Wierzchnią warstwę dachu uzupełniają liczne akcesoria. Ich zadaniem jest zwiększenie jego szczelności i trwałości, zapewnienie wentylacji i bezpiecznej komunikacji, zabezpieczenie przed ptakami, wreszcie dekorowanie. W związku z tym można je podzielić na kilka grup: obróbki, elementy wentylacyjne, stopnie i ławy kominiarskie, płotki przeciwśnieżne, ozdoby...
Janusz Werner
Data publikacji: 2017-09-25
Data aktualizacji: 2018-10-02
Obróbki blacharskie mają kluczowe znaczenie dla szczelności i trwałości dachu. Wymagają ich kominy, kalenice, kosze, okapy, okna, wyłazy dachowe... Jeszcze dwadzieścia parę lat temu większość z nich dekarze przygotowywali na budowie z płaskiej blachy dobranej kolorystycznie do pokrycia. Dziś gotowe obróbki, tworzące z pokryciem system dachowy, producenci wytwarzają w fabrykach. Najpopularniejsze z nich to:
wiatrownice – umieszczane na szczytowych krawędziach połaci;
pasy nadrynnowe – które chronią deskę czołową okapu przed deszczem oraz promieniowaniem UV;
gąsiory dachowe – układane w kalenicy lub narożach dachowych. Mogą występować w dwóch rozmiarach: większym (na główną kalenicę) i mniejszym (na kalenice daszków lukarn). Do blach trapezowych i falistych przeznaczone są gąsiory prostsze w formie;
rynny koszowe – które zbierają wodę opadową ze styku dwóch połaci.
Producenci dachówek proponują gotowe, elastyczne taśmy koszowe z aluminium lub miedzi. Blaszane obróbki kalenicy pojawiają się głównie na dachach z blachy. W tych krytych dachówką kalenicę wieńczą gąsiory odpowiednio z ceramiki bądź betonu. W dachach krytych gontem bitumicznym kosze (i kalenice) wykańcza się po prostu gontem.
Kiedyś wszystkie obróbki blacharskie dekarze przygotowywali na placu budowy. (fot. Blachy Pruszyński)
Elementy wentylacyjneto taśmy, kominki i specjalne dachówki. Większość dachów w domach jednorodzinnych wykonuje się bowiem jako wentylowane, czyli takie, w których powietrze, przepływając pod pokryciem, usuwa wilgoć z połaci dachowych. W przeciwnym razie mokra izolacja z wełny mineralnej straciłaby swe ciepłochronne właściwości, a więźba zaczęła gnić.
Aby wentylacja była skuteczna, trzeba zapewnić ruch powietrza w szczelinach przebiegających od okapu do kalenicy. Umożliwiają to specjalne taśmy, umieszczane właśnie w okapie i kalenicy. Przepuszczają one powietrze, a równocześnie zapobiegają nawiewaniu do szczeliny śniegu i deszczu oraz są barierą dla ptaków. W dachach o skomplikowanym kształcie, gdzie lukarny, kominy czy okna dachowe przerywają ciągłość szczelin wentylacyjnych, stosuje się dodatkowe wywietrzniki – kominki i dachówki wentylacyjne.
Taśma ułożona w kalenicy ma umożliwić wentylację połaci dachu. (fot. Röben)
Stopnie kominiarskiepozwalają na bezpieczne poruszanie się po ukośnych połaciach i chronią pokrycie przed zniszczeniem podczas robót na dachu. Dzięki ławom kominiarze mogą pewnie stanąć przy kominie, co jest ważne dla bezpieczeństwa ich pracy. Montaż tego rodzaju wyposażenia jest konieczny – kanały kominowe trzeba przecież regularnie czyścić.
Płotki i drążki przeciwśnieżne chronią rynny przed zniszczeniem przez zsuwający się z dachu śnieg i lód. Zabezpieczają też ludzi stojących na dole. Montuje się je do elementów więźby dachowej, ewentualnie do deskowania.
Płotki przeciwśnieżne zabezpieczają rynny i stojących pod domem ludzi (fot. Creaton)
Grzebień, czyli wróblówka, ma utrudnić ptakom gnieżdżenie się pod okapem, umożliwia też wentylację połaci dachowej.
Akcesoria ozdobne, w kształcie dekoracyjnych szpiców albo figurek zwierząt (kota, koguta) wyróżniają dach. Zwykle zamykają z dwóch stron kalenicę. Producenci pokryć oferują też przezroczyste dachówki świetlikowe, którymi można doświetlić strych. I przejścia instalacyjne, czyli prefabrykowane przepusty o różnej średnicy (najczęściej w postaci specjalnej dachówki z odpowiednim otworem), przewidziane do poprowadzenia przez dach rozmaitych instalacji (solarnej, antenowej).
Dziennikarz z przeszło 25-letnim doświadczeniem w mediach drukowanych i elektronicznych. W Budujemy Dom od blisko dekady. Na budowach bywa tak często, jak w redakcji. Autor tekstów poradnikowych i publicystycznych, także porad prawnych. Nadąża za zmianami w największych programach pomocowych dla inwestorów indywidualnych: w Czystym Powietrzu, Moim Prądzie, Mojej Wodzie...