylenowa do dachów o nachyleniu połaci od 16° z pełnym deskowaniem oraz do zabezpieczania elewacji przed negatywnym wpływem środowiska. Współczynnik Sd = 0,03 m zapewnia efektywne odprowadzanie wilgoci, fot. SWISSPORTON
W doborze membrany istotny jest też rodzaj krycia wstępnego dachu. Bezpośrednio na krokwie nadają się podstawowe modele. W przypadku pełnego deskowania należy wybierać wytrzymalsze membrany, których gramatura zazwyczaj wynosi powyżej 150 g/m2. Przykładowo, wszystkie membrany dachowe swissporTON można stosować na pełne deskowanie - ich gramatura wynosi 160-250 g/m2 w zależności od modelu.
Innym ważnym parametrem membrany dachowej jest paroprzepuszczalność (Sd). Im jest on niższy, tym membrana stawia mniejszy opór parze, czyli większa jej ilość jest w stanie przedostać się z wnętrza na zewnątrz domu. Przykładowo Sd = 0,04 m oznacza, iż dana membrana na dach stawia parze wodnej opór taki sam, jak warstwa powietrza o grubości 4 centymetrów. Zazwyczaj niższe modele mają wyższy współczynnik Sd ze względu na swoją grubość. Jednak kiedy dwie membrany o podobnej grubości oznaczone są różnymi współczynnikami Sd, warto wybrać tę z niższym. Wszystkie membrany swissporTON są wysokoparoprzepuszczalne.
Przeznaczona do dachów płaskich wodoszczelna membrana z tworzywa PVB. Membrana w kolorze białym odbija promieniowanie słoneczne. Dzięki temu wewnątrz budynku w czasie upałów jest zdecydowanie chłodniej, fot. WIENERBERGER
Szczelny dach pod fotowoltaikę
Membrany pozostają ułożone na dachu jakiś czas, zanim zostaną przykryte dachówką lub innym pokryciem dachowych. W tym czasie tracą swoje parametry, gdyż mają różną odporność na promieniowanie UV, które znajduje się w promieniach słonecznych - wynosi ona od 2 tygodni do 6 miesięcy. Dlatego, jeśli ułożenie pokrycia jest planowane później, np. ze względu na pogodę czy terminarz dekarzy, trzeba wybrać membranę na dach odporniejszą na promieniowanie UV. Taki model membrany jest też zalecany pod fotowoltaikę, do zabudowy na równi z połacią dachu.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.