Jakie są rodzaje ścian zewnętrznych budynku i materiały na ściany? Kompleksowy poradnik
Jakie są rodzaje ścian zewnętrznych budynku i materiały na ściany? Kompleksowy poradnik
Ściany zewnętrzne budynku to kluczowe elementy konstrukcyjne domu. Można je wykonać na różne sposoby. W artykule wyjaśniamy czym charakteryzują się trzy rodzaje ścian oraz jakie są najpopularniejsze materiały na ściany. Przeczytaj nasz poradnik budowlany.
Ściany zewnętrzne budynku to jeden z najważniejszych elementów konstrukcyjnych w każdym budynku. To na nich opiera się strop i dach. Ponadto ściany zewnętrzne pełnią też inną ważną rolę - zapewniają ochronę przed ucieczką ciepła z wnętrz i stanowią barierę dla hałasu dobiegającego z zewnątrz. Warto mieć to na uwadze wybierając rodzaj ścian zewnętrznych oraz materiały do ich wzniesienia.
Jakie są trzy rodzaje ścian?
W każdym domu znajdują się dwa rodzaje ścian: zewnętrzne i wewnętrzne.Wśród nich wyróżniamy ściany nośne (zewnętrzne i wewnętrzne), które przenoszą obciążenia - opierają się na nich stropy, dachy, balkony. Zewnętrzne muszą izolować od zimna i upału, odpowiednia termoizolacyjność to ich zasadnicza cecha! Planowanie ścian zewnętrznych i wybór ich rodzaju budzi wiele emocji wśród budujących dom. Zdecydowana większość domów w naszym kraju ma ściany zewnętrzne murowane i to na nich skupimy się w tym artykule.
Rodzaje ścian zewnętrznych budynku to:
ściany jednowarstwowe
ściany dwuwarstwowe
ściany trójwarstwowe
Przedstawimy charakterystykę ścian jedno-, dwu- i trójwarstwowych, ich zalety i wady, a następnie opiszemy najpopularniejsze materiały na każdy rodzaj ścian.
Czym się charakteryzują ściany zewnętrzne jednowarstwowe i jak jest grubość ściany?
Ściany zewnętrzne budynku jednowarstwowe, jak wskazuje nazwa, mają jedną warstwę, czyli mur grubości przynajmniej 40 cm. Cieńsze ściany nie byłby w stanie skutecznie zatrzymywać we wnętrzach ciepła. Ale by ściana zewnętrzna jednowarstwowa była zgodna z normami - współczynnik przenikania ciepła U dla ścian zewnętrznych nie może być większy niż 0,2 W/(m2·K) - trzeba do ich budowy zastosować materiał o dobrych właściwościach termoizolacyjnych.
Obecnie najcieplejszymi materiałami na ściany zewnętrzne jednowarstwowe oferowanymi w sprzedaży są beton komórkowy i niektóre produkty z ceramiki poryzowanej. I to właśnie one mają zastosowanie w tej technologii.
Jak wykonuje się ściany jednowarstwowe?
Wykonane z nich bloczki i pustaki układa się warstwami, łącząc na tzw. cienką spoinę za pomocą zaprawy klejowej lub specjalnej pianki montażowej. Wykończenie ścian jednowarstwowych stanowi zazwyczaj tynk cementowo-wapienny, a jeśli ściana jest wystarczająco gładka - tynk cienkowarstwowy.
Dzięki temu, że spoina pomiędzy elementami murowymi ma zaledwie 1-3 mm, w ścianie jednowarstwowej nie pojawiają się mostki termiczne, przez które ciepło ucieka z budynku. Pod warunkiem, że prace murarskie prowadzone są z należytą starannością. Ale na powstanie mostków narażone są też inne miejsca - okolice nadproży okien i drzwi oraz wieńca stropowego. To dlatego, że w przypadku ścian jednowarstwowych zastosowanie ma inny materiał ścienny - nie ciepły beton komórkowy czy ceramika poryzowana, ale beton zbrojony, który ma znacznie gorsze właściwości termoizolacyjne. Jest za to bardziej wytrzymały, a właśnie taki budulec jest potrzebny w szczególnie obciążonych miejscach ścian.
Wykonanie ściany jednowarstwowej wymaga dużej staranności, dlatego do prac trzeba zatrudnić doświadczoną i sprawdzoną ekipę murarzy, WIENERBERGER
Na szczęście jest na to rada. Producenci materiałów ściennych mają w ofercie rozwiązania systemowe, takie jak belki nadprożowe czy specjalne kształtki do obudowy wieńca, które są ocieplane w procesie prefabrykacji. Ich zastosowanie gwarantuje, że przegroda nie będzie się miejscowo wychładzać.
Co to ściany dwuwarstwowe zewnętrzne: grubość ściany i cechy?
Drugim rodzajem ścian są dwuwarstwowe. Konstrukcję ścian zewnętrznych dwuwarstwowych stanowi mur, który jest cieńszy niż w technologii jednowarstwowej - grubość ściany wynosi 18-25 cm. To dlatego, że za termoizolacyjność tego typu ścian odpowiada przede wszystkim gruba (15-25 cm) warstwa ocieplenia. Najczęściej ściany dwuwarstwowe ociepla się przy użyciu styropianu lub wełny mineralnej, czyli izolatorów, które mają bardzo dobre właściwości termoizolacyjne - ich współczynniki przewodności cieplnej λ wynoszą 0,030-0,045 W/(m·K). Bardziej popularny do ocieplenia tego rodzaju ścian, bo tańszy, jest styropian. Jego inną zaletą jest niewielka waga. Atutami wełny są wysoka elastyczność i paroprzepuszczalność, ale trzeba pamiętać, że źle reaguje ona na wilgoć - pod jej wpływem traci swoje właściwości izolacyjne.
Jakie materiały na ściany dwuwarstwowe zewnętrzne?
W wariancie ścian dwuwarstwowych jest większa swoboda doboru materiałów ściennych, bo ich ciepłochronność nie ma tak dużego znaczenia. Zastosowanie mają więc nie tylko wyroby z betonu komórkowego i ceramiki poryzowanej, ale też produkty z ceramiki zwykłej, silikaty i keramzytobeton. Wykonane z nich bloczki i pustaki można łączyć zarówno przy użyciu zaprawy klejowej i pianki z kartusza (na cienką spoinę), jak i tradycyjnej zaprawy cementowo-wapiennej.
Najważniejsze właściwości ścian zewnętrznych budynku to wytrzymałość, ciepłochronność i zdolność do tłumienia hałasów z zewnątrz, fot. YTONG
Izolację mocuje się do ściany dwuwarstwowej na dwa sposoby. W bardziej rozpowszechnionej metodzie lekkiej mokrej styropian lub wełnę mineralną przykleja się bezpośrednio do przegrody i wykańcza elewację tynkiem cienkowarstwowym. W metodzie lekkiej suchej ocieplenie układa się na ruszcie drewnianym lub metalowym, a całość osłania wiatroizolacją i okładziną elewacyjną z drewna, sidingu itp.
Zalety i wady ścian dwuwarstwowych
Ten rodzaj ścian zewnętrznych, czyli technologia dwuwarstwowa cieszy się w naszym kraju największą popularnością. Wynika to z tego, że jest bardzo dobrze znana wykonawcom, a murowanie ścian dwuwarstwowych nie wymaga aż tak dużej precyzji. Na całej ścianie zachowana jest bowiem ciągłość izolacji, w związku z czym ryzyko powstania punktowych i liniowych mostków cieplnych jest minimalne. Istotną zaletą ścian zewnętrznych dwuwarstwowych jest też możliwość rozłożenia inwestycji na dwa etapy - najpierw wzniesienie muru, a w kolejnym sezonie ocieplenie budynku.
Niezbędnym elementem każdego rodzaju ścian warstwowych jest termoizolacja. Aby zapewnić wymaganą przez normy termoizolacyjność, ocieplenie powinno mieć grubość przynajmniej 15 cm, fot. AUSTROTHERM
Ściany dwuwarstwowe nie są jednak pozbawione wad. Pierwszą jest utrudnione mocowanie cięższych przedmiotów (np. markiz czy rolet) do elewacji. Muszą być one bowiem zakotwione w murze, a nie w ociepleniu, co wymaga użycia specjalnych systemów mocowań. Drugim mankamentem ścian dwuwarstwowych jest mała odporność na uszkodzenia mechaniczne tynku cienkowarstwowego, który z reguły stanowi wykończenie tego rodzaju ścian.
Rodzaje ścian zewnętrznych: trójwarstwowe
Ściany trójwarstwowe. W tym rodzaju ścian zewnętrznych dwie pierwsze warstwy są takie same, jak w wariancie opisanym wyżej. Trzecią stanowi murowana ścianka elewacyjna o grubości 8-12 cm, którą mocuje się do muru za pomocą kotew. Jej zadaniem jest ochrona izolacji przed działaniem czynników atmosferycznych i uszkodzeniami mechanicznymi. Najlepiej wykonać ją z cegły klinkierowej, która jest wyjątkowo trwała, dobrze znosi niską i wysoką temperaturę oraz deszcz, a do tego jest efektowna. Zastosowanie mają też tu cegły silikatowe albo inne materiały odporne na czynniki atmosferyczne.
Ściany zewnętrzne trójwarstwowe nie są zbyt popularne, mimo że mają istotne zalety - bardzo dobre parametry cieplne i akustyczne, a także dużą trwałość elewacji. Bez problemu można na nich wieszać także cięższe przedmioty.
Wadą ścian trójwarstwowych jest natomiast wyższa - w porównaniu z poprzednimi technologiami - cena wykonania, co wynika z konieczności przygotowania szerszego fundamentu i wzniesienia ścianki elewacyjnej.
Decydując się na ten rodzaj ścian zewnętrznych należy też pamiętać o właściwym nadzorze nad robotami. Jeżeli bowiem podczas wykonywania ocieplenia popełnione zostaną błędy, bardzo trudno będzie je wyeliminować po wzniesieniu ścianki osłonowej.
Jaki materiały na ściany jest najlepszy: ceramika, beton komórkowy, silikaty czy keramzytobeton?
Po zaplanowaniu rodzaju ścian zewnętrznych można przystąpić do wyboru materiałów, z jakich zostaną wykonane. Zacznijmy od ceramiki, która cieszy się największą popularnością na ściany. Jej zwykła odmiana, czyli mieszanka gliny, wody i piasku wypalana w wysokiej temperaturze, charakteryzuje się bardzo dużą trwałością i zdolnością do akumulowania ciepła. Dzięki temu zimą w domu jest stabilna temperatura, nawet wtedy, gdy ogrzewanie jest na pewien czas wyłączane. Cecha ta ma znaczenie również poza sezonem grzewczym - w upalne dni taki budynek jest mniej podatny na przegrzanie.
Ceramika tradycyjna łatwo akumuluje duże ilości ciepła i stopniowo je uwalnia, co jest korzystne zarówno zimą, jak i latem, fot. ZCB OWCZARY
Ponadto ceramika jest zdrowa i przyjazna środowisku, a także ma dobrą zdolność do tłumienia hałasu. Warto więc budować z niej ściany zewnętrzne wtedy, gdy dom położony jest w głośnej okolicy, np. przy arterii komunikacyjnej czy linii kolejowej.
Nowocześniejszą odmianą materiału na ściany jest ceramika poryzowana. Jej nazwa bierze się stąd, że w procesie produkcji do gliny dodawane są trociny i mączka drzewna, które podczas wypalania ulegają spaleniu. W efekcie w materiale pojawiają się wypełnione powietrzem pory, co znacząco wpływa na poprawę jego izolacyjności termicznej (powietrze jest bardzo dobrym izolatorem termicznym). Ceramika poryzowana jest pod tym względem kilkukrotnie lepsza od zwykłej. To sprawia, że może być wykorzystywana także do budowy ścian bez ocieplenia. Dzięki porowatej strukturze materiał jest też lżejszy (niższa waga nie wpływa znacząco na wytrzymałość), a przez to łatwiej z niego murować. Z drugiej jednak strony mniejsza masa ogranicza zdolność do akumulacji ciepła. Bardzo ważne jest również to, że ceramika poryzowana używana do wznoszenia ścian z ociepleniem (pustaki o grubości do 25 cm) różni się od tej używanej na ściany jednowarstwowe. Pod względem izolacyjności cieplnej dwa pustaki po 25 cm znacznie ustępują jednemu o grubości 50 cm.
Beton komórkowy powstaje z piasku, wody, wapna, cementu i gipsu, do których dodawany jest środek porotwórczy. Spulchnia on masę, w efekcie czego w bloczkach powstają mikropory z zawartym w środku powietrzem. Analogicznie jak w przypadku ceramiki poryzowanej, znacząco wpływa to na izolacyjność cieplną materiału. Wykonane z niego ściany jednowarstwowe mogą mieć zaledwie 36,5 cm, a ich współczynnik U wynosi tylko ok. 0,15 W/(m2·K). Oczywiście beton komórkowy ten nadaje się także na ściany zewnętrzne z ociepleniem. Wówczas używa się odmian o większej wytrzymałości i gęstości (np. 600 zamiast 400 kg/m3), ale gorszej izolacyjności cieplnej.
Beton komórkowy jest łatwy do zastosowania, ponieważ bloczki są duże, ale lekkie. Mają wyfrezowane uchwyty montażowe oraz wyprofilowane na pióra i wpusty powierzchnie czołowe, a do tego są łatwe w obróbce, co bardzo usprawnia murowanie. Ponadto takie bloczki mają jednorodną strukturę. Można więc chociażby łatwo je docinać.
Do wznoszenia ścian dwuwarstwowych i trójwarstwowych wykorzystuje się też bloczki z silikatów, które wytwarzane są z piasku, wapna i wody. Mają cechy podobne do ceramiki zwykłej - dużą zdolność do akumulacji ciepła i bardzo dobrą izolacyjność akustyczną. Ich wyróżnikiem jest też duża wytrzymałość na ściskanie. Dzięki temu warstwa konstrukcyjna ściany może mieć zaledwie 18 cm grubości. Elementy silikatowe są ciężkie i twarde, dlatego do ich cięcia nie wystarczają narzędzia ręczne, jak w przypadku betonu komórkowego - niezbędna będzie np. szlifierka kątowa.
Kolejny materiał na ściany zewnętrzne to keramzytobeton, czyli mieszanka keramzytu, cementu i piasku. Ten pierwszy składnik to wypalona w bardzo wysokiej temperaturze glina, dlatego budulec ten ma podobne cechy do ceramiki poryzowanej. Jest porowaty, lekki i ma dobrą izolacyjność akustyczną. Ponadto cechuje go niezła izolacyjność cieplna, ale nadaje się tylko na ściany warstwowe (z ociepleniem).
Fot. otwierająca: Silikaty są bardzo wytrzymałe na ściskanie, co pozwala na projektowanie z nich ścian konstrukcyjnych o grubości zaledwie 18 cm, H+H
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
