Styropian EPS i XPS - charakterystyka
EPS - płyty z polistyrenu ekspandowanego - powstają przez wstępne spienienie granulek, a następnie "sklejenie" ich w formę bloku, który następnie cięty jest na płyty o wymaganych wymiarach. Struktura powierzchni ciętych w ten sposób płyt jest dość porowata, co wpływa głównie na zwiększoną nasiąkliwość w przypadku dłuższego kontaktu z wodą.
XPS - płyty z polistyrenu ekstrudowanego - produkowane są w formach o docelowych wymiarach płyt, do których wtłaczany jest granulat ulegający spienieniu. Płyty te mają więc bardziej jednorodną zamkniętokomórkową strukturę o gładkich powierzchniach. Zmniejsza to ich podatność na nasiąkanie wodą, nawet przy długotrwałym zanurzeniu.
Płyty XPS charakteryzują się znacznie większą twardością i wytrzymałością mechaniczną niż płyty EPS. Łatwo odróżnić je od zwykłego styropianu, bo płyty te są barwione. Różnią się też wymiarami płyt.
Najczęściej spotykane wymiary płyt styropianu:
- z polistyrenu ekspandowanego (EPS) - 500 × 1000 mm;
- z polistyrenu ektrudowanego (XPS) - 600 × 1250 mm.
Paczki mają zwykle objętość 0,3 m3. Przykładowo, 6 płyt grubości 100 mm o wymiarach 500 × 1000 mm.
Izolacyjność termiczna - współczynnik przewodzenia ciepła:
Styropian EPS - λ = 0,030–0,042 W/(m•K);
Styropian XPS - λ = 0,029–0,034 W/(m•K)
- Jeszcze większe dofinansowania do termomodernizacji w 2023 roku. Sprawdź, czy możesz skorzystać
- Termomodernizacja za pomocą wełny mineralnej - to się opłaca!
- Jak zadbać o prawidłową wilgotność pomieszczeń po ociepleniu ścian od wewnątrz?
- Jakie korzyści daje termoizolacja budynku produktami z włókien drzewnych STEICO?

Izolacyjność akustyczna:
EPS i XPS - słaba. Wyjątek stanowią elastyczne płyty styropianowe stosowane do izolacji akustycznej podłóg (w tzw. podłogach pływających).
Odporność na ogień:
EPS i XPS - materiały samogasnące, w płomieniu topią się i zwęglają, nie podtrzymują ognia, po odjęciu jego źródła gasną.
Chłonność wody: EPS - niewielka; XPS - znikoma.
Odmiany i zastosowanie styropianu EPS i polistyrenu ekstrudowanego XPS
Styropian EPS występuje w kilku odmianach. Najpopularniejsze są :
- zwykły - białe płyty;
- grafitowy - srebrne, szare lub czarne płyty o obniżonym współczynniku λ;
- o obniżonej chłonności wody - najczęściej niebieskie.
Obecnie producenci podają na opakowaniach przede wszystkim współczynnik przewodzenia ciepła λ danego materiału - W/(m·K) - im jest niższy, tym lepsza izolacyjność cieplna. Określają też typowe zastosowanie.
Zastosowanie płyt styropianu EPS:
- fasada - ocieplanie ścian;
- dach/podłoga - dachy płaskie, podłogi na gruncie;
- dach/podłoga/parking - szczególnie obciążone podłogi na gruncie, np. w garażach, w których przewiduje się ruch samochodów ciężarowych;
- fundament - fundamenty, są to odmiany o obniżonej nasiąkliwości; - akustyczny - konstrukcja podłóg pływających;
Występuje też wiele odmian specjalnych, opracowanych przez poszczególnych producentów (np. na dachy zielone).
Polistyren ekstrudowany XPS, pomimo różnic pomiędzy poszczególnymi produktami, ma zawsze bardzo niska nasiąkliwość i dużą wytrzymałość mechaniczną.
Polistyren eksytudowany XPS można wykorzystać na:
- podłogach;
- fundamentach;
- dachach odwróconych i zielonych.
Dawna klasyfikacja, wiążąca odporność styropianu na ściskanie z określonym zastosowaniem, już nie obowiązuje. W jej ramach zalecano np. styropian EPS 70 na ściany dwuwarstwowe, EPS 100 zaś do podłóg. I chociaż wiele osób jest do niej przyzwyczajonych, to nie ma prostego przełożenia pomiędzy starymi i nowymi normami.
Styropian odmiany dach/podłoga może mieć np. odporność na ściskanie 80 kPa. Ten parametr to właściwie odporność na ściskanie przy 10% odkształceniu względnym. Najprościej mówiąc oznacza nacisk niezbędny do ściśnięcia płyty o 1/10 jej grubości (z 5 cm do 4,5 cm, z 10 cm do 9 cm). Oznacza się go jako CS (10), np. CS(10) 80. Niestety, jest częścią bardzo długiego kodu, raczej niezrozumiałego dla inwestora, przykładowo:
EPS-EN 13163-T2-L3-W3-Sb5-P10-BS125-CS(10)80-DS(N)5-DS(70,-)2-DLT(1)5
Dlatego część producentów umieszcza na swoich wyrobach dodatkowa etykietę z oznaczeniem CS(10).
Warto jeszcze dodać, że sama gęstość styropianu nie przesądza o jego izolacyjności cieplnej. Większa gęstość przekłada się za to na wzrost wytrzymałości na ściskanie. Promowane przez część producentów ważenie styropianu należy traktować raczej jako test sprawdzający na ile w ogóle podawane na etykiecie informacje są rzetelne - jeżeli ten parametr nie odpowiada rzeczywistości, z innymi może być podobnie.
Jarosław Antkiewicz
fot. otwierająca: Atlas
Zdaniem naszych Czytelników
Budujemy Dom - budownictwo ogólne
25 Feb 2021, 14:50
XPS kontra EPS. Cóż - mniejsza nasiąkliwość XPS i porównywalne pozostałe parametry w stosunku do EPS. Są jeszcze tzw. hydropiany. EPS o zmniejszonej nasiąkliwości. Zaznaczam jednak, ze próby te są robione w zanużeniu w wodzie i zastanawiam się - ile razy spotka nas taka "przygoda". ...
Gość czytelnik
15 Oct 2017, 19:26
przyjęto, że polistyren ekspandowany to styropian- ściśnięte kulki, zlepek kulek, pomiędzy nimi może wnikać para zaś polistyren ekstrudowany tworzący strukturę komórek zamkniętych nie ma jednorodnej nazwy, czasami używa się określenia styroduru ale nie godzi się nazywać ...
Gość maslo
27 Feb 2017, 22:14
Mam założoną jako izolację wełnę mineralną na ścianę z pustaków ceramicznych . Wełna wygrała z XPSem ze względu na dużo lepszą izolacyjność akustyczną. Na tym mi najbardziej zależało, bo wiadomo, że ocieplić to każda izolacja ociepli, a wygłuszyć dodatkowo to już ...
Gość Alex
05 Feb 2017, 14:13
Styropian biały, różowy, srebrny, żółty, w kropki czy ciapki - ma ten sam współczynnik przewodzenia ciepła po zamocowaniu w domu i wynosi 0,04 W/mK. Nie dajcie się oszukiwać reklamie producentów!
Gość Bolo
30 Jan 2017, 15:34
"Warto jeszcze dodać, że sama gęstość styropianu nie przesądza o jego izolacyjności cieplnej" Brawo , w końcu ktoś to wprost napisał . W Niemczech grafitowy styropian waży 18-20 kg/m3 i też ma lambdę 0.031 .
Gość styr
03 Feb 2014, 12:00
biorąc pod uwagę grubości płyt styropianowych ponad 3cm najlepszy styropian EPS ma
bajbaga
28 Jan 2014, 12:14
Przeznaczeniem styropianu nie jest izolacja akustyczna - to co się czepia ?
sylwana99
28 Jan 2014, 12:10
Cytat <strong>Doskonały materiał izolacyjny "do wszystkiego" nie istnieje. Każdy z tych dostępnych na rynku ma swoją specyfikę i sprawdza się najlepiej w nieco innych warunkach. W artykule porównujemy właściwości styropianu EPS ...
el-instalator
28 Jan 2014, 10:52
Cytat Co a bzdury! Nie ma XPS lambda poniżej 0,035 Wychodzi jednak na to, że jest. Broszura BASF, strona 5:http://www.basf.de/basf2/img/produkte/kuns..._techniczne.pdfNie sądzę żeby wypisywali bzdury.
Gość Julek
27 Jan 2014, 17:10
Co a bzdury! Nie ma XPS lambda poniżej 0,035
Jani_63
29 Dec 2011, 12:00
Takie przekonanie jest bezcenne... dla Ciebie.A classic ma większość... ściany i dach
Gość marek
29 Dec 2011, 09:24
ja tam u siebie wybrałem wełnę, czytałem wiele artykułów i uważam, że wełna ma lepsze właściwości izolacyjne niż styropian, u siebie w domu mam classic..
Barbossa
27 Nov 2011, 11:09
Gość mhtyl
27 Nov 2011, 11:04
Cytat Porównałem sobie współczynnik przenikania ciepła (nie mylić z współczynnikiem przewodzenia ciepła materiału) dla tej samej ściany przy różnych grubościach styropianu EPS i XPS. Oraz koszt tego ocieplenia (XPS jest około 3 razy ...
Barbossa
27 Nov 2011, 11:03
to żeś amerykę odkrył
Gość drwal
27 Nov 2011, 10:54
Porównałem sobie współczynnik przenikania ciepła (nie mylić z współczynnikiem przewodzenia ciepła materiału) dla tej samej ściany przy różnych grubościach styropianu EPS i XPS. Oraz koszt tego ocieplenia (XPS jest około 3 razy droższy niż EPS). Wniosek jest taki: zawsze osoba ...
Gość MK
05 Aug 2011, 10:51
Bardzo przydatny dla laika tekst. Super. Jeśli ktoś mógłby podobnie zsyntetyzować informacje o wykończeniach styropianu i wskazaniach do ich stosowania, to byłoby wręcz bosssko. Chodzi mi o informację typu: styropian z bokiem prostym / frezowanym / pióro-wpust - gdzie stosować, ...