ABC kotłów węglowych

ABC węgla

Węgiel kamienny występuje w wielu odmianach różniących się wielkością cząstek oraz zawartością siarki i popiołu.

 

W najprostszych kotłach zasypowych najczęściej spala się węgiel o sortymencie orzech – wielkości ziaren 25–80 mm.

 

(fot. Kompania Węglowa)

W kotłach z automatycznym podajnikiem (retortowych) stosuje się węgiel sortymentu groszek – wielkość od 5 do 25 mm, sprzedawany w wygodnych do transportu workach. W niektórych kotłach można też spalać miał węglowy, tańszy od innych sortymentów węgla. Ale ze względu na jego małą kaloryczność, powstawanie dużej ilości popiołu oraz konieczność magazynowania dużej jego ilości, w domach jednorodzinnych jest rzadko stosowany.

 

Jako paliwo zastępcze do kotłów węglowych czasem stosuje się węgiel brunatny w postaci brykietów, ale ma on niską wartość opałową, więc daje niewiele ciepła w stosunku do masy.

Przed decyzją

Decydując się na kupno kotła na paliwa stałe, warto rozważyć kilka kwestii:

 

1. Rodzaj paliwa. Eksploatacja kotła na paliwo stałe jest tania, jeśli jest on dopasowany do wybranego paliwa. Producenci określają, jakie paliwo jest podstawowe dla danego kotła i takie należy stosować do pełnego wykorzystania jego mocy. Jeśli będziemy stosować tańszy zamiennik, może to spowodować obniżenie sprawności urządzenia.

 

Ceny węgla w zależności od sortymentu
Sortymenty	Wartość opałowa [MJ/kg]	Cena [zł] brutto
Orzech	28–29, 30	600–630
Groszek	26–27	650–700
Miał węglowy	20–26	340–520

2. Sprawność. W praktyce ważniejsza jest sprawność eksploatacyjna, a nie nominalna, czyli teoretyczna, która jest podawana przez producenta. Eksploatacyjna sprawność spalania – zależnie od budowy i wyposażenia kotła w urządzenia sterujące – wynosi 60– 80%.

 

3. Sterowanie. Nowoczesne kotły wyposażone są w automatykę regulującą intensywność spalania. Pamiętajmy jednak, że im nowocześniejszy kocioł i im mniej paliwa zużywa, tym niestety jest droższy.

 

4. Z podajnikiem czy bez. Zanim zdecydujemy się na kupno kotła na paliwa stałe, zastanówmy się, na ile ważny jest dla nas komfort obsługi kotła, jak często chcemy dokładać opał – codziennie czy raz na kilka dni. Od tego bowiem zależy, czy powinniśmy wybrać kocioł z podajnikiem paliwa, czy nie. Decydując się na drugie rozwiązanie, warto sprawdzić, jaką pojemność ma komora zasypowa kotła. Powinna być na tyle duża, żeby jednorazowy załadunek paliwa wystarczył przynajmniej na osiem godzin pracy.

Wybór kotła

Tradycyjne kotły na węgiel to tzw. kotły zasypowe. Paliwo spala się w nich na ruszcie stałym, w dużej komorze spalania, mieszczącej porcję paliwa wystarczającą na kilka lub kilkanaście godzin pracy kotła. Kotły te wymagają pracochłonnej obsługi – cyklicznego, ręcznego uzupełniania paliwa. Kilka razy dziennie trzeba dosypać paliwo do komory kotła oraz przegrabić żar na ruszcie (aby usunąć popiół i żużel oraz zapewnić odpowiedni przepływ powietrza przez złoże paliwa). Kotły zasypowe dzielą się na kotły ze spalaniem górnym i dolnym.

 

Kocioł na węgiel lub miał o granulacji do 12 cm. Może być stosowany w otwartej instalacji centralnego ogrzewania z grawitacyjnym lub wymuszonym obiegiem wody (fot. Spyra)

Kocioł zasypowy (fot. CHT)

Moc kotła

Rodzaj kotła oraz jego moc powinien zawierać projekt instalacji.

 

Orientacyjnie moc kotła ogrzewającego dom i przygotowującego ciepłą wodę najprościej można dobrać na podstawie wskaźnika odnoszącego się do powierzchni ogrzewanych pomieszczeń. Wartość tego wskaźnika zależy jednak od stopnia izolacji termicznej budynku. W obecnie budowanych domach można przyjąć zapotrzebowanie na moc 60–80 W/m2.

 

Przykład:
Nowy budynek o powierzchni 150 m2. Moc kotła = powierzchnia [m2] × 60–80 [W] 150 m2 × 60–80 W = 9000–12 000 W. Z orientacyjnych wyliczeń wynika, że kocioł do ogrzewania takiego domu powinien mieć moc 9–12 kW. Warto uwzględnić jeszcze dodatek na c.w.u. – 0,25 kW/osobę.

 

Uwaga! Nie warto przewymiarować kotła - patrz: Błędy wykonawcze w instalacji kotłów

 

Joanna Dąbrowska