Dom bez tarasu wydaje się niekompletny, bowiem ten ostatni jest właściwie przedłużeniem salonu - miejscem łączącym budynek z otaczającym ogrodem. Jego wygląd i charakter wpływają na samopoczucie domowników, a także przybywających gości.
Taras stanowi ważny element domu, będący przedłużeniem salonu i łączący budynek z ogrodem. Jego charakter wpływa na samopoczucie mieszkańców i gości. Przy planowaniu tarasu istotne jest odpowiednie usytuowanie względem stron świata, wybór nawierzchni, zadaszenia oraz mebli. Powierzchnia powinna wynosić co najmniej 10 m², aby zapewnić wygodny wypoczynek. Popularne nawierzchnie to płytki, kostka oraz deski kompozytowe, które są trwałe i łatwe w utrzymaniu. Meble ogrodowe powinny być trwałe i dopasowane do stylu domu i ogrodu. Minibaseny zewnętrzne mogą stanowić atrakcję dla domowników i gości, oferując funkcje hydromasażu i różne udogodnienia, takie jak oświetlenie czy aromaterapia. Warto również rozważyć zadaszenie tarasu, które chroni przed słońcem i deszczem, zwiększając komfort użytkowania tej przestrzeni.
Każda osoba budująca dom marzy o możliwości wypoczynku na tarasie bądź w innej strefie relaksu zaaranżowanej w ogrodzie. Spędzanie czasu w ogrodowym salonie możliwe jest w zasadzie od wiosny do jesieni, a w przyszłości ten okres może się jeszcze wydłużyć z uwagi na postępujące ocieplanie się klimatu.
Na południu Europy, w klimacie śródziemnomorskim, ogrodowa strefa wypoczynku pełni funkcję praktycznie całorocznego salonu pod chmurką, w którym spożywa się posiłki i przyjmuje gości. Nie musi być to taras przy budynku, ponieważ miejsce takie można urządzić wśród ogrodowej zieleni. W takim przypadku przyda się jednak fragment utwardzonej nawierzchni i wygodne meble ogrodowe.
Warto też pomyśleć o zadaszeniu chroniącym przed deszczem, silnym słońcem i wiatrem. Ciekawym elementem strefy wypoczynku oraz miejscem spotkań rodziny czy przyjaciół, może być np. minibasen z hydromasażem.
Planowanie miejsca wypoczynku
Przede wszystkim należy przemyśleć, jaką ma mieć wielkość oraz usytuowanie względem stron świata. Istotny jest także rodzaj nawierzchni i ewentualnego zadaszenia. Później przychodzi czas na dobór elementów wyposażenia - mebli oraz rozmaitych akcesoriów. Planowaniem tarasu najlepiej zająć się już na etapie projektowania budynku, bo ukształtowanie jego bryły ma spory wpływ na lokalizację, metraż i kształt miejsca wypoczynku. Na ogół jest ono usytuowane niedaleko kuchni i salonu - tzw. pomieszczeń dziennych, które też zwykle planuje się od strony ogrodu.
Aby taras mógł pełnić rolę ogrodowego salonu czy jadalni, jego powierzchnia powinna wynosić minimum 10 m2. Umożliwi to domownikom swobodny wypoczynek czy przyjmowanie gości. Nawet przy małym domu warto zaplanować duży taras. Choć standardowo jest konstrukcją połączoną z budynkiem, część inwestorów buduje go w głębi ogrodu.
Jeśli lubimy spędzać czas na zewnątrz, planowaniu tarasu poświęćmy sporo uwagi i przeznaczmy na niego większy metraż. (fot. z lewej: Bruk-Bet, fot. z prawej: Jaf Polska)
Rodzaj konstrukcji i nawierzchni
W przypadku domów niepodpiwniczonych tarasy budowane są najczęściej jako spoczywające na gruncie. Wariantów ich wykończenia jest obecnie sporo. Nawierzchnia pokryta płytami lub brukiem może płynnie łączyć się z tą ogrodową, z kolei deski prezentują się naturalnie i idealnie komponują z roślinami. Odchodzi się od powszechnych niegdyś płytek, bo zarówno okładzina ceramiczna, jak i płyta betonowa, stanowiąca podstawę takiej budowli, dość szybko ulegają niszczeniu pod wpływem czynników pogodowych. Dziś inwestorzy najczęściej decydują się na konstrukcje wznoszone "na sucho", mniejszym nakładem pracy i pieniędzy. Wśród nich mamy tarasy ziemne (z warstw kruszywa), wykańczane kostką bądź płytami, oraz na wsparte na legarach deski lub panele.
Dostępne obecnie materiały umożliwiają wybudowanie tarasu, o jakim marzymy, jednak przed zakupem konkretnego, warto rozważyć, jaka nawierzchnia będzie najlepiej pasować do domu, ogrodu oraz naszych preferencji. Powinna być trwała i równa, umożliwiająca stabilne ustawienie mebli. Powierzchnia antypoślizgowa, np. z płukanej kostki lub płyt (z warstwą kruszywa na wierzchu) zwiększy bezpieczeństwo domowników.
Wiele osób decyduje się budowę trwałego tarasu wykończonego modnymi ostatnio płytami ogrodowymi w wersji XXL. Miłośnicy naturalności mogą wizualnie ocieplić taką przestrzeń meblami i dodatkami z drewna bądź rattanu. (fot. z lewej: Vestone, fot. z prawej: Semmelrock)
Na tarasach dobrze sprawdzają się także deski - te tradycyjne często zastępowane są obecnie kompozytowymi, świetnie naśladującymi naturalny materiał. Dostępne są one w szerokiej gamie kolorów i faktur. Mogą być gładkie z antypoślizgową, szczotkowaną powierzchnią, albo ryflowane (z wzdłużnymi rowkami zapewniającymi właściwości antypoślizgowe). Wykazują wysoką odporność mechaniczną i biologiczną. Jeśli chodzi o pielęgnację, wystarczy mycie wężem ogrodowym albo myjką ciśnieniową. Taras można też wykończyć drewnem - do wyboru mamy wyroby gładkie lub jednostronnie ryflowane. Z gatunków krajowych najlepiej sprawdzi się twarde drewno dębowe lub modrzewiowe, choć i takie będzie wymagało regularnej konserwacji. Zabezpieczać nie trzeba za to drewna egzotycznego, które jest droższe, ale odporniejsze na korozję biologiczną i ścieranie.
Deski tarasowe najlepiej zabezpieczać okresowo specjalnym olejem. Kupując drewno zwróćmy uwagę, czy jest dobrze wysuszone i wstępnie zaimpregnowane w sposób ciśnieniowy. Impregnacji nie wymaga jedynie drewno egzotyczne. (fot. Jaf Polska)
Zarówno panele kompozytowe, jak i naturalne deski, sprzedawane są w zestawach. Gotowe systemy tarasowe są szybkie w montażu, trzeba tylko postępować według instrukcji producenta. W komplecie znajdują się legary, łączniki, maskownice i inne niezbędne elementy. Na legarach umieszcza się specjalne klipsy, w które następnie wpina się deski. Te ostatnie mają w tym celu specjalnie ukształtowane krawędzie. Panele kompozytowe o budowie komorowej wymagają zastosowania na brzegach tarasu listew maskujących. System tarasowy montuje się na równym, utwardzonym podłożu, może być to np. brukowana nawierzchnia lub punktowe podpory z bloczków fundamentowych.
Deski kompozytowe są odporne na wilgoć i znacznie trwalsze niż drewno. Montuje się je na legarach rozmieszczonych co kilkadziesiąt centymetrów na równym utwardzonym podłożu. (fot. Jaf Polska)
Meble i wyposażenie
Na tarasie, czy też w zaaranżowanym w ogrodzie kąciku wypoczynkowym, nie może zabraknąć kompletu mebli ogrodowych. Na rynku znajdziemy wiele różnorodnych produktów. Możemy kupić meble zewnętrzne, które są jednocześnie trwałe, wygodne i efektowne, jak te do salonu. Nie zapominajmy o dopasowaniu ich pod względem stylistycznym do budynku i całego ogrodu. Wyroby o charakterze rustykalnym nie do końca będą pasować do domów o nowoczesnej bryle. Najbezpieczniej jest unikać różnorodności stylów i krzykliwych kolorów. Do wyboru są małe komplety mebli oraz zestawy dla kilkuosobowej rodziny, które oprócz stołu i krzeseł z regulowanymi oparciami mogą zawierać wygodne fotele, kanapę, huśtawkę, szezlong czy pojemną skrzynię z funkcją siedziska, w której zmieszczą się np. akcesoria do grillowania.
Jeśli ogrodowe meble mają być nowoczesne, trwałe, odporne na wpływ warunków atmosferycznych, warto zdecydować się na wersje z wysokiej jakości tworzywa. (fot. Semmelrock)
Najmniej zabiegów pielęgnacyjnych wymagają meble z metalu i tworzywa sztucznego, a najwięcej - z wikliny, rattanu i drewna krajowego. Warto kupować te z drewna egzotycznego, ponieważ są bardzo trwałe, mogą stać pod gołym niebem przez okrągły rok i nie wymagają impregnacji. Bardzo popularne jest łączenie różnych materiałów, np. plastiku lub drewna z aluminium, które jest lekkie i trwałe.
Ogrodową strefę wypoczynku można urządzić właściwie wszędzie tam, gdzie uda się ustawić wygodny fotel czy leżaki. (fot. z lewej: Jedynka, fot. z prawej: Tikkurila)
Prostym sposobem na urządzenie w ogrodzie strefy wypoczynku jest ustawienie w zacisznym miejscu wśród zieleni ogrodowej ławki. W sprzedaży są produkty z drewna krajowego lub egzotycznego, stali, żeliwa oraz z aluminium. Dobrze jeśli siedzisko jest wykonane z drewna, bo takie jest ciepłe i nie nagrzewa się nadmiernie na słońcu. Jeśli chodzi o konstrukcję mebla, najlepiej sprawdzi się metalowa - nóżki z drewna w kontakcie z gruntem szybko uległyby zniszczeniu. Ogrodowe ławki nie muszą być przytwierdzone do podłoża, tak jak parkowe, choć niektóre przystosowane są do wkopania w grunt czy zabetonowania. Produkty żeliwne są ciężkie, ale stoją bardzo stabilnie.
Na dużej posesji, przy alejkach bądź wśród zieleni, warto zaplanować wygodne ławki. (fot. Jedynka)
Dużą atrakcją zarówno dla domowników, jak i przybywających gości może być ogrodowa wanna z hydromasażem. Modele takie mają podobną zasadę działania, co wersje przeznaczone do wnętrz, jednak zwykle są większe (w ogrodzie łatwiej wygospodarować na nie przestrzeń, niż w pomieszczeniu), bardziej przypominając minibaseny, niż wanny. Dzięki temu mają też większą funkcjonalność.
Coraz większa dostępność zewnętrznych wanien spa daje inwestorom spory wybór. (fot. Sundance Spas)
Planując lokalizację zewnętrznej wanny spa pamiętajmy, że nie powinna się ona znajdować w pobliżu krzewów i drzew (z uwagi na liście, które wpadałyby do wody), ani w miejscu, gdzie przez większość dnia operuje słońce. Najlepiej ją umieścić niedaleko budynku, aby wychodząc z rozgrzewającej kąpieli nie zdążyć się wychłodzić przed dojściem do domu. Należy też wziąć pod uwagę kwestię prywatności - minibasen z reguły ustawia się z dala od ulicy i poza zasięgiem wzroku sąsiadów.
Oferta producentów obejmuje wyroby o różnym kształcie i wielkości, o długości 150, 200, a nawet ponad 300 cm. W przypadku większego urządzenia będziemy mieć możliwość relaksowania się w towarzystwie (jednocześnie z wanny może korzystać nawet 8 osób), lecz tym samym zużyjemy więcej wody i prądu do jej ogrzania. Ciężar minibasenów zewnętrznych przekracza niekiedy 1,5 tony, dlatego niezbędne bywa wykonanie najpierw betonowej podstawy. Rozładunek tak ciężkiego urządzenia może zaś wymagać wjazdu na działkę samochodu z dźwigiem, co czasem jest problematyczne.
Wanny spa mogą mieć rozmaite udogodnienia. Prostym rozwiązaniem zapewniającym większy komfort kąpieli są wygodne zagłówki, mocowane przeważnie na przyssawki. Ze względów bezpieczeństwa warto wybrać nieckę z antypoślizgowym dnem. Droższe i bardziej zaawansowane urządzenia są wyposażone w oświetlenie przeznaczone do chromoterapii, która może relaksować, ale także pobudzać, w system aromaterapii, służący do aromatycznej kąpieli, a oprócz tego w radio albo system audio. Dobrze, gdy wanna ma wbudowany przepływowy podgrzewacz wody, czyli grzałkę, dzięki której woda się nie wychładza, a kąpiel może trwać dłużej. Liczy się też możliwość sterowania masażem - przekręcania dysz, regulowania siły oraz dopowietrzenia strumienia.
Ważne jest, aby dysze w wannie były rozlokowane równomiernie, dzięki temu wydobywająca się z nich woda lub powietrze będą masowały całe ciało. Istota hydromasażu tkwi bowiem w zróżnicowaniu i odpowiednim umiejscowieniu dysz, a nie jedynie w ich ilości. Najprostsze wanny wewnętrzne mają 6-10 dysz, zaś duże urządzenia montowane na zewnątrz - nawet ponad 60. W niektórych minibasenach wylot dysz można dowolnie ustawiać, kierując wodę lub powietrze na wybraną partię ciała. Dysze różnią się też rodzajem generowanego strumienia. Modele standardowe mają uniwersalne zastosowanie. Rotacyjne (tzw. rolljet) służą do intensywnego masażu - przede wszystkim karku i stóp - strumieniem śrubowym. Dysze shiatsu wytwarzają skoncentrowany strumień o działaniu uciskowym przeznaczony do masowania mięśni wokół kręgosłupa. Z dysz dzielonych wypływa natomiast kilka mniejszych strumieni, zapewniających bardziej rozległy masaż stóp bądź pleców.
Pamiętajmy, że wannę i przewody doprowadzające wodę do dysz należy dokładnie osuszać i regularnie dezynfekować. Przewody mogą być bowiem siedliskiem bakterii, glonów i grzybów. Na rynku znajdziemy niecki, w których za utrzymanie czystości odpowiada automatyka, oraz takie, w których należy zadbać o nią samemu.
Ogrodowe minibaseny wyposażone są w różne funkcje, umożliwiające masaż niemal każdej części ciała. (fot. Sundance Spas)
Sprzęt dobrych, sprawdzonych marek będzie mniej kłopotliwy w obsłudze i trwalszy. Duże znaczenie ma również długość i warunki gwarancji oraz dostępność części zamiennych i profesjonalnego, autoryzowanego serwisu. Koszt urządzeń bywa różny, można je kupić za kilkanaście albo za sto kilkanaście tysięcy złotych. Warto też uwzględnić koszty eksploatacji - minibaseny mogą się znacznie różnić od siebie zużyciem prądu. Montaż wanny spa wymaga fachowej wiedzy, dlatego należy go zlecić specjaliście. Ponadto podłączenie elektryczne musi być wykonane przez osobę z uprawnieniami - jest to warunkiem ważności gwarancji. Jeśli chodzi o zasilanie - wymagane jest trójfazowe.
Zadaszenia
Taras z zadaszeniem umożliwia domownikom spędzanie czasu na świeżym powietrzu nawet przy niesprzyjającej aurze - podczas opadów oraz kiedy mocno praży słońce. Eliminuje konieczność szybkiego zbierania przed deszczem naczyń ze stołu czy poduch z mebli ogrodowych. Warto zadbać przynajmniej o częściowe zadaszenie strefy wypoczynku - najistotniejsza jest przestrzeń, gdzie stoi stół z krzesłami albo kanapa. O rodzaju zadaszenia najlepiej zdecydować na etapie projektu domu. Architekci często planują taras pod stropem we wnęce bądź w narożniku, pod długim okapem dachu albo pod podcieniem. Zadaszenie jest wtedy częścią budynku i cała jego bryła wygląda spójnie. Montując je później, musimy mieć natomiast na uwadze, by konstrukcja nie zakłócała proporcji bryły budynku.
Inwestorzy chętnie decydują się na zadaszenia pokryte płytami poliwęglanowymi (lekkimi i elastycznymi) albo ze szkłem hartowanym. Są one przezroczyste lub półprzezroczyste, dzięki czemu nie zacieniają przylegających do tarasu wnętrz domu. Do wyboru mamy też materiały nieprzezierne - można zastosować ten sam, który użyto do wykonania pokrycia dachowego (gonty bitumiczne, blachę lub dachówkę). Konstrukcja zadaszenia może być metalowa bądź drewniana. Do nowoczesnych budynków o prostej bryle najczęściej dobudowuje się zadaszenia z metalowym szkieletem ze stali albo z aluminium. Elementy te są zabezpieczane przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych poprzez malowane proszkowe - na dowolny kolor. Konstrukcja taka jest lekka, wytrzymała i wygląda estetycznie. Ponadto zadaszenie może być wygięte w łuk albo mieć prostą formę.
Nie wszyscy inwestorzy chcą zadaszyć taras na stałe. Często wolą oni osłonę, która okresowo chroni od słońca i deszczu, amortyzuje upadek z drzew np. gałęzi i szyszek. Mogą być to np. żagle przeciwsłoneczne albo markizy, których poszycie można na zimę zdjąć i wyprać, bądź zwinąć do kasety.
Nowoczesne zadaszenie o metalowej konstrukcji. Jego sklepienie można wykończyć np. płytami z poliwęglanu. (fot. Verasol)
Do budowy zadaszeń często wykorzystuje się drewno. Przeważnie powstają z niego konstrukcje przypominające pergolę lub altanę. (fot. Drewnochron)
Markiza ma składane ramiona z aluminium pomalowanego proszkowo na kolor wybrany z palety RAL. Poszycie rozciągane jest na metalowej konstrukcji. Zwija się je na rurę nawojową, połączoną z belką mocującą. Tą ostatnią przytwierdza się do ściany zewnętrznej, nadproża tarasu albo do krokwi dachowych - zależnie od konstrukcji przegród budynku oraz ciężaru osłony. Pojedyncza markiza może osłonić powierzchnię niemal 30 m² - jej szerokość sięga bowiem nawet 7 m, a wysięg dochodzi do 4 m. Aby tkanina przetrwała co najmniej kilkanaście lat i przez długi czas wyglądała estetycznie, musi być wykonana z trwałego, wodoodpornego oraz nieblaknącego materiału. Może mieć dowolny kolor. Nie zapominajmy, że ciemne odcienie będą przepuszczać mniej światła, czyli lepiej zacieniać przestrzeń wypoczynkową.
W sprzedaży są także specjalistyczne tkaniny samooczyszczające się - brud ani kurz nie przylegają do nich. W celu umycia, markizę taką wystarczy rozwinąć na czas deszczu, a później pozostawić do całkowitego wysuszenia. Ręczna obsługa markizy za pomocą korby najlepiej sprawdza się w przypadku mniejszych osłon. Tymi większymi najwygodniej jest zarządzać elektrycznie. W tym celu stosuje się siłownik, który może być sterowany przewodowo (za pomocą łącznika/przycisku montowanego na ścianie przy tarasie), bądź radiowo (przy użyciu pilota). W przypadku markiz obsługiwanych elektrycznie, warto zastosować także automatykę pogodową. Dzięki niej osłona sama zwija się, gdy zaczyna padać deszcz albo wiać silny wiatr.
Wielu użytkowników preferuje montaż markizy nad tarasem, bo stanowi ona wariant stosunkowo niedrogi oraz łatwy w realizacji. Do wyboru są wersje z poszyciem jednolitym oraz w różne wzory. Niektóre mają wbudowane oświetlenie LED. (fot. markilux)
Jednym z najprostszych rozwiązań jest zastosowanie zadaszenia sezonowego w postaci tzw. żagla przeciwsłonecznego. Osłony takie powstają z trwałej tkaniny syntetycznej, odpornej na blaknięcie. Mogą mieć różną wielkość i kształt. Znajdziemy wersje prostokątne, kwadratowe, trójkątne oraz trapezowe. Można też zamówić uszycie żagla na określony wymiar. Materiały dostępne są w wielu kolorach, także we wzory. Osłonę przeważnie przytwierdza się do do ścian budynku lub rozpościera na sklepieniu pergoli zbudowanej nad tarasem. Każdy róg żagla zakończony jest karabińczykiem żeglarskim, ułatwiającym mocowanie tkaniny. Producenci oferują też modele z masztami i śledziami do mocowania w ziemi. Taki daszek można rozstawić w dowolnym miejscu ogrodu.
Dużą zaletą tego typu przesłon jest łatwy demontaż oraz możliwość wyprania tkaniny (nawet w pralce, bez wirowania). Koniecznie trzeba się jednak najpierw upewnić, że wytwórca dopuszcza taką opcję w przypadku konkretnego modelu.
Małgorzata Kolmus fot. otwierająca: Jaf Polska
FAQ Pytania i odpowiedzi
Dlaczego taras jest ważnym elementem domu?
Taras stanowi przedłużenie salonu, łącząc budynek z ogrodem i wpływa na samopoczucie domowników oraz gości.
Jakie aspekty należy wziąć pod uwagę przy planowaniu tarasu?
Należy uwzględnić wielkość, usytuowanie względem stron świata, rodzaj nawierzchni, ewentualne zadaszenie oraz wyposażenie.
Jaki rodzaj nawierzchni tarasu jest obecnie najczęściej wybierany?
Inwestorzy najczęściej wybierają nawierzchnie z płyt lub kostki, a także deski kompozytowe, które są trwałe i łatwe w utrzymaniu.
Jakie meble najlepiej sprawdzają się w ogrodzie?
Trwałe, odporne na warunki atmosferyczne meble, takie jak zestawy z drewna egzotycznego, metalu lub tworzywa sztucznego, są polecane do ogrodu.
Jakie funkcje i udogodnienia może mieć ogrodowy minibasen?
Minibaseny oferują funkcje hydromasażu różnych części ciała, mogą być wyposażone w oświetlenie, aromaterapię oraz system audio.
Autorka artykułów związanych m.in. z wykańczaniem i urządzaniem ogrodów oraz wnętrz. Zwolenniczka koncepcji slow design w urządzaniu wnętrz, mającej na uwadze świadomy dobór produktów i indywidualne dopasowywanie rozwiązań. Prywatnie zajmuje się malarstwem, które jest jej największą pasją.
Szanowni Państwo,
Drewno tarasowe trzeba odpowiednio zabezpieczyć przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych, pleśnią i szkodnikami. Rekomenduję użycie do tego celu Oleju do Drewna Vidaron. Olej jest wydajny: do 18 m²/l (drewno twarde) / do 12 m²/l (drewno miękkie) ...
2
