Jak dobrze dobrać pompę ciepła, aby tanio (za mniej niż 3000 zł rocznie) ogrzewać dom?
Jak dobrze dobrać pompę ciepła, aby tanio (za mniej niż 3000 zł rocznie) ogrzewać dom?
Jaką pompę ciepła kupić, aby skutecznie i tanio ogrzewać dom? To koniecznie musisz wiedzieć, przy wyborze pompy ciepła! Źle dobrana to kłopoty i wysokie koszty! Nie daj się naciągnąć i kupuj z głową.
Mimo spadku sprzedaży, aż o 23 procent w roku 2024 w porównaniu z poprzednim, pompy ciepła wciąż uważane są przez specjalistów za godne polecenia. Odpowiednio dobrana pompa ciepła będzie tanim i ekologicznym urządzeniem przeznaczonym do ogrzewania domu i c.w.u. Jaką wybrać, żeby nie żałować? Wyjaśniamy.
Czy pompa ciepła w domu po 2030 roku będzie obowiązkowa?
Nawet jeśli ktoś nie jest przekonany do wyboru pompy ciepła w 2025 roku, może nie mieć dużego pola manewru. Unia Europejska ma bowiem w planach wprowadzenie już od 2030 r. zakazu stosowania w nowych budynkach paliw kopalnych (węgiel, gaz, olej opałowy). Natomiast w tych już istniejących planowane jest stopniowe odchodzenie od nich. Może się więc okazać, że już za kilka lat w domu trzeba będzie mieć pompę ciepła, ewentualnie kocioł na biomasę lub elektryczny. Warto więc dowiedzieć się, jak działa pompa ciepła i jak ją dobrze dobrać, żeby ogrzewać dom skutecznie i tanio.
Źle dobrana pompa to wysokie rachunki!
Źle dobrana pompa ciepła to wysokie rachunki za prąd i mało efektywne ogrzewanie. Pisaliśmy już o skargach użytkowników pomp ciepła na tzw. rachunki grozy za użytkowanie tego typu urządzeń. Świadczy to tylko o tym, że pompa ciepła została źle dobrana, ma zbyt dużą moc lub zainwestowaliśmy w urządzenie kiepskiej jakości. Aby uniknąć kłopotów, trzeba dobrze rozeznać się w ofercie rynkowej i dobrać - najlepiej z pomocą doświadczonego fachowca - pompę ciepła dopasowaną do konkretnych potrzeb oraz danego budynku. Na co, poza sposobem pozyskiwania ciepła, zwracać uwagę przy kupnie pompy ciepła?
Jak dobrze dobrać pompę ciepła? Ważne parametry
Aby koszty eksploatacji pompy ciepła nie były wysokie, musi mieć ona jak najlepszą klasę energetyczną i wysoką sprawność. O ile ten pierwszy parametr porównuje się podobnie, jak w przypadku innych urządzeń elektronicznych (gdzie klasa A+++ jest najwyższa), to do dokładniejszego określenia sprawności pompy ciepła potrzebna jest informacja o jej współczynniku COP (ang. Coefficient of Performance).
W przeciwieństwie do kotłów pompa nie wytwarza ciepła, tylko czerpie je ze źródła dolnego i przetwarza na użyteczną postać. Wybór modeli pomp ciepła i dostępnych mocy jest bardzo duży, większy niż w przypadku kotłów. Aby uniknąć wysokich kosztów, pompa musi być idealnie dobrana do zapotrzebowania na ciepło i charakterystyki konkretnego domu, fot. Free
Sprawdź współczynnik COP
Współczynnik COP to stosunek otrzymanej ilości ciepła do zużytej energii napędowej. COP zależy od różnicy temperatury między źródłem dolnym, z którego pompa ciepła pobiera ciepło, a źródłem górnym (instalacją grzewczą), a także od sprawności samej pompy ciepła. Przykładowo pompa ciepła, której współczynnik COP wynosi 4 przy pobranej z sieci elektrycznej mocy 1 kW, ogrzewa dom z mocą 4 kW, z czego 3 kW pozyskiwane jest za darmo z otoczenia. Typowa wartość współczynnika COP w pompach ciepła stosowanych w domach jednorodzinnych wynosi 3-5. Sprawność pomp ciepła jest więc znacznie wyższa niż w przypadku innych, tradycyjnych urządzeń grzewczych.
Sprawdź współczynnik SCOP
Znajomość samego COP nie wystarczy do dobrego doboru pompy ciepła, ponieważ nie jest to parametr stały - jego wartość spada wraz z obniżeniem się temperatury po stronie źródła dolnego albo gdy rośnie temperatura wody w obiegu źródła górnego. Jeżeli więc producent pomp ciepła poda nam jego wartość np. przy +7°C na zewnątrz, ale nie dowiemy się, jaki COP osiąga np. przy -10°C, to nie uzyskamy pełnej wiedzy. Aby poznać rzeczywistą skuteczność działania pompy powinniśmy bowiem przeanalizować jej pełną charakterystykę pracy w zależności od temperatury.
Najwięcej w Polsce sprzedaj się obecnie powietrznych pomp ciepła. Wygrywają tym, że mają przystępną cenę, fot. Viessmann
Dlatego też wybierając pompę ciepła, warto sprawdzić współczynnik SCOP (sezonowy współczynnik efektywności) wskazujący, jaka jest uśredniona wartość COP w ciągu całego sezonu grzewczego. Trzeba jednak pamiętać, że i on nie jest doskonały, ponieważ producenci podają z reguły jego wartość tylko dla tzw. strefy klimatu umiarkowanego, który jest łagodniejszy niż ten w naszym kraju.
Sprawdź moc pompy ciepła
Kolejnym istotnym parametrem przy wyborze jest moc pompy ciepła. Należy ją dobrać uwzględniając różne czynniki, m.in. powierzchnię domu, to, jak duże są w nim straty ciepła, czy pompa będzie działała samodzielnie, czy też w układzie biwalentnym itp. Tu pomoc instalatora będzie niezbędna.
Jaka pompa ciepła do domu 150m2?
Jedynie dla wstępnej orientacji można przyjąć, że w dobrze zaizolowanym domu o powierzchni ok. 150 m2 sprawdzi się pompa ciepła o mocy nominalnej ok. 10 kW. Co przy tym bardzo ważne, moc grzewcza znakomitej większości powietrznych pomp ciepła wyraźnie spada wraz z obniżaniem się temperatury zewnętrznej. W katalogach jako moc nominalną pomp ciepła zwykle podaje się tę uzyskiwaną przy +7°C na zewnątrz.
Zaznajomienie się z powyższymi wskaźnikami nie daje gwarancji, że kupimy pompę ciepła o odpowiedniej jakości. Na chłonnym rynku działają bowiem podmioty sprzedające pompy ciepła, które nie spełniają deklarowanych przez producentów parametrów.
Sprawdź jakość urządzenia i wybierz pompę ciepła dobrego producenta
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który prowadzi program Czyste Powietrze oferujący dopłaty na zakup m.in. pomp ciepła, już półtora roku temu apelował do inwestorów o rozwagę w wyborze producenta i firmy instalującej pompy ciepła. Zauważono bowiem, że na rynku działają nieuczciwi dostawcy, którzy oferują pompy ciepła niskiej jakości, niedopasowane do potrzeb i energochłonne. Dlatego ważne jest, aby wybierać pompy ciepła renomowanych producentów, objęte jak najdłuższą gwarancją. Ma w tym pomóc lista zielonych urządzeń i materiałów (dostępna na stronie: www.lista-zum.ios.edu.pl), które mają odpowiednie certyfikaty poświadczające spełnianie norm. Co więcej, warunkiem otrzymania wspomnianej dopłaty na pompę ciepła jest właśnie wybór urządzenia z tej listy.
Bardzo ważnym parametrem określającym skuteczność działania pompy ciepła jest COP, czyli stosunek otrzymanej ilości ciepła do zużytej energii, fot. DAIKIN
Ile kosztuje pompa ciepła w 2025 roku?
Pompy ciepła mają wiele zalet, ale jedną poważną wadę - wysoki koszt zakupu. Jak wspomniano, na najtańsze pompy ciepła powietrzne o mocy 7-10 kW kosztują przynajmniej 20 tys. zł. Do tego należy doliczyć kilka tysięcy złotych za zasobnik c.w.u. Pompy ciepła gruntowe są droższe, a co najważniejsze, znaczne sumy pochłania wykonanie instalacji po stronie źródła dolnego (wykopy, odwierty). Najtańsze pompy ciepła są więc przynajmniej 2-3-krotnie droższe od kotłów gazowych i kotłów na pellet oraz ok. 4-krotnie droższe od kotłów elektrycznych.
Z tym, że na zakup pomp ciepła można otrzymać dofinansowanie ze wspomnianego programu „Czyste Powietrze”. W chwili obecnej jest on co prawda zawieszony, więc nie są znane wysokości dopłat, ale w nowej odsłonie ma on ruszyć 31 marca 2025 roku. Inną możliwością otrzymania dopłaty do pompy ciepła instalowanej w nowym domu jest program Moje Ciepło.
Skalkulowanie opłacalności pompy ciepła zależy jednak nie tylko od kosztu zakupu samego urządzenia, ale też tego, ile pochłonie jego eksploatacja. Tu należałoby porównać cenę prądu, gazu czy paliw stałych, a także kosztów serwisowych. Te pierwsze podlegają niestety sporym wahaniom. Nie tak dużym, jak po rozpoczęciu blisko 3 lata temu agresji Rosji na Ukrainę, ale nie wiadomo, jak będą się kształtowały w przyszłości.
Wraz ze wzrostem zainteresowania pompami ciepła w sprzedaży pojawiło się wiele urządzeń słabej jakości. Dlatego należy kupić pompę ciepła renomowanych producentów, fot. Nibe-Biawar
Biorąc pod uwagę dane z ostatniego kwartału 2024 r. i posługując się kalkulatorem Porozumienia Branżowego na rzecz Efektywności Energetycznej (www.pobe.pl) można stwierdzić, że najbardziej opłacalne jest ogrzewanie domu (i przygotowywanie c.w.u.) gruntową pompą ciepła. Roczny koszt w budynku z podłogówką wynosi 2540 zł. Tu jednak potrzebne jest ważne zastrzeżenie - mowa o typowym domu o powierzchni 150 m2, który wybudowany jest zgodnie z Warunkami Technicznymi 2021.
Pompa ciepła z pewnością nie sprawdzi się w starym, słabo ocieplonym budynku, z nieszczelną stolarką okienną i drzwiową. Drogocenna energia, potrzebna do pracy pompy ciepła, będzie po prostu uciekała wraz z ciepłem z domu.
Koszt ogrzewania domu pompą ciepła vs. kotłem na pellet, węgiel, gazowym, olejowym
Według powyższego kalkulatora oszacowaliśmy koszt ogrzewania domu o powierzchni 150 m2 w 2025 roku. Najtaniej pompą ciepła. Nieco więcej zapłacimy za ogrzewanie domu w przypadku nowoczesnego kotła na pellet i kotła węglowego. Najdrożej wyniesie ogrzewanie domu kotłem gazowym!
Koszt ogrzewania domu 2025:
Koszt ogrzewania domu z podłogówką powietrzną pompą ciepła - 2540 zł rocznie,
Koszt ogrzewania domu kotłem na pellet lub kotłem węglowym - niewiele ponad 3200 zł rocznie,
Koszt ogrzewania domu kotłem gazowym kondensacyjnym - 5300 zł rocznie,
Koszt ogrzewania domu kotłem olejowym - 6200 zł rocznie.
Kwoty te robią wrażenie, ale są szacunkowe. Każdą inwestycję w system ogrzewania trzeba natomiast kalkulować indywidualnie!
Opłacalność zakupu pompy ciepła zależy od różnych czynników - kosztu samego urządzenia, wysokości dofinansowania takiej inwestycji, ceny energii czy tego, jak skutecznie ocieplony jest dom, fot. Galmet
Warto też wiedzieć, że oprócz podstawowego zadanie pompy ciepła, czyli ogrzewania domu, urządzenia można też wykorzystać do innego celu - do chłodzenia domu latem. Jest to możliwe dzięki odwróceniu kierunku przepływu ciepła - to pobierane z budynku jest przekazywane do dolnego źródła. Aby pompę ciepła można było efektywnie wykorzystywać do chłodzenia wnętrz, najlepiej jest zastosować specjalne grzejniki zwane klimakonwektorami lub służące do ogrzewania i chłodzenia powietrznego urządzenia przypominające jednostki wewnętrzne klimatyzatorów.
Z mediami jestem związany od 20 lat. Bardzo lubię pisać i redagować, starając się dopasować przekaz do konkretnej grupy odbiorców. W AVT Korporacja pracuję od dekady. Początkowo zajmowałem się infrastrukturą sportową, potem budownictwem - w miesięczniku „Budujemy Dom” i w tematycznych dodatkach specjalnych.
Moją największą pasją jest zwiedzanie bliższych i dalszych miejsc, o których piszę na swoim blogu podróżniczym. Poza tym interesuję się tematyką międzynarodową i geografią polityczną. W wolnych chwilach jeżdżę na rowerze, pływam i gram w koszykówkę.
Skomentuj
