Czy warto mieć ogrzewanie podłogowe wodne? Zalety, projekt i układanie podłogówki
Czy warto mieć ogrzewanie podłogowe wodne? Zalety, projekt i układanie podłogówki
Wodna podłogówka wymaga odpowiedniej konstrukcji podłogi, dlatego projekt systemu musi być dobrze przemyślany, fot. KERMI
Coraz więcej właścicieli domów decyduje się na podłogówkę. Szczególnie chętnie wybierana jest wodne ogrzewanie podłogowe. Dowiedz się, z czego wynika jego popularność i jak ją fachowo wykonać.
Jeszcze całkiem niedawno ogrzewanie podłogowe uchodziło za rozwiązanie dość luksusowe, znacznie droższe od klasycznego wariantu z grzejnikami. Obecnie stało się standardem, nie tylko w budynkach o niskim zużyciu energii lub domach pasywnych. Wykonanie podłogówki wcale nie musi wydrenować kieszeni - pod warunkiem, że zaplanujemy je możliwie wcześnie, podczas tworzenia lub adaptacji projektu domu. Dotyczy to wariantu wodnego, na którym skupiamy się w tym artykule. Bo choć nie jest on przesadnie skomplikowany, to rurki, którymi płynie ogrzana przez kocioł lub pompę ciepła woda, układa się pod posadzką. W związku z tym wodne ogrzewanie podłogowe planuje się z reguły w nowych domach. Podczas remontów zastosowanie ma zazwyczaj ogrzewanie podłogowe elektryczne.
Aby system wodnego ogrzewania podłogowego działał, potrzebna jest jeszcze:
automatyka sterująca,
pompa obiegowa,
rozdzielacz do podłogówki.
W sytuacji, gdy woda podgrzewana jest w kotle na paliwa stałe, niezbędnym elementem jest też układ mieszający, obniżający temperaturę cieczy w obiegu. To dlatego, że przepływająca przez instalację ogrzewania podłogowego woda nie powinna mieć więcej niż 55°C. Tymczasem ta opuszczająca wspomniany rodzaj kotła powinna mieć temperaturę 70-90°, a na powrocie przynajmniej 60°C. W związku z tym, że ogrzewanie wodne wymaga specjalnej konstrukcji podłogi, dużą wagę należy przyłożyć do wykonania projektu instalacji. W przeciwnym razie może ona działać nieskutecznie i konieczne mogą być kosztowne i bardzo kłopotliwe przeróbki.
Jakie zalety ma wodne ogrzewanie podłogowe?
Największą zaletą ogrzewania podłogowego wodnego jest to, że system ten zapewnia wysoki komfort cieplny. Ciepło rozprowadzane jest przez dużą powierzchnię podłogi, co gwarantuje równomierny rozkład temperatury w całym pomieszczeniu i eliminuje problem miejscowych wychłodzeń, często występujących przy klasycznych grzejnikach. Dzięki takiej dystrybucji ciepła, poczucie komfortu termicznego można uzyskać nawet przy niższej temperaturze powietrza - różnica ta wynosi zwykle ok. 2°C w porównaniu do systemów opartych na grzejnikach, co przekłada się na konkretne oszczędności energii. Wodne ogrzewanie podłogowe szczególnie dobrze sprawdza się z niskotemperaturowymi źródłami ciepła, np. z pompami ciepła, które w ostatnich latach tak zyskały na popularności. To dlatego, że przygotowują one stosunkowo chłodną wodę (do 55°C), odpowiednią dla ogrzewania płaszczyznowego, natomiast nieco zbyt mało ciepłą dla tradycyjnych grzejników. Co więcej, pompa ciepła pracuje tym sprawniej (a więc bardziej ekonomicznie), im niższa jest temperatura wody w instalacji - sprawdź wykonanie podłogówki pod pompę ciepła.
Zastosowanie ogrzewania podłogowego pozwala także poprawić estetykę wnętrz - brak widocznych grzejników daje większe możliwości aranżacji przestrzeni. Dla osób zmagających się z alergiami istotną zaletą podłogówki jest też ograniczenie cyrkulacji kurzu i innych alergenów w powietrzu, co sprzyja utrzymaniu czystości w domu.
W domu z ogrzewaniem podłogowym jest czystsze powietrze, ponieważ kurz i alergeny mniej się w nim unoszą, fot. RWC
Czy podłogówka ma wady? Oczywiście ten system rozprowadzania ciepła nie jest idealny. Podłogówka nagrzewa się i stygnie wolniej od grzejników, a podłogę trzeba wykończyć materiałem o odpowiedniej przewodności cieplnej. Niewskazane są dywany, a meble powinny być ustawione na dość wysokich nóżkach, co pozwala na efektywne oddawanie ciepła i utrzymanie wysokiej sprawności systemu.
Dlaczego konieczny jest dobry projekt podłogówki?
Projekt ogrzewania podłogowego odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu skuteczności i bezawaryjności całego systemu. Jak wspomniano, wodna instalacja grzewcza wymaga bowiem odpowiednio zaplanowanej konstrukcji podłogi już na etapie przygotowań do inwestycji. Właściwie opracowany projekt podłogówki jest niezbędny, gdyż ewentualne zmiany po zakończeniu prac są bardzo utrudnione, a często wręcz niemożliwe bez przeprowadzania kosztownych i czasochłonnych ingerencji w posadzkę. Jeżeli po wykonaniu instalacji okaże się, że jej moc grzewcza jest niewystarczająca, nie da się w prosty sposób jej zwiększyć. Zagęszczenie rur wymaga wszak zdemontowania podłogi. Podniesienie temperatury wody zasilającej może natomiast prowadzić do przekroczenia dopuszczalnych parametrów cieplnych posadzki. To odróżnia ogrzewanie podłogowe od tradycyjnych systemów grzejnikowych, gdzie łatwiej podwyższyć temperaturę wody albo ewentualnie wymienić grzejniki na urządzenia o wyższej mocy. W związku z tym przygotowanie projektu podłogówki należy powierzyć specjaliście, który weźmie pod uwagę indywidualne zapotrzebowanie cieplne budynku, specyfikę poszczególnych pomieszczeń oraz charakterystykę wykorzystanych materiałów. Rzetelnie wykonana dokumentacja techniczna ułatwi nie tylko prawidłowe przeprowadzenie montażu ogrzewania podłogowego wodnego, ale również będzie przydatna podczas eksploatacji instalacji, umożliwiając diagnozowanie i usuwanie potencjalnych usterek.
Montaż podłogówki należy wykonać w zamkniętym budynku, z osadzoną stolarką, po wykonaniu instalacji elektrycznej, wodnej oraz kanalizacyjnej i po zakończeniu robót tynkarskich, fot. PIPELIFE
Układanie podłogówki - krok po kroku
Prace związane z układaniem podłogówki prowadzi się po zakończeniu stanu surowego, zamontowaniu stolarki okiennej i drzwiowej oraz po zakończeniu prac związanych z instalacjami elektryczną, wodną i kanalizacyjną, a także po ukończeniu tynkowania ścian. Temperatura podczas montażu ogrzewania podłogowego wodnego nie powinna być niższa niż 5°C. Podłoże musi być równe, suche i stabilne.
Styropian do podłogówki
W pierwszej kolejności wykonuje się izolację przeciwwilgociową oraz cieplną. W przypadku podłóg na gruncie warstwa termoizolacji (styropian) powinna mieć od 15 do 20 cm grubości, natomiast na stropach między kondygnacjami ogrzewanymi wystarczające jest ocieplenie o grubości 3-5 cm.
Kolejnym etapem jest montaż taśmy dylatacyjnej wzdłuż krawędzi podłogi i wszystkich elementów konstrukcyjnych. Dzięki temu jastrych będzie mógł swobodnie pracować pod wpływem zmian temperatury. Przy ścianach, słupach i pionach instalacyjnych pozostawia się szczeliny dylatacyjne o szerokości 1,5-2 cm, które wypełnia się elastycznym materiałem, np. paskami styropianu lub taśmą dylatacyjną.
Rury do podłogówki
W kolejnym kroku układa się rury grzewcze - rury do podłogówki mogą być miedziane, wykonane z tworzywa sztucznego lub wielowarstwowe. Pierwsze z nich mają najlepszą przewodność cieplną, są bardzo wytrzymałe i trwałe, ale też najdroższe. Dlatego najrozsądniejszym wyborem są obecnie rury wielowarstwowe do podłogówki, które mają dobre parametry, a ich cena jest przystępna. Z rur tworzy się pętle o długości nieprzekraczającej zwykle 100 m - należy je zamocować do podłoża za pomocą spinek do podłogówki lub szyn montażowych. W miejscach przechodzenia przez dylatacje przewody powinny być zabezpieczone peszlami.
Rury grzewcze podłogówki tworzą pętle, których długość nie przekracza z reguły 100 m., fot. RWC
Zalewanie podłogówki jastrychem
Po ułożeniu pętli instalację poddaje się próbie szczelności ciśnieniem 0,6 MPa - test ten powinien trwać minimum dobę. Jeżeli nie ma przecieków, można przystąpić do zalewania instalacji podłogówki jastrychem - cementowym lub anhydrytowym. Zwykle jego minimalna grubość to 6,5 cm, a nad rurami - 4-4,5 cm. W sytuacji, gdy nośność stropu jest ograniczona, stosuje się zaprawy o zwiększonych parametrach wytrzymałościowych, pozwalające zmniejszyć grubość jastrychu nad rurami do 3 cm. Do mieszanki dodawane są plastyfikatory, które ułatwiają szczelne „otulenie” jastrychem rur podłogówki.
Wygrzewanie podłogówki
Po zakończeniu procesu dojrzewania jastrychu, który trwa od około tygodnia dla podkładu anhydrytowego i do czterech tygodni dla cementowego, konieczne jest przeprowadzenie procesu wygrzewania. Pozwoli to usunąć wilgoć z całej warstwy podłogi i przygotować ją do dalszych prac wykończeniowych.
Materiał na posadzkę z podłogówką powinien dobrze przewodzić ciepło i nie utrudniać jego przekazywania do pomieszczenia. Drugi warunek jest taki, że jego producent musi dopuścić go do stosowania na ogrzewaniu podłogowym. Jeżeli chodzi o tę pierwszą kwestię - o tym, w jakim stopniu materiał ogranicza przepływ ciepła z instalacji grzewczej do wnętrza pomieszczenia, informuje taki parametr, jak opór cieplny, oznaczany symbolem R. Jego wartość nie powinna przekraczać 0,15 m2·K/W. Najlepsze pod tym względem są posadzki z płytek ceramicznych i kamienne. Przykładowo płytki ceramiczne grubości 10 mm na zaprawie klejowej mają R=0,02. W przypadku parkietu grubości 24 mm jest to 0,12, a dywanu grubości 15 mm – 0,15. Natomiast by dowiedzieć się, czy materiał posadzkowy nadaje się do stosowania pod ogrzewanie podłogowe, należy sprawdzić jego kartę techniczną. Wielu producentów paneli, płytek, ale też podkładów czy klejów, dodatkowo umieszcza odpowiednie oznaczenia na opakowaniach, co pozwala łatwo sprawdzić przed zakupem zgodność danego produktu z wymaganiami ogrzewania podłogowego. Może to być np. piktogram przedstawiający spiralę symbolizującą podłogówkę albo dopisek: „na ogrzewanie podłogowe”.
Sterowanie podłogówką
W systemie wodnego ogrzewania podłogowego elementem grzewczym jest betonowa wylewka z zatopionymi w niej rurkami, przez które przepływa ciepła woda. Jak wspomniano, taka podłoga nagrzewa się i stygnie znacznie dłużej niż grzejniki, co nie ułatwia sterowania podłogówką. Nawet gdy odetniemy całkowicie dopływ ciepłej wody, to na efekt - w postaci znacznego obniżenia temperatury w domu - będziemy musieli poczekać kilka godzin. Tak samo nie odczujemy szybko zmiany temperatury po włączeniu systemu.
Do sterowania podłogówką warto wykorzystywać automatykę, fot. PURMO
Dlatego ważnymi elementami podłogówki są termostaty pokojowe i automatyka pogodowa. Zasada działania tych pierwszych jest następująca - gdy regulator pokojowy wyśle do urządzenia grzewczego informację, że temperatura w miejscu pomiaru nie odpowiada zadanej, nastąpi zmiana intensywności ogrzewania. Trzeba jednak pamiętać, że taki regulator reaguje tylko na zmiany temperatury w budynku. Inaczej jest z automatyką pogodową - pozwala ona dostosowywać zapotrzebowanie na ciepło z wyprzedzeniem dzięki zewnętrznym czujnikom temperatury (a także wiatru, opadów, nasłonecznienia itp.). Na podstawie zebranych przez nie informacji oraz zaprogramowanej zależności, tzw. krzywej grzewczej, ogrzewanie jest uruchamiane zawczasu. Automatyka musi być jednak dobrze skonfigurowana, ponieważ każdy budynek nagrzewa się i ochładza w nieco innym tempie, co zależy m.in. od tego, jak jest ocieplony czy jakie występują w nim zyski ciepła od słońca. Najlepiej sprawdzają się do sterowania podłogówką takie układy automatyki, które uwzględniają zarówno pomiar temperatury wewnętrznej, jak i zewnętrznej.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
