Problemy z wodą mogą być spowodowane błędnie dobraną stacją uzdatniania wody. Naprawa lub wymiana tych urządzeń na pewno będzie kosztowna.
Błędem jest przyjęcie, że woda ma wysoką jakość i nie jest potrzebne stosowanie żadnej instalacji uzdatniającej. Wprawdzie woda wodociągowa spełnia normy, jest zdatna do picia, ale czasem warto poprawić jej smak, zapach lub obniżyć twardość. Poza tym na pogorszenie jakości wody z wodociągu może mieć wpływ stara sieć przesyłowa. Woda ze studni w większości przypadków nie nadaje się do spożycia bez uzdatniania. Aby poznać jej jakość, konieczne jest wykonanie badań.
Każda stacja uzdatniania wody powinna być dobrana i skonfigurowana według potrzeb mieszkańców i parametrów wody. Nie istnieją uniwersalne rozwiązania, które sprawdzą się we wszystkich przypadkach. Analiza składu wody kosztuje kilkaset złotych i wykonują ją stacje sanepidu. Próbki można zawieść samodzielnie albo poczekać na przyjazd pracownika stacji.
Jeśli woda jest miękka bądź konieczne jest zamontowanie zmiękczacza (woda twarda) instalacja rurowa z miedzi jest niedopuszczalna. Miękka woda powoduje bowiem "rozpuszczanie" miedzi, co objawia się zielonym kolorem wody wypływającej z kranu. Po pewnym czasie rury ulegną uszkodzeniu.
Kolejność urządzeń w stacji uzdatniania wody nie jest przypadkowa. Dezynfekcja UV zawsze jest ostatnim etapem. Zmiękczacz zwykle montowany jest przed odżelaziaczem, a filtr węglowy po innych stopniach filtracji. Skutkiem błędnej konfiguracji może być niewłaściwe działanie kolejnych stopni uzdatniania wody, np. dezynfekowana woda nie może być mętna, gdyż promienie UV nie będą wystarczająco jej oczyszczały. Jeśli do zmiękczacza dopłynie woda silnie zażelaziona, żywica zmiękczająca może ulec trwałemu zabrudzeniu. Podobnie węgiel aktywny, który może wtedy wymagać zbyt częstej wymiany.
Błędem jest założenie, że filtry narurowe wystarczająco poprawią jakość słabej wody i zapewnią jej ilość wystarczającą na potrzeby całego domu. Mają one niewielką wydajność, a przede wszystkim pojemność na zanieczyszczenia i nie sprawdzą się jako jedyne urządzenia filtrujące w domu.
Takie aspiratory domowe działają na zasadzie zwężki Venturiego - zasysają powietrze podczas przepływu wody, musi więc ona wpływać do hydroforu od góry, najlepiej z odpowiednim elementem rozdeszczającym. W hydroforze z przeponą nie ma dobrych warunków do napowietrzania wody. Należy wówczas zastosować model bezprzeponowy.
Aby woda płynąca z kranu miała odpowiednią jakość, musi przejść kilka stopni oczyszczania. Dopasowanie urządzeń należy powierzyć specjalistycznej firmie, która na podstawie analizy składu wody oraz kilku innych danych dobierze potrzebne wyposażenie i skonfiguruje całą stację.
Ważne są:
Specjalista powinien również dobrać właściwy układ sterowania. Przykładowo, płukanie odżelaziacza może być uruchamiane automatycznie bądź ręcznie, przez sterownik czasowy. Natomiast płukanie zmiękczacza jest zawsze automatyczne, po przefiltrowaniu określonej ilości wody.
Błędem jest instalowanie filtrów, które mają polepszyć zapach ciepłej wody, jeśli woda zimna jest bezwonna. Niewłaściwy zapach ciepłej wody spowodowany jest najczęściej przez działanie systemu podgrzewania - prawdopodobnie anoda magnezowa w podgrzewaczu wody rozpuszcza się w warunkach beztlenowych. W takim przypadku lepszym rozwiązaniem będzie zastąpienie anody magnezowej aktywną anodą tytanową.
Jeśli woda jest silnie zabarwiona, a po kontakcie z powietrzem nie tworzy się osad - świadczący o utlenianiu się zawartego w wodzie żelaza - błędem jest poprawa jej jakości wyłącznie w procesie odżelaziania. Można bowiem przypuszczać, że taka woda zawiera również barwne związki humusowe, które należy usunąć w inny sposób, np. montując filtr mechaniczny.
Jeżeli nie preferujemy silnie zmiękczonej wody, nie powinniśmy do obniżenia zawartości żelaza i manganu oraz jednocześnie twardości wody używać jedynie zmiękczacza. Jeżeli zależy nam na odpowiednim obniżeniu ilości żelaza i manganu oraz kontrolowanym zmiękczaniu - właściwa będzie filtracja co najmniej dwustopniowa.
Jeżeli woda zawiera znaczną ilość żelaza, podłączenie filtra wstępnego, np. z wkładem siatkowym, przed odżelaziaczem, może spowodować znaczny spadek ciśnienia wody i niewłaściwe płukanie filtra, a tym samym brak zadowalających efektów odżelaziania.
Prawidłowe działanie odżelaziacza zależy od jego odpowiedniego wypłukania. Nieważne, czy jest to filtr płukany tylko wodą, czy również regenerowany nadmanganianem potasu. Przy zbyt niskiej wydajności pompy i za niskim ciśnieniu wody, osady żelaziste nie zostaną usunięte ze złoża. Efekty oczyszczania wody nie będą wówczas zadowalające. Podobna kwestia dotyczy filtrów węglowych.
Filtry ze złożem wapniowo-magnezowym, np. dolomitowe, nie mogą być użytkowane do wody twardej, ponieważ bardzo szybko materiał filtracyjny ulegnie zbryleniu. Nastąpi zjawisko tzw. kanalikowania, woda nie będzie filtrowana przez całą objętość złoża.
Wypełnienie filtrów domowych stanowią różnego rodzaju materiały, które się płucze lub wymienia z częstotliwością zależną od ich wytrzymałości oraz realizowanego procesu. Nie wolno tego zaniedbać, bo zanieczyszczone filtry nie będą wystarczająco uzdatniać wody.
Pracą filtrów, ich płukaniem i regeneracją sterują głowice elektroniczne, więc na ogół są bezobsługowe. Ręcznej wymiany mogą wymagać narurowe filtry mechaniczne. Ponadto co jakiś czas warto zrobić przegląd całej stacji wzywając serwisanta, który sprawdzi czy wszystko działa prawidłowo.
Wielkość urządzenia (ilość potrzebnej żywicy) zależy od twardości wody i przewidywanego jej zużycia. Im większa twardość i większe zapotrzebowanie na wodę, tym więcej żywicy należy zastosować, aby regeneracja złoża nie przebiegała zbyt często.
Między innymi dlatego dobór tego urządzenia warto powierzyć specjaliście. Szczególnie że poza zmniejszaniem twardości wody, może ono usuwać żelazo i mangan, a przy odpowiedniej eksploatacji - złoże będzie pracowało wiele lat, bez konieczności wymiany.
Jeśli w wodzie stwierdzi się obecność takich mikroorganizmów, jak Escherichia coli, czy enterokoki kałowe, założenie lampy bakteriobójczej UV nie oczyści instalacji. W takim przypadku konieczna będzie dezynfekcja chemiczna, gdyż lampa działa tylko w miejscu przepływu wody i nie zniszczy skutecznie bakterii w instalacji.
Istotnym elementem filtra jest układ sterowania. Należy zwracać uwagę na jego jakość, konstrukcję, koszt i dostępność części zamiennych oraz sposób obsługi. Przykładowo, płukanie odżelaziacza może być uruchamiane automatycznie lub ewentualnie ręcznie, przez sterownik czasowy. Natomiast płukanie zmiękczacza odbywa się zawsze automatycznie, po przefiltrowaniu odpowiedniej ilości wody.
Centralne filtry do wody muszą być właściwie płukane. Jeśli w pomieszczeniu, w którym są planowane, nie można podłączyć ich do kanalizacji, czy też brak osobnej instalacji odprowadzającej wodę po ich płukaniu, np. do studzienki chłonnej, filtry nie będą mogły pracować lub ich założenie będzie bardzo kłopotliwe. Poza tym trzeba pamiętać, że popłuczyny (szczególnie z odżelaziaczy) mogą stanowić znaczące obciążenie szamba. Przy tego typu odbiorniku ścieków, należy zatem liczyć się z częstszym wywozem nieczystości albo zbudować studzienkę chłonną.
Przed zaplanowaniem odprowadzania popłuczyn do przydomowej oczyszczalni ścieków, uwzględnia się indywidualne uwarunkowania tych rozwiązań. W przypadku wody znacznie zażelazionej, osady żelaziste mogą zakłócić prawidłowe funkcjonowanie oczyszczalni. Planując montaż konkretnej oczyszczalni ścieków trzeba więc wcześniej przemyśleć późniejszą możliwość zastosowania konkretnych filtrów.
Filtry muszą być montowane w pomieszczeniu, w którym temperatura powietrza nie spowoduje zamarzania wody. Filtry to urządzenia, które nie wymagają dużej przestrzeni, ale zwykle są wysokie. Zbyt niskie wnętrza uniemożliwiają wstawienie zbiorników filtracyjnych o odpowiedniej wysokości, a jest to ważne z uwagi na minimalną wysokość złoża filtracyjnego. Ponadto filtry regenerowane nadmanganianem potasu lub solanką mają dość duże zbiorniki na chemię. Konieczne jest takie umiejscowienie stacji, aby pozwalało na wygodne uzupełnianie środków chemicznych.
Tomasz Rybarczyk, Anna Chmiel
31
