Choć balkon jest powszechnie stosowany w większości domów jednorodzinnych, to wcale nie jest łatwy do wykonania. Oto najczęściej pojawiające się problemy i sposoby zaradzenia im.
Dobry balkon to nie tylko dobrze wykonana konstrukcja. Dla jego trwałości bardzo ważne są następujące elementy:
Niezbędna jest staranność wykonawców, ale część winy za źle wykonane balkony ponoszą także projektanci. W wielu projektach w ogóle nie opisano sposobu wykonania rozmaitych detali, ograniczając się do stwierdzenia, że należy wykonać je "zgodnie ze sztuką budowlaną". Wówczas, jeśli mamy szczęście i trafimy na naprawdę dobrych wykonawców, problemu nie będzie, w pozostałych przypadkach może być różnie.
Na płycie balkonu musi być ukształtowany spadek od ściany budynku na zewnątrz. Inaczej woda będzie zalegać w pobliżu ściany, doprowadzając do jej zawilgocenia, a woda stojąca na powierzchni balkonu będzie wnikać w nawet mikroskopijne szczeliny pomiędzy płytkami, stopniowo niszcząc warstwę wykończeniową i samą płytę.
Jeśli warstwy spadkowej brak, to nie pozostaje nic innego, jak wykonać ją - zależnie od warunków - po usunięciu płytek ceramicznych, lub bez tego, przez dodanie kolejnych warstw.
Uwaga! Jeśli płyta jest ocieplona od góry, to spadek powinien być ukształtowany poniżej warstwy ocieplenia, a każdą kolejną trzeba układać ze spadkiem.
Woda deszczowa, trafiająca na balkon w czasie wichury, penetruje go niczym woda pod ciśnieniem. Jako zabezpieczenie przed jej wnikaniem najczęściej stosuje się 2-3 warstwy tzw. płynnej folii pod płytkami albo warstwę specjalnej zaprawy nazywanej szlamem izolacyjnym.
Także specjalne kleje do płytek mogą równocześnie pełnić funkcję izolacji przeciwwodnej.
W czasie remontów niejednokrotnie pozostawia się stare płytki ceramiczne, układając na nich hydroizolację i przyklejając nowe. Takie rozwiązanie jest mniej pracochłonne, ale możliwe do zastosowania tylko, jeżeli stare płytki dobrze trzymają się podłoża, nie są zbyt spękane i zapewniają dobrą przyczepność. Tę ostatnią można poprawić, wykonując w nich szlifierką płytkie nacięcia albo delikatnie odłupując warstwę szkliwa.
Uwaga! Ułożenie nowych płytek na warstwie starych podnosi poziom podłogi balkonu. Nie może on być na tyle duży, by zostały zatkane otwory odpływowe w plastikowych profilach drzwi tarasowych.
Obróbki powinny zabezpieczać krawędzie płyty balkonowej oraz miejsce jej styku ze ścianą domu. To dzięki odpowiednio ukształtowanym obróbkom woda, spływając z górnej powierzchni balkonu, nie zacieka po dolnej stronie płyty i ścianie. Obróbka chroni też płytę przed wnikaniem wody z boku pomiędzy jej warstwy.
Wadliwie wykonane lub zniszczone (skorodowane) obróbki bezwzględnie wymagają wymiany. Jako uszczelniacz, np. do płytek na krawędziach balkonu, lepiej stosować silikon dekarski, a nie uniwersalny budowlany, bo dekarski jest znacznie bardziej odporny na czynniki atmosferyczne.
Do przyklejania płytek na balkonach nadają się tylko zaprawy klejowe przeznaczone do stosowania na zewnątrz - mrozoodporne i bardziej elastyczne od zwykłych, bo muszą wytrzymać ruchy termiczne płytek ceramicznych, które mogą się bardzo mocno rozgrzewać na słońcu (szczególnie ciemne!), a mają przy tym inny współczynnik rozszerzalności temperaturowej niż warstwa wylewki, do której są przyklejone. Nieodpowiednia zaprawa klejowa popęka i płytki ulegną odspojeniu.
Nie mniej ważny od rodzaju kleju jest sposób jego nakładania. Masa musi szczelnie wypełniać całą przestrzeń pod płytką, dlatego klej nakłada się zarówno na podłoże, jak i na płytkę. Jeśli płytki są duże - ponad 30 × 30 cm - to należy użyć kleju o większej samorozpływności.
Przy niedokładnym wypełnieniu klejem w pustych przestrzeniach będzie zbierać się woda, której wnikania, choćby przez mikroskopijne pęknięcia w spoinach, nie można całkowicie wykluczyć. Wiosną i jesienią, gdy występują przymrozki, zamarzająca tam woda spowoduje oderwanie płytek od podłoża.
Źle ułożone, odspajające się płytki można jedynie usunąć i zastąpić innymi. Jeśli dotyczy to tylko pojedynczych sztuk, można spróbować oczyścić je oraz podłoże ze starego kleju i ułożyć od nowa. Jednak takie czyszczenie jest pracochłonne i trzeba to robić bardzo delikatnie.
To jedna z najważniejszych czynności, bo przez źle wykonane spoiny przedostaje się woda. Podstawowa zasadą jest ścisłe stosowanie się do instrukcji producenta. Niektórzy wykonawcy lubią ułatwiać sobie pracę, rozrabiając zbyt rzadką masę do fugowania, bo przygotowana zgodnie z instrukcją ma zwykle konsystencję bardzo gęstej pasty i trudno wciska się ją pomiędzy płytki. Jednak skutki tego są opłakane.
Rzadka masa wysychając, kurczy się bardziej niż powinna i pomiędzy płytkami a fugą powstają mikroskopijne szczeliny, w które będzie wnikać woda. Ponadto masa z nadmiarem wody po jej odparowaniu jest porowata, a więc mniej szczelna i wytrzymała.
Najczęściej stosuje się masy do spoinowania na bazie cementu, bo mają dobre właściwości i są stosunkowo tanie. Ostatnio upowszechniają się także fugi chemoutwardzalne, głównie na bazie żywic syntetycznych. Ich zaletą jest bardzo dobra wodoszczelność i większa elastyczność niż zwykłych mas. Jednak trzeba przede wszystkim sprawdzić, jakie zastosowanie przewiduje dla danego wyrobu producent.
Niektóre masy chemoutwardzalne z żywicami epoksydowymi wykazują np. bardzo dobrą odporność na środki chemiczne (i stosuje się je w zakładach przemysłowych), ale są równocześnie podatne na zarastanie glonami i innymi mikroorganizmami, co dyskwalifikuje je w domu jednorodzinnym.
Uwaga! Zaschniętą na płytkach fugę chemoutwardzalną praktycznie nie sposób usunąć, dlatego należy przygotowywać ją i nakładać małymi porcjami, by zdążyć z wyczyszczeniem płytek. Zabrudzone płytki można próbować oczyścić elektryczną opalarką, bo masa zwykle mięknie po podgrzaniu.
Jeśli spoinowanie wykonano wadliwie, można próbować wyskrobać starą masę i płytki zafugować od nowa. Jednak usuwanie fugi często jest na tyle kłopotliwe, że właściciele decydują się na skucie starych płytek i ułożenie nowych.
Tradycyjnym sposobem montażu jest zabetonowanie słupków w otworach wykonanych od góry w płycie balkonu.
Istotną wadą tego sposobu jest to, że słupek przebija warstwę hydroizolacji, trudno też ułożyć wokół niego płytki. Na tak osadzonym słupku balustrady powinna być wykonana stożkowo ukształtowana opaska z silikonu (najlepiej dekarskiego, bezkwasowego).
Bardzo ważne też, by pomiędzy słupkiem a płytkami pozostawić kilkumilimetrową szczelinę dylatacyjną, również wypełnioną silikonem. Inaczej, jeśli płytki zostaną ułożone "na styk" albo popękają, albo odspoją się od podłoża.
Bardziej nowoczesny sposób mocowania balustrady stanowi zakotwienie jej do boków lub spodniej strony płyty. Wówczas ciągłość hydroizolacji nie zostaje naruszona.
Jarosław Antkiewicz
10
