Kalkulator kosztów ogrzewania budynków - II kwartał 2023 r.
Kalkulator kosztów ogrzewania budynków - II kwartał 2023 r.
Porozumienie Branżowe na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) opracowało kolejną analizę kosztów ogrzewania budynków jednorodzinnych w Polsce i przygotowania w nich ciepłej wody użytkowej - w II kwartale 2023 r., aktualizując tzw. kalkulator kosztów ogrzewania. Kalkulator POBE pozwala porównać koszty eksploatacji różnych źródeł ciepła i systemów grzewczych, a podstawą dokonywanej co kwartał aktualizacji są zmieniające się ceny paliw i energii dla gospodarstw domowych.
Data publikacji: 2023-05-29
Data aktualizacji: 2023-05-29
Na potrzeby analizy POBE są zestawiane koszty wytworzenia ciepła dla typowego domu jednorodzinnego przy wykorzystaniu różnych urządzeń i systemów grzewczych, w tym:
kotłów: elektrycznego, gazowego, olejowego, węglowego, na kawałki drewna i granulat drzewny (pellet),
pomp ciepła typu powietrze-woda oraz solanka-woda,
instalacji grzejnikowej (temp. na zasilaniu 55°C) oraz płaszczyznowego ogrzewania podłogowego (temp. na zasilaniu 35°C).
Dodatkowo w zestawieniach kosztów brany jest pod uwagę ewentualny montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej, np. o mocy 5 w budynkach o większych potrzebach energetycznych lub 3 kWp w budynkach zużywających mniej energii, która współpracuje z pompą ciepła.
Jak pokazują wyniki bieżącej analizy, montaż instalacji fotowoltaicznej, nawet o tak niewielkiej mocy, pozwala istotnie zredukować - o około połowę - koszty eksploatacji pompy ciepła, sprawiając, że jest ona zdecydowanie tańsza w użytkowaniu niż kocioł na paliwa kopalne (gazowy, węglowy czy olejowy) lub biomasę drzewną.
Skala oszczędności wynikających z eksploatacji pompy ciepła w układzie z fotowoltaiką zależy oczywiście od rodzaju kotła, z którym porównujemy pompę ciepła, typu pompy ciepła, sprawności źródła ciepła oraz temperatury zasilania (instalacji odbiorczej), ale także - od standardu energetycznego budynku.
Szczegółowe zestawienia kosztów, dla przykładowego budynku jednorodzinnego o powierzchni ogrzewanej 150 m2, zamieszkiwanego przez 4 osoby (typowa wielkość zapotrzebowania na ciepłą wodę użytkową), ilustrują przedstawione poniżej wykresy (rys. 1, 2 i 3).
Rys. 1. Przykładowy roczny koszt ogrzewania istniejącego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, poddanego termomodernizacji do standardu WT 2017 (EU = 80 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii i paliw w II kw. 2023 r.
Rys. 2. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, zrealizowanego w standardzie aktualnych warunków technicznych WT 2021 (EU = 55 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w II kw. 2023 r.
Rys. 3. Przykładowy roczny koszt ogrzewania nowego budynku jednorodzinnego o pow. ogrzewanej 150 m2, zrealizowanego w standardzie programu "Moje Ciepło" (EU = 40 kWh/(m2 · rok)), wraz z kosztem przygotowania ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny. Dane uwzględniają koszty energii w II kwartale 2023 r.
Różne standardy energetyczne domów
Standard energetyczny budynku, określany przez poziom zużycia energii użytkowej (EU), to bardzo ważny czynnik warunkujący koszty ogrzewania domu, który istotnie wpływa na całkowity koszt zaopatrzenia w ciepło.
W prezentowanym zestawieniu POBE zostały uwzględnione trzy charakterystyczne poziomy zużycia energii użytkowej w przykładowym domu jednorodzinnym o powierzchni ogrzewanej 150 m2:
około 80 kWh/(m2 · rok) - w istniejącym budynku, który został poddany termomodernizacji (np. w ramach programu "Czyste Powietrze") do standardu energetycznego określonego w Warunkach Technicznych obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. (WT 2017), lub w budynku wzniesionym zgodnie z tym standardem;
około 55 kWh/(m2 · rok) - w nowym budynku, który spełnia standardy minimalne Warunków Technicznych obowiązujących od 1 stycznia 2021 r. (WT 2021);
około 40 kWh/(m2 · rok) - w nowym budynku, który spełnia standardy programu "Moje Ciepło" obowiązujące od 1 stycznia 2023 r., czyli charakteryzującym się lepszymi parametrami izolacyjności niż te określone w WT 2021.
Dużym wsparciem dla osób planujących poprawę standardu energetycznego swojego domu w celu obniżenia rachunków za ogrzewanie jest niewątpliwie wspomniany wyżej program NFOŚiGW "Czyste Powietrze", który zapewnia znaczące dofinansowanie zarówno do inwestycji zwiększających izolacyjność istniejących budynków jednorodzinnych, jak i do wymiany starych urządzeń grzewczych na nowe, bardziej efektywne. Program "Moje Ciepło" pozwala z kolei uzyskać dofinansowanie do montażu pompy ciepła w nowych domach, pod warunkiem, że spełniają one podwyższone kryteria izolacyjności termicznej. Szczególnie dużym zainteresowaniem inwestorów cieszy się jednak nowa wersja programu "Mój Prąd". Oprócz znanych już z poprzednich edycji dofinansowań do montażu domowej instalacji fotowoltaicznej, w "Mój Prąd" 5.0 przewidziano również istotne wsparcie (około 50% kosztów) do instalacji pomp ciepła.
Bardzo przydatnym narzędziem we wstępnym oszacowaniu korzyści finansowych wynikających z termomodernizacji budynku, w tym wymiany źródła ciepła, jest kalkulator kosztów ogrzewania budynków jednorodzinnych przygotowany i aktualizowany co kwartał przez POBE. Jest on dostępny na stronie www.pobe.pl jako otwarty arkusz kalkulacyjny, co umożliwia wprowadzenie indywidualnych danych dotyczących budynków i ich wyposażenia w urządzenia grzewcze.
Analizując zmiany cen nośników energii w Polsce na przestrzeni ostatniego roku, które są wykorzystywane do ogrzewania budynków mieszkalnych i przygotowania ciepłej wody użytkowej, warto odnotować, że w miesiącach od stycznia do maja 2023 r. nastąpił nawet ponad 20-procentowy spadek cen paliw stałych. W 2022 r. mieliśmy tu stałą tendencję wzrostową. W najbliższych kilku miesiącach można prognozować pewną stabilizację na rynku cen paliw i nośników energii.
Dane dotyczące cen wykorzystane przy aktualizacji kalkulatora kosztów ogrzewania POBE pochodzą z raportu Polskiego Alarmu Smogowego z maja 2023 r., przygotowanego przez Instytut Badań Rynku i Opinii Publicznej CEM. Badanie cen paliw stałych zostało przeprowadzone w kwietniu 2023 r., z wykorzystaniem techniki typu "mystery calling" - osoby dzwoniące do składów opału podawały się za klientów planujących zakup.
W prezentowanej obecnie kwartalnej analizie kosztów ogrzewania budynków nie uwzględniono rządowych dopłat do ogrzewania, które obowiązywały w sezonie 2022/2023. Ponadto nie uwzględniono "zamrożonych" (niższych) cen energii elektrycznej, tylko przyjęto do kalkulacji ceny obowiązujące po przekroczeniu limitu zużycia 2 tys. (2,6 tys.) KWh rocznie.