Elektryczność

Elektryczność
Bez przyłącza do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej czy gazowej da się nie tylko zbudować dom ale i w nim mieszkać. Jednak bez prądu z elektrowni w zasadzie nie sposób sobie poradzić.

Elektryczność
(fot. Legrand)
Przyłącze to stosunkowo krótki odcinek linii, łączący sieć rozdzielczą niskiego napięcia z instalacją domową. Końcowym elementem przyłącza jest złącze, czyli skrzynka z bezpiecznikami i ewentualnie innym osprzętem zabezpieczającym. Zwykle wewnątrz skrzynki umieszcza się także licznik energii elektrycznej.

 

Elementy umieszczone w złączu są zaplombowane i wraz z przyłączem stanowią własność operatora sieci elektroenergetycznej. On też jest odpowiedzialny za ich sprawne działanie. Nasza jest dopiero część instalacji znajdująca się za licznikiem.

 

Kolejnym po złączu elementem przyłącza jest rozdzielnica, czyli tablica rozdzielcza, do której przyłączone są obwody zasilające wszystkie odbiorniki prądu.

 

Zanim wystąpimy do zakładu energetycznego z wnioskiem o budowę przyłącza, musimy ustalić jego podstawowe parametry.

WYBÓR PRZYŁĄCZA

Napowietrzne czy kablowe? Sieć elektroenergetyczna może być napowietrzna – przewody są wówczas zawieszone na słupach, lub kablowa – przewody (zwane wówczas kablami) są zakopane w ziemi.

 

Jeśli linia jest:
  • napowietrzna, to przyłącze może być wykonane jako napowietrzne lub jako kablowe,
  • kablowa, to wykonuje się tylko przyłącza kablowe.
Choć linie napowietrzne wciąż dominują na obszarach pozamiejskich, to nawet tam w ostatnich latach coraz częściej wykonuje się przyłącza kablowe. O rodzaju przyłącza ostatecznie decyduje firma będąca operatorem sieci. Wykonanie linii napowietrznych jest tańsze, jednak są one bardziej narażone na uszkodzenia (burze, wichury, śnieg). Ponadto nieco kłopotów może przysporzyć wymóg zachowania minimalnych odległości pomiędzy przewodami przyłącza a otworami okiennymi, balkonem czy kominem. Z tych względów, jeśli mamy możliwość wyboru, lepiej zdecydować się na przyłącze kablowe. Gdy trasa przyłącza przebiega przez cudzą działkę, musimy się jednak upewnić, czy jej właściciel zgodzi się na to, by prace z tym związane zostały na jego terenie.

 

Tymczasowe czy docelowe? Przyłącze może być tymczasowe, przewidziane do użytkowania tylko w czasie budowy i dlatego nazywane przyłączem budowlanym (tzw. prowizorka), lub docelowe, z którego będziemy korzystać również w gotowym domu. Rodzaj przyłącza musimy określić we wniosku o warunki przyłączenia. Jeśli wybierzemy przyłącze:
  • docelowe – zostaniemy przypisani do V grupy odbiorców,
  • tymczasowe – do grupy VI.
Stosownie do tego należy wybrać formularz wniosku. Przyłącze kablowe najczęściej można wykonać jako docelowe, umieszczając skrzynkę złącza w linii ogrodzenia. Do przyłącze napowietrzne wykonuje się zwykle tymczasowe złącze na słupie.

 

Uwaga! Zmiana rodzaju przyłącza z budowlanego (tymczasowego) na docelowe wymaga złożenia nowego wniosku i podpisania nowej umowy, a to oznacza dodatkowe formalności i opłaty. Za prąd z przyłącza tymczasowego płaci się ponadto według mniej korzystnej taryfy.

 

Jedno- czy trójfazowe? Przyłącza jednofazowe stosuje się obecnie tylko w niewielkich domach rekreacyjnych, a w domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się przyłącza trójfazowe, czyli „siłowe”. Są wprawdzie nieco droższe, ale pozwalają rozdzielić zasilanie obwodów w domu pomiędzy poszczególne fazy, co zwiększa niezawodność instalacji. Zasilania trójfazowego wymagają ponadto urządzenia domowe dużej mocy np. kuchnie elektryczne, a także sprzęt używany na budowie (np. betoniarka, spawarka).

 

Decyzja o wyborze rodzaju zasilania jest ważna, bo przyłącze trójfazowe musi być wykonane przewodem o większej liczbie żył niż przyłącze jednofazowe i wymaga zamontowania w złączu innego licznika zużycia energii.

 

Ciąg dalszy artykułu w Budujemy Dom "Dom Polski" 2010

Pozostałe artykuły z tego numeru
Otoczenie domu - nawierzchnie, ogrodzenia
Gdy zbliża się koniec budowy domu, czas zadbać o przestrzeń, która go otacza. Dobrać pasujące do budynku i otoczenia ogrodzenie, wytyczyć ścieżki i podjazdy. Warto przemyśleć całą koncepcję, aby z jednej strony zapewnić wygodę korzystania, z drugiej – estetycznie zagospodarowanym otoczeniem podkreślić urodę budynku.
Otoczenie domu - nawierzchnie, ogrodzenia
Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne
Wybieramy drzwi? Te zewnętrzne powinny być solidne, by nie dało się ich sforsować, a do tego ciepłe, funkcjonalne i ładne. Te wewnątrz powinny dobrze izolować i pasować do estetyki pomieszczeń.
Drzwi wewnętrzne i zewnętrzne
Schody
Wybór schodów to kompromis pomiędzy wygodą, bezpieczeństwem i estetyką. A także kosztami, bardzo różnymi w zależności od wybranej technologii wykonania oraz rodzaju wykończenia schodów.
Schody
Podłogi
Stropy ułożone, a więc czas na podłogę. Zanim jednak umówimy się z ekipą, powinniśmy mieć za sobą decyzję co do rodzaju posadzek, czy ma być pod nimi ogrzewanie podłogowe, a także gdzie mają być łazienka, kuchnia i pralnia, w których podłogi muszą być odporne na wilgoć i wodę. Te decyzję są niezbędne, by właściwie dobrać rodzaj i grubość warstw podłogowych.
Podłogi
Ściany działowe
Ściany działowe – murowane albo z płyt gipsowo-kartonowych, pustaków szklanych lub ceramiki. Dzisiejsze technologie dają wiele możliwości. Ważne, by były solidne, trwałe i dobrze tłumiły hałas.
Ściany działowe
Ściany wewnętrzne
Czujemy się dobrze w różnych wnętrzach. Jedni wybierają ascetyczną biel, inni intensywne kolory, jeszcze inni warianty pośrednie. Są tacy, którzy monotonię koloru przełamują tapetą, naklejką lub drewnianą okładziną. A Ty co wybierzesz?
Ściany wewnętrzne
Kosztorys
Ten etap budowy domu jest najtrudniejszy z punktu widzenia kalkulacji kosztów, niemal każdy element wykończenia może się różnić o kilkadziesiąt, a nawet kilkaset procent. Przy szacowaniu kosztów w tym przypadku, staraliśmy się uwzględnić stosunkowo podstawowy standard wykończenia – jednakże bez zbytniej oszczędności na elementach istotnych.
Kosztorys
Dylematy inwestora
Dom już stoi i jest wyposażony we wszystkie instalacje. Jednak by w nim zamieszkać trzeba jeszcze zadbać o wykończenie – tynki farby, podłogi, „kafelki” na ścianach… Jak widać wiele wyborów mamy jeszcze przed sobą.
Dylematy inwestora
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Dom musi dawać poczucie bezpieczeństwa. Niestety nie ma zabezpieczeń całkowicie „odpornych na złodzieja”, jednak dobrze dobrane pokrzyżują mu plany i zniechęcą do próby włamania.
Zabezpieczenia antywłamaniowe
Kominy i kominki
Choć jest to możliwe, to raczej nie wyobrażamy sobie domu bez komina. Kominy służą do wyprowadzenia ponad dach wylotu kanałów różnych instalacji. Ich budowa i rozmieszczenie wpływają zarówno na funkcjonowanie ogrzewania czy wentylacji, jak i na wygląd domu.
Kominy i kominki
Centralny odkurzacz
Czy centralny odkurzacz jest nam niezbędny? Ależ oczywiście, że nie, podobnie jak można żyć nie mając odkurzacza tradycyjnego ani pralki automatycznej. Wszystko zależy od tego, na ile wygodnie chcemy mieszkać.
Centralny odkurzacz
Wentylacja i klimatyzacja
Wentylacja oznacza dosłownie „przewietrzenie”, jednak we współczesnym domu nie oznacza to wcale wietrzenia poprzez otwarcie okien. Wymiana powietrza powinna odbywać się w sposób ciągły i w pełni kontrolowany.
Wentylacja i klimatyzacja
Kanalizacja
Wbrew pozorom dobre wykonanie instalacji kanalizacyjnej jest trudniejsze niż instalacji wodociągowej. Także przeróbki gotowej instalacji są bardziej kłopotliwe, bo rury kanalizacyjne mają duże średnice, muszą biec z określonym spadkiem, a ich długość powinna być jak najmniejsza.
Kanalizacja
Instalacja wodna
Zimną i ciepłą wodę w domu można zapewnić na różne sposoby. Także instalację wodociągową wewnątrz domu można różnie wykonać, wybrawszy jeden z wielu dostępnych na rynku materiałów. Każdy z nich będzie dobry, jeśli zostanie zastosowany zgodnie z przeznaczeniem, a instalator wykona pracę rzetelnie.
Instalacja wodna
Ogrzewanie - pompy ciepła
Pompa ciepła to coś o czym wielu słyszało, ale mało kto do końca wie, jak funkcjonuje ogrzewanie za jej pomocą. Instalacja z pompą ciepła jest przy tym dość kosztowna, tym bardzie więc trzeba uważać, by swoje pieniądze wydać mądrze.
Ogrzewanie - pompy ciepła
Grzejniki i ogrzewanie podłogowe
Typowe grzejniki ścienne wciąż dominują w domach jednorodzinnych, jednak ogrzewanie podłogowe zyskuje z czasem coraz więcej zwolenników. O czym trzeba wiedzieć, by najlepiej dopasować te elementy do naszego domu i zasilającego instalację kotła centralnego ogrzewania lub innego źródła ciepła?
Grzejniki i ogrzewanie podłogowe
Ogrzewanie - kotły
W czasie eksploatacji domu najwięcej wydajemy zwykle właśnie na ogrzewanie. Wybór jego rodzaju to decyzja na wiele lat. Trzeba ją dobrze przemyśleć, bo nie każde rozwiązanie będzie pasować do wymarzonego domu, a także naszego trybu życia.
Ogrzewanie - kotły
Kosztorys
Instalacje w domu jednorodzinnym stanowią zazwyczaj 15–20% kosztów całej budowy, ale przy rozbudowanych systemach ogrzewania, wentylacji czy wyposażeniu budynku w elementy „inteligentnego domu” nakłady mogą wzrosnąć nawet kilkakrotnie.
Kosztorys
Dylematy inwestora
W czasie budowy stanu surowego dom „rośnie w oczach”. Efekty wykonania różnych instalacji nie są już tak spektakularne, jednak to wybrane rozwiązania instalacyjne zadecydują o przyszłej wygodzie mieszkańców i kosztach utrzymania domu.
Dylematy inwestora
Tarasy i balkony
Taras dla wielu inwestorów jest jednym z najpoważniejszych argumentów przemawiających na rzecz budowy własnego domu. Inni, za element równie istotny, uważają balkon. I trudno się dziwić – kontakt z przyrodą to przywilej właścicieli domów jednorodzinnych.
Tarasy i balkony
Bramy garażowe
Dobór rodzaju bramy garażowej zależy od kilku podstawowych czynników. Wymiar otworu wjazdowego, miejsce w garażu i przed nim, garaż ogrzewany czy też nie – to czynniki, które decydują o tym, jaką bramę wybrać.
Bramy garażowe
Okna
Okna stanowią nieodłączny element każdego domu. Umożliwiają dopływ naturalnego światła, wzrokowy kontakt z otoczeniem, a także znacząco wpływają na wygląd domu. Jednak duża powierzchnia oszklenia to także wyższy koszt budowy i późniejszej eksploatacji, co trzeba brać pod uwagę już przy wyborze projektu.
Okna
Dachy
Dla wielu osób pokrycie budynku dachem to ukoronowanie stanu surowego, ponieważ budynek zaczyna wreszcie wyglądać jak prawdziwy dom. Od wyboru materiału pokrycia zależy nie tylko wygląd budynku, ale również szczelność, trwałość i oczywiście koszt wykonania dachu.
Dachy
Termoizolacja
Zewnętrzne przegrody domu – ściany, dach i podłoga na gruncie – to graniczne na styku bariery budynku z otoczeniem. Aby mogły zapewnić domownikom komfortowe warunki życia, niezależne od pory roku, należy „uzbroić” je w odpowiednie materiały termoizolacyjne.
Termoizolacja
Stropy
Strop w potocznym rozumieniu jest utożsamiany z sufitem lub podłogą. To jeden z najważniejszych elementów konstrukcyjnych w domu. Ułożenie stropu nad parterem pozwala wreszcie wejść na piętro. Ta część budynku ma jednak znaczenie nie tylko funkcjonalne.
Stropy
Ściany
Ściany tworzą w domu klimat – dosłownie i w przenośni. Od rodzaju ścian zewnętrznych zależy nie tylko wygląd i izolacyjność cieplna przegrody, ale także wiele parametrów technicznych (akustyka, trwałość, odporność na żywioły itp.). Zanim podejmie się decyzję, jaki rodzaj ścian wybrać z szerokiej oferty materiałowej i technologicznej, warto zastanowić się, jakie cechy domu są dla nas najważniejsze.
Ściany
Fundamenty
Zakończenie prac fundamentowych, określane jest w terminologii budowlanej jako „stan zero”. Wprawdzie roboty ziemne i posadowienie budynku lub piwnicy wydają się mało ciekawym etapem, ale są bardzo ważne. Fundament przenosi duże obciążenia konstrukcyjne i pełnią rolę amortyzatora pomiędzy budynkiem a podłożem, od niego zależy trwałość domu.
Fundamenty
Kosztorys
Doprowadzenie budowy do stanu surowego zamkniętego wg kosztorysu redakcyjnego wyniesie 240 000 zł. Wartość tą można uznać za znacznie zawyżoną i dotyczy raczej budowy realizowanej „pod klucz” a nie realizacji budowy tzw. „systemem gospodarczym”. Warto pamiętać, że na tym etapie robót udział robocizny w porównaniu z kosztami materiałów jest znacznie większy niż przy innych robotach budowlanych.
Kosztorys
Dylematy inwestora
Na zastanawianie się nad tym, jaki ma być nasz wymarzony dom, mamy czas przed wyborem projektu. Z kolei decyzje o zmianach, podejmowane pochopnie na placu budowy, zwykle ani domowi, ani inwestorowi nie wychodzą na dobre.
Dylematy inwestora
Dylematy inwestora
Na zastanawianie się nad tym, jaki ma być nasz wymarzony dom, mamy czas przed wyborem projektu. Z kolei decyzje o zmianach, podejmowane pochopnie na placu budowy, zwykle ani domowi, ani inwestorowi nie wychodzą na dobre.
Dylematy inwestora
Najnowsze wydanie
Prezentacje firmowe
Czytaj tak, jak lubisz
W wersji cyfrowej lub papierowej
Moduł czytaj tak jak lubisz