Współczesne instalacje wodne wykonuje się najczęściej z tworzyw sztucznych, rzadziej - z miedzi lub ze stali.
Miedź to materiał bardzo trwały. Wykonana z niej instalacja może pracować bez zarzutu przez co najmniej 40-50 lat. Jeżeli ulegnie korozji uniemożliwiającej dalszą eksploatację w krótszym czasie, to powodem z całą pewnością nie będzie materiał, tylko jedna z następujących przyczyn: zły projekt instalacji, nieodpowiednia jakości wody, złe wykonanie spawów. Miedź hamuje rozwój glonów i bakterii w wodzie (m.in. Escherichia Coli i Legionella).
Instalacje z miedzi odporne są na działanie promieni UV oraz wysoką temperaturę. Należy jednak pamiętać, że pod jej wpływem znacząco się wydłużają. Wewnętrzna powierzchnia przewodów jest bardzo gładka, dzięki czemu nie powstają na niej osady. Wadą rur miedzianych jest natomiast mała odporność na zarysowania.
Dlatego też rurociągi trzeba zabezpieczać przed zanieczyszczeniami przez drobne cząstki stałe (piasek, zaprawa murarska, drobiny rdzy). Na wejściu do instalacji trzeba zatem zakładać filtr siatkowy o oczkach nie większych niż 80 μm (0,08 mm).
Rury miedziane można stosować w instalacjach zimnej i ciepłej wody oraz centralnego ogrzewania. Nadają się również do wykonywania instalacji ogrzewania podłogowego.
Nie wolno łączyć miedzi ze stalą (czarną i ocynkowaną) ani też z aluminium, gdyż spowoduje to szybką korozję. Jeśli takie połączenie z jakichś względów jest konieczne, to metale trzeba koniecznie rozdzielić przekładką izolacyjną (dielektryczną). Ponadto stal i aluminium można montować tylko przed miedzią (patrząc w kierunku przepływu wody). Tylko połączenie miedzi ze stalą kwasoodporną nie przyspiesza korozji.
Miedź można natomiast spokojnie łączyć z innymi metalami w instalacjach centralnego ogrzewania typu zamkniętego. Często więc do rur miedzianych podłącza się grzejniki stalowe lub aluminiowe. Woda instalacyjna powinna być jednak wolna od tlenu, bo to jego obecność sprzyja korozji. Układ instalacji z miedzi musi więc być hermetyczny, aby jak najrzadziej uzupełniać go świeżą wodą!
Produkowane są trzy rodzaje rur miedzianych: miękkie, półtwarde i twarde. Różnią się między sobą łatwością gięcia. Najłatwiej wygina się oczywiście rury miękkie, ale też łatwiej jest je uszkodzić przez wgniecenie.
Miękkie przeznaczone są przede wszystkim do instalacji ogrzewania podłogowego, podłączania grzejników lub do instalacji wodnych prowadzonych w posadzce. Kupuje się je w zwojach długości do 50 m. Rury większej średnicy sprzedawane są w sztangach długości 3 lub 5 m.
Twarde i półtwarde dostępne są w odcinkach 3- lub 5-metrowych. Pierwsze są najbardziej wytrzymałe mechanicznie i dlatego używa się ich w odcinkach instalacji c.o. narażonych na uszkodzenie.
Rury miedziane są dostępne również w osłonach lub otulinach. Tworzywowe osłony grubości 2-3 mm zabezpieczają miękką miedź przed uszkodzeniem (szczególnie dobrze sprawdzają się w instalacjach prowadzonych w posadzce). Natomiast otuliny (najczęściej z pianki poliuretanowej) zabezpieczają rury przed stratami ciepła.
Najważniejszą ich zaletą jest duża wytrzymałość mechaniczna, mała wydłużalność cieplna, dobra odporność na wysoką temperaturę oraz sztywność (nie wymagają gęstego mocowania). Wśród wad wymienić należy: podatność na korozję, spory ciężar, a także chropowatą powierzchnię wewnętrzną, która sprzyja zarastaniu rur kamieniem.
W instalacjach zimnej i ciepłej wody stosuje się rury stalowe ocynkowane ze szwem. Ponieważ warstwa cynku nie jest odporna na działanie wysokiej temperatury, instalację centralnego ogrzewania wykonuje się z rur czarnych (ze szwem lub bez szwu).
Dla zwiększenia trwałości takich instalacji trzeba zadbać o ich szczelność i o odpowiednią jakość wody. Stali ocynkowanej nie można stosować w instalacjach ciepłej i zimnej wody, jeśli woda instalacyjna ma pH mniejsze niż 7,0. W takich warunkach powłoka cynkowa ulega rozpuszczeniu i następuje korozja stali. Z rur stalowych wykonuje się instalacje tradycyjne - z pionami i odgałęzieniami prowadzonymi na ścianach.
Redakcja BD
fot. otwierająca: Hutmen
8
