Zależy do czego chcemy użyć materiału termoizolacyjnego. Najczęściej stosuje się polistyren ekspandowany (styropian) lub ekstrudowany (cięższy i gęstszy) oraz wełnę mineralną (skalną lub szklaną).
Wyroby z wełny mineralnej mają dobre właściwości termoizolacyjne i akustyczne. Są odporne na ogień, ale też i nasiąkliwe. Stosuje się je przede wszystkim do ocieplania ścian, poddaszy, dachów płaskich i stropów. Służą również do wygłuszania sufitów podwieszanych, stropów między piętrami i ścian działowych.
Płyty tradycyjne mają różne wymiary i różną grubość. Są fabrycznie nasączane impregnatem, który zmniejsza ich nasiąkliwość. Dostępne są jako:
Płyty lamelowe różnią się od tradycyjnych układem włókien, które nie są rozproszone, lecz ułożone prostopadle do powierzchni płyty. Choć izolacyjność termiczna takich płyt jest mniejsza, są one bardziej wytrzymałe i elastyczne, ułatwiają więc ocieplanie powierzchni łukowych. Płyty lamelowe wykorzystuje się głównie do izolacji ścian w systemach BSO; ich współczynnik λ wynosi najczęściej 0,041-0,042 W/(mK).
Płyty z welonem szklanym przeznaczone są do ocieplania ścian metodą lekką suchą oraz do ścian trójwarstwowych. Welon szklany chroni wełnę przed zawilgoceniem, usztywnia ją i zabezpiecza przed wywiewaniem z niej włókien.
Płyty z folią aluminiową, pełniącą funkcję paroizolacji, stosuje się np. do ocieplania poddaszy użytkowych. Zamiast takiej folii może być papier powlekany polietylenem. Płyty wysokotemperaturowe służą do izolacji termicznej kominków.
Maty i filce są bardziej miękkie i sprężyste niż płyty. Można też kupić maty pokryte welonem z włókna szklanego lub papierem powleczonym aluminium. Po rozwinięciu z belki muszą się przez chwilę rozprężać, aby osiągnąć docelową grubość. Ich współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,035-0,045 W/(mK). Nadają się do ocieplania poddaszy, stropodachów wentylowanych i ścian szkieletowych oraz do wygłuszania stropów drewnianych, sufitów podwieszanych i lekkich ścian działowych.
Granulat, przeznaczony głównie do termoizolacji nadmuchowej, jest niezastąpiony wszędzie tam, gdzie trudno jest się dostać. Jego współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi 0,034-0,041 W/(mK).
Ciepłe współczynniki
|
Styropian, czyli polistyren ekspandowany lepiej izoluje termicznie niż akustycznie. Jest dość odporny na zawilgocenie (ma niewielką nasiąkliwość) i szybko wysycha, ale nie jest odporny na kontakt z ogniem i niektórymi chemikaliami czy promieniami UV. Stosuje się go do ocieplania fundamentów, dachów płaskich, tarasów, ścian murowanych i stropów.
Tradycyjne płyty styropianu często mają gładkie krawędzie, a także powierzchnię zwiększającą przyczepność kleju lub tynku. Ich współczynnik λ wynosi ok. 0,040 W/(m•K).
Płyty sprężyste dzięki swojej specyficznej budowie (specjalnym, fabrycznie wykonanym nacięciom) nadają się do ocieplania konstrukcji drewnianych.
Płyty elastyczne stosuje się do wygłuszania stropów z uwagi na dźwięki uderzeniowe, np powstające wskutek upadku jakiegoś przedmiotu na podłogę. Niestety, nie tłumią one dźwięków powietrznych, np. głośnej muzyki czy rozmów. Ich współczynnik λ wynosi 0,042-0,043 W/(mK).
Płyty ryflowane są dodatkowo zabezpieczone przed zawilgoceniem. Równoległe rowki ponacinane w ich powierzchni umożliwiają odprowadzanie wody, np. powstającej podczas skraplania pary wodnej. Dlatego ułożenie płyt nacięciami do ściany umożliwia wentylowanie stykających się powierzchni.
Płyty z takimi rowkami można wykorzystać nie tylko ze względu na ich walory izolacyjne, ale też do sprawniejszego odprowadzenia wody z dachów odwróconych, tarasów czy ścian piwnic. Od jakiegoś czasu dostępne są ryflowane płyty styropianowe pokryte geowłókniną, która nie dopuszcza do zatkania rowków gruntem.
Czarne płyty zawierają grafit lub inne substancje, które zwiększają ich izolacyjność. Mają niski współczynnik przewodzenia ciepła λ wynoszący nawet 0,031-0,033 W/(m K).. Zależnie od innych cech (wytrzymałości, nasiąkliwości) służą do ocieplania ścian zewnętrznych, podłóg, dachów, fundamentów.
Cienkie kanaliki w płytach perforowanych umożliwiają przepływ pary wodnej i dzięki temu poleca się je do ocieplania ścian murowanych.
Płyty wodoodporne mają znikomą nasiąkliwość, przy długotrwałym kontakcie z wodą wynosi ona zaledwie 1-2%. Zwiększona spoistość niektórych płyt wodoodpornych jeszcze skuteczniej chroni przed zawilgoceniem. Współczynnik λ takich płyt wynosi 0,034 W/(mK).
Płyty zespolone z papą przeznaczone są do wykonywania izolacji cieplnej dachów płaskich, czasem wykorzystuje się je do izolacji termicznej ścian fundamentowych. Współczynnik λ tych płyt wynosi ok. 0,038 W/(mK).
Płyty laminowane folią aluminiową lub matą refleksyjną stosuje się jako izolację termiczną pod instalacje elektrycznego ogrzewania podłogowego.
Płyty zespolone z płytą gipsowo-kartonową lub gipsowo-włóknową są przeznaczone do ocieplania ścian i skosów poddasza. Współczynnik przewodzenia ciepła λ takich płyt wynosi ok.0,037 W/(mK).
Maty ze styropianu i papy dzięki zrolowanej postaci ułatwiają termoizolację dachów płaskich.
Granulat służy do ocieplania stropodachów i poddaszy nieużytkowych. Ponieważ odznacza się gorszą izolacyjnością termiczną niż płyty, trzeba go układać grubszą warstwą.
Keramzyt to porowate kulki o twardej powłoce, wypalane z gliny. Jeśli są impregnowane, służą do izolacji podłóg na gruncie. Kruszywo keramzytowe nie jest pożywką dla grzybów i pleśni, a jego trwałość jest porównywalna z trwałością materiałów ceramicznych. Izolację z keramzytu najczęściej wykonuje się jako zasypkę. W tym celu po wysypaniu warstwy grubości ok. 15 cm ubija się ją mechanicznie lub ręcznie.
Worki z keramzytem można też rozłożyć bezpośrednio na gruncie i następnie przedziurawić, by wyszło z nich powietrze, a miejsca, w których się stykają - dodatkowo uszczelnić dosypując granulat keramzytowy. Współczynnik przewodzenia ciepła λ, na przykład dla frakcji 2-20 mm wynosi 0,10 W/(mK).
Pollytag to granulat spiekany z lotnych popiołów, miału węglowego i bentonitu. Z jego drobnych frakcji (0,5-4 mm) robi się ciepłe zaprawy na ściany i podłogi. Ponieważ ma dość wysoki współczynnik λ = 0,14 W/(mK), wykonana z niego izolacja musi być odpowiednio gruba, np. 40-centymetrowa w podłodze na gruncie.
Perlit - w postaci suchej zasypki - wykorzystywany jest najczęściej do produkcji ciepłochronnych zapraw murarskich i tynkarskich. Jest trwały, odporny na mróz i wilgoć. Nie można go jednak zbyt długo mieszać w betoniarce, bo jest dość kruchy i może ulec rozdrobnieniu. Współczynnik λ samego perlitu wynosi 0,04-0,059 W/(mK), gotowych wyrobów, do których go dodano - 0,08-0,25 W/(mK).
Termoizolacja z włókien drzewnych odznacza się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła - współczynnik λ wynosi 0,038-0,05 W/(mK). Skutecznie tłumi dźwięki zarówno uderzeniowe, jak i powietrzne.
Termoizolacja może być zrobiona z luźnych włókien drzewnych, które przy użyciu specjalnego urządzenia są wdmuchiwane w izolowane miejsca. W ten sposób wykonywane są izolacje wypełniające przestrzeń między elementami konstrukcyjnymi dachu lub ścian. Jednak najczęściej z włókien drzewnych robi się płyty, w których włókna są związane naturalnymi żywicami.
Wszystkie płyty pilśniowe są odporne na działanie środków chemicznych, np. silikonów. Mogą być nasączane impregnatami chroniącym przed wilgocią. Tak zabezpieczone płyty są stosowane do izolowania ścian stropów i dachów. Do miejsc szczególnie narażonych na zawilgocenie poleca się porowate płyty bitumowane. Ich nasiąkliwość w porównaniu z innymi płytami z włókien drzewnych jest mniejsza.
Można je wykorzystywać do ocieplania ścian, stropów, dachów, ale zalecane są przede wszystkim pod wylewki betonowe. Mimo nieznacznej chłonności płyt należy stosować pod nie folię polietylenową zabezpieczającą przed wilgocią. Także górną ich powierzchnię trzeba zabezpieczyć taką folią przed wilgocią z betonu.
Oprócz płyt z włókien drzewnych produkuje się także sprężyste maty termoizolacyjne. Polecane są zwłaszcza do izolacji poddaszy, ponieważ pozwalają na ocieplenie połaci dachu tak, by krokwie były widoczne. Wykorzystywane są również w budownictwie szkieletowym - układa się je między słupami ścian. Są na tyle sprężyste, że można je układać na wcisk bez dodatkowego mocowania. Takie płyty dostępne są także w formacie klinów - wtedy służą do wypełniania trudno dostępnych miejsc.
Izolacja z włókien celulozowych stosowana jest przede wszystkim do ocieplania przestrzeni trudno dostępnych, w których nie da się poprawnie ułożyć tradycyjnych materiałów ociepleniowych. Włókna celulozowe są wdmuchiwane na strop lub między elementy konstrukcyjne specjalną maszyną.
Takie rozwiązanie wykorzystywane jest do ocieplania ścian. Producenci celulozy stosują różne środki impregnujące - chroniące przed gniciem, grzybami, szkodnikami i ogniem. Materiał ten jest trwały, a pod wpływem ognia nie płonie, tylko się zwęgla. Nie wydziela przy tym substancji trujących.
Poza tym taka izolacja przepuszcza powietrze i parę wodną i dlatego wyrównuje różnicę stężeń, nie zatrzymując nadmiaru wilgoci. Dzięki temu pozwala zrezygnować z paroizolacji. Izolacja z włókien celulozowych dobrze tłumi dźwięki. Współczynnik λ dla celulozy wynosi 0,039-0,042 W/(mK).
Z włókien kokosowych robi się podkłady pod wylewki albo wypełnia nimi pustki między legarami podłóg podniesionych. Maty i płyty kokosowe odznaczają się dobrą izolacyjnością termiczną - współczynnik λ wynosi 0,043-0,045 W/(mK). Palą się, ale nie przenoszą płomienia. Dostępne są też w wersji trudno palnej, dzięki specjalnej impregnacji. Ułożenie termoizolacji nie jest trudne - maty lub płyty wystarczy przykleić do izolowanego podłoża. Można do tego użyć dowolnego kleju polecanego do montażu materiałów termoizolacyjnych.
Termoizolacja z wełny owczej sprzedawana jest w belach lub w postaci sznurów do izolacji okien i drzwi. Maty do izolowania podłóg mogą być laminowane papierem. Wełna owcza ma podobne właściwości termoizolacyjne jak wełna mineralna, jest bardzo sprężysta, łatwo więc nią szczelnie wypełnić izolowaną przestrzeń (układa się ją podobnie jak wełnę mineralną). Termoizolacja z wełny owczej jest trwała; zawilgoconą można wysuszyć i zastosować ponownie. Współczynnik λ tego materiału wynosi 0,04-0,035 W/(mK).
Maty z włókien konopi są tak sprężyste, że wystarczy je włożyć na wcisk pomiędzy elementy konstrukcyjne. Nie wymagają dodatkowego mocowania. Produkowane są także płyty z dodatkiem paździerzy, dzięki czemu są lekkie i sprężyste. Mogą być układane na poszyciu - dzięki temu możliwe jest zbudowanie użytkowego poddasza z widocznymi krokwiami. Mocuje się je wtedy do pokrycia wkrętami. Maty z włókien konopi mają niski współczynnik λ równy ok. 0,04 W/(mK).
Dobre właściwości izolacyjne płyt z korka ekspandowanego wynikają z jego budowy - powietrze wypełnia aż 90% jego objętości. Ten materiał jest odporny na działanie grzybów i pleśni. Jest także trudno zapalny i niezwykle trwały. Współczynnik λ płyt z korka ekspandowanego wynosi 0,037-0,040 W/(mK).
Maty z pianki polietylenowej nie chłoną wody oraz zapobiegają przenikaniu pary wodnej. Chronią przed hałasem. Są odporne na działanie substancji chemicznych oraz na zniszczenie przez insekty i gryzonie. Nie są odporne na promieniowanie UV. Można je dociążać płytami lub stosować bezpośrednio pod wylewki. Łatwo je przycinać, kleić do izolowanych powierzchni i ze sobą albo zgrzewać. Ich współczynnik λ wynosi 0,035-0,042 W/(mK).
Poliuretan jest trwały, odporny na działanie rozpuszczalników, kwasów i gazów. Dostępny w postaci pianki albo płyt. Pianka poliuretanowa dobrze wypełnia izolowaną powierzchnię, jest odporna na zawilgocenie i odznacza się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża. Ponieważ może wchodzić w reakcję z folią polietylenową, trzeba uważać, by nie łączyć tych dwóch materiałów. Współczynnik przewodzenia ciepła λ pianki poliuretanowej wynosi od 0,021 do 0,023 W/(mK).
Płyty poliuretanowe również mają niski współczynnik przewodzenia ciepła λ - 0,023-0,030 W/(mK). Ich powierzchnia może być dodatkowo wykończona folią aluminiową, włókniną, płytą gipsowo-kartonową, OSB lub silikatową. Najczęściej wymagają izolacji przeciwwilgociowej. Płyty poliuretanowe wykorzystuje się do ocieplenia dachu i ścian zewnętrznych.
Krawędzie płyt mogą być proste lub wyprofilowane tak, że łączy się je na pióro i wpust. Są produkowane i sprzedawane w systemach ułatwiających montaż. Stosując je, można zrezygnować z wiatro- i paroizolacji. Na rynku są też płyty przeznaczone do domów o konstrukcji szkieletowej. Taka płyta zbudowana jest z 10-14 cm pianki i dwóch warstw okładziny.
Szkło spienione jest niepalne oraz wodoszczelne. Charakteryzuje się bardzo dobrą wytrzymałością na ściskanie. Izolacja ze szkła spienionego nie zapleśnieje, nie rozwiną się na niej grzyby ani nie zniszczą jej gryzonie. Ma podobną odporność chemiczną jak zwykłe szkło. Wykonanie izolacji termicznej z płyt szkła spienionego jest dość łatwe - można je przyklejać preparatami bitumicznymi. Współczynnik λ szkła spienionego wynosi 0,040-0,049 W/(mK).
Płyty silikatowe ułatwiają docieplenie ścian od wewnątrz, gdy niemożliwa jest termoizolacja zewnętrzna. Są paroprzepuszczalne, niepalne i odporne na zagrzybienie. Pochłaniają wilgoć, można więc je zamontować tylko w pomieszczeniu ze sprawną wentylacją. Płyty przykleja się do podłoża zaprawą klejową polecaną przez producenta. Do montażu na suficie potrzebne są specjalne dyble. Współczynnik przewodzenia ciepła λ wynosi od 0,059 do 0,065 W/(mK).
Monika Karda
fot. otwierająca: MULTICOMFORT Saint-Gobain/EcoReadyHouse
13
