Jak dobrać stację uzdatniania wody? Przewodnik dla właścicieli domów

Czego dowiesz się z artykułu?

Jeśli w okolicy nie ma miejskiego wodociągu, trzeba wydrążyć własną studnię i z niej czerpać wodę.

Kiedy potrzebna jest stacja uzdatniania wody?

W większości przypadków, oznacza to konieczność zamontowania domowej stacji uzdatniania wody i wyposażenie jej w wyspecjalizowane urządzenia. Taka woda wprawdzie jest za darmo, ale koszty jej oczyszczania podnoszą comiesięczne rachunki. Budowa studni, wyposażenie jej w pompy i montaż stacji uzdatniania wody to niezbędne pozycje przy planowaniu wydatków na założenie instalacji wodnej. Uzdatnianie wody ze studni zależy od głębokości ujęcia (z płytkiego jest trudniejsze). Woda z głębokiego ujęcia zwykle zawiera nadmiar związków wapnia, magnezu, żelaza i manganu, trzeba więc zastosować filtry mechaniczne, za którymi ustawia się kolumny filtracyjne z odpowiednim złożem.

Przy korzystaniu z płytkiej studni, znajdującej się na terenie bez kanalizacji zbiorczej, często pojawia się konieczność rozbudowania stacji filtrów o urządzenia neutralizujące bakterie chorobotwórcze. Wynika to z potencjalnego skażenia wody w studni substancjami pochodzącymi z nieszczelnych szamb, opadów atmosferycznych, nawożonych pól uprawnych.

Zanim zamówisz stację uzdatniania wody do domu, koniecznie zbadaj wodę! Badanie składu wody to krok, od którego trzeba zacząć. Sposób uzdatniania wody zależy od rodzaju znajdujących się w niej zanieczyszczeń, dlatego zanim zacznie się rozważać liczne warianty, trzeba zbadać jej skład. Takie badanie najlepiej wykonać w Sanepidzie.

Podstawowa analiza obejmuje właściwości fizyczne wody (barwa, mętność, zapach i smak), a także obecność bakterii. Po zleceniu rozszerzonego zakresu testów, podawane są właściwości chemiczne, w tym zawartość jonów amonowych, azotanów i azotynów, chlorków, żelaza, manganu oraz stopień natlenienia. Kompleksowa analiza wody kosztuje 350-500 zł. Po zleceniu wykonania badania (podpisaniu umowy na taką usługę), czeka się na pobranie próbek (przez pracownika laboratorium) i po ok. 10 dniach dostaje pocztą wyniki.

Jak samodzielnie pobrać próbki do badania wody?

W niektórych oddziałach, np. w Warszawie, próbki można pobrać samodzielnie i zawieźć do laboratorium, co nieco przyspiesza cały proces. W tym celu odbiera się 5 buteleczek wraz z instrukcją sposobu pobrania wody (dokładnie umyć i zdezynfekować kran, zdemontować perlator). Za usługę badania wody płaci się po przywiezieniu próbek i po 10 dniach odbiera wyniki. Badanie wody należy wykonać przed i zaraz po zamontowaniu filtrów, potem jeszcze powtarzać co jakiś czas. Sprawdź: normy jakości wody wyznacz Główny Inspektora Sanitarny.

Na urządzenia wchodzące w skład stacji uzdatniania wody potrzeba odpowiednio dużo miejsca, by można je było wygodnie serwisować i przechowywać w nich np. zapas soli do zmiękczacza, fot. L. Jampolska

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Czy jakość tabletek soli używanych w zmiękczaczach wody ma... Falownik do pompy głębinowej. Czy chroni przed suchobiegiem? Kawitacja w pompach - przyczyny, przebieg zjawiska i...

Dowiedz się więcej

Zobacz więcej Zobacz mniej

Jak dobrać stację uzdatniania wody - konsultacje w wykonawcą

Z wynikami badań składu wody, można zwrócić się do firm zajmujących się zakładaniem domowych stacji uzdatniania o dobór niezbędnych urządzeń i ich wycenę. Do skonfigurowania stacji uzdatniania wody w naszym domu, profesjonalna firma będzie potrzebowała kilku informacji:

liczba mieszkańców;
liczba łazienek oraz ich wyposażenie (wanna, prysznic) i intensywność ich wykorzystywania;
przewidywalne zużycie wody;
ilość miejsca przeznaczonego na urządzenia do uzdatniania wody;
indywidualne wymagania dotyczące smaku, zapachu, twardości wody;
gotowość do częstego lub jak najrzadszego zaglądania do tych urządzeń wchodzących w skład stacji uzdatnia wody, np. w celu uzupełnienia soli albo innych preparatów (systematyczny serwis firmowy też będzie konieczny).

Najlepiej porównać oferty kilku firm. Niestety, miewają odmienne nie tylko ceny, ale także propozycje dobranych urządzeń do stacji uzdatniania wody.

Ile miejsca potrzeba na stację uzdatniania wody w domu?

Filtry powinny być założone w domu, w ogrzewanym pomieszczeniu. Może to być pralnia, pomieszczenie gospodarcze, czysta kotłownia (np. z kotłem gazowym), ogrzewany garaż. O domowej stacji uzdatniania należy pomyśleć już na etapie tworzenia projektu budynku i zaplanować na nią odpowiednią ilość miejsca, by dostęp do wszystkich urządzeń był wygodny. Przyda się też miejsce do przechowywania zapasu soli oraz innych preparatów.

Wymagania instalacyjne dotyczące stacji uzdatniania wody w domu:

pomieszczenie o odpowiednio dużej powierzchni i wysokości, z łatwym dostępem do elementów stacji;
wykonanie przyłącza do rury z zimną wodą i przewodów odpływowych do kanalizacji zbiorczej, ewentualnie do szamba lub własnej oczyszczalni ścieków (szczególnie dużo popłuczyn produkują kolumny odżelaziające);
dostęp do gniazda elektrycznego 230 V, jeśli kolumny wyposażone są w automatyczne głowice sterujące i lampy bakteriobójcze UV.

Pamiętać należy, że w przypadku wody czerpanej ze studni, filtry montuje się za przyłączem wody do budynku, a wodociągowej - za wodomierzem. Lampy bakteriobójcze UV muszą być zasilane prądem 230 V przez standardowe gniazdo elektryczne. Urządzenia ze złożem do płukania muszą być podłączone do kanalizacji.

Jak skonfigurować stację uzdatnia wody - dobór urządzeń

Odpowiedni typ i wielkość sprzętu do stacji uzdatniana wody dobiera specjalista. W przeciętnym domu jednorodzinnym, w którym mieszkają 4 osoby, na ogół wystarczy filtr mechaniczny i zmiękczacz lub filtr wielofunkcyjny. Lampy UV są rzadko stosowane.

Filtry mechaniczne w stacji uzdatnia wody

Należą do nich tzw. filtry wstępnego oczyszczania oraz kolumny do odżelaziania i odmanganiania. Filtrów wstępnych używa się w instalacjach z wodą zarówno studzienną, jak i wodociągową, ponieważ zatrzymują zanieczyszczenia stałe (piasek, rdzę). Ustawia się je w pierwszej kolejności tuż za wodomierzem, albo bezpośrednio przed punktami poboru wody, aby chronić pozostałe filtry. Sposób obsługiwania zależy od ich budowy. Te ze stałym wkładem (z tworzywa sztucznego lub stali nierdzewnej) wystarczy wypłukać wodą.

Wkłady opcji wymiennych (z tworzywa sztucznego, sznurka, włókniny) po zużyciu zastępuje się nowymi. Złoże filtrujące (np. z keramzytu, tworzywa sztucznego) w kolumnie płucze się przeciwprądowym strumieniem wody.

Odmianą filtrów mechanicznych są kolumny do odżelaziania i odmanganiania, które przeznacza się do uzdatniania wody z głębokich studni. Taki sprzęt, wypełniony złożem mineralnym albo masami katalitycznymi, współpracuje z napowietrzaczem wody i hydroforem bezprzeponowym (na skutek kontaktu powietrza i wody wytrąca się żelazo, które jest zatrzymywane w złożu). Proces płukania złoża (sposobem przeciwprądowym) jest inicjowany manualnie lub automatycznie.

Filtry węglowe

Wypełnione są węglem aktywnym, który ma właściwości absorpcyjne w odniesieniu do metali ciężkich, herbicydów i pestycydów. Usuwają zanieczyszczenia organiczne, poprawiają smak, zapach, barwę, klarowność wody. Montuje się je na początku domowej instalacji (zawsze poprzedzając filtrem mechanicznym), albo przed wybranym punktem poboru wody. Podłącza się tam prosty model z wymiennym wkładem o niewielkiej zdolności pochłaniania zanieczyszczeń. Złoże powinno się regularnie odnawiać. Jeśli dojdzie do długiej przerwy w działaniu filtra i przestojów wody, na powierzchni złoża mogą rozwinąć się mikroorganizmy - wówczas warto zastosować lampę bakteriobójczą UV.

Od lewej - filtr z węglem aktywnym, mały filtr mechaniczny, zmiękczać, fot. L. Jampolska

Zmiękczacze do wody

Wielkość zmiękczaczy do wody (ilość niezbędnej żywicy) zależy od twardości wody i jej zużycia. Im większa twardość i większe zapotrzebowanie na wodę, tym więcej żywicy trzeba przewidzieć, aby regeneracja złoża nie przebiegała zbyt często. Zmiękczacz obniża twardość wody, może też usuwać żelazo i mangan. Przy odpowiedniej eksploatacji, złoże pracuje przez wiele lat, bez konieczności wymiany. Jeśli narażone jest na dopływ wody bardzo zażelazionej, może ulec zniszczeniu i wówczas powinno się je zastąpić. Można także wykorzystać środki chemiczne do czyszczenia takiego wyposażenia.

Niezbędna jest regularna konserwacja filtrów oraz sprawdzenie poszczególnych elementów systemu uzdatniania wody.

Zmiękczacze z inteligentną głowicą sterującą i ekranem informującym o dacie ostatniej regeneracji, terminie kolejnej regeneracji, aktualnym przepływie, fot. KLARWOD

Solankę, potrzebną do regeneracji złoża żywicowego, uzyskuje się z soli kuchennej i dozuje w postaci tabletek. Podczas procesu zmiękczania, woda z twardej staje się miękka, na domowych instalacjach i urządzeniach nie wytrąca się osad.

Odżelaziacze

Przeważnie są to urządzenia ze złożem katalitycznym, którego ziarna pokryte są tlenkami manganu, ułatwiającymi usuwanie związków żelaza i manganu. Wymiana tego elementu jest konieczna, jeśli uzdatniana woda nie spełnia już norm jakości, mimo prawidłowej eksploatacji filtra.

Dłużej - bez wymiany- działają wersje, które regeneruje się nadmanganianem potasu (zastępowane po 10-15 latach). W odżelaziaczach wody, bardziej od wymiany złoża, potrzebna jest regularna konserwacja filtra.

Lampy bakteriobójcze UV

Wykorzystywane jest w nich bakteriobójcze promieniowanie UV. Podczas dezynfekcji nie wprowadza się do wody żadnych środków chemicznych. Lampy UV stosuje się do zabijania mikroorganizmów oraz jako profilaktyczne zabezpieczenie przed nimi. Co roku wymienić należy promiennik UV.

Filtry kuchenne do wody

Filtry kuchenne przydają się szczególnie wtedy, kiedy na początku domowej instalacji wodnej nie zastosowano innych filtrów do uzdatniania wody. Wtedy w kuchni, pod zlewozmywakiem z dodatkową wylewką, montuje się proste urządzenie z wymiennymi wkładami filtracyjnymi.

Stacja odwróconej osmozy w szafce pod zlewozmywakiem w kuchni, fot. L. Jampolska

Popularny komplet do wody wodociągowej z zapachem chloru zawiera dwa wkłady mechaniczne i wkład węglowy. Jeśli problemy z jakością wody są większe, to stosuje się filtry działające na zasadzie odwróconej osmozy. Urządzenie, składające się z dwóch filtrów mechanicznych, filtra węglowego, półprzepuszczalnej membrany, najpierw usuwa z wody metale ciężkie, bakterie i wirusy, pierwiastki promieniotwórcze, składniki mineralne, przykry zapach. Następnie specjalny mineralizator ponownie wzbogaca całkowicie oczyszczoną wodę w niezbędne człowiekowi mikroelementy. Wkłady filtrów wymienia się co 3-6 miesięcy, membranę (kluczowy element urządzenia) co 3-4 lata.

Obsługa stacji uzdatniania wody i konserwacja

Domowa stacja uzdatniania wody wymaga regularnej konserwacji. Złoża, którymi wypełnione są filtry, powinno się systematycznie płukać i wymieniać - z częstotliwością zależną od ich wytrzymałości oraz typu procesu oczyszczania. Pracą filtrów, ich płukaniem i regeneracją sterują głowice elektroniczne. Ręczna obsługa niekiedy dotyczy tylko narurowych filtrów mechanicznych. Po określonym czasie, złoża należy poddać regeneracji bądź wymienić.

Częstotliwość uzupełniania soli w zmiękczaczu zależy od zalecanej częstotliwości regeneracji oraz jego wielkości. Na przykład jeżeli do urządzenia potrzeba 4 kg soli na cykl, miesięcznie przefiltrowuje 10 m3 wody, a regeneracja zalecana jest co 5 m3, to dwa razy w miesiącu należy do niego dosypać 4 kg soli (pamiętając o wymieszaniu pozostałej soli w zbiorniku, aby nie powstał złóg solny), fot. USTM

W przypadku złóż kwarcowych i katalitycznych, wystarczy zlecać specjalistyczny serwis raz na rok. Przy korzystaniu z wersji ze złożami regenerowalnymi, trzeba to robić co pół roku. Częstsze, cykliczne uzupełnianie dotyczy zaś soli w urządzeniach zmiękczających, np. dwa razy w miesiącu. Instalatorzy konfigurujący urządzenia domowej stacji uzdatniania powinni poinformować o zalecanej częstotliwości tego rodzaju prac.

Fot. otwierająca: BWT

FAQ Pytania i odpowiedzi

Co to jest stacja uzdatniania wody?

Stacja uzdatniania wody to zestaw urządzeń filtrujących, które oczyszczają wodę z ujęć własnych (np. studni) z zanieczyszczeń mechanicznych, chemicznych i biologicznych. Może zawierać m.in. filtry mechaniczne, węglowe, zmiękczacze, odżelaziacze, lampy UV.
Kiedy trzeba zamontować stację uzdatniania wody?

Stację należy zamontować wtedy, gdy korzystasz z własnej studni i jakość wody nie spełnia norm sanitarnych. Uzdatnianie jest konieczne szczególnie przy nadmiarze żelaza, manganu, twardości lub obecności bakterii.
Jak sprawdzić, czy potrzebuję stacji uzdatniania wody?

Pierwszym krokiem jest badanie jakości wody – najlepiej w Sanepidzie lub certyfikowanym laboratorium. Na jego podstawie dobiera się odpowiedni zestaw filtrów i urządzeń.
Gdzie montuje się stację uzdatniania wody?

Stację montuje się w ogrzewanym pomieszczeniu technicznym: pralni, kotłowni lub garażu. Powinna być łatwo dostępna do serwisu i konserwacji. W zależności od konfiguracji na stację uzdatniania wody, potrzeba minimum 1-2 m² wolnej przestrzeni, a także dostępu do instalacji wodnej, kanalizacji i zasilania 230 V.
Ile kosztuje badanie wody ze studni?

Podstawowa analiza w Sanepidzie kosztuje około 350–500 zł. Wyniki są dostępne po około 10 dniach. Można je wykonać przed i po montażu filtrów.
Czy stacja uzdatniania wody poprawia smak i zapach wody?

Tak - filtry węglowe i systemy osmotyczne znacząco poprawiają smak, zapach i klarowność wody, zwłaszcza przy wodzie zawierającej chlor, siarkowodór czy związki organiczne.
Czytaj więcej Czytaj mniej