Wybór kotła wpływa na efektywność pracy całego systemu grzewczego i wysokość rachunków za ogrzewanie. Zanim zdecydujemy się na konkretny model musimy wybrać paliwo – takie, które będzie łatwo dostępne, zapewni niekłopotliwą obsługę kotła, a także przystępne koszty instalacji i eksploatacji. Wprawdzie nie trzeba znać szczegółów konstrukcji kotła, żeby z niego korzystać. Ale zanim zdecydujemy się na konkretny typ, warto wiedzieć czym się charakteryzuje.
(fot. Vaillant)
Wybór kotła wpływa na efektywność pracy całego systemu grzewczego i wysokość rachunków za ogrzewanie. Zanim zdecydujemy się na konkretny model musimy wybrać paliwo – takie, które będzie łatwo dostępne, zapewni niekłopotliwą obsługę kotła, a także przystępne koszty instalacji i eksploatacji. Wprawdzie nie trzeba znać szczegółów konstrukcji kotła, żeby z niego korzystać. Ale zanim zdecydujemy się na konkretny typ, warto wiedzieć czym się charakteryzuje.
Nośnik ciepła determinuje późniejsze wybory dotyczące rodzaju kotła czy prowadzenia instalacji. Jeśli wybieramy gaz ziemny, płynny lub olej – zakładamy centralne ogrzewanie wodne z grzejnikami lub wodnym ogrzewaniem podłogowym. Jeżeli decydujemy się na prąd, najczęściej w każdym pomieszczeniu montujemy grzejniki elektryczne lub piece akumulacyjne. Sprawę ogrzewania należy gruntownie przemyśleć, ponieważ późniejsze zmiany np. z ogrzewania elektrycznego na centralne ogrzewanie wodne wiążą się z dużymi kosztami, koniecznością przeróbek budowlanych, kuciem ścian i podłóg. Musimy również pamiętać o tym, iż usytuowanie urządzeń grzewczych: kotła, grzejników, zbiornika na paliwo i składu opału musi być uwzględnione w projekcie. Dlatego decyzję, czym ogrzewać dom, należy podjąć jak najwcześniej, najlepiej przed zleceniem wykonania projektu.
Wybór paliwa
Gaz ziemny. Najkorzystniejszy wybór, gdy w pobliżu domu przebiega miejska sieć gazowa. Niewątpliwą zaletą gazu, oprócz stosunkowo niskich cen, jest bowiem to, że nie trzeba go magazynować i płacić za napełnienie całego zbiornika już w momencie dostawy. Za gaz ziemny płaci się średnio co 2 miesiące, i to za tyle gazu, ile się zużyło.
Gaz płynny. Spalanie tego gazu jest bezzapachowe, a powstające spaliny są czystsze niż te ze spalania oleju. Paliwo przechowuje się w zbiornikach naziemnych lub podziemnych poza domem, więc w razie wycieku jest mniej groźne niż magazynowany w domu olej. Kiedy w okolicy zostanie zbudowana sieć gazowa, przejście z gazu płynnego na ziemny nie będzie wymagało ani wymiany kotła, ani budowy nowej instalacji gazowej.
Olej opałowy. Można go magazynować wewnątrz budynków – w piwnicy, lub kotłowni – w zbiorniku jedno- lub dwupłaszczowym (lub baterii zbiorników). Zbiornik powinien być ustawiony w odpowiedniej odległości od kotła i odgrodzony od niego ścianką działową. Pomieszczenie, w którym będziemy przechowywać olej opałowy, wymaga bardzo sprawnej wentylacji, zapewniającej od dwóch do czterech wymian powietrza na godzinę. Jeśli łącznie zbiorniki mają pojemność większą niż 1 m3, trzeba je zamontować w tzw. wannie lub w innym pomieszczeniu niż kocioł. Można też przechowywać olej na zewnątrz domu – w zbiorniku naziemnym lub podziemnym. Trzeba wtedy zapewnić ogrzewanie oleju w zbiorniku i w przewodach doprowadzających go do domu – jest to rozwiązanie sporadyczne.
Paliwa stałe. Węgiel kamienny, brunatny, koks i drewno to ciągle najtańsze paliwa dostępne na rynku. Różnią się wartością opałową oraz zawartością popiołu. Węgiel sprzedawany jest w kilku gatunkach i w różnej granulacji – najlepszej jakości są gatunki I i II.
Paliwa ekologiczne, czyli biomasa (słoma i odpady drzewne), ekonomiczne ze względu na koszty ogrzewania o ok. 30-70% niższe niż w przypadku tradycyjnych paliw stałych. Poza tym biomasa to paliwo odnawialne, czyli takie, którego „złoża” szybko się regenerują. Niestety, jest dużo mniej kaloryczne niż np. węgiel, co oznacza, że do uzyskania takiej samej ilości ciepła trzeba spalić jej prawie dwa razy więcej.
Rośliny energetyczne, tj. wierzba wiciowa, miskant olbrzymi, malwa pensylwańska, rdest sachaliński, róża wielokwiatowa, słonecznik bulwiasty. W Polsce na plantacjach energetycznych najczęściej uprawiane są szybko rosnące odmiany wierzby wiciowej.
Prąd. Najdroższy, ale najwygodniejszy nośnik energii. Decydując się na ogrzewanie kotłem elektrycznym musimy wystąpić do zakładu energetycznego o zwiększenie przydziału mocy, ponieważ kotły o mocy od 6 kW muszą być zasilane prądem trójfazowym. Może się to wiązać z koniecznością przerobienia instalacji w budynku oraz przyłącza, co znacznie podniesie koszty inwestycji. Dla kotłów małej mocy wystarczy prąd jednofazowy 230 V. Planując ogrzewanie na prąd warto pomyśleć o takim rodzaju ogrzewania, które pozwoli na korzystanie z tańszej, drugiej taryfy.
Kocioł jedno- czy dwufunkcyjny?
Oprócz wyboru paliwa ważna jest funkcja, jaką kocioł ma pełnić. Czy ma to być kocioł jednofunkcyjny – wyłącznie do ogrzewania domu – czy też ma ogrzewać dom i przygotowywać ciepłą wodę – wtedy do kotła jednofunkcyjnego trzeba podłączyć zasobnik lub zdecydować się na kocioł dwufunkcyjny. W tej drugiej sytuacji oprócz zapotrzebowania na ciepło (mocy) potrzebnego do ogrzewania budynku ważna jest również potrzebna ilość c.w.u. Nie bez znaczenia dla wyboru jest także miejsce, w którym można zamontować kocioł, typ urządzenia, rodzaj komory spalania, a także dostępność serwisu oraz gwarancja producenta.
Ciąg dalszy artykułu w Budujemy Dom "Dom Polski" 2008
