Osmoza to przenikanie cieczy przez membranę (błonę) półprzepuszczalną, która rozdziela dwa roztwory o różnym stężeniu. Przez membranę przechodzi niemal wyłącznie woda, a substancje w niej rozpuszczone w postaci soli i związków organicznych przez nią nie przenikają. Naturalna tendencja cieczy do wyrównywania różnicy stężeń po obydwu stronach membrany powoduje, że woda z roztworu o niższym stężeniu przepływa do roztworu o wyższym stężeniu do momentu osiągnięcia równowagi osmotycznej. Tak dzieje się w warunkach, gdy oba roztwory są pod tym samym ciśnieniem.
Gdy jednak roztwór o większym stężeniu będzie pod ciśnieniem wyższym niż drugi roztwór, to woda będzie przepływała w kierunku przeciwnym do naturalnie osmotycznego. Wykorzystując to zjawisko można spowodować, że będzie ona płynęła przez membranę, a rozpuszczone substancje będą zatrzymywane i w postaci koncentratu odprowadzane do kanalizacji. Opisane zjawisko nosi nazwę odwróconej osmozy. Membrany stosowane w odwróconej osmozie to bardzo cienkie przegrody pozwalające na selektywny transport cząsteczek i jonów.
Przeczytaj także artykuł o wodzie przeznaczonej do picia filtrowanej metodą odwróconej osmozy - z doświadczeń naszych Czytelników.
Na zdjęciu otwierającym: Stacja odwróconej osmozy w szafce pod zlewozmywakiem.