Bardzo ważnym elementem instalacji jest zawór zwrotny. Jego głównym zadaniem jest stała regulacja przepływu cieczy w jednym kierunku. Jakie są rodzaje zaworów zwrotnych? Gdzie je stosować i jak zamontować? Na co należy zwrócić uwagę podczas ich doboru?
Zawór zwrotny to element zabezpieczający działanie instalacji, takich jak: wodociągowa, centralnego ogrzewania lub pneumatyczna. Jest urządzeniem samoczynnym.
Cechy zaworu zwrotnego:
zapewnia przepływ wody w jednym kierunku,
blokuje przepływ wody w kierunku przeciwnym.
Jakie są rodzaje zaworów zwrotnych?
Zanim wybierzesz zawór, weź pod uwagę:
wielkość przepływu oraz rodzaj medium roboczego,
średnicę rurociągu,
ciśnienie w rurociągu,
temperaturę przepływającej cieczy,
czy zawór ma znaleźć się w przedsiębiorstwie, czy w domu prywatnym.
Ze względu na użyty materiał dostępne są zawory z mosiądzu, żeliwa, polipropylenu lub innych tworzyw sztucznych, stali nierdzewnej lub zwykłej.
1. Zawór zwrotny grzybkowy - najczęściej stosowany w mieszkaniach i domach
ma prostą budowę,
część zamykająca w kształcie grzybka z gumową uszczelką jest umocowana na ruchomym trzpieniu,
cechuje go niska awaryjność,
stosuje się go powszechnie w instalacjach wodociągowych,
wyróżnia się małą wrażliwością na jakość przepływającej cieczy (twarda woda nie wpływa na pracę zaworu w znaczącym stopniu),
może być montowany w dowolnej pozycji (poziomo, pionowo, ukośnie).
W mieszkaniach i domach stosuje się zawór zwrotny grzybkowy. (fot. Arka)
2. Zawór zwrotny kulowy - stosowany w zakładach produkcyjnych, rzadziej w domach
elementem zamykającym jest metalowa kula pokryta nitrylem, czasem wykonana z tworzywa sztucznego,
normalnie kula zapewnia swobodny przepływ cieczy, a w razie wystąpienia przepływu w przeciwnym kierunku, kula dociskana jest do gniazda zaworu, blokując przepływ,
przystosowany do przepływu wody, ścieków, ale także wielu innych substancji chemicznych,
ma nieskomplikowaną budowę i działanie: możliwość montażu w układach poziomych i pionowych,
jego szczególnym rodzajem są zawory kulowe różnicowe, powszechnie stosowane w instalacjach c.o. z kotłami na paliwo stałe jako element obejścia pompy (w razie awarii pompy umożliwiają jej ominięcie i grawitacyjny obieg wody).
Zawór zwrotny kulowy można montować w układach poziomych i pionowych. (fot. Arka)
3. Zawór zwrotny klapowy
elementem zamykającym jest klapka, która musi dokładnie przylegać do pierścienia w gnieździe korpusu,
klapa unosi się podczas przepływu cieczy we właściwym kierunku, zaś skierowany odwrotnie strumień dociska ją do gniazda, blokując przepływ,
powszechnie stosuje się je jako zabezpieczenie tzw. zamknięcie burzowe w łazienkach i pralniach, w piwnicach, gdzie chronią przed cofnięciem się ścieków z sieci,
te o mniejszej średnicy używane są w instalacjach wodociągowych, zwykle wykonane są z mosiądzu,
kanalizacyjne zwykle wyposażone są w dźwignię umożliwiającą ręczne zamknięcie lub otwarcie,
może być montowany poziomo i pionowo.
Zawór zwrotny dwuklapowy. (fot. Kessel)
UWAGA!
Zawór montuj zgodnie z kierunkiem przepływu cieczy.
Elementy instalacji nie mogą naciskać na korpus zaworu.
W instalacji wodociągowej przed zaworem zamontuj filtr siatkowy do wyłapywania zanieczyszczeń.
Ile kosztuje zawór zwrotny?
Cena zaworu zwrotnego zależy od jego przeznaczenia, rodzaju, materiału wykonania i średnicy. Do instalacji wodociągowej w domu lub mieszkaniu wystarczy zawór grzybkowy lub klapowy o małej średnicy (zwykle do 1 cala). Ich koszt to kilkadziesiąt zł (najtańsze kosztują od 20 zł).
Te przeznaczone do kanalizacji - tzw. zasuwy burzowe - są znacznie droższe. Nawet najtańsze o średnicy 50 mm to już wydatek ok. 100 zł. Większe 110 i 160 mm kosztują już 150–300 zł. Jednak zróżnicowanie ich cen jest bardzo duże, zależnie od konstrukcji i producenta. Najdroższe są zawory przeznaczone do instalacji przemysłowych, te kosztują po kilkaset zł/szt.
Od 1998 roku Redakcja "Budujemy Dom" tworzy społeczność pasjonatów budownictwa, którzy z chęcią dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Nasz zespół to wykwalifikowani redaktorzy, architekci, inżynierowie i specjaliści z różnych dziedzin budownictwa, którzy stale poszerzają swoją wiedzę i śledzą najnowsze trendy.