Blachy, blachodachówki, gonty i płyty - czym się charakteryzują i ile kosztują?
Blachy, blachodachówki, gonty i płyty - czym się charakteryzują i ile kosztują?
W grupie lekkich pokryć dachowych najpopularniejsze są blachodachówki, blachy płaskie (najczęściej układane na rąbek stojący) oraz gonty bitumiczne. Rzadziej stosuje się faliste płyty bitumiczne i płyty włóknowo-cementowe.
Joanna Dąbrowska
Data publikacji: 2017-06-22
Data aktualizacji: 2022-01-27
Pokrycia dachowe umownie podzielono na lekkie i ciężkie. Do lekkich zalicza się te materiały, których ciężar nie przekracza kilkunastu kilogramów na metr kwadratowy. Należą do nich:
Ciężkie pokrycia dachowe ważą kilkadziesiąt kilogramów na metr kwadratowy i zalicza się do nich dachówki ceramiczne i cementowe, łupek oraz strzechę.
BLACHY DACHOWE
Układanie blachy trapezowej i obróbka krawędzi dachu
Obróbka przyścienna
Pokrycia ze wszystkich rodzajów blach są lekkie– np. blacha aluminiowa waży ok. 2 kg/m2, stalowa powlekana od 5 kg/m2. Można je ułożyć szybko i łatwo. Ze względu na wysoką cenę wyrobów z blachy aluminiowej, cynkowo-tytanowej lub miedzianej, w Polsce wykorzystuje się je dość rzadko, mimo że ich trwałość jest bardzo długa – 100 lat, a nawet 300 lat (blacha miedziana).
Spośród blaszanych pokryć dachowych najczęściej wybierane są wyroby ze stali powlekanej wielowarstwowo specjalnymi powłokami ochronnymi ewentualnie jeszcze posypką mineralną. Trwałość takich blach szacuje się na 20–50 lat. Powłoki zabezpieczają pokrycie przed korozją, uszkodzeniami mechanicznymi, promieniowaniem UV. Od rodzaju powłoki zależy ostatecznie trwałość takiego pokrycia.
Blachy powlekane powłokami ochronnymi można kupić w arkuszach o różnej długości, co ma znaczenie np. przy kryciu prostych dwuspadowych dachów. Wtedy używanie długich arkuszy zmniejsza pracochłonność i ogranicza ilość odpadów. Ponadto blacha ma bardzo mało ciętych krawędzi, które najłatwiej ulegają korozji.
Pokrycia z blachy produkuje się w formie arkuszy płaskich albo profilowanych, nadając tym drugim profil falisty, trapezowy albo imitujący dachówki – stąd potoczna nazwa blachodachówki.
Blacha trapezowa stosowana jest nie tylko na dachy domów jednorodzinnych ale również do krycia dużych powierzchni obiektów przemysłowych czy hal produkcyjnych. (fot. Budmax-Metal)
BLACHY PŁASKIE
Mają rdzeń ze stali bądź aluminium, a na nim powłokę ochronną. Płaskie arkusze niepowlekane wykonuje się z miedzi, stopu cynkowo-tytanowego. Blachy płaskie nadają się na dachy strome i płaskie. Odcięte fragmenty łatwo zagospodarować na obróbki blacharskie. Pokrycia takie cechuje nowoczesny wygląd, lecz ich wadą jest mała izolacyjność akustyczna.
Układanie blachy na rąbek stojący
(fot. Blachy Pruszyński)
Blacha na rąbek stojący najczęściej oferowana jest w kolorze grafitowym, czerwonym, ciemnobrązowy i czarnym. (fot. Lindab)
BLACHODACHÓWKI
Można je ułożyć na większości dachów o nachyleniu powyżej 15°, jednak najmniej odpadów uzyskuje się na dachach o nieskomplikowanym kształcie. Produkuje się je w postaci przetłoczonych arkuszy blachy z rdzeniem stalowym (rzadziej aluminiowym), nadając im kształt dachówki. Arkusze pokrywa się powłokami ochronnymi, np. poliestrem, akrylem.
(fot. Ruukki)
Arkusze blachodachówek mogą mieć różne kolory, wymiary i wysokość profilu tłoczenia. (fot. Balex Metal)
Specjalnym rodzajem pokryć są blachodachówki z posypką. Wyglądem najczęściej przypominają gont lub łupek kamienny. Powierzchnia paneli wykończona jest warstwą kruszywa skalnego lub barwionego piasku kwarcowego. Posypka sprawia, że pokrycie ma szorstką i matową powierzchnię. Ponieważ takie blachy wytwarza się w małych arkuszach lub wąskich pasach, dobrze nadają się na dachy o bardziej skomplikowanych kształtach (podczas układania nie powstaje dużo odpadów).
Trwałość najbardziej wytrzymałych rodzajów blachodachówki szacuje się na 50 lat.
Blachodachówka z posypką mineralną przypomina pokrycie z łupka kamiennego. (fot. Ahi Roofing)
Blachodachówki układa się na ruszcie z kontrłat i łat nośnych. Zaczyna się od okapu. Do ich mocowania używa się wkrętów samonawiercających, tzw. farmerskich z gumową podkładką, umieszczając je zawsze w dole przetłoczenia po 5 lub 6 sztuk na 1 m2, a wzdłuż okapu i kalenicy – w każdym zagłębieniu fali. Regionalnie (na Podhalu) stosuje się gwoździe. Po ułożeniu arkuszy na całym dachu mocuje się gąsiory kalenicowe. W kalenicy należy zostawić szczelinę wentylacyjną między schodzącymi się arkuszami pokrycia.
Układanie blachodachówki
GONTY BITUMICZNE
To odpowiednio ponacinane pasy papy bitumicznej. Zbudowane są z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach. Ciężar pokrycia wynosi 9–12 kg/m2, zależnie od odmiany. Gonty mogą być układane na dachach o nachyleniu połaci od 12° do 90°.Spodnia płaszczyzna jest samoprzylepna na całej powierzchni, a spoina trwale elastyczna.
Pasy gontów układa się na zakład (na każdym pasie jego szerokość jest oznaczona linią) i przybija za pomocą gwoździ papowych ocynkowanych w wyznaczonych miejscach. Główki gwoździ powinny być przykryte zakładami kolejnych pasów. Rzadziej stosowanym sposobem montażu jest klejenie papy na lepik lub inne kleje bitumiczne – robi się tak przeważnie przy naprawach starych pokryć.
Na rynku można też spotkać papy samoprzylepne, do których mocowania nie są potrzebne jakiekolwiek łączniki ani kleje. Warstwa samoprzylepna na spodniej części łączy gonty ze sobą tworząc jednolitą, elastyczną, ciągłą i wodoszczelną połać.
Ceny pokryć w rozmaitych składach budowlanych i hurtowniach mogą znacznie się różnić, nawet jeśli pochodzą od tego samego producenta. Dlatego zanim zdecydujemy się na zakup, porównajmy ceny w kilku punktach i zawsze negocjujmy rabaty, szczególnie jeśli u tego samego dostawcy kupujemy również folie wstępnego krycia, blachę na obróbki i rynny.
Przy wyborze pokrycia nie bez znaczenia powinna być też łatwość montażu. Problemem bowiem może okazać się znalezienie doświadczonych fachowców.
Ceny lekkich pokryć dachowych kształtują się następująco:
blacha płaska na rąbek stojący – od 30 zł/m2;
blachodachówka– od 25 zł/m2;
blachodachówka z posypką mineralną – od 70 zł/m2;
gonty bitumiczne – od 25 zł/m2;
płyty faliste bitumiczne – od 20 zł/m2;
płyty faliste włóknowo-cementowe – od 25 zł/m2.
Gonty bitumiczne układa się na równym deskowaniu. Oferowane są w szerokiej gamie kolorów i wzorów, także laminowane. Ponieważ są elastyczne, bardzo dobrze nadają na dachy o skomplikowanym kształcie. (fot. Stema)
Płyty faliste
Bitumiczne.
Powstają z włókien nasyconych bitumem, są barwione w masie, lekkie i łatwe w obróbce. Ich trwałość oszacowano na 15–20 lat. Do sprzedaży trafiają w postaci niedużych płyt, uformowanych w klasyczny falisty kształt, albo w przetłoczenia naśladujące dachówkę.
Nie wymagają deskowania – wystarczy ołacenie. Potrzebne są natomiast specjalne gwoździe z tworzywa sztucznego z szerokim łebkiem, najlepiej w tym samym kolorze, co płyty.
Włóknowo-cementowe.
Produkowane są z mieszanki cementu, kredy, naturalnych włókien celulozowych oraz sztucznych. W fazie produkcji płyty są malowane na kilkanaście kolorów.
Najczęściej kryje się nimi dachy (o nachyleniu minimum 12°) w gospodarstwach rolnych.
W domach jednorodzinnych oba rodzaje płyt stosuje się je rzadko, na ogół podczas remontów i modernizacji starych budynków.
W prasie budowlano-wnętrzarskiej od początku drogi zawodowej. W miesięczniku „Budujemy Dom” pracuję od kilkunastu lat. Moja ulubiona tematyka to architektura i aranżacja wnętrz. Śledzę trendy i nowości rynkowe. Cenię sobie kontakt z naturą. Kocham jazdę na nartach i pływanie kajakiem. W wolnym czasie spełniam marzenia podróżnicze - bliskie i dalekie.
ja zawsze miałem dylemat czy gonty czy blachodachówka ale ostatecznie padło na gonty i jestem zadowolony z tego rozwiązania. Mam dożywotnią gwarancję, a to dla mnie też wielki plus.
1
