Fundament to najważniejszy element konstrukcyjny domu. Jego podstawowym zadaniem jest przekazanie na grunt obciążeń budowli. Bardzo istotna jest też druga funkcja – fundament, oddzielając pozostałą część budynku od podłoża, uniemożliwia podciąganie wilgoci z gruntu oraz ogranicza straty ciepła.
Jakich formalności trzeba dopełnić?
Przed rozpoczęciem prac budowlanych trzeba dopełnić kilku formalności - samo pozwolenie na budowę nie wystarczy. Oto co jest potrzebne:
zawiadomienie powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego o zamiarze rozpoczęcia robót;
złożenie w tym samym urzędzie oświadczenia kierownika budowy o przyjęciu takich obowiązków;
zakup dziennika budowy i poświadczenie go w starostwie.
Jakiekolwiek prace na działce można formalnie rozpocząć dopiero po 7 dniach od złożenia zawiadomienia o przystąpieniu do budowy. Kolejne kroki to:
zlecenie uprawnionemu geodecie wytyczenia zarysu budynku w terenie. Czynność ta polega na wbiciu w odpowiednich miejscach palików wyznaczających wszystkie narożniki domu. Geodeta wyznacza też tzw. reper (inaczej punkt wysokościowy albo punkt niwelacyjny) odpowiadający poziomowi „zero” domu. W praktyce jako punkt niwelacyjny przyjmuje się stały element w najbliższym otoczeniu działki np. poziom ogrodzenia, znak na drzewie lub wbija w tym celu oddzielny palik poza obrysem domu;
po wyznaczeniu obrysu budynku geodeta dokonuje wpisu do dziennika budowy, aby udokumentować przeprowadzone prace.
Zakres prac geodezyjnych zależy od tego, czy na działce są stałe znaki geodezyjne czy też ich nie ma. W pierwszym wypadku wyznaczenie punktów geodezyjnych nie będzie skomplikowane. Geodeta odmierzy odległości od granic działki do zewnętrznych ścian domu zgodnie z planem zagospodarowania posesji. Niekiedy konieczne będzie wcześniejsze usunięcie wysokiej roślinności krzewów i drzew, (a jeśli tak, to przedtem trzeba koniecznie wystąpić do gminy o pozwolenie na wycinkę) w przeciwnym razie można narazić się na wysokie kary za bezprawne usunięcie drzew i krzewów. Na działkach o bardzo nierównej powierzchni warto też przed wytyczeniem domu przeprowadzić wstępną niwelację. Z obrębu planowanych wykopów i innych robót powinniśmy usunąć wierzchnią warstwę gruntu (humus).
Zanim rozpocznie się budowa, trzeba doprowadzić na działkę energię elektryczną oraz wodę. Zależnie od lokalnych możliwości prąd możemy doprowadzić przyłączem stałym lub czasowym, albo nieformalnie „pożyczyć” od sąsiada. W ostateczności możemy też skorzystać z agregatu prądotwórczego o mocy dopasowanej do urządzeń, jakie będą używane podczas budowy. Wodę zapewni nam przyłącze wodociągowe lub też własna studnia; czasem także - uczynny sąsiad. Niekiedy na budowach korzysta się ze zbiornika okresowo napełnianego z beczkowozu.
Co z badaniami geotechnicznymi gruntu?
Gotowe projekty domów jednorodzinnych opracowywane są dla przeciętnych warunków gruntowych, to znaczy z założeniem, że grunt ma wystarczającą nośność. Jeśli jego stabilność jest wątpliwa (dotyczy to gruntów podmokłych, torfowych, nasypowych oraz terenów po rekultywacji), powinniśmy zlecić badania geotechniczne w celu określenia nośności gruntu i ewentualnie też - wytycznych co do sposobu posadowienia budynku. Wykonanie takich badań powinien też polecić kierownik budowy, jeśli ma jakiekolwiek wątpliwości co do warunków posadowienia.
Orientacyjne dane o właściwościach gruntu można uzyskać od sąsiadów, którzy już postawili domy. Pożyteczne jest też zapoznanie się z mapami geologicznymi, jeśli takowe zostały opracowane dla tego terenu. Zawsze projektant powinien zapoznać się z rodzajem gruntu (może to uczynić sam lub zlecić odpowiednie badania) i odpowiednio zaprojektować fundament. Jego obowiązkiem jest sporządzenie tzw. opinii geotechnicznej, będącej częścią dokumentacji projektowej.
