Z piętra na piętro - Schody

(fot. Rintal)

Jeśli mamy piętro lub poddasze – wtedy mamy i schody. Ale nie ma czego żałować; codzienne ich pokonywanie to niezły trening, a schody dobrze zaprojektowane i wykończone mogą być bardzo wygodne. Bywają przy tym wyjątkowo dekoracyjne! Na tak oryginalną ozdobę blokowego wnętrza mogą sobie pozwolić tylko mieszkańcy dwupoziomowych apartamentów.

Przy planowaniu schodów najtrudniejsze do pogodzenia mogą okazać się względy estetyczne, wygoda i uwarunkowania przestrzenne. Może się zdarzyć, że okazałe gabaryty schodów, o jakich marzymy, nie zmieszczą się w przestrzeni przeznaczonej na klatkę schodową. Innego typu problem, to dążenie do oszczędności miejsca, które może zaowocować dużym dyskomfortem; zbyt strome czy wąskie schody są utrapieniem niejednego inwestora. Różne rodzaje schodów mają też zróżnicowane wymogi konstrukcyjne, dlatego wybierając inny ich wariant, niż przewidziany w projekcie, należy upewnić się, czy będzie technicznie wykonalny.

Planując schody i balustradę, warto wziąć pod uwagę możliwości wszystkich domowników – także tych najmniej sprawnych i najmłodszych. Zdarza się, że zamiłowanie do awangardy utrudnia później życie – modna, ażurowa i lekka, szklana czy żelbetowa forma schodów, pozbawiona bezpiecznej poręczy i wygodnego pochwytu, z pewnością okaże się całkiem niepraktyczna w domu pełnym wszędobylskich dzieci czy zwierzaków. Więcej – będzie stałą przyczyną poważnego zagrożenia ich zdrowia.

Jak widać, wybór to kompromis pomiędzy wygodą, bezpieczeństwem a estetyką. By go utrudnić, należy dodać jeszcze koszty, bardzo różne w zależności od wybranej technologii wykonania oraz rodzaju wykończenia schodów.

Wybór konstrukcji

Każde schody wymagają mocnego podparcia lub zakotwienia w murze. Można to zrobić na kilka różnych sposobów, niezależnie od materiału z jakiego są wykonane. W konstrukcji wspornikowej bieg schodowy lub pojedyncze stopnie zakotwione są w ścianie nośnej tylko z jednej strony. Najpopularniejszym jej wariantem są dwubiegowe schody żelbetowe, wylewane na budowie w deskowaniu. Jej mniej popularne odmiany to wylewane schody jednobiegowe lub – najbardziej efektowne – pojedyncze stopnie, tworzące jeden widowiskowo „zawieszony” w przestrzeni bieg.

W konstrukcjach dwuwspornikowych bieg schodów zakotwiony w ścianie opiera się dodatkowo na jednej belce (stalowej, żelbetowej, drewnianej), umieszczonej pod biegiem, pośrodku jego szerokości. Inna odmiana, to schody oparte jedynie na dwóch belkach, umieszczonych pod biegiem równolegle. W obu wariantach schody mogą być pełne lub ażurowe (belki są wówczas widoczne), a same stopnie bywają wykonane z różnych materiałów.

Można także wybrać konstrukcję policzkową, w której elementami nośnymi są dwie belki „ujmujące” pomiędzy siebie bieg schodowy. Jej najpraktyczniejszy i jednocześnie najczęściej spotykany wariant, to policzkowe schody drewniane.

Zarówno belki policzkowe, jak i wspornikowe muszą opierać się na elementach nośnych budynku: u dołu na stropie, u góry zaś – na ścianie konstrukcyjnej, belce stropowej lub nośnym elemencie spocznika.

Schody żelbetowe

…mają liczne zalety, dlatego są bardzo często projektowane i wykonywane w budynkach murowanych. Ich atutem jest ognioodporność i wytrzymałość, a także bogate możliwości wykończenia oraz niewysokie koszty, przy założeniu, że użyte materiały wykończeniowe również nie będą pochodziły z górnej półki.

Sprawna ekipa murarska bez trudu ukształtuje także dowolnie skomplikowaną formę biegu schodowego. Ale uwaga! Wszelkie eksperymenty z kształtem schodów żelbetowych wymagają precyzyjnego opracowania projektu i „rozliczenia” stopni, mogą mieć bowiem wpływ na nośność schodów, a także – na wymiary ich poszczególnych elementów (szerokość i wysokość stopnic, podstopnic czy spocznika). Obliczenia wymiarowe są szczególnie skomplikowane w przypadku schodów zabiegowych.

Ciąg dalszy artykułu w Budujemy Dom "Dom Polski" 2008