Taras na gruncie wraca do łask. Dlaczego odchodzimy od płytek?

Czego dowiesz się z artykułu?

Współczesny człowiek nie tylko pracuje, ale i odpoczywa. Będący zewnętrzną strefą wypoczynku taras stał się dla niego równie ważny, jak salon z wygodną kanapą. Żeby jednak dało się z niego komfortowo korzystać, kilka kwestii związanych z tarasem warto przemyśleć jeszcze przed budową, na etapie wyboru projektu domu.

Jak zaplanować taras na gruncie - wielkość i najlepsze usytuowanie

To w tym momencie decydujemy, z której strony budynku i od jakiej strony świata go ulokujemy. Co ma znaczenie, bo na tarasie położonym od wschodu najprzyjemniej jest rano. Jeśli chcemy jeść na nim kolacje, niech będzie od zachodu. Na tarasie od południa, w czasie upałów, przez większość dnia nie da się wytrzymać. Taras usytuowany od północy prawie zawsze będzie w cieniu, co też lubią tylko niektórzy.

Jako miejsce odpoczynku, taras zwykle planuje się przy salonie. Jednak większość inwestorów chce na nim spożywać posiłki, podejmować gości czy pić kawę w sobotni poranek. Dlatego, żeby nie biegać za daleko z talerzami, taras powinien być jak najbliżej kuchni. Ważna jest też wielkość tarasu - musi pomieścić stół i kilka krzeseł, niekiedy jeszcze leżak, donice z roślinami... Mały komplet prostych mebli ogrodowych zajmuje co najmniej 10 m2.

Budowa tarasu na gruncie z utwardzoną nawierzchnią - krok po kroku

Prawidłowo wykonany taras na gruncie jest trwały. Szybko się go buduje, daje też największe możliwości, gdy idzie o kształt. Dawniej budowany sporadycznie, dziś taras na gruncie wypiera betonową płytę, którą wykańczało się płytkami. O wzrastającej popularności tarasów ziemnych przesądza cena, brak problemów z odpadającymi płytkami na tarasie, ogromny wybór kostek i płyt do wykończenia powierzchni.

Roboty przy budowie tarasu na gruncie rozpoczyna się od usunięcie warstwy urodzajnej ziemi (na głębokość 20-30 cm). Wykop, po rozłożeniu geowłókniny, wypełnia się kruszywem - żwirem, tłuczniem, pospółką (10-20 cm), które trzeba mechanicznie zagęścić. To operacja kluczowa dla trwałości i tego żeby taras się nie zapadał. Na kruszywo idzie warstwa zagęszczonego piasku. Wielu wykonawców zamiast piasku proponuje piasek zmieszany z cementem w proporcjach 9:1. Z cementem trzeba uważać - teoretycznie ma wzmocnić nawierzchnię, ale jego użycie może prowadzić do podciągania wody, a po niedbałych wykonawcach na kostkach zostaną trudne do usunięcia plamy. Następny etap to ułożenie na obrzeżach tarasu krawężników.

Płyty tarasowe układane na podbudowie, fot. LIBET

Nawierzchnią tarasu na gruncie może być betonowa kostka, płyty tarasowe z betonu, płyty i kostka z kamienia. Układa się je ciasno, dobijając gumowym młotkiem. Szczeliny zasypywane są drobnym piaskiem i zamulane wodą. Gotowy taras ubija się jeszcze wibratorem płytowym. Kostkę można ułożyć płasko - równo z powierzchnią działki albo na nasypie, obsadzonym roślinami. Z bruku można zrobić schody. Taki taras na gruncie także musi mieć spadek - 1% w kierunku ogrodu.

Taras na gruncie lepszy z kostki czy dużych płyt z betonu?

Kostka betonowa to u nas królowa utwardzanych nawierzchni. Jest trwała, odporna na mróz, ścieranie, dostępna w różnych cenach. Niewielkie elementy łatwo się układa, a w razie potrzeby demontuje. Co na taras zamiast kostki? Na tarasie lepiej sprawdzą się jednak wielkoformatowe płyty. Wykonana z nich powierzchnia jest równa i łatwa do mycia. Płyty tarasowe z betonu mają przeważnie proste, geometryczne kształty i grubość od 2,5 do 8 cm. Surowy, betonowy wygląd sprawia, że świetnie komponują się z oszczędną w formie, nowoczesną architekturą. Wybór kolorów i faktur jest ogromny, bez trudu znajdziemy też płyty betonowe na taras imitujące drewno czy kamień.

To jest modne w wykończeniu tarasów ziemnych - duże płyty z betonu w prostych, geometrycznych kształtach, fot. FORBET

Taras na gruncie można wykończyć również nawierzchnią z kamienia. Kostka kamienna to trwały materiał o ponadczasowym charakterze, ale podobnie jak w przypadku galanterii betonowej, tu też lepiej sprawdzą się większe płyty. Na tarasach dobrze prezentuje się np. piaskowiec. Ma ciepłą barwę, choć nie jest tak trwały jak granit. Naturalnie wyglądają płyty łamane, o nieregularnym kształcie, zwane dzikówką. Jednak trudniej się je układa, nie tworzą też równej, wygodnej powierzchni.

Jak zbudować taras drewniany na gruncie?

Taras na gruncie drewniany łatwo zbudować i dobrze komponuje się z ogrodem. Konstrukcją może być betonowa płyta, ale zdecydowanie tańsze jest wykonanie podpór punktowych. Buduje się je z bloczków fundamentowych (rozstawionych co 1-1,5 m) lub wylewa z betonu. Drewniana konstrukcja nie powinna się z nim stykać, dlatego legary montuje się po ułożeniu na podporach izolacji z papy lub w specjalnych metalowych obejmach. Im gęściej rozmieszczone są podpory, tym mniejszy może być przekrój legarów, a im mniejszy rozstaw legarów, tym cieńsze deski tarasowe można na nich ułożyć. Te mocuje się wzdłuż spadku, żeby woda spływała od budynku. Powinny mieć maksymalnie 15 cm szerokości. Deski na taras ryflowane, czyli z nacięciami wzdłuż, zapobiegają ślizganiu się. Niestety, gromadzące się w rowkach piasek i kurz zatrzymują wilgoć.

Taras na gruncie drewniany dobrze komponuje się z ogrodem, fot. JAF POLSKA

Między deskami na tarasie trzeba pozostawić szczeliny o szerokości 0,5-1 cm. Spasowane zbyt dokładnie będą pękać, utrudniony będzie też ruch powietrza pod pokryciem tarasu, co może powodować jego zawilgocenie.

Deski tarasowe mocuje się wkrętami ze stali nierdzewnej lub zabezpieczonymi antykorozyjnie (ocynkowane, fosfatowane). Zwykła stal skoroduje, a na tarasie powstaną brzydkie plamy. Drewno na taras ma być dobrze zaimpregnowane. Dodatkową ochronę i pożądany kolor zapewnią mu impregnaty barwiące. Z gatunków krajowych do wykończenia tarasu dobrze sprawdza się modrzew i dąb, ale coraz częściej tarasy budowane są z drewna egzotycznego, bardziej odpornego na warunki pogodowe i wyraźnie droższego. Tek czy bangkirai zawierają naturalne substancje konserwujące, poza tym można je olejować.

Przeczytaj

Może cię zainteresować

Jaką deskę wybrać na taras? Przewodnik po materiałach Dlaczego płyty z poliwęglanu profilowanego to idealny... Jak odnowić drewniany taras? Wystarczą 4 kroki

Dowiedz się więcej

Zobacz więcej Zobacz mniej

Taras z deski kompozytowej na gruncie - czy to dobry wybór?

Drewno w budowie tarasu na gruncie mogą zastąpić tarasowe deski kompozytowe. To profile WPC (Wood Plastic Composite), produkowane z mieszaniny drewna i PVC albo profile RMC (Resin Mineral Composite) z żywicy poliuretanowej, mieszanki mineralnej i włókien szklanych. Wykonuje się je jako profile komorowe, puste w środku z poprzecznymi wzmocnieniami lub jako profile pełne (podobne do zwykłej deski).

Deski kompozytowe na wspornikach, czyli taras na gruncie wentylowany, fot. RENOPLAST

Deski z kompozytu na tarasie wyglądają naturalnie i są bardzo trwałe. Nie odkształcają się ani nie odbarwiają. Ich powierzchnia może być szczotkowana, dzięki czemu staje się antypoślizgowa. W sprzedaży są zestawy do szybkiego montażu. Legary mocuje się wkrętami do równego, betonowego podłoża. Na nich umieszcza się spinki montażowe, w które wpinane są deski. W trakcie eksploatacji taras z deski kompozytowej wystarczy umyć.

Taras na gruncie zadaszony czy nie - co się sprawdzi?

W naszym klimacie z odsłoniętego tarasu da się korzystać przez plus minus pięć miesięcy w roku - o ile nie pada deszcz i gdy słońce nie grzeje zbyt mocno. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest taras w podcieniu albo częściowo zadaszony. Na wariant z wcięciem w bryle budynku można się zdecydować tylko przed budową. Na zadaszenie tarasu także później, ale należy sprawdzić, czy w przylegających do tarasu pomieszczeniach nie będzie za ciemno i czy daszek nie zepsuje optycznie bryły domu. Trzeba bowiem pamiętać, że zadaszenie to ingerencja w wygląd i proporcje budynku. Dobrze, żeby kształt zadaszenia, kolor, użyte materiały pasowały do domu. Inne zadaszenie tarasu na gruncie projektuje się przy nowoczesnej willi, o prostej bryle i utrzymanej w szarościach elewacji, a inne przy tradycyjnym domu z drewnianymi detalami i spadzistym dachem z czerwonej dachówki.

nowoczesne zadaszenie tarasu na gruncie z boczną ścianą rozsuwaną

Zadaszenie tarasu z zabudową boczną pozwala zmienić taras w letni ogród, fot. VERASOL

Namiastką daszku może być rozkładana, płócienna markiza. Najpopularniejsze mają około 5 m szerokości, wysuwają się na 3,5 m i ważą około 50 kg. Założenie markizy to mniejsza ingerencja w wygląd budynku, ale wymaga ona obsługi (zwijania przy silnym wietrze) i chroni raczej przed słońcem, niż przed deszczem (jej konstrukcja mogłaby nie wytrzymać zbyt dużego obciążenia). Markiza tarasowa daje cień, lecz w upalne dni jest pod nią gorąco. Innym rodzajem sezonowych zadaszeń z płótna są żagle przeciwsłoneczne. To lekkie, elastyczne tkaniny w kształcie trójkąta, prostokąta lub trapezu, rozpinane nad tarasem albo w ogrodzie. Montuje się je do ścian budynku lub masztów i śledzi gruntowych. Żagle dają cień i ograniczoną ochronę przed deszczem. Na zimę trzeba je demontować.

Z czego i jak zrobić daszek nad tarasem?

Proste zadaszenie tarasu na gruncie można zrobić samodzielnie. Konstrukcję nośną wykonuje się z profili metalowych (stalowych bądź aluminiowych ), albo z drewna - tak jest najłatwiej. Na ogół wykorzystuje się krawędziaki z drewna iglastego (sosny, świerku, modrzewia). Słupy nośne mają przekroje od 10 × 10 cm do 14 × 14 cm. Do nich mocuje się płatwie, a na tych krokwie i łaty. Słupy posadawia się na betonowych stopach fundamentowych lub płycie tarasu, ale nie bezpośrednio, tylko na uchwytach, zamocowanych na śrubach bądź prętach wcześniej osadzonych w betonie. Konstrukcja daszku nad tarasem może być samonośna albo z jednej strony mocowana do ściany domu. W takim wariancie belkę, na której opierają się krokwie, przytwierdza się do ściany budynku stalowymi kotwami. Pokrycie dachowe, w zależności od jego rodzaju, montuje się do krokwi (np. płyty z poliwęglanu) albo łat (np. blachodachówkę).

zadaszenie nad tarasem drewnianym na gruncie

Gotowe zadaszenie nad drewnianym tarasem na gruncie - z daszkiem z poliwęglanu, fot. GUTTA

Na rynku znajdziemy też wiele firm oferujących zadaszenia gotowe i produkowane na wymiar. Ich konstrukcja to zwykle pergola z aluminium lub klejonego drewna. Żeby wewnątrz domu nie brakowało światła, wybierzmy zadaszenie przezroczyste i przepuszczające promienie słoneczne. Pokryciem może być droższe szkło, albo - częściej - poliwęglan. To bezbarwny plastik, znacznie lżejszy od szkła i bardziej odporny na stłuczenie. Występuje w formie litych płyt (grubość do 15 mm, przepuszczalność światła do 92%) i jako materiał komorowy (kanalikowy) o grubości do 25 mm. Jest odporny na zmiany temperatury (od -40 do +120^oC), plastyczny, dzięki czemu łatwo go obrabiać, może być barwiony - wtedy lepiej chroni przed słońcem. Niestety, z czasem się brudzi, a na tarasie z zadaszeniem z poliwęglanu jest gorąco. Aby ograniczyć niedogodności wynikające z przezroczystości materiału, pod pokryciem z poliwęglanu można zamontować dodatkowe, płócienne lub bambusowe, rolety. Trzeba też pamiętać, że zimą z dachu może zsuwać się śnieg, ważący setki kilogramów. Jeżeli na połaci nie ma płotków przeciwśniegowych, delikatnemu zadaszeniu może grozić uszkodzenie.