Opisujemy 4 najpopularniejsze materiały na więźbę dachową. Podpowiadamy, kiedy należy stosować dany materiał i na co zwracać uwagę podczas budowania więźby.
Jest to najtańszy i najpopularniejszy materiał, który powstaje z wycięcia z pni drzew długich elementów o przekroju prostokątnym lub kwadratowym. Tarcica powinna być sortowana w celu określenia jej klasy wytrzymałości. W Polsce stosuje się metodę wizualną, zgodnie z normą PN-82/D-94021. Według niej, drewno można przypisać do 3 klas sortowniczych - wyborowej (KW), średniej (KS), niższej jakości (KG).
Norma ta wymaga też, aby drewno miało poniżej 20% wilgotności. Ponadto musi być bez kory, pleśni, sinizny, zgnilizny, pęknięć, krzywizny, wichrowatości, śladów po owadach, i z jak najmniejszą liczbą sęków. Tarcica ma być zabezpieczona przed ogniem, grzybami i owadami przez malowanie, natrysk, kąpiel lub - najskuteczniej - metodą próżniowo-ciśnieniową.
Zakup mokrego drewna ze względów oszczędnościowych (jest tańsze niż suche) nie jest dobrym rozwiązaniem, bo zamknięcie takiego drewna pokryciem dachowym i wykończeniem poddasza może powodować poskręcanie się krokwi, obniżenie izolacyjności wełny mineralnej, pękanie płyt gipsowo-kartonowych.
Zastosowanie mokrego surowca ma sens jedynie wtedy, gdy więźba będzie zimować bez przykrycia - w tym czasie wyschnie do wymaganej wilgotności. Najlepsze jest drewno suszone przemysłowo i strugane z czterech stron - ma wilgotność do 18%, zwiększoną odporność na ogień, jest gładkie i pozbawione szkodników biologicznych.
To drewno iglaste czterostronnie strugane i suszone komorowo do około 16%. Jest wytrzymałe, nie wypacza się, ma mało sęków i nie zawiera żywicy. Elementy z takiego drewna mogą mieć długość nawet 16 m, czego nie da się uzyskać z tarcicy obrzynanej. Belki o długości do 5 m najczęściej są lite, a do 16 m - łączone na długości na mikrowczepy. Takie drewno się nie deformuje. Stosuje się je na dużych powierzchniach połaci i skomplikowanych więźbach.
Można zrezygnować z impregnacji chemicznej, która jest konieczna w przypadku drewna tartacznego. Suche, wystawione na działanie warunków atmosferycznych, wymaga jedynie ochrony przed negatywnym ich wpływem.
To drewno klejone warstwowo z lameli (pojedynczych deseczek) o grubości około 40 mm, łączone na długości na mikrowczepy. Może stanowić alternatywę materiałów konstrukcyjnych, takich jak stal czy żelbet. Jest suszone komorowo do około 15% wilgotności, czterostronnie strugane i fazowane. Ma wysoką stabilność wymiarową i bardzo małą skłonność do powstawania rys i pęknięć.
Lamele selekcjonowane są jakościowo, dlatego w procesie klejenia można osiągnąć bardzo duże przekroje, które nie byłyby możliwe w przypadku surowca litego. Drewno takie wykorzystuje się do budowy konstrukcji o nietypowych kształtach, na przykład łukowych, trapezowych. Elementy są stosunkowo drogie, przygotowuje się je na zamówienie, dlatego robi się z niego tylko takie fragmenty więźby, których kształtu nie da się uzyskać z drewna litego.
Materiałem wyjściowym do ich produkcji jest drewno konstrukcyjne. Górne i dolne pasy wykonuje się z drewna iglastego suszonego przemysłowo i łączonego na mikrowczepy. Na środniki natomiast wykorzystuje się płyty pilśniowe twarde lub OSB/3. Elementy składowe są prasowane przy użyciu wodoodpornych klejów, dlatego osiągają najwyższą sztywność i gwarantowaną stabilność wymiarów.
Belki dwuteowe zawierają o około 50% mniej drewna niż belki z drewna litego. Nawet przy znacznych rozpiętościach mają nieduży ciężar własny (1 m belki o wysokości 240 mm waży zaledwie 3,2 kg). Sprawia to, że cała konstrukcja dachu staje się wyraźnie lżejsza, a montaż jest bezproblemowy, bo nie potrzeba dźwigu.
Konstrukcje z belek dwuteowych mają większą izolacyjność cieplną w porównaniu z tradycyjną technologią. Dzięki małej grubości środnika zostały zredukowane mostki cieplne występujące w elementach konstrukcyjnych z drewna litego. Szerokie pasy belki ułatwiają montaż płyt poszycia, natomiast możliwość wykonania otworów w środniku ułatwia przeprowadzenie instalacji.
Redaktor: Jan Król
Na zdjęciu: Konstrukcja więźby z tradycyjnej tarcicy musi być wykonana z suchego i zaimpregnowanego drewna.
(fot. T. Rybarczyk)
Poradnik
