W myśl prawa, roboty budowlane polegające na odtworzeniu stanu pierwotnego (także z użyciem innych materiałów) to remont. Wymiana pokrycia dachowego, bez ingerencji w więźbę, jest więc remontem i nie ma potrzeby zgłaszania jej w urzędzie. Pod warunkiem, że remontowany dom można by wybudować - według obowiązujących dziś przepisów - na podstawie zgłoszenia z projektem.
Janusz Werner
Data publikacji: 2021-02-10
Data aktualizacji: 2021-09-17
Obszar oddziaływania inwestycji musi się zatem w całości mieścić na działce inwestora. Jeśli wykracza poza nią, np. gdy wymieniamy dach na połówce bliźniaka, konieczne jest zgłoszenie remontu w starostwie. Składa się je przynajmniej 21 dni przed rozpoczęciem prac.
Roboty, które zmieniają parametry techniczne lub użytkowe budynku, np. wymianę więźby, wstawienie okna dachowego, prawo definiuje jako przebudowę. Trzeba je zgłosić, załączając projekt przygotowany przez specjalistę z uprawnieniami. Tak samo postępuje się w przypadku zmiany kubatury/obszaru oddziaływania budynku, w wyniku jego nadbudowy czy np. dobudowy lukarny.
Jeśli przebudowa dachu spowoduje powiększenie obszaru oddziaływania budynku na posesje sąsiednie, niezbędne jest pozwolenie na budowę. Należy o nie wystąpić także wtedy, gdy planujemy wymienić pokrycie budynku wpisanego do rejestru zabytków lub objętego ochroną konserwatorską.
Przed planowanymi pracami trzeba sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jego zapisy mogą m.in. narzucać kształt i kolor dachu, a mamy obowiązek stosowania się do nich.
Jeżeli konstruktor zdecyduje, że więźba jest wystarczająco mocna, niekiedy nowe pokrycie można ułożyć bez zdejmowania poprzedniego. Robi się tak w przypadku dachów spadzistych, pokrytych papą lub gontem bitumicznym, niekiedy płaską blachą. Na starej równej papie, wzdłuż krokwi przybija się zaimpregnowane kontrłaty i prostopadle do nich łaty. Jako kolejne pokrycie - ze względu na niedużą masę - dobrze sprawdzi się blachodachówka. 1 m2 tego materiału (z rdzeniem ze stali) waży 3,5-7 kg. Blacha z rdzeniem aluminiowym jest jeszcze lżejsza. Kładąc pokrycie na poprzednim, oszczędza się na kosztach jego usunięcia.
Nowe pokrycie to także nowe obróbki blacharskie (na szczycie dachu, w koszach, przy kominach, okapie). Przeważnie wykonuje się je z płaskiej powlekanej blachy, w kolorze zbliżonym do barwy materiału pokryciowego. Producenci oferują także gotowe obróbki, stylistycznie dopasowane do konkretnych modeli blachodachówki.
Sama wymiana pokrycia to remont - nie trzeba go zgłaszać w urzędzie, o ile obszar oddziaływania inwestycji w całości mieści się na działce inwestora, a dom nie został wpisany do rejestru zabytków ani objęty ochroną konserwatorską. (fot. Röben)
Nowe pokrycie na starej więźbie
Gdy więźba jest w dobrym stanie, zastąpienie pokrycia nowym tego samego rodzaju, albo ciężkiego, czyli dachówki, lekkim (np. blachą), nie jest problemem. Zaczyna się od demontażu starego materiału. Nie jest to zadanie trudne, trzeba jednak pamiętać o zabezpieczeniu dachu na wypadek deszczu. Ekipa powinna mieć plandeki odpowiedniej wielkości - prace trwają przecież kilka dni, nawet tygodni, nie ma zaś gwarancji dobrej pogody.
Odkrycie konstrukcji dachu wykorzystuje się do kontroli izolacji przeciwwilgociowych i termicznych - oczywiście, o ile zostały wykonane. Jeśli ich nie ma, a przewidziano ocieplenie połaci lub adaptację poddasza na pomieszczenia mieszkalne, należy pamiętać o ułożeniu na krokwiach folii wysokoparoprzepuszczalnej, która umożliwi odprowadzanie wilgoci z ocieplenia i zabezpieczy je przed wodą.
Poza blachodachówką jako lekkie pokrycie świetnie sprawdzi się stalowa blacha płaska, tak samo powlekana, sprzedawana w arkuszach i jako wyrób panelowy. Blachy płaskie łączone na rąbek rzemieślniczy (tak jak przed laty) układa się na deskowaniu, gotowe panele na rąbek (czy raczej click) także na ruszcie z łat i kontrłat.
Dach można również ponownie pokryć zdjętą z niego dachówką, jeśli nie jest zniszczona. Wcześniej należy ją wyczyścić i rozłożyć izolację przeciwwodną. Jeżeli starych dachówek nie wystarczy, fragmenty dachu (np. lukarnę) kryje się innym materiałem.
Za szczelność dachu odpowiada dziś również podkład, dlatego przed zamocowaniem pokrycia, na połaci układa się izolację przeciwwodną. (fot. Monier Braas)
Może się też zdarzyć, że na dotychczasowym ruszcie z kontrłat i łat zostanie zamocowana nowa dachówka. W takiej sytuacji łaty trzeba zerwać i zastąpić kolejnymi tak, aby ich rozstaw pasował do rozmiaru planowanego pokrycia.
Wymiana pokrycia dachowego - nowa więźba
Drewno, z którego budowane są konstrukcje dachów, jest materiałem trwałym. O ile zostanie zabezpieczone przed działaniem wody, grzybów i owadów, które chciałyby w nim żerować.
Gdy dach przecieka, zalewane przez deszczówkę belki na przemian pęcznieją i kurczą się, co osłabia strukturę materiału. Zawilgocony, staje się doskonałą pożywką grzybów, które go rozkładają. Wytrzymałość drewna obniżają także korytarze drążone przez żerujące w nim szkodniki.
W takiej sytuacji można się zdecydować na odgrzybianie lub odrobaczanie. Ale gdy więźba jest przegniła i osłabiona tak znacznie, że dach grozi zawaleniem, trzeba go rozebrać i zrobić od nowa.
Nowa więźba jest potrzebna także wtedy, gdy konstruktor orzeknie, że istniejąca - choć zdrowa - nie utrzyma dachówki, którą wymarzył sobie inwestor. Pokrycia ceramiczne ważą do 75 kg/m2, czyli nawet 10 razy tyle co blachodachówka. Duża masa dachówki to lepsza izolacyjność akustyczna, ale planowane pod nią krokwie powinny mieć większy przekrój i/lub mniejszy rozstaw od tych pod blachę. Przy wymianie więźby niezbędny jest projekt konstrukcji.
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...
4
